Ο Τζών Ρόναλντ Ρουέλεν Τόλκιν γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου του 1892 στην Bloemfontein της ελεύθερης πολιτείας του Οrange στην Νότιο Αφρική και πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1793. Η προσωπικότητα, η προσφορά και όλο το έργο του θεωρούνται σήμερα στο πεδίο της λογοτεχνίας και της φιλολογίας, εξαιρετικής σημασίας . Η ιστορία του μυθιστορήματος του αναδύεται απ' την Οδύσσεια και πριν απ' αυτήν, όπως έγραψε παλιά ο C.Ρ.Lewis στο περιοδικό Τime & Tide. Το έργο του Τόλκιν και συγκεκριμένα ο 'Άρχοντας των Δακτυλιδιών δεν είναι μια επιστροφή, αλλά ένα βήμα μπροστά ή μια ολόκληρη μυθική και λογοτεχνική επανάσταση :είναι η κατάκτηση ενός νέου εδάφους. Όμως σε αυτή την εποχή μας, την αντιρομαντική και αντιηρωική, όπου οι μύθοι και τα, έπη έχουν' ναρκωθεί μπρος την τεχνολογία των κομφόρ και στον κρύο υλισμό του σημερινού κόσμου, το έργο του Τόλκιv είναι μια επιστροφή προς το, μέλλον… Ένα μέλλον όπου βρίσκονται οι ρίζες του ανθρώπινου. Το έπος του Άρχοντα των Δακτυλιδιών είναι σαν μια αστραπή στον μονότονο και γκρίζο ουρανό του σήμερα μας… είναι κάτι σχεδόν παράλογο.
Ο Τόλκιν έτσι, δημιούργησε μια ολόκληρη μυθολογία, μια ολόκληρη ιστορία ενός παρελθόντος πια ξεxασμένoυ απ' τους ανθρώπους. Υπάρχουν μερικοί. που πιστεύουν ότι οι ιστορίες του Τόλκιν δεν είναι ένα απλό δημιούργημα της φαντασίας ενός ανθρώπου, αλλά μια πραγματικότητα ενός μακρινού και μυθικού 'κάποτε'. Οι ήρωες του και οι περιπέτειες τους είναι μια. ανασύνθεση των αρχαίων μυθολογιών της Αγγλίας, Ιρλανδίας, Ισλανδίας, Σκανδιναβίας και λοιπών βόρειων χωρών. Ο Τόλκιν απλώς… 'θυμήθηκε' και 'έπλεξε' όμορφα τους αόρατους ιστούς ενός παρελθόντος βυθισμένου στην λησμονιά των ανθρώπων του σήμερα.
Ο Τόλκιν υπήρξε καθηγητής της' αγγλοσαξονικής γλώσσας και της .αγγλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Κάποια φορά είπε σχετικά για τον Άρχοντα των Δακτυλιδιών: 'Παρόμοιες ιστορίες δεν γεννιούνται απ' την παρατήρηση των φύλλων των δέντρων, ούτε στη βοτανολογία ή την μελέτη του εδάφους. Μεγαλώνουν σαν σπόροι στο σκοτάδι και τρέφονται με την τύρφη του νου: όλα όσα έχει δει η σκεφθεί η διαβάσει και του επί πολύ καιρό ήταν ξεχασμένα… Η Υλη της τύρφης είναι κυρίως και ολοφάνερα, φιλολογική ύλη.
Εκτός απ' τον 'Άρχοντα των Δακτυλιδιών (1954- 1955) ο Τόλκιν έγραψε Το Χόμπιτ (1937) 'ο Γεωργός Γίλλης .απ' το Χαμ' (1949), 'Ο περιπέτειες του Τομ Μπομπαδίλ (1962), Tree and leaf' (1965) , Smith op wooton Major (1967) και Τhe Silmarillion ( 1977) . Aπ’ το πρώτο μέχρι το τελευταίο, όλα τα έργα του είναι σαν τα τεμάχια ενός πελώριου και αρχέγονου ψηφιδωτού ή σπαζοκεφαλιάς, που παρόλη την ατομική τους ομορφιά όταν αλληλοσυμπληρωθούν όλα δείχνουν την ασυναγώνιστη και απέραντη ομορφιά ενός ολοκληρωμένου και τελειωμένου συνόλου.
Η αλήθεια είναι ότι ο Τόλκιν, μέσα στον 20ο αιώνα, δημιούργησε η ανέστησε απ’ τις στάχτες της λησμονιάς μια συνεκτική μυθολογία παγκόσμιας αυθεντικότητας. Δεν δημιουργεί μια διανοουμενίστικη κίνηση μεταπολεμική , ούτε ασχολείται με τις υπαρξιακές, σοσιαλιστικές, ηττοπαθείς δοξασίες που κυκλοφορούσαν στον κόσμο την εποχή της ωριμότητας του συγγραφέα... Αντίθετα, δημιουργεί μια λογοτεχνική και επική μυθολογία, δημοσιεύει μια σειρά βιβλίων φαινομενικά για παιδιά και παραδόξως έχει μια απίστευτη εκδοτική επιτυχία. Υπολογίζεται ότι πχ. 'Ο Άρχοντας των Δακτυλιδιών’ έχει διαβαστεί από περισσότερους .από 70 εκατομμύρια ανθρώπους.
Μπορούμε ίσως να βρούμε , κάποια εξήγηση γι' αυτό το φαινόμενο , αναλύοντας το παιδικό πλαίσιο που μεγάλωσε ο Τόλκιν. Ανατράφηκε με την ακμαία τότε νοοτροπία των Μπόερς της Noτίoυ Αφρικής, δηλαδή με την λατρεία της δύσκολης και σκληρής ζωής την έννοια της Ευθύνης, της Αποστόλης, του καθήκοντος και του Υπερβατικού, με την αγωνιστική αισιοδοξία του επικίνδυνου τρόπου αντιμετώπισης της ζωής, την περιπέτεια. Δηλαδή ανατράφηκε με όλα αυτά που αποτελούσαν την ουσία του νοτιοαφρικανικού ανθρώπου. Ο σεβασμός στην παράδοση, η σημασία των λέξεων, η δύναμη των όρκων , η Μαγεία των συμβόλων και των φυλακτών, το ιδανικό .του να γίνει κανείς ήρωας, ακόμα και όταν είναι εναντίον όλων… Όλα αυτά ποτισμένα με τις πίστεις σε μαγικές και μυστηριώδεις παραδόσεις που έμοιαζαν με τους Ιρλανδέζικους θρύλους για μάγους και νεράιδες, ζούσαν μέσα σε μια νεανική καρδιά που ενώ ποθούσε ήλιο και γέλια, συγκρουόταν με την γκρίζα πραγματικότητα μιας καταθλιπτικής μεταπολεμικής εποχής , μιας μοιρολατρικής νεολαίας, ενός σκληρού και τραχύ υλισμού , ενός νικητή λαού ηττημένου. Ο υιός του ο Μ. Τόλκιν είπε σχετικά με την καταπληκτική επιτυχία του πατέρα του ότι αυτός ανταποκρινόταν στο κάλεσμα των ανθρώπων πάσης ηλικίας και χαρακτήρα που βαρέθηκαν την βρώμα, τις ψεύτικες αξίες ,την αγχώδη επιτάχυνση, τις αρρωστημένες φιλοσοφίες και όσα μας έχουν προσφέρει σαν αντικατάσταση της ομορφιάς, της αίσθησης του μυστηρίου, της περιπέτειας, του ηρωισμού και της χαράς, χωρίς τα οποία η ψυχή του ανθρώπου αρχίζει να μαραίνεται και να πεθαίνει.
Υπάρχουν μερικές εξηγήσεις του Τόλκιν στον πρόλογο του πρώτου βιβλίου του, 'Χόμπιτ' που δημοσιεύτηκε το 1937: Αυτή είναι μια πολύ παλιά ιστορία, σ' εκείνα τα χρονιά οι γλώσσες και οι γραφές ήταν πολύ διαφορετικές από τις σημερινές … Υστέρα μιλάει για τη φύση της 'ρουνικής' γραφής με τόση ακρίβεια, όση όταν εξηγεί την λέξη Dwarvish. Μόνο ένας εσωτεριστής φιλόλογος θα μπορούσε να το κάνει έτσι με τόση ομορφιά και βάθος ταυτόχρονα.
Μερικοί κριτικοί αποφάνθηκαν , ακολουθώντας τις κατεστημένες γραμμές του διαλεκτικού υλισμού, ότι όλο το έργο του Τόλκιν δεν είναι πάρα μια λατρεία στον αντί- ήρωα. Γιατί οι περισσότεροι χαρακτήρες στα έργα του είναι αδύνατοι και μικροκαμωμένοι. Τίποτα πιο λανθασμένο. Η ερμηνεία αυτή είναι τόσο υλιστική άλλωστε που καταντάει άθλια. Το γεγονός της φυσικής αδυναμίας των ηρώων του εμπρός τις εξωτερικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, δεν κάνει παρά να τονίζει και να δυναμώνει τον ηρωισμό τους. Αλλά ένας υλιστής φαντάζεται τον ήρωα σαν σούπερμαν με υπερδυνάμεις. Και αναρωτιόμαστε: αν έχει υπερδυνάμεις που είναι ο ηρωισμός του;
Αυτή είναι μια από τις πολλές λεπτομέρειες που κατακτούν αυτό το παρθένο έδαφος που είναι η κοινή γνώμη, στο όνομα τις βρωμιάς, των αρρωστημένων φιλοσοφιών και των ψεύτικων αξιών, όπως έλεγε ο Τόλκιν.
Ο Άρχοντας και τα δακτυλίδια της δύναμης
Αν και στην ουσία της η υπόθεση του έργου είναι απλή, η αλήθεια όμως είναι ότι για να μπορεί κανείς να. την καταλάβει χρειάζεται να έχει υπόψη του τους συμβολισμούς και τις πλοκές άλλων ιστοριών παλαιοτέρων , που αποτελούν την υπόσταση και τις βάσεις για την προκείμενη ιστορία του Άρχοντα των Δακτυλιδιών. Για τον Τόλκιν, αυτή είναι ένα μόνο κομμάτι σ ένα απέραντο ψηφιδωτό μιας περίπλοκης μυθολογίας, μιας διαφορετικής γεωγραφίας ενός αρχαίου κόσμου που σήμερα πια δεν υπάρχει. Ό ίδιος o Τόλκιν είχε σχεδιάσει χάρτες με τις κύριες τοποθεσίες και περιοχές που αναφέρονταν στα έργα του και ακόμα ολόκληρα γενεαλογικά δένδρα και χρονολογίες των προσώπων του, που όπως είπαμε προηγούμενος για τον ίδιο τον Τόλκιν και για άλλους πολλούς δεν είναι θρύλος φανταστικός , άλλα υπαρκτά και κάποτε ιστορικά πρόσωπα.
Ο Άρχοντας των δακτυλιδιών είναι ο Σαουρον ο Μέγας, ένας μαύρος μάγος, Κύριος του σκότους, που απέκτησε την δύναμη του χάρη σε ένα δακτυλίδι που μέσα σε άλλες θαυματουργικές ιδιότητες έχει και αυτή, που κάνει αόρατο αυτόν που το φοράει, επιτρέποντας του να καταλάβει την γλώσσα που μιλούν τα ζώα και οι άνθρωποι γύρω του ,καθώς να οξύνει σε αφάνταστο βαθμό τις αισθήσεις. Αυτή η αόρατη διάσταση είναι ο αστρικός κόσμος που αναφέρει ο εσωτερισμός. Όποιος το κρατεί και μάθει να το χρησιμοποιεί, γίνεται πανίσχυρος επειδή τονίζει μέχρις εσχάτων κάθε εγωισμό, επιθυμία και ένστικτο εξουσίας που έχει ο καθένας. Ετσι, μολονότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό κάποια στιγμή τάση του παρασέρνει όλο και εντονότερα τον κάτοχο του προς το κακό. Ο Σαουρον όμως έχασε το δακτυλίδι του με το οποίο ήταν ανίκητο το κακό. Πώς όμως έγινε αυτό; Σε πολύ παλιά χρόνια είχαν σφυρηλατηθεί μαγικά δακτυλίδια δύναμης για να μοιραστούν και να χρησιμοποιούνται για το καλό των τριών βασιλείων: Των Ξωτικών, των Νάνων και των Ανθρώπων. Οι μαγικοί στίχοι της παράδοσης των ξωτικών, όπως αναφέρεται στην αρχή του έργου λένε:
-Τρία δακτυλίδια για τους βασιλείς Ξωτικά κάτω από τον ουρανό.
-Επτά για τους Άρχοντες Νάνους στα πέτρινα σπίτια.
-Εννέα για τους θνητούς ανθρώπους καταδικασμένους να πεθάνουν.
-Ένα για τον σκοτεινό άρχοντα πάνω στον σκούρο θρόνο του στη Μόρντορ όπου απλώνονται οι σκιές.
-Ένα δακτυλίδι για να τα εξουσιάζει όλα. Ένα δακτυλίδι για να τα βρει.
-Ένα δακτυλίδι για να έλξει τα άλλα και να τα δέσει στο σκότος.
Η κατασκευή του Μοναδικού δακτυλιδιού απ’ τον Σάουρον εξουδετέρωνε την δύναμη που για το καλό είχαν τα άλλα δακτυλίδια. Με την δύναμη του μοναδικού δακτυλιδιού ο Σαουρον σκλάβωσε τους 9 βασιλιάδες των ανθρώπων που κατείχαν τα 9 δακτυλίδια και τους έκανε υπηρέτες - σκιάχτρα του. Είναι αυτοί που κυνηγούν στη αρχή του έργου τον Φρόντο με εντολή να του πάρουν το μοναδικό δακτυλίδι, που ο Σαουρον κατά τύχη έμαθε ότι ήρθε στα χέρια του . Επίσης εξουσίασε μαζί με τους δράκους τα 7 δακτυλίδια των Νάνων και οι βασιλιάδες έγιναν ανίσχυροι μπροστά του. Δεν βρήκε μόνο τα ισχυρότερα απ’ όλα , τα 3 δακτυλίδια των βασιλιάδων των Ξωτικών, που όπως αποδεικνύεται στο τέλος , κατείχαν μυστικά ο βασιλιάς Έλροντ, η ντάμα Γκαλάντριελ και ο ίδιος ο Γκάνταλφ, ο λευκός Μάγος που μαζί με τον Φρόντο πρωταγωνιστούν σε όλη την ιστορία της μάχης για την καταστροφή του Σάουρον του σκοτεινού άρχοντα των δακτυλιδιών. Οι κάτοχοι αυτών των τριών δακτυλιδιών, διευθύνουν όλο τον πόλεμο, λιγότερο ο ένας και περισσότερο ανοιχτά οι άλλοι, ενάντια στη δύναμη του κακού. Αυτές οι τρείς οντότητες αποτελούν την τριπλή καρδιά μια Δεβικής ή Αγγελικής και Θεϊκής ιεραρχίας που θα προστατεύσει και θα σώσει την ανθρωπότητα από την κυριαρχία του σκότους, μέχρι που θα αποσυρθούν από τους ανθρώπους, στο τέλος της τρίτης εποχής, αφήνοντας τους μόνους, με τον βασιλιά τους, τον Αραγκορν Ελεσσαρ που θα εγκαινιάσει μια νέα τέταρτη εποχή… γιατί κάποια στιγμή ο Μάγος αφήνει τον Βασιλιά να κυβερνάει μόνος του γιατί η εποχή των Μάγων περνάει.
Απ’ όλα αυτά βέβαια ο αναγνώστης θα έχει πολλά ερωτηματικά… ποιες είναι οι τρείς εποχές , τι είναι αυτά τα τρία βασίλεια, πως ο Σαουρον έγινε άρχοντας του κακού η τουλάχιστον αν πάντα υπήρχε κακός… και πολλά άλλα. Ο Τόλκιν μας δίνει αυτές και πολλές άλλες απαντήσεις στο τελευταίο του βιβλίο το Σιλμαριλιον που αποτελεί μια αληθινή κοσμογονία … από την αρχή του σύμπαντος με την μουσική των δυνάμεων που δημιουργούν τις σφαίρες δράσης των κόσμων, μέχρι την βασιλεία του σκότους του Σαουρον, στην Τρίτη εποχή.
Στις περιπέτειες του Χόμπιτ που ο Τόλκιν κυκλοφόρησε το 1937, διηγείται πως ήρθε το μοναδικό δακτυλίδι στα χέρια του Μπίλμπο Μπαγκινς (Ατσαλένιο πουγκί, ατσαλένιο σώμα - φορέας μεταφορικά σε φιλολογικό κλειδί ερμηνείας) και ύστερα στα χέρια του ανιψιού του Φρόντο Μπάγκινς, όπως αναφέρεται στην αρχή του πρώτου τόμου του άρχοντα των δακτυλιδιών. Η αρχή του έργου αυτού είναι πολύ διαφωτιστική για όλη την υπόθεση των δακτυλιδιών δύναμης. Εκεί αναφέρει ο Μάγος Γκάνταλφ (που σημαίνει μάγος έλφος η ξωτικό) στον Φρόντο όλη την ιστορία, από τότε που φτιάχτηκε από τον Σαουρον, αρπάχτηκε από τον βασιλέα των ανθρώπων τον Δυσηρνέσσε του Ισίλντουρ , από το ίδιο το χέρι του Σαουρον (συνεργαζόμενος με τον πατέρα του Ελέντιλ και τον βασιλιά των Ξωτικών Γιλ-Γκάλαχαντ) και ύστερα το έχασε στα νερά του ποταμού αντουιν κυνηγημένος από τα τελώνια του βουνού των βουνών που τον σκότωσαν . Στο βάθος του ποταμού το βρήκε ο απαίσιος Γκόλουμ και από αυτόν το πήρε ο Μπίλμπο Μπάγκινς ενώ γλίτωσε από τα τελώνια του βουνού για να πάει μαζί με τον βασιλιά των Νάνων Θόριν να σκοτώσει τον Δράκο Snnaug (νοσφιστής) που είχε αρπάξει το βασίλειο και την περουσία των προγόνων του.
Ο Γκάνταλφ δίνει στον Φρόντo να καταλάβει ότι η ύπαρξη του Μοναδικού Δακτυλιδιού είναι μια απειλή για τον κόσμο και του αναθέτει να πάει να το καταστρέψει ,να το λιώσει στο μονό μερός οπου μπορεί αυτό να γίνει: στο ίδιο το ηφαίστειο όπου σφυρηλατήθηκε, στην Γη του Μόντορ όπου απλώνονται οι σκιές του Κακού του Σαούρον.
Έτσι ξεκινάει όλη η ιστορία, θα βοηθήσουν διάφορα σημαντικά πρόσωπα και ήρωες, όλα μεγάλης συμβολικής και μυθικής σημασίας, όπως ο Φάνγορν, ένα από τα πρώτα όντα της δημιουργίας και o Άρχοντας των Βοσκών των Δένδρων, ο Τομ Μπομπαντίλ, ο Ελφοντ , ο Άρχοντας των Αετών, ο Αραγκορν που είναι ο βασιλιάς που θα επιστρέψει με το Αναχυμένο Σπαθί ,ο Τέοντεν, ο Βασιλιάς των Ανθρώπων των Αλόγων (οι Ιππότες Ρόχίριμ)κλπ.
Αυτό που οφείλει να προσέξει κανείς όμως καθώς ξετυλίγετε όλη η ιστορία, είναι κυρίως οι συμβολισμοί των καταστάσεων, των προσώπων, καθώς και η φιλολογική σημασία των ονομάτων. Σε αυτήν την πορεία η έρευνα ίσως να μην βρει στερεό έδαφος εύκολα …Και αυτό γιατί η βαθύτητα του έργου του Τόλκιν είναι τόσο μεγάλη που σε οδηγεί σε μεταφυσικές και ακόμα αποκρυφιστικές προεκτάσεις που ίσως ούτε καν ο ίδιος ο συγγραφέας δεν είχε, συνειδητά τουλάχιστον, υποψιαστεί.
Ο εκθρονισμένος άνακτας με το σπασμένο σπαθί που οδοιπορεί υπερασπίζοντας τους αδύνατους και πολεμώντας το σκοτάδι που σπέρνει ο Σαουρον , είναι πολύ σημαντικό στοιχείο. Στο τέλος ο Αραγκορν θα αποκτήσει ξανά τον θρόνο των προγόνων του και θα παντρευτεί την θεϊκή κόρη του Ελροντ, την πανέμορφη Αργουεν που σημαίνει εσπερινός… είναι η Αφροδίτη. Η αναγνώριση για την επιστροφή του Άνακτα γίνεται επειδή τα χέρια του βασιλιά θεράπευσαν και με αυτόν τον τρόπο, στην ώρα της συμφοράς της μάχης ο λαός μαθαίνει ότι κάποιος θεραπεύει τις πληγές με τα χέρια του… είναι ο βασιλιάς που γύρισε!
Άλλο στοιχείο είναι η προδοσία του μάγου Σάρουμαν του λευκού που εγκαταλείπει τους φίλους του και μετατρέπεται σε μαυρος, μπαίνοντας στην υπηρεσία του Σάουρον, με την σκέψη να προδόσει και αυτόν για να βασιλέψει στην θέση του, στον πύργο του Μόρντορ και να γίνει ο κάτοχος του μοναδικού δακτυλιδιού. Κτυπιέται όμως και νικιέται από τις ίδιες τις δυνάμεις του που γυρίζουν εναντίον του.
Θαυμάσια είναι και η αναφορά στο περιστατικό του θανάτου του Γκάνταλφ του Γκρίζου που κατεβαίνει στον Άδη γκρεμισμένος στο σκοτάδι και νικητής του θανάτου, ανασταίνεται στην κορφή ενός βουνού, απ’ όπου τον παίρνει στα πόδια του ο βασιλιάς των αετών που έρχεται να τον βοηθήσει. Ο συμβολισμός είναι εξαιρετικός. Σαν νικητής του θανάτου, δυο φορές γεννημένος, μύστης πια, θα ορκιστεί από τον Έλροντ σαν λευκός αντικαθιστώντας τον πρώην αρχηγό των Μάγων, τον προδότη Σάρουμαν. Από εδώ και έπειτα δεν είναι πια Γκάνταλφ ο Γκρίζος αλλά Γκάνταλφ ο Λευκός .
Το μοναδικό δακτυλίδι της δύναμης όμως δεν είχε εξουσία πάνω σε όλους. Υπάρχει μόνο ένας που ήταν εντελώς άτρωτος στην εξουσία του δακτυλιδιού: ο Τομ Μπομπαντίλ. Αυτό είναι ένα παράξενο πρόσωπο , που η φύση και η προέλευση του αναφέρεται λίγο και αυτό μυστηριακά στον πρώτο τόμο του άρχοντα των δακτυλιδιών.
Καθώς ξετυλίγεται η υπόθεση του έργου αναδύονται, αναπτύσσονται και δίνεται στον αναγνώστη η ευκαιρία να προβληματιστεί και για κάτι πολύ σημαντικό: την ηθική υπόσταση των προσώπων και των πλοκών τους στα γεγονότα. Από μιαν αναφορά στην έννοια του καλού και του κακού, μέχρις τις αμφιβολίες και τους δισταγμούς των ανωτέρων προσώπων στις σημαντικότερες στιγμές στην λήψη μιας απόφασης στην ζωή, πολλά άλλα ερωτηματικά και προβληματισμοί μπρος στον στοχαστικό αλλά και γοητευμένο αναγνώστη.
Ποιος δεν ένοιωσε μια συγκίνηση βλέποντας τον Μάγο Γκάνταλφ, τον Άγιο που θυσιάζεται για την σωτηρία της ανθρωπότητας, να καβαλικεύει με το σπαθί του στην ζώνη επικεφαλής των ξανθών παλληκαριών των Ροχίριμ;
Υπάρχει κάτι το μυστηριώδες και το πολύπλοκο σε αυτό το έργο, μια αίσθηση σαν όλα όσα διηγείται να υπήρξαν πολύ καιρό πριν, πολύ πιο πριν αρχίσει η Ιστορία των Ανθρώπων, σε μια εποχή όπου τα Ξωτικά, οι Νάνοι ,τα πνεύματα των δένδρων και οι μάγοι ζούσαν μαζί ανάμεσα στους ανθρώπους. Σε μια εποχή Αγίων βασιλιάδων που θεράπευαν με τα χέρια τους. Σε μια ξεχασμένη μυθολογική πια εποχή αλλά που όμως, χωρίς να ξέρουμε το γιατί νιώθουμε σαν μια πραγματικότητα που αναδύεται από τα λησμονημένα βάθη του παρελθόντος του ίδιου του εαυτού μας…
Υπάρχουν πολλά … πάρα πολλά που θα μπορούσαμε να πούμε , κάνοντας και μιαν ανάλυση πολύ μεγάλη και με πολλές ερμηνείες, των στοιχείων που σχηματίζουν την ιστορία αυτή και ακόμα, που εμφανίζονται στην κινηματογραφική παρουσίαση. Αλλά μάλλον κουράσαμε τον αναγνώστη μας. Και το καλύτερο θα ήταν ο ίδιος να έρθει σε επαφή με τον Τόλκιν.
Όπως είπε κάποιος , το έργο του Τόλκιν ενθουσιάζει τα παιδιά και κάνει τους μεγάλους να σκέπτονται… Αλλά κατά βάθος , ποιος είναι ο μεγάλος και ποιος ο μικρός; Ίσως θα μπορούσαμε , παραφράζοντας την φράση των Ευαγγελίων, να πούμε σαν τον Χριστό ότι, θα πρέπει να ξαναγίνεται παιδιά για να εισχωρήσετε στο βασίλειο των χρόνων του Τόλκιν.
Αρθρογράφος: Γ. Πλάνας, ιδρυτής της Νέας Ακρόπολης της Ελλάδας,
