Thursday 26 November 2015

H Πορεία του Ήρωα στο Lord of the Rings και το Harry Potter

«Μην πετάξεις τους ήρωες από την ψυχή σου. Κράτα ιερή την πιο υψηλή ελπίδα σου» Nietzsche

Φιλόσοφοι, καλλιτέχνες και δάσκαλοι όλων των εποχών μίλησαν για ήρωες, έπλασαν τραγούδια, εικόνες, ιστορίες, μύθους, για να εμπνεύσουν τους ανθρώπους να ακολουθήσουν τα μονοπάτια που άνοιξαν εκείνοι, για να γίνουν περισσότερα από όσα ήταν, πιο φωτεινοί, πιο ελεύθεροι.

Υπάρχουν σήμερα πολλοί νοσταλγοί του χθες, των παλιών εποχών, όταν ο ηρωισμός ήταν πιο προσιτός, πιο φανερός, πιο ένδοξος. Εποχών με ιδανικά και αξίες, με μύθους που διηγούνταν στους ανθρώπους πώς έζησαν οι ήρωες και πώς αυτοί πρέπει να ζήσουν για να τους μοιάσουν. Είναι αλήθεια πως εκείνη η εποχή έχει περάσει; Κι αλήθεια, πόσο μπορούμε να νιώσουμε ότι ο δρόμος του ήρωα δεν ήταν ποτέ προσιτός και όχι πάντα ένδοξος; Κι ακόμα περισσότερο, έχουν χαθεί εκείνοι οι μύθοι;

Ο Yung, o Nietzsche και ο Campbell θα συμφωνούσαν ίσως μαζί μας, αν τολμούσαμε να μιλήσουμε για τους κύκλους των χρόνων και για την αιώνια επιστροφή των αρχετύπων. Και ίσως να συμφωνούσαν ακόμη περισσότερο αν λέγαμε ότι οι μύθοι δεν μπορούν να χαθούν, επειδή είναι παρμένοι από την ίδια και απαράλλαχτη φύση του ανθρώπου, την εσωτερική του περιπέτεια και μάχη, που της δίνει μορφή και εικόνες για να μπορέσει να την καταλάβει. Έτσι και σήμερα υπάρχουν οι ήρωες και οι μύθοι τους. Μόνο που εκφράζονται διαφορετικά, με άλλα μέσα και άλλα λόγια, αλλά με ίδια ουσία και ίδιο μήνυμα.

Υπάρχουν στον κινηματογράφο ιστορίες για ήρωες; Και πόσο εμπνέουν τους ανθρώπους; Η ερώτηση φαντάζει εύκολη και αφελής, καθώς κάθε πρωταγωνιστής μιας ταινίας είναι ο ήρωάς της. Σίγουρα. Όμως υπάρχουν με εκείνη την παλιά έννοια, του κοινού ανθρώπου με τις μεγάλες δυνατότητες, που ξεπερνάει συνεχώς τον εαυτό του, το φόβο του, που αψηφά το σκοτάδι του εξωτερικού και του εσωτερικού του κόσμου και πολεμάει με τέρατα μέχρι την τελική του νίκη; Με την έννοια εκείνη των παλιών μύθων που παραδειγμάτιζαν τους ανθρώπους;

Ναι, ο κινηματογράφος βρίθει από τέτοιους ήρωες μέσα από δημιουργίες που κατηγοριοποιούνται ως «ταινίες φαντασίας», «επικές», «περιπέτειες» κ.ά.

Στο πλαίσιο λοιπόν κάποιων ταινιών που μαγνήτισαν το κινηματογραφικό κοινό τα τελευταία χρόνια και συνδυάζουν το φαντασιακό με το επικό στοιχείο, θα επιχειρήσουμε να δούμε τα χαρακτηριστικά του ήρωα όπως εμφανίζονται -ή επανεμφανίζονται- μέσα από τους χαρακτήρες των ηρώων τους. Οι ταινίες που θα εξεταστούν ενδεικτικά είναι «The Lord of the Rings», «Harry Potter». Όλες μοιράζονται κοινά στοιχεία, αλλά τα πιο χαρακτηριστικά είναι αυτά που απαντώνται σύμφωνα με τη σύγχρονη αφηγηματολογία:

1. Ο ήρωας ξεκινά χωρίς συνείδηση της δύναμής του, για να πετύχει ένα σκοπό, να φέρει εις πέρας μια αποστολή, να κατακτήσει μια πόλη ή μια σύντροφο, να λυτρώσει τον εαυτό του και τους άλλους από τον πόνο. Αυτό το καταφέρνει μέσα από μια επώδυνη σειρά δοκιμασιών που τον μεταλλάσουν ολοκληρωτικά από απλό άνθρωπο σε ήρωα.

2. Ο ήρωας έχει πάντα συμμάχους, που του θυμίζουν το σκοπό του κατά τις στιγμές της αδυναμίας και του δείχνουν το δρόμο. Συνήθως αυτοί είναι τριών ειδών:

α. σύντροφοι πορείας, που περνούν τις δικές τους δοκιμασίες μαζί του.

β. ο δάσκαλός του, που του δείχνει τον πραγματικό του εαυτό και τις δυνάμεις του.

γ. μια σύντροφος-ντάμα, που του θυμίζει όλα αυτά για τα οποία αξίζει να παλέψει, που τον εμπνέει και που κάποτε φτάνει στο σημείο να ταυτιστεί με την ίδια την ψυχή του.

«Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά». Γ. Σεφέρης

Ο Άρχοντας των Δακτυλιδιών είναι ένας κατεξοχήν κόσμος ηρώων. Αυτό που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι, αν και κεντρικοί ήρωες είναι ο Frodo και ο Aragorn, καθένας από τους χαρακτήρες δίνει την προσωπική του εσωτερική και εξωτερική μάχη ενάντια στην αδυναμία, για να κατακτήσει τη δική του αρετή και το δικό του πεπρωμένο καθώς μόνο με τις ενωμένες κατακτήσεις όλων επέρχεται η συνολική ισορροπία.

Βλέπουμε έτσι:

- Στο Frodo τη νίκη της βούλησης-αγνότητας πάνω στην αδυναμία και τη διαφθορά.

- Στον Aragorn τη νίκη της πίστης και της ανδρείας ενάντια στη μοιρολατρία και την ενοχή. Χαρακτηριστική δοκιμασία του η κάθοδος στους νεκρούς.

- Στον Gandalf και την Galandriel τη νίκη της ορθής χρήσης της σοφίας και της δύναμης για το κοινό καλό ενάντια στο ένστικτο της εξουσίας. Αυτά είναι ιδιαίτερα εμφανή στη δοκιμασία της Galandriel με το δαχτυλίδι και στη νίκη του Gandalf ενάντια στο δαίμονα Balrog με το μυητικό θάνατο, τη μετάλλαξη από Γκρίζο σε Λευκό Μάγο και την ήττα του Saruman, του διεφθαρμένου Κυρίου της Φωτιάς.

- Στην Arwen τη νίκη της αγάπης ενάντια στην αποθάρρυνση και την εγκατάλειψη.

- Στο Sam τη νίκη της φιλίας και της αφοσίωσης ενάντια στην δειλία.

- Στους Merry και Pipin την αποποίηση της παιδικής ανεμελιάς μπρος στην κατάκτηση της ωριμότητας και της ηρωικής ευθύνης.

- Στους Legolas και Gimly τη σταδιακή μεταμόρφωση της διχόνοιας και του διχασμού σε αλληλοσεβασμό και συναγωνισμό.

- Στο Theoden την επανάκτηση του χαμένου ηγετικού του εαυτού και της εμπιστοσύνης στους ανθρώπους.

- Στην Eowin και το Faramir τη νίκη πάνω στην εξωτερική απόρριψη βρίσκοντας το δικό τους δρόμο ως πολεμιστές.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο σύμπαν του Tolkien όλα αποκτούν φωνή και πρόσωπο, κι έτσι βλέπουμε επίσης τους αντιήρωες, τις σκοτεινές όψεις των ηρώων, μπροστά μας:

Το Γκόλουμ απέναντι στο Frodo, το Saruman απέναντι στον Gandalf, τον Boromir απέναντι στο Faramir, τον Denethor απέναντι στο Theoden. Ακόμη, τους Orc απέναντι στα Ξωτικά και τους Ent και κυρίως τις σκιές του Aragorn, τους Nazgul και τους νεκρούς πολεμιστές, που μόνο η βούληση του Βασιλιά ενσαρκωμένη στο σπαθί του μπορεί να λυτρώσει. Με τρόπο μοιραίο λοιπόν, όπως ο Κρίσνα κάποτε είπε στον Αρτζούνα, όλοι αυτοί οι αντίπαλοι χάνονται, μαζί τους και το δαχτυλίδι, η σκιά και η δύναμη του Sauron του Σκοτεινού που υπάρχει μέσα στον καθένα.


Η αρχική δοκιμασία: η επιλογή

«Ακόμα και αυτός που νομίζει ότι είναι ο πιο αδύναμος έχει τη δύναμη να αλλάξει την πορεία του κόσμου» Tolkien

Το μοτίβο της αρχικής αδυναμίας είναι χαρακτηριστικό στις ηρωικές ταινίες. Σύμφωνα με τον αφηγηματολόγο Greimas υπάρχει η λεγόμενη «δοκιμασία χαρακτηρισμού», αυτή κατά την οποία τίθεται στο χαρακτήρα η επιλογή ανάμεσα στην ασφάλεια της συμβιβασμένης ζωής του και στην περιπέτεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του Frodo και του Harry Potter, οι οποίοι αφήνουν πίσω την ''άνετη'' ζωή τους και επιλέγουν να ανταποκριθούν στο κάλεσμα της μοίρας τους.


Οι σύντροφοι στη μάχη: ο Δάσκαλος και η Ντάμα

«Άντεξε, δεν είσαι μόνος σου» J.A.Livraga

Όπως είπαμε ο ήρωας είναι στην αρχή ένας απλός άνθρωπος, που καλείται να αντιμετωπίσει μια αποστολή, η οποία όμως συχνά ξεπερνάει τις προσδοκίες και τις δεδομένες ικανότητές του. Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν είναι μόνος του. Καθορίζεται και ανακαλύπτει τον εαυτό του μέσα από την αλληλεπίδραση με τους συντρόφους του και όσους, μέσα από διαφορετικούς ρόλους, τον στηρίζουν. Έτσι o Frodo και ο Aragorn έχουν τους συναγωνιστές του, το ίδιο και ακόμη περισσότερο ο Harry.

Ένας καθοριστικός παράγοντας διαμόρφωσης του ήρωα στις ηρωικές ιστορίες είναι πάντα ο οδηγός του, ένας δάσκαλος πορείας που του μεταδίδει δυνάμεις αλλά κυρίως αρετή. Η σχέση του ήρωα με το δάσκαλό του γίνεται μια σχέση βαθιάς αφοσίωσης που συχνά περιέχει και τον πόνο. Ο δάσκαλος αφυπνίζει και οδηγεί τον ήρωα μέχρι το σημείο όπου θα πρέπει να τα καταφέρει μόνος του. Τότε είναι που ξαναβρίσκει το δάσκαλο, αλλά αυτή τη φορά δάσκαλος και μαθητής είναι ένα, έχουν εισέλθει και οι δύο στο πνεύμα του ήρωα. Το χαρακτήρα αυτό ενσαρκώνουν στον Άρχοντα των Δακτυλιδιών o Gandalf για το Frodo και στο Harry Potter ο Dumbledore.

Στις περισσότερες ηρωικές ιστορίες υπάρχουν δύο δυνάμεις που καθορίζουν τον ήρωα: ο πόλεμος-θάνατος και η αγάπη-αφοσίωση. Αν για το πρώτο ο αντίμαχος είναι πάντα εκεί για να το θυμίζει, τον άξονα του φωτός συχνά καθορίζει μια άλλη δύναμη, που συχνά προσωποποιείται σε μια σύντροφο, πλασμένη στο πρότυπο των νταμών των ιπποτικών ιστοριών. Με τη σοφία, τη γενναιότητα και την αγάπη της, η ντάμα προσφέρει στον ήρωα πίστη στον εαυτό του και στον αγώνα του. Είναι αυτή που του θυμίζει τη ζωή και τις αξίες της και συμβολίζει όλα αυτά για τα οποία αξίζει να παλέψει κανείς. Σε τελικό επίπεδο, όπως και στην περίπτωση του δασκάλου, είναι η ίδια του η ψυχή, η φωνή της σιγής, ο φωτεινός του εαυτός. Αυτό το ρόλο για παράδειγμα παίζει η Arwen για τον Aragorn.

Η τελική δοκιμασία

«Αν ένας πολεμιστής νικήσει στη μάχη χίλιους αντιπάλους και ένας άλλος νικήσει τον εαυτό του, εκείνος είναι ο μεγαλύτερος πολεμιστής» Βούδας

Στις ηρωικές ιστορίες η κύρια δοκιμασία του ήρωα, η τελική μάχη του ενάντια στο σκοτάδι, μετατρέπεται σε μια μοναχική μάχη ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό, στο φόβο και τη μοναξιά, στη δειλία και τον πόνο. Γίνεται ένας θυσιασμένος για τον κοινό αγώνα και μέσα από τη μάχη του σκοτώνει και ξαναγεννά τον εαυτό του.

Παρόμοια δοκιμασία είναι και αυτή του Harry Potter. Ο Harry μαθαίνει να χρησιμοποιεί τις δυνάμεις του, τη δική του μαγεία μέσα από μια μακρόχρονη πορεία και έτσι ξεπερνά όλα τα εμπόδια. Αυτό όμως που τον δικαιώνει στο τέλος δεν είναι οι ικανότητές του αλλά η ίδια η ποιότητα της ψυχής του που έχει εξαγνιστεί. Έχει καταλάβει την πραγματική ισχύ της υπηρεσίας, της γνώσης και εν τέλει της αγάπης και της αυτοθυσίας μπροστά στο φόβο, την αλαζονεία και τη μοναξιά του Voldemort, του οποίου η μέγιστη δύναμη και ζωή αντλείται από τον ίδιο το Harry. Έτσι αντιμετωπίζει αυτόν και τον ίδιο του τον αφανισμό με τον τρόπο του ήρωα.


Βλέπουμε λοιπόν ότι πάντοτε οι μύθοι και ο δρόμος των ηρώων βρίσκουν τον τρόπο να ενσαρκώνονται και να τραγουδούν στους ανθρώπους τον ύμνο της ίδιας της ψυχής τους, αυτόν που ίσως στο μέλλον θα έχει για στίχους τα λόγια του Joseph Campbell:

«Ο λαβύρινθος είναι γνωστός. Έχουμε μονάχα να ακολουθήσουμε το νήμα του δρόμου του ήρωα. Και εκεί που νομίζαμε ότι θα βρούμε τον εξευτελισμό, θα βρούμε το Θεό. Και εκεί που νομίζαμε ότι θα σκοτώσουμε έναν άλλον, θα σκοτώσουμε τον εαυτό μας. Και εκεί που νομίζαμε ότι ταξιδεύουμε στον κόσμο, θα ταξιδέψουμε ως το κέντρο της ίδιας μας της ύπαρξης. Και εκεί που νομίζαμε ότι θα είμαστε μόνοι, θα είμαστε με ολόκληρο τον κόσμο»

Πηγή: http://www.nea-acropoli-athens.gr
Συνέχεια. . . »

Wednesday 11 November 2015

Δεξί Vs Αριστερό Ημισφαίριο (TEST)

Δύο κόσμοι ενωμένοι σε έναν!



Στα περισσότερα όντα ο εγκέφαλος χωρίζεται σε δύο μισά μέρη – τα Εγκεφαλικά Ημισφαίρια. Ενώ  στα περισσότερα ζώα τα ημισφαίρια είναι όμοια και λειτουργούν συμμετρικά, στον άνθρωπο, τα εγκεφαλικά ημισφαίρια αναπτύσσονται και λειτουργούν ασύμμετρα. Πλήθος ερευνών αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι διαφέρουν στη  σχετική δραστηριοποίηση των δύο ημισφαιρίων.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό όμως και πως επηρεάζει τη μοναδικότητα του κάθε ατόμου;

Ας δούμε όμως τις βασικές ποιοτικές διαφορές στο τρόπο αντίληψης και λειτουργίας των ανθρώπων ανάλογα με το ποιο απότα δύο Εγκεφαλικά Ημισφαίρια ενεργοποιείται. Οι λειτουργικές διαφορές του Δεξιού και Αριστερού Ημισφαιρίου, πρακτικά εξηγούν γιατί κάποιες φορές αντιλαμβανόμαστε, θυμόμαστε και λειτουργούμε καλύτερα στο κόσμο με συγκεκριμένους τρόπους έναντι κάποιων άλλων.

Πιο συγκεκριμένα: το Αριστερό Ημισφαίριο είναι υπεύθυνο για τη ΛογικήΟρθολογικήΧρονική, Διανοητική, Αναλυτική, Ψηφιακή,  Γραμμική και Λεκτική Αντίληψη του εαυτού μας και του κόσμου. Σε αντίθεση το Δεξί Ημισφαίριο είναι υπεύθυνο για τη Μη Λεκτική, Μη Ορθολογική, Άχρονη, Συνθετική, Αναλογική, Χωροταξική και Ολιστική Αντίληψη του εαυτού και του κόσμου.
Η γνώση που έχουμε μιλώντας ή ακούγοντας τους άλλους, διαβάζοντας ή γράφοντας, επιχειρηματολογώντας, αναλύοντας λογικά ή χρησιμοποιώντας αριθμούς και γεγονότα, είναι λειτουργίες του Αριστερού Ημισφαιρίου.  Αν συστηματικά χρησιμοποιούμε το Αριστερό Ημισφαίριο μας, τότε έχουμε αναπτύξει ιδιαίτερα και είμαστε καλοί στις παραπάνω λειτουργίες.
Από την άλλη πάλι, όταν εκφραζόμαστε δημιουργικά μέσω της τέχνης, της μουσικής, των αισθήσεων και συναισθημάτων μας, όταν χορεύουμε, εκφραζόμαστε με το σώμα μας,  κάνουμε έρωτα, όταν διαισθανόμαστε, οραματιζόμαστε, κάνουμε διαλογισμό ή βλέπουμε όνειρα, αυτές είναι λειτουργίες του Δεξιού Ημισφαιρίου.
Εάν το Δεξί Ημισφαίριο μας λοιπόν είναι ποιο συχνά ενεργό στη ζωή μας, τότε έχουμε μία ανεπτυγμένη ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε και να προσεγγίζουμε το κόσμο με αυτούς τους τρόπους.

Το Αριστερό Ημισφαίριο θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι είναι ‘διανοητικό’ γνωρίζει δηλαδή “τί είναι και τί κάνει” το κάθε πράγμα στο κόσμο, ενώ το Δεξί Ημισφαίριο θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε ‘εμπειρικό’ ημισφαίριο καθώς  γνωρίζει “το πως είναι” το κάθε πράγμα. Είναι μια λεπτή διαφορά μεταξύ του να έχει γνώση κανείς (αριστερό ημισφαίριο), έναντι του να γνωρίζει κανείς (δεξί ημισφαίριο) {knowledge vs knowing).

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα μαθησιακά μοντέλα και δη το εκπαιδευτικό μοντέλο που χρησιμοποιείται στο σχολείο είναι αποκλειστικά βασισμένο στη νοημοσύνη του Αριστερού Ημισφαιρίου. Η γλώσσα και η λογικομαθηματική ικανότητα, είναι αυτές που αξιολογούνται, αναπτύσσονται και επιβραβεύονται.
Υπάρχει ελάχιστο ενδιαφέρον και ενίσχυση για την ανάπτυξη των συναισθηματικών και καλλιτεχνικών δεξιοτήτων του μαθητή, όπως η συναισθηματική νοημοσύνη, η φαντασία, η μουσική, η σωματική έκφραση, η ζωγραφική, η ποίηση κ.α.

Για να εμβαθύνουμε ακόμα περισσότερο στη λειτουργία του Δεξιού Ημισφαιρίου, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη μας ότι κατά το πρώτο έτος της ζωής μας, που δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα η γλώσσα, όλη η αντίληψη και επικοινωνία μας με τους άλλους, γίνεται μέσω των συναισθηματικών αλληλεπιδράσεων (αρχικά με τη μητέρα μας). Αυτή η αντίληψη και επικοινωνία επιτυγχάνεται μέσω της οπτικής επαφής, των εκφράσεων του προσώπου, του ρυθμού, τόνου και ένταση της φωνής και  της κίνησης.

Καταλήγοντας λοιπόν, οι λειτουργίες των δύο ημισφαιρίων είναι διαφορετικοί αλλά εξίσου πολύτιμοι τρόποι να προσεγγίζουμε τον κόσμο και τη ζωή. Οι διαφορές αυτές συνθέτουν τις ατομικές διαφορές στο πόσο ορθολογιστές ή συναισθηματικοί είμαστε / στο πόσο οργανωμένοι ή ‘χύμα’ είμαστε /στο πόσο επιδέξιοι είμαστε στα γράμματα και τους αριθμούς ή στα αισθήματα και τις σχέσεις.
Είναι σημαντικό να αναπτύσσουμε και να κάνουμε χρήση τόσο του Αριστερού, όσο και του Δεξιού Ημισφαιρίου μας. Αυτό μας επιτρέπει να έχουμε μία ισορροπημένη προσωπικότητα που εμπεριέχει τόσο τη λογική και την αντικειμενική τάξη, όσο και το συναίσθημα και υποκειμενικό χάος.
Ο άνθρωπος που χρησιμοποιεί αποκλειστικά το μυαλό του και παραμελεί το συναίσθημα και την επαφή με το σώμα του, έχει μία μονομερή ζωή, χάνοντας μία πλούσια βιωματική εμπειρία που θα τον έφερνε σε επαφή με τον αυθορμητισμό, τα ένστικτα,  τη καλλιτεχνία και δημιουργικότητα του.
Αντίθετα, ένας άνθρωπος που ζει και λειτουργεί κατά κύριο λόγο ‘αυθόρμητα και ‘καλλιτεχνικά’ –  έξω από νοητικά πλαίσια και λογικούς κανόνες,  συχνά αδυνατεί  να οργανώσει τις εμπειρίες του σε μία τάξη (όπως προϋποθέτει  και ο οργανωμένος λόγος) και χάνει έτσι μία αντίστοιχα πολύτιμη εμπειρία ακεραιότητας του εαυτού του και του κόσμου.
Αν θέλουμε λοιπόν να εμπλουτίσουμε περισσότερο τη ζωή μας (το τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και αλληλεπιδρούμε με το κόσμο), έχουμε πάντα τη δυνατότητα να εξασκηθούμε σε κάτι που μας είναι λιγότερο οικείο, ή κοινώς, δεν είναι το δυνατό μας σημείο. Ένας άνθρωπος που χρησιμοποιεί ευρέως το Δεξί Ημισφαίριο του, μπορεί να εξασκήσει το Αριστερό του Ημισφαίριο με το το να λύνει μαθηματικές ασκήσεις, να γράφει εκθέσεις ή να διαβάζει επιστημονικά βιβλία.
Ένας άνθρωπος πάλι που χρησιμοποιεί ευρέως το Αριστερό του Ημισφαίριο, μπορεί να εξασκήσει το Δεξί Ημισφαίριο του με το να βάλει στη ζωή του το χορό, τη ζωγραφική ή όποια άλλη δημιουργική δραστηριότητα. Το να δοκιμάζουμε κάτι που μας φαίνεται δύσκολο είναι πάντα μία ευκαιρία για εποικοδομητική αλλαγή  και ανάπτυξη των δυνατοτήτων μας, οι οποίες πραγματικά είναι ανεξάντλητες.

ΘΕΣ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΜΕ ΠΟΙΟ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ; ΚΑΝΕ ΤΟ ΤΕΣΤ.

Πηγή: http://www.thessalonikiartsandculture.gr


Συνέχεια. . . »

Thursday 29 October 2015

Γιατί δεν μπορώ να βάλω σε μια τάξη τη ζωή μου;

Σήμερα είναι πολλοί οι άνθρωποι που νιώθουν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ατελείωτες καθημερινές τους υποχρεώσεις. Έχουν την αίσθηση ότι ο χρόνος δεν είναι αρκετός, οι απαιτήσεις είναι υπερβολικές και εκείνοι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν. Λογαριασμοί μπορεί να μένουν απλήρωτοι, χρέη να διογκώνονται, σπουδές να μένουν ατελείωτες και όνειρα ανεκπλήρωτα. Ποιοι κινδυνεύουν όμως περισσότερο να κυριαρχήσουν στη ζωή τους η αποδιοργάνωση και το χάος; Aς δούμε τα βασικά στοιχεία που φαίνεται ότι χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους οι οποίοι δεν μπορούν να βάλουν σε τάξη τη ζωή τους.




1. Όταν φταίει πάντα κάποιος άλλος 

Δεν είναι οι συνθήκες που διαμορφώνουν τη ζωή μας, αλλά το πώς εμείς ανταποκρινόμαστε σε αυτές.
 Για να ξεφύγουμε από την αποδιοργάνωση, πρέπει πρώτα να σταματήσουμε να κατηγορούμε τις περιστάσεις, τις κακές συνθήκες και τους άλλους. Aυτή η διαδικασία μπορεί να είναι πολύ επώδυνη, ειδικά όταν επί χρόνια αποδίδαμε τα προβλήματά μας στα ελλείμματα των άλλων και στις ατυχείς συνθήκες της ζωής μας. H αλήθεια όμως είναι ότι δεν είναι οι συνθήκες που διαμορφώνουν τη ζωή μας, αλλά κυρίως το πώς εμείς ανταποκρινόμαστε σε αυτές. Aρκεί κανείς να αναλογιστεί ακόμη και δημόσια πρόσωπα που, ενώ έχουν τα πάντα -πλούτη, ταλέντα και υγεία-, έχουν μείνει στην ιστορία για τη μελαγχολία που τους διέκρινε. Aντίθετα, όλοι έχουμε συναντήσει ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας ή μια προσωπική τραγωδία, και όμως μας έχουν εντυπωσιάσει με το κουράγιο και τη μαχητικότητά τους απέναντι στη ζωή. Eπομένως, η ανάληψη της ευθύνης για τη ζωή μας μας αναγκάζει να παραιτηθούμε από τη φαντασίωση ότι κάποιος άλλος θα έρθει μια μέρα να μας σώσει, ότι κάτι θα γίνει έξω από μας και τα πράγματα θα αλλάξουν. Kαμία προσπάθεια όμως δεν πρόκειται να φέρει αποτελέσματα αν δεν προϋπάρξει αυτή η αίσθηση, ότι όλα εξαρτώνται από τη δική μας πρωτοβουλία και μόνο!

2. Όταν δεν ξέρουμε ποιες είναι οι πραγματικές μας επιθυμίες 

H οργάνωση της ζωής μας προϋποθέτει να ξεκαθαρίσουμε τι επιθυμούμε πραγματικά και ποιοι είναι οι στόχοι μας, τι θέλουμε να πετύχουμε, τι επιθυμούμε πραγματικά από τη ζωή μας. Aυτό το ξεκαθάρισμα είναι εφικτό μονάχα αν αντιληφθούμε τον εαυτό μας ως ξεχωριστό και διαφοροποιημένο από τους άλλους, ακόμα και από αυτούς που αγαπάμε και είμαστε βαθιά δεμένοι μαζί τους.
 Άλλες φορές είναι πολύ συνηθισμένο να εμπλεκόμαστε σε μια συνεχή δραστηριότητα, χωρίς όμως πρώτα να έχουμε ξεκαθαρίσει ποιοι είναι πραγματικά οι στόχοι μας, μόνο και μόνο για να συνειδητοποιήσουμε ότι τελικά προσπαθούσαμε προς τη λάθος κατεύθυνση. Έτσι, μπορεί να φαινόμαστε συνεχώς πολύ απασχολημένοι, χωρίς όμως να οδηγούμαστε πουθενά. Tα αποτελέσματα έρχονται και οι προσδοκίες υλοποιούνται μόνον όταν έχουμε προσδιορίσει πού θέλουμε να φτάσουμε.


H διευθέτηση του χρόνου μας: Mύθοι και πραγματικότητα 

Όταν έχουμε ασαφή αίσθηση του εαυτού μας, παρασυρόμαστε από παρορμήσεις της στιγμής.

• Aπό τότε που οι ρυθμοί τής ζωής έχουν ενταθεί, φέρνοντας σε απόγνωση πολλούς από μας, έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς διάφορες εκφράσεις, αντικείμενα και τεχνικές (time management, organizers) που προτείνουν τρόπους για τη σωστή διευθέτηση του χρόνου, μέσα από μία σειρά πολύπλοκα σχεδιαγράμματα και προγραμματισμό, τα οποία θα μας φέρουν την επιτυχία. Για κάποιο λόγο φαίνεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που επιχειρούν να εφαρμόσουν τις τεχνικές αυτές δεν βλέπουν σημαντικά αποτελέσματα που να έχουν διάρκεια στο χρόνο. Aυτό συμβαίνει γιατί ό,τι στρατηγικές και τακτικές και να επιστρατεύσουμε, εάν δεν αναλάβουμε ως προσωπική μας υπόθεση τα ζητήματα που μας αφορούν, αυτές είναι καταδικασμένες μακροπρόθεσμα να αποτύχουν.

• Πώς να πούμε «όχι» στους φίλους μας που μας φωνάζουν τελευταία στιγμή να βγούμε έξω, όταν οι εξετάσεις για τις οποίες διαβάζουμε στην ουσία δεν είναι καν για μια σχολή της επιλογής μας; Πώς να βάλουμε τα οικονομικά μας σε τάξη όταν δεν έχουμε ξεκαθαρίσει μέσα μας αν πραγματικά θέλουμε να ενηλικιωθούμε και να αναλάβουμε τον προϋπολογισμό του σπιτιού μας; Γιατί να επιμείνουμε σε μια προσπάθεια μέσα στην εταιρεία όπου δουλεύουμε όταν πιστεύουμε ότι, έτσι και αλλιώς, η επιτυχία δεν εξαρτάται καθόλου και από μας τους ίδιους; Γιατί να συνεχίσουμε να προσπαθούμε όταν δεν βρισκόμαστε καν στον επαγγελματικό χώρο που επιθυμούμε;

• Όταν παραμένουμε με μια ασαφή αίσθηση του εαυτού μας, είναι σχεδόν αδύνατον να μην παρασυρθούμε από παρορμήσεις της στιγμής, που μας αποσπούν από αυτό που υποτίθεται ότι θέλουμε να πετύχουμε. Όταν -αντίθετα- ξέρουμε τι θέλουμε, τότε ο προγραμματισμός όχι μόνο αποκτά ουσιαστικό νόημα, αλλά είναι και αποτελεσματικός. Mπορούμε πια να θέσουμε τις δικές μας προτεραιότητες και να αρνηθούμε κάποιες δραστηριότητες. Tο «όχι» αυτό μπορεί να ειπωθεί με έναν πειστικό τρόπο μόνον όταν υπάρχει ένα μεγαλύτερο «ναι» που μας «καίει». Λέμε, π.χ., «όχι» σε κάποιες δευτερεύουσας σημασίας κοινωνικές επαφές, γιατί έχουμε πραγματικά μια συνειδητοποιημένη και σαφή επιθυμία να αφιερώσουμε λίγο χρόνο στο σώμα μας, που εδώ και χρόνια το παραμελούμε, αλλά τώρα αποφασίσαμε ότι θα κάνουμε κάτι γι’ αυτό.


Bγαίνοντας από το καθημερινό χάος

Όταν «η Aλίκη στη Xώρα των Θαυμάτων» ρωτάει ένα από τα περίεργα πλάσματα που συναντά στο διάβα της ποιος είναι ο συντομότερος δρόμος, παίρνει την απάντηση ότι αυτό εξαρτάται βέβαια από το πού θέλει να πάει. Αλλά για να μάθει κανείς «πού θέλει να πάει», πρέπει να κατανοήσει ορισμένες βασικές πτυχές του εαυτού του. Βασισμένος κανείς στην αποδοχή των συναισθημάτων του, στις εμπειρίες του, στα πράγματα εκείνα που του προκαλούν ευχαρίστηση και τον ενδιαφέρουν, μπορεί να βρει τους στόχους του. Όταν δεν ξέρουμε ποια είναι η πραγματική μας επιθυμία, τι εμείς θέλουμε να πετύχουμε, καμία προσπάθεια δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική. Aντίθετα, όταν ξεκαθαρίσουμε τους πραγματικούς προσωπικούς μας στόχους, τότε η αυτοπειθαρχία και η αποτελεσματικότητα προκύπτουν αβίαστα και φυσικά. Eίναι το εσωτερικό μας κίνητρο που μας οδηγεί, σχεδόν μας «καίει», να επιμείνουμε και να προσπαθήσουμε μέχρι να πετύχουμε τους στόχους μας. Mόνον όταν το κίνητρό μας είναι ξεκάθαρο, μπορούμε να πούμε τα μικρά «όχι» που απαιτούν η τάξη και η καλή οργάνωση.

Όταν μας οδηγεί το εσωτερικό μας κίνητρο μπορούμε να επιμείνουμε μέχρι να πετύχουμε τους στόχους μας


Η κ. Αμίνα Μοσκώφ είναι συμβουλευτική ψυχολόγος.
ΠΗΓΗ: http://www.vita.gr/
Συνέχεια. . . »

Saturday 24 October 2015

Νίκησε τον Φόβο μέσα σου !

Φόβος. Στο άκουσμα και μόνο της λέξης αυτής, πολλοί θα έφεραν στον νου τους διάφορες εικόνες από καταστάσεις που τους προκαλούν αυτό το πανίσχυρο συναίσθημα.
Πριν μιλήσουμε για τον φόβο θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε οτι δεν είναι κάτι κακό, καθώς αποτελεί έναν μηχανισμό αυτοσυντήρησης των ζωντανών οργανισμών. Αυτό τον καθιστά αναγκαίο. Και δε θα μιλήσουμε για φόβους λογικούς. Είναι φυσιολογικό όλοι να φοβηθούν αν τους βάλουμε αντιμέτωπους με ένα λιοντάρι ή αν τους αναγκάσουμε να ισορροπήσουν σε ένα σχοινί 100 μέτρα πάνω από το έδαφος. Η ζωή τους θα βρίσκεται σε κίνδυνο, επομένως ο φόβος είναι εκείνο το καμπανάκι που χτυπάει για να σε προϊδοποιήσει για μια επερχόμενη απειλή.


Το πρόβλημα είναι ότι αυτό το καμπανάκι χτυπάει αρκετά συχνα και πολλές φορές για ψύλλου πήδημα.


Οι φόβοι που βασανίζουν τους περισσότερους ανθρώπους και μπορούν να τους οδηγήσουν σε μια ζωή κενή και μονότονη, είναι ψυχολογικής φύσης και μπορούμε να τους χωρίσουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες.




  1. Φόβος στο άγνωστο
Θεωρούμε χαζό που τα παιδιά φοβούνται το σκοτάδι, όταν κι εμείς φοβόμαστε πάλι ένα "σκοτάδι" που δεν εξαφανίζεται όμως με το φυσικό φως. Το "σκοτάδι" που φοβόμαστε μεταφράζεται σε αμφιβολίες, ανασφάλειες, άγχοι κλπ. Μέσα στην καθημερινότητα δεν σταματάμε να κάνουμε υποθέσεις και σενάρια για το μέλλον. To μόνο που απασχολεί το υπερδραστήριο μυαλό σου είναι τι θα συμβεί μετά. Και φυσικά, αυτό που πιστεύεις πως θα συμβεί, θα είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να συμβεί επί 100 φορές πιο φοβερό και τρομερό. Δε ζεις στο τώρα, αλλά σε μια φανταστική πραγματικότητα που δημιουργείς. Αυτό ονομάζεται τρέλα αλλά φαντάζομαι αυτή η μορφή της θεωρείται κοινωνικά αποδεκτή και δεν αντιμετωπίζεται στα ψυχιατρεία.
Φοβόμαστε τον θάνατο. Και εγω σε ρωτάω. Αν δεν υπάρχει τίποτα μετά τον θάνατο, αφού δε θα υπάρχεις, τι φοβάσαι ; Αν από την άλλη υπάρχει κάτι μετά τον θάνατο, αφού θα συνεχίσεις ζεις, τι φοβάσαι ;
     
     2.   Φόβος στην αποτυχία

Ένα παράδειγμα κοινού που επηρεάζεται από αυτόν τον φόβο είναι οι ντροπαλοί άνθρωποι. Φοβούνται να μιλήσουν σε άλλους ανθρώπους γιατι υποσυνείδητα πιστεύουν ότι θα κάνουν κάποιο λάθος και  εκείνοι θα τους περιφρονήσουν και θα γελάνε μαζί τους δείχνοντας τους με το δάχτυλο. Αν ο φόβος αυτός σε κυριεύσει, θα πάψεις να δοκιμάζεις καινούργια πράγματα. Θα μείνεις στάσιμος και θα χάσεις κάθε ίχνος αυθορμητισμού και ενθουσιασμού. Η αρχή ενός αργού θανάτου. Αν φοβάσαι οτι θα αποτύχεις συνήθως καταλήγεις να μην προσπαθείς καν. Και σε ρωτάω : Αυτό δε σημαίνει πως έχεις κι όλας αποτύχει ;
Όταν ρωτήσανε τον Τόμας Έντισον πως ένιωσε που χρειάστηκε να αποτύχει 1000 φορές πριν εφεύρει τον ηλεκτρικό λαμπτήρα, αυτός απάντησε:  " Δεν απέτυχα, απλά βρήκα 1000 τρόπους που δε δουλεύουν".


Οι γυναίκες φοβούνται να μείνουν μόνες κι έτσι ζητούν να τις αγαπούν σε οποιαδήποτε τιμή.

Οι άντρες φοβούνται να εκφράσουν τα συναισθήματα τους, κι έτσι κρύβονται πίσω από μια μάσκα σκληρότας.


Πρέπει να γίνεις ένας άξιος αντίπαλος για τον φόβο σου. Γι' αυτό χρειάζεσαι τα κατάλληλα όπλα. Το σπαθί σου θα είναι το θάρρος και η ασπίδα σου η επιμονή. Σφίξε τη γροθιά σου, κάρφωσε το βλέμμα σου στο στόχο και χαμογέλασε ήρεμα στο φόβο. Κάνε ένα βήμα μπροστά. Και μετά άλλο ένα..και άλλο ένα...Και θα δεις όσο θα πλησιάζεις πως αυτό που από μακρυά φαινόταν αιμοδιψής δράκος, είναι την πραγματικότητα μια μικρή σαύρα που πλέον θα παίζει στα πόδια σου. Ο φόβος μπορεί να βρίσκεται μέσα σε όλους αλλά το ίδιο ισχύει και για το θάρρος. Να θυμάσαι : Η σπηλιά που φοβάσαι να μπεις κρύβει τον θησαυρό που επιθυμείς.

Θα τα πούμε στη μάχη.

-Ένας Φιλόσοφος του Δρόμου


Συνέχεια. . . »

Thursday 22 October 2015

Σε φωνάζει ο ιδεαλισμός

Συχνά μου λένε πως είμαι ιδεαλίστρια. Συνήθως συνοδεύεται από ένα ειρωνικό «τς» στην αρχή, κι ένα απαξιωτικό κούνημα του κεφαλιού του συνομιλητή μου. Έψαχνα τη ρίζα αυτού του τρομερού προβλήματος. Γιατί να είμαι έτσι; Μήπως είμαι εκτός πραγματικότητας; Φταίει ότι είμαι νέα; Ή ότι δεν έχω εισέλθει ακόμα στον αληθινό κόσμο; Διαβάζω τα νέα, βλέπω ειδήσεις. Πόλεμος στη Γάζα, βομβαρδισμοί στο Ιράκ, κυβερνήσεις πέφτουν, ισχυρές χώρες προσπαθούν με κάθε τρόπο να επιβληθούν σε αδύναμες. Ύστερα κοιτάω γύρω μου, τη χώρα που μεγάλωσα, την πατρίδα μου. Η οικονομία καταρρέει συνεχώς τα τελευταία έξι χρόνια. Από παντού ακούω πως δεν υπάρχει ελπίδα. Οι δικοί μου παλεύουν στα 60+ χρόνια τους έχοντας ήδη δουλέψει μια ζωή, να τα φέρουν βόλτα, να ζήσουν κι εμένα. Άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους. Άνθρωποι αυτοκτονούν, αρρωσταίνουν, τρελαίνονται. Μένουν στους δρόμους και ζουν από τους κάδους σκουπιδιών. Κι αυτοί που μας κυβερνούν; Ένα μάτσο ανήμποροι πολιτικάντες, χωρίς πάθος για τους ανθρώπους και την Ελλάδα που δεν μπορούν να βρουν ούτε τη δύναμη και τα κότσια να υπερασπιστούν έναν λαό που έχει χάσει την ελπίδα για μια αξιοπρεπή ζωή. Σαν να μη φτάναν αυτά, βάλαμε στη Βουλή κι ανθρώπους των οποίων την «ιδεολογία» οι παππούδες μας πολέμησαν, μια «ιδεολογία» βασισμένη στο μίσος, τη βία, τη μη ανοχή του διαφορετικού που μετατρέπει ανθρώπους σε τέρατα, δολοφόνους και τα θύματά της μπορεί να είσαι εσύ, εγώ, ο μετανάστης και ο ντόπιος... Άλλωστε, γι' αυτούς η ζωή του άλλου δεν έχει καμιά αξία.

Δεν θέλω να πιστεύω πως οι αγώνες των παππούδων μας για να εξασφαλίσουν ελευθέρια και αξιοπρέπεια για εμάς πήγαν στράφι. Είμαι ιδεαλίστρια γιατί πιστεύω πως τα πράγματα θ' αλλάξουν και πως μια μέρα θα ξαναπάρουμε τη ζωή στα χέρια μας – όλοι μας. Μαζί και την αξιοπρέπειά μας. Ούτε πιστεύω πως όλοι είναι διεφθαρμένοι, πως όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι λουφάρουν, πως κανείς μας δεν νοιάζεται για τον συνάνθρωπό του και πως όλοι κοιτάμε την πάρτη μας.

Με λένε ιδεαλίστρια. Κι αν θες να με πεις κι εσύ, το καταλαβαίνω. Θα σου πω μάλιστα πως δεν πιστεύω σε Θεό. Πιστεύω, όμως, με όλο μου το είναι, στους ανθρώπους. Πιστεύω στον «αθάνατο ελληνάρα». Γιατί ο ελληνάρας είναι έτσι για κάποιον λόγο. Το κράτος δεν τον βοήθησε ποτέ, δεν τον εμπιστεύτηκε ποτέ και ποτέ, μα ποτέ δεν του έδωσε αυτά που του υποσχέθηκε. Μήπως όμως δεν είμαι ιδεαλίστρια; Η ελπίδα για μια αξιοπρεπή ζωή θα έπρεπε να θεωρείται ιδεαλισμός; Θα έπρεπε να είναι τόσο εξωπραγματικό; Οι άνθρωποι πρέπει να πιστέψουμε στη δύναμή μας. Τη δύναμη να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, να κάνουμε όλα αυτά που μας έχουν πείσει πως είναι αδύνατα.

Κλείνοντας, θέλω να σου πω πως εγώ πιστεύω σε σένα και σ' αυτόν τον τόπο. Νομίζεις ότι είναι ουτοπικό. Θα μου πεις: «Σιγά μην αλλάξω εγώ τον κόσμο»... ΝΑΙ, ΕΣΥ θα τον αλλάξεις! Μαζί θα τον αλλάξουμε. Απεγκλωβίσου από την αδράνεια που νομίζεις ότι είσαι καταδικασμένος. Την ιστορία τη γράφουν ένα μάτσο άνθρωποι που αγωνίζονται για κάτι καλύτερο. Άρχισε να ξυπνάς, γιατί έρχεται η ώρα μας... Θα τα ξαναπούμε...

*Η Έλλη Τσουγκράνη, 20 ετών, είναι φοιτήτρια Νομικής


ΠΗΓΗ: protagon.gr
Συνέχεια. . . »

Thursday 15 October 2015

Γιατί φοβόμαστε την αλλαγή;


Επιθυμούμε συχνά και επιδιώκουμε συνειδητά τις προσωπικές αλλαγές. Θέλουμε να αλλάξουμε κακές συνήθειες, να αλλάξουμε τους τρόπους συμπεριφοράς μας, να αλλάξουμε στοιχεία του χαρακτήρα μας, να αλλάξουμε τρόπο σκέψης. Σχεδόν κάθε άνθρωπος θέλει κάτι να αλλάξει σε σχέση με τον εαυτό του.

Η επιθυμία για αλλαγή δεν είναι απλή υπόθεση. Εμπεριέχει την συνειδητοποίηση ότι κάτι δεν είναι λειτουργικό στον τρόπο που σκεφτόμαστε και ενεργούμε και την αποδοχή της ευθύνης ότι αυτό το κάτι υπόκειται στον δικό μας έλεγχο. Συχνά η επιθυμία για αλλαγή υποκινείται από την πεποίθηση ότι οφείλουμε να είμαστε αρεστοί ή βολικοί στους σημαντικούς ανθρώπους γύρω μας.
Χρεώνουμε στον εαυτό μας λάθη επειδή διαπιστώνουμε ότι τρόπος που σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και εν τέλει ενεργούμε δυσκολεύει τη ζωή του συντρόφου μας και κατά συνέπεια τη δική μας. Ωστόσο η μετατροπή της θέλησης σε πράξη αποδεικνύεται στην πράξη ένα αρκετά δύσκολο ή περίπλοκο εγχείρημα. Οι λόγοι είναι πολλοί.

Δεν έχουμε εντοπίσει τι πρέπει να αλλάξουμε

Το συναίσθημα μας είναι σχεδόν πάντα η σημαντικότερη ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά. Είμαστε μονίμως αγχωμένοι, κατά κύριο λόγο δυστυχισμένοι, χωρίς διάθεση να κάνουμε πράγματα. Όταν τα συναισθήματα μας είναι σε μεγάλο βαθμό αρνητικά, δυσάρεστα και ανυπόφορα αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε και να προβληματιζόμαστε για το τι πάει στραβά. Το ότι θέλουμε όμως να βελτιωθεί η διάθεση μας προς το καλύτερο δεν σημαίνει ότι έχουμε εντοπίσει τις αιτίες.
Φταίνε οι γύρω μας για τον τρόπο που μας φέρονται, οι συνάδελφοι στην δουλειά που είναι μίζεροι, τα οικονομικά μας που είναι περιορισμένα, ο σύντροφος μας που μας επικρίνει διαρκώς, οι γονείς μας που δεν μας καταλαβαίνουν; Οι παράγοντες που συμβάλουν στην τωρινή μας κατάσταση μπορεί να είναι αμέτρητοι, οι αιτίες όμως βρίσκονται συνήθως μέσα μας. Αν προσπαθούμε να αλλάξουμε τα λάθος δεδομένα και με τους λάθους τρόπους απλώς διαιωνίζουμε τη δυστυχία μας και εντείνουμε την ανημποριά μας.

Δεν ξέρουμε πώς να είμαστε κάτι άλλο

Ακόμα όμως και αν φτάσουμε στο σημείο να εντοπίσουμε επακριβώς την πηγή των προβλημάτων μας και να αναλάβουμε την ευθύνη των επιλογών μας, δεν σημαίνει πως έχουμε λύσει το πρόβλημα. Μπορεί να ξέρουμε για παράδειγμα πως πρέπει να γίνουμε πιο διεκδικητικοί και να μην υποχωρούμε πάντα στις επιθυμίες και τις επιταγές των άλλων. Δεν το κάνουμε όμως από φόβο μήπως γίνουμε δυσάρεστοι στους άλλους και δεν μας αποδέχονται πλέον αλλά και γιατί δεν ξέρουμε πώς να είμαστε διεκδικητικοί.
Αν έχουμε υπάρξει όλη μας τη ζωή υποχωρητικοί δεν έχουμε καλλιεργήσει την δεξιότητα του να διεκδικούμε και δεν ξέρουμε κατά συνέπεια πώς να συμπεριφερθούμε έτσι. Αυτό σημαίνει πως χρειάζεται να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας σε νέες συμπεριφορές για να αποχωριστούμε σταδιακά τις παλιές.

Η πιθανή αναταραχή των σχέσεων μας

Η αλλαγή ωστόσο, διαπιστώνουμε σταδιακά όσο την πλησιάζουμε, δεν είναι η γη της επαγγελίας. Το να αλλάξουμε στάση ή συμπεριφορά συνεπάγεται και πιθανές αλλαγές στην στάση των άλλων απέναντι μας. Η υποχωρητικότητα μας και το να μην εκφράζουμε τα συναισθήματα μας μπορεί να είναι πλέον ένα πρόβλημα για μας αλλά αν έχουμε δομήσει τις σχέσεις με τους γύρω μας πάνω σε αυτό το χαρακτηριστικό, η σταδιακή αλλαγή μας ίσως να συνεπάγεται και ρήξη στις σχέσεις μας.
Θα αποδεχτούν οι άλλοι γύρω μας – ο σύντροφος μας, τα παιδιά μας, οι κολλητοί μας – τις αλλαγές;
Αν μας προτιμούσαν υποχωρητικούς τότε τι γίνεται; Το αν θα ρισκάρουμε ή όχι να προχωρήσουμε σε αλλαγές έχει σε μεγάλο βαθμό να κάνει με το αν είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε τι όποιες πιθανές αλλαγές προκύψουν στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Οι αλλαγές αυτές δεν είναι απαραίτητο να είναι αρνητικές. Μπορεί οι σχέσεις μας να εξελιχθούν και προς το καλύτερο. Σίγουρα ωστόσο θα πρέπει οι σχέσεις αυτές να επανατοποθετηθούν σε νέες βάσεις και μας φέρουν προ των ευθυνών μας να τις δουλέψουμε ξανά προκειμένου να γίνουν λειτουργικές και υγιείς.
Θα αναρωτηθεί εύλογα κάποιος, πως είναι δυνατόν να θέλεις τόσο πολύ να αλλάξεις, να βρεις τον τρόπο να το κάνεις και όμως την τελευταία στιγμή να κάνεις πίσω; Φαίνεται οξύμωρο και αντιφατικό. Είναι σαν να πεθαίνεις της δίψας και μόλις φτάσεις στην πηγή να φεύγεις χωρίς να πιεις μια γουλιά νερό. Πολλοί άνθρωποι μιλάνε με τόση λαχτάρα για την επιθυμία τους να ήταν κάτι διαφορετικό στη ζωή τους, να ήταν οι ίδιοι πιο ευτυχισμένοι, λιγότερο αγχωμένοι, να είχανε περισσότερο χρόνο, να ήτανε ο σύντροφος τους πιο εκφραστικός κτλ, που είναι δύσκολο να αμφισβητήσεις την ένταση με την οποία το επιθυμούν

Οι νέες ευθύνες

Όσο όμως πλησιάζουμε στην αλλαγή, όσο καλλιεργούμε τις δεξιότητες και τον τρόπο σκέψης που θα την καταστήσουν εφικτή, τόσο αλλάζει το τοπίο μπροστά μας. Ενώ πριν βλέπαμε μόνο τον εαυτό μας, αποδεσμευμένο από άγχη και στεναχώριες, τώρα βλέπουμε όλη την εικόνα. Το να αλλάξουμε, το να αποβάλουμε προβληματικές συμπεριφορές και συνήθειες, σημαίνει ότι αλλάζουν και οι ευθύνες της ζωής μας. Οι αρρώστιες μας – ψυχικές ή σωματικές – οι δεσμεύσεις και τα αδιέξοδα μας, δικαιολογούν συχνά την αδράνεια μας ή την ελάχιστη προσπάθεια που καταβάλουμε.
Η πεποίθηση «Γιατί να προσπαθήσω; Αφού τίποτα δεν αλλάζει» γίνεται στάση ζωής. Αν όμως, για παράδειγμα, ξεπεράσω την κατάθλιψη μου, βρίσκομαι μπροστά στην ευθύνη να διαχειριστώ την προβληματική σχέση με την μητέρα μου. Αφού η κατάθλιψη δεν θα δικαιολογεί πλέον την ανημπόρια μου έχω ευθύνη να μιλήσω, να βάλω τα όρια μου, να διεκδικήσω, να αποδεχθώ σκληρές αλήθειες και να χαράξω ο ίδιος την ζωή μου.

Η δύναμη της συνήθειας

Ακούγεται παιδιαρώδες ίσως να μιλάμε για την δύναμη της συνήθειας. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που το παράδειγμα τόσων ανθρώπων δείχνει ότι οι συνήθειες σπάνε αν το βάλουμε στόχο. Αυτό είναι αλήθεια αλλά το δύσκολο πολλές φορές είναι να κωδικοποιήσουμε έναν αριθμό συμπεριφορών και αντιδράσεων κάτω από τον όρο συνήθεια. Η συνήθεια, ας μην ξεχνάμε, περιγράφει ένα σύνολο συμπεριφορών που προκαλούνται με βάση ένα ερέθισμα. Από την ονυχοφαγία όταν κάποιος αγχώνεται μέχρι τις διαρκείς ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, μπορούμε να μιλήσουμε για συνήθειες.
Δεν αλλάζουμε και προτιμάμε τις συνήθειες μας επειδή α) δεν έχουμε καν καταλάβει ότι αυτός ο τρόπος αντίδρασης μας έγινε συνήθεια (π.χ. θα φωνάξουμε, θα μαλώσουμε με τον σύντροφο μου, θα κλειστώ στο δωμάτιο μου θα κλαίω και θα έρθει να με παρηγορήσει και θα τα βρούμε) β) μας είναι τόσο οικείες που λειτουργούν με αυτόματο πιλότο, δεν χρειάζεται δηλαδή να δαπανήσουμε χρόνο και κόπο για να σκεφτούμε και να πράξουμε κάτι διαφορετικό. Οι συνήθειες στην ουσία μοιάζουν με δρόμο που τον έχουμε διανύσει πολλές φορές, προχωράμε χωρίς να σκεφτόμαστε ιδιαίτερα που και πως θα πάμε.

Η δυσκολία της αλλαγής (κόπος, χρόνος, προσπάθεια)

Όλα τα προαναφερόμενα καθιστούν ιδιαίτερα ξεκάθαρη την δυσκολία που συνοδεύει την όποια απόφαση να προβούμε σε αλλαγές σε προσωπικό επίπεδο. Από το να κόψουμε το κάπνισμα, μέχρι να βελτιώσουμε την σχέση με τον σύντροφο μας, από το να νικήσουμε την κατάθλιψη και τις κρίσεις πανικού μέχρι να ξεκινήσουμε την αναζήτηση εργασίας. Όλα συνοδεύονται από το φόβο του άγνωστου, από την καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων, πιθανώς από την απόκτηση νέων γνώσεων αλλά και από την επαναδιαπράγματευση των σχέσεων μας.
Θα ήταν λάθος να υποτιμήσουμε τις δυσκολίες. Οι αλλαγές απαιτούν προσωπικό κόπο και δουλειά με τον εαυτό μας. Απαιτούν χρόνο καθώς δεν εδραιώνονται μέσα σε μια νύχτα. Απαιτούν επίσης συνειδητή προσπάθεια. Πρέπει να θέλουμε να αλλάξουμε και να προσπαθούμε για αυτό. Το ότι είναι δύσκολες, δεν σημαίνει ότι είναι ανέφικτες. Είναι όμως σίγουρα κάτι το οποίο θα μας δώσει δύναμη να διαχειριστούμε και άλλες δυσκολίες της ζωής.


ΠΗΓΗ: enallaktikidrasi.com
Συνέχεια. . . »

Thursday 9 July 2015

Η Κομφουκιανική φιλοσοφία


Η προσωπικότητα του Κουγκ Φου Τσε, ή Κομφούκιου στη λατινική του μεταγλώττιση, είναι μια από τις σημαντικότερες στην ιστορία της Κινέζικης Φιλοσοφίας και ακόμα και σήμερα οι ιδέες και οι συμβουλές του εμπνέουν τη συμπεριφορά και τη φιλοσοφική διαμόρφωση εκατομμυρίων νέων στην Κίνα αλλά και πολλών ειλικρινών ερευνητών της αλήθειας και του "ορθού τρόπου του ζην" σε όλο τον κόσμο. Μερικές από τις ιδέες που θεμελιώνει, κυρίως στην κοινωνικοπολιτική κατεύθυνση, δεν μπόρεσαν ακόμα να εφαρμοστούν, αλλά εξακολουθούν να είναι "κατευθυντήριο φως" για τις γενιές του σήμερα και του μέλλοντος, όχι μόνο της Ανατολής μα και του υπόλοιπου κόσμου γενικότερα.

Με τον Κομφούκιο η φιλοσοφία ανεξαρτητοποιείται πλήρως από τη γραφειοκρατία της Αυλής, γιατί ως εκείνη την εποχή οι φιλόσοφοι, όπως και οι λόγιοι και οι καλλιτέχνες, ήταν μορφωμένοι αριστοκράτες της Αυλής, εκείνοι δηλαδή που είχαν πρόσβαση στα αρχεία και τις βιβλιοθήκες των Ανακτόρων. Την εποχή του Κομφούκιου, λόγω κάποιων συγκεκριμένων παραγόντων, οι λόγιοι αριστοκράτες αναγκάστηκαν να φύγουν από τα παλάτια και να ανοίξουν ιδιωτικές σχολές για να αποκτήσουν τα προς το ζειν. Αυτοί οι παράγοντες ήταν κυρίως η προοδευτική παρακμή της βασιλικής εξουσίας και η ανάπτυξη ανεξάρτητων φεουδαρχικών κρατών, που είχε σαν συνέπεια τη μείωση των αυλικών αξιωμάτων και της γραφειοκρατίας καθώς και την κατάργηση του κληρονομικού δικαιώματος των κρατικών αξιωμάτων. Με την απομάκρυνσή τους από την αποπνικτική ατμόσφαιρα των ανακτόρων και την ίδρυση δικών τους σχολών, οι λόγιοι και οι φιλόσοφοι αισθάνθηκαν πλέον ελεύθεροι ν' αναπτύξουν τις ιδέες τους όπως έκριναν οι ίδιοι, χωρίς να περιορίζονται από τις κρίσεις και τα συμφέροντα του βασιλιά και των ανωτέρων αξιωματούχων της αυλής. Ένας από αυτούς τους αριστοκράτες φιλοσόφους ήταν ο Κομφούκιος, που υπήρξε ο πρώτος μη γραφειοκράτης-αυλικός δάσκαλος στη χώρα του.

Πηγές για τη ζωή και τα έργα του Κομφούκιου είναι το δικό του βιβλίο "Ανάλεκτα" αλλά και το τεράστιο εγκυκλοπαιδικό έργο "Τα Ιστορικά Χρονικά" του Σου Μα Τσιεν, που έζησε γύρω στον 2ο αιώνα π.Χ. Επίσης σημαντικά στοιχεία για τον μεγάλο φιλόσοφο βρίσκουμε και στα έργα των οπαδών της Σχολής του, όπως είναι ο Μέγκιος και ο Χσουν Τσε, αλλά και των αντιπάλων της, όπως είναι ο Μο Τσε (479-381 π.Χ.) και ο Χαν Φέι Τσε του 3ου αι. π.Χ. ή ακόμα και στο έργο του Ταοϊστή φιλοσόφου Τσουάνγκ Τσε.

Ο Κομφούκιος, σύμφωνα με την αποδεκτή παράδοση, γεννήθηκε το 551 π.Χ. στο χωριό Τσου του κρατιδίου Λου όταν η δυναστεία των Τσόου βρισκόταν προς το τέλος της. Η οικογένειά του καταγόταν από τον υποκόμη Βέι που ήταν ο μικρότερος γιός του τελευταίου βασιλιά Σανγκ, ο οποίος είχε παραδώσει την εξουσία στον πρώτο βασιλιά της δυναστείας Τσόου, τον Βου (1122-1116 π.Χ.) και στο θείο του, τον Δούκα του Τσόου, που όπως είδαμε επεξεργάστηκε τα εξάγραμμα του Ι Τσινγκ και τον οποίο τόσο εκτιμούσε ο Κομφούκιος. Σύμφωνα με μια εσωτερική παράδοση, ο Κομφούκιος ήταν η μετενσάρκωση του Δούκα του Τσόου έξι αιώνες αργότερα.

Από μικρό παιδί ο Κομφούκιος έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον για τα παλιά έθιμα και τις αρχαίες ιεροτελεστίες της Κίνας, τις οποίες και τελούσε ο ίδιος -μιμούμενος τους ιερείς - καθώς έπαιζε μικρός. Σε νεαρή ηλικία ασχολήθηκε πολύ έντονα με τη μελέτη της αρχαιότητας, των παλιών συγγραμμάτων της ιστορίας και της φιλοσοφίας και η φήμη του ως μεγάλου διδασκάλου διαδόθηκε γρήγορα, όχι μόνο στο κρατίδιο του Λου αλλά και σε όλη την Κίνα. Σκοπός του, με την ίδρυση της Σχολής του, δεν ήταν μόνο να διαμορφώσει τους νέους που έρχονταν κοντά του από τις διάφορες περιοχές της Κίνας, αλλά και να προκαλέσει το ενδιαφέρον των Αρχόντων για τις φιλοσοφικές του θεωρίες σχετικά με την ιδανική διακυβέρνηση του κράτους, με σκοπό να μπει στην υπηρεσία ενός από τους βασιλιάδες και να μπορέσει έτσι να τις θέσει σε εφαρμογή, όπως θα επιχειρήσει έναν αιώνα αργότερα στην Ελλάδα ο Πλάτωνας. Όμως η υπερβολική του ευσυνειδησία δεν του το επέτρεψε και τα κρατικά αξιώματα που ανέλαβε ήταν σχετικά ασήμαντα για την επίτευξη ενός τέτοιου ονείρου. Ο ίδιος έλεγε με πίκρα: "Αχ, δεν βρήκα κανέναν ακόμη που ν’ αγαπά την αλήθεια τόσο όσο αγαπά τις ωραίες γυναίκες!", εννοώντας την έκλυση των ηθών των Κινέζων ηγεμόνων. Χρόνια όμως μετά το θάνατό του μερικοί μαθητές του έγιναν σύμβουλοι βασιλέων και κατάφεραν να εφαρμόσουν εν μέρει τις φιλοσοφικές πολιτικές του ιδέες.

Μετά από διάφορες προσπάθειες για την εφαρμογή των ιδεών του στην πράξη, τις οποίες έκανε ταξιδεύοντας στην Κίνα και ερχόμενος σε επαφή με διάφορους άρχοντες, επέστρεψε απογοητευμένος στην πατρίδα του και περιορίστηκε στη μετάδοση των ιδεών του μέσω της διδασκαλίας.

Ο Κομφούκιος ασχολήθηκε και με την επανέκδοση των αρχαίων ιερών κειμένων, μερικά από τα οποία έφθασαν μέχρι την εποχή μας χάρη στην προσπάθειά του. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ασχολήθηκε πολύ με το Ι Τσινγκ και σχετικά μ’ αυτό λέει ο ίδιος στα «Ανάλεκτά» του: "Αν μου δίνονταν μερικά ακόμα χρόνια ζωής, θα τα’ αφιέρωνα στη μελέτη του Ι Τσινγκ με την ελπίδα ότι έτσι θ’ απέφευγα να περιπέσω σε μεγάλα σφάλματα".

Για την προσωπικότητά του προκύπτουν μερικά στοιχεία από τα «Ανάλεκτα», όπου περιγράφει ο ίδιος τον εαυτό του: "...απλός και συμπαθής στις ελεύθερες ώρες του..." και "...καλοκάγαθος και σταθερός, επιβλητικός, όχι όμως και αυστηρός, αξιοπρεπής και ευχάριστος. Ανέμενε τον δέοντα σεβασμό από τους άλλους και πίστευε ότι έπρεπε να συμπεριφέρεται με αξιοπρέπεια ανάλογη με τη θέση του". Ήταν ισορροπημένος χαρακτήρας και καθόλου δογματικός. Λέγεται ότι το ανάστημά του ήταν ασυνήθιστο για τους Κινέζους και οι ερευνητές το υπολογίζουν σε 1,92 μέτρα. Μετά το θάνατό του τού έκτισαν ναό και καθιερώθηκαν επίσημα λατρευτικές θυσίες προς τιμήν του τρεις φορές το χρόνο. Η φήμη του διαδόθηκε γρήγορα και αργότερα θεοποιήθηκε και καθιερώθηκε η λατρεία του σε όλες τις επαρχίες της Κίνας με αυτοκρατορικό διάταγμα του 555 μ.Χ. Ακόμα και μέχρι το 1906, πριν από την πτώση του αυτοκρατορικού θεσμού, λατρευόταν ως θεός, ισάξιος με τον Ουρανό και τη Γη.

Η Φιλοσοφία του

Ο Κομφούκιος είχε μεγάλο Ηθικό υπόβαθρο και αυτό το στοιχείο χαρακτηρίζει όλη του τη φιλοσοφία. Υπήρξε αφοσιωμένος στο ιδανικό μιας κοινωνίας βασισμένης στην Ηθική και στους πανάρχαιους τελετουργικούς κανόνες, όπου όλοι θα συνεργάζονταν οικειοθελώς και όχι με εξαναγκασμό. Στην όλη ιδιοσυγκρασία του και στις ιδέες του βρίσκεται έντονα και καθαρά το στοιχείο της 7ης Ακτίνας, της Τελετουργικής Μαγείας (την οποία εξηγήσαμε στο βιβλίο "Τα Τρία Κέντρα του Μυστηρίου", εκδ. Νέα Ακρόπολη), κύριο εκπρόσωπο της οποίας μπορούμε να θεωρήσουμε, στο μακρινό παρελθόν, αυτόν το φιλόσοφο.

Μια από τις κύριες φιλοσοφικές ιδέες του Κομφουκιανισμού είναι η έννοια της Ανθρωπιάς ή Τζεν (JEN), που πρέπει να διαποτίζει όλες τις ανθρώπινες πράξεις για να μπορεί να λειτουργεί σωστά κάθε κοινωνική σχέση. Η έννοια της ανθρωπιάς στον Κομφούκιο αντικαθιστά κατά κάποιο τρόπο την αναγκαιότητα του εξωτερικού νόμου. Όταν υπάρχει ανθρωπιά δεν χρειάζεται να επιβληθεί ο νόμος, γιατί οι κοινωνικές και οι ανθρώπινες σχέσεις δεν βασίζονται πια σε "αμοιβές και τιμωρίες" αλλά στην καλή θέληση και την αγάπη. Έτσι η ανθρωπιά οδηγεί στην άλλη μεγάλη αρετή, που για τον Κομφούκιο είναι η Σου, η αμοιβαιότητα. Όταν μια φορά του ζήτησαν να συνοψίσει τον ηθικό του κώδικα σε μια λέξη, αυτός είπε τη λέξη "Σου", που σημαίνει όχι μόνο αμοιβαιότητα, αλλά και μεγαλοψυχία, δηλαδή ότι πρέπει ο καθένας ν’ ακολουθήσει ελεύθερα την ανώτερη φύση του.

Πέντε είναι ακόμη οι αρετές που χαρακτηρίζουν τον ηθικό Κώδικα του Κομφούκιου: η καλοσύνη, η ευθύτητα, η ευπρέπεια, η φρόνηση και η ειλικρίνεια. Και ο ηγεμόνας πρέπει να είναι για το λαό του παράδειγμα αυτών των αρετών. Από την αρετή του ηγεμόνα θα εξαρτηθεί η ευημερία της χώρας του και του λαού του. Και με το παράδειγμά του ο κάθε πολίτης θα τείνει να γίνει και ο ίδιος ενάρετος. Για την Κομφουκιανική φιλοσοφία ο πιο ταιριαστός χρυσός κανόνας είναι αυτός που λέει: "Κάθε βελτίωση της κοινωνίας αρχίζει μ’ αυτήν του ανθρώπου".

Η φιλοσοφία του Κομφούκιου, έντονα διαποτισμένη από κοινωνικοπολιτικό ενδιαφέρον και ηθική θεώρηση, αποτελεί σημαντικό σταθμό για τη διαμόρφωση του ορθού ανθρώπου που επιχειρεί πρόσβαση στον πνευματικό κόσμο του Εσωτερισμού και στη διάσταση της Υπερβατικής Ηθικής, της αδέσμευτης από μεταβλητούς και παροδικούς νόμους, που ο Κομφούκιος μάς προσδιορίζει με την έννοια της Τζεν και κυρίως της Σου.

Επιδιώκοντας την άσκηση αυτής της πρακτικής και ηθικής άποψης του φιλοσοφικού στοχασμού, ο Κομφούκιος απέφευγε γενικά ν’ ασχοληθεί στις διδασκαλίες του με υψηλές μεταφυσικές έννοιες και όταν το έκανε, αναγκασμένος από τους μαθητές του, ήταν πάντα λακωνικός και απόκρυφος. Ωστόσο, από τη φιλοσοφία του συμπεραίνουμε ότι πίστευε στη μεταθανάτια ζωή της ανθρώπινης ψυχής -και γι’ αυτό δικαιολογούσε την προσφορά θυσιών στους νεκρούς- καθώς και στην ύπαρξη ενός υπέρτατου Όντος, που το ταύτιζε με την Δύναμη του Ουρανού και εκφραζόταν με την έννοια του Ταό. Ποτέ δεν έδωσε ο Κομφούκιος σαφή ορισμό για το τι εννοούσε με τη λέξη Ταό, αλλά συμπεραίνουμε ότι γι’ αυτόν ήταν ο Δρόμος του Ουρανού, ένα είδος "ηθικής προσταγής" που ακολουθεί πάντα ο Ανώτερος άνθρωπος.

Ανώτερος Άνθρωπος είναι αυτός που, κατά τον Κομφούκιο, έχει μέσα του κυρίως τις αρετές της Ορθότητας, της Aνθρωπιάς και της Eυπρέπειας. Στα «Ανάλεκτα» του Κομφούκιου υπάρχουν πολλές αναφορές για τον Ανώτερο Άνθρωπο που καθορίζουν ακριβώς τα χαρακτηριστικά του. Όμως θα μπορούσαμε όλες να τις συνοψίσουμε σ’ αυτήν τη φράση του: "Ο Ανώτερος Άνθρωπος σέβεται την Εντολή του Ουρανού"

Συνέχεια. . . »

Wednesday 8 July 2015

Να παίρνεις την ευθύνη


Κάθε φορά που κοιτάς τον καθρέφτη, μάθε να κοιτάς στα μάτια τον εαυτό σου. Μην αποφεύγεις αυτό το βλέμμα, είναι το βλέμμα της ευθύνης. Της ευθύνης για αυτό που είσαι, αυτό που έγινες…

Ναι, εσύ έχεις την ευθύνη. Όχι για τη σάρκα σου, αλλά για το βλέμμα των ματιών σου, την καθαρότητά τους, τον τρόπο που κοιτάζεις. «Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής», πόσο χιλιοειπωμένη φράση! Κι όμως, απόλυτα ορθή. Κατά συνέπεια, η αντανάκλαση των ματιών σου στον καθρέφτη, είναι η πιο χειροπιαστή έκφραση της εικόνας που έχεις για εσένα, για την ψυχή σου…

Και πιο είναι, τελικά, το χειρότερο συναίσθημα που μπορείς να αναγνωρίσεις κοιτώντας βαθιά μέσα στα μάτια σου; Ο χειρότερος αντικατοπτρισμός είναι αυτός της αυτολύπησης… Άσχημη αίσθηση, σε κάνει να μουδιάζεις όταν το συνειδητοποιείς. Και τότε αναρωτιέσαι τι έφταιξε, για ποιο λόγο έφτασες να σκέφτεσαι ότι είσαι ένα πλάσμα βουτηγμένο στη θλίψη, που έχει βιώσει τη ζωή από την άσχημη και σκοτεινή πλευρά της. Αναρωτιέσαι γιατί μετατράπηκες σε σκιά του εαυτού σου και έρμαιο των εξωτερικών παραγόντων που περικλύουν τη ζωή σου. Ξέρεις το λόγο κατά βάθος…

Απαρνήθηκες την ευθύνη, «θυματοποιώντας» τον εαυτό σου σε κάθε δυσκολία που ερχόταν στο δρόμο σου. Και έτσι , προσπαθώντας απελπισμένα να αποτινάξεις την ευθύνη από εσένα, τοποθέτησες σταδιακά τον εαυτό σου σε μια μόνιμα αδύναμη θέση. Τώρα που βλέπεις καθαρά την αιτία, μάθε λοιπόν να παίρνεις την ευθύνη. Για όλα. Ήταν επιλογές σου άλλωστε. Άλλες σωστές, άλλες ανούσιες, επιπόλαιες, λανθασμένες. Ό,τι κι αν σου συνέβη, άμεσα ή έμμεσα εσύ το επέλεξες.
Μη θρηνείς τα λάθη σου, δεν οδηγεί πουθενά, παρά μόνο αναγνώρισέ τα. Μην επιρρίπτεις πουθενά αλλού τις ευθύνες παρά μόνο σε εσένα, τους άλλους δεν μπορείς να τους ελέγξεις, αυτό δεν είναι το δικό σου το κομμάτι. Μόνο τα δικά σου λάθη να σε αφορούν… Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις που πραγματικά είσαι απόλυτα αναίτιος για κάτι που βιώνεις, στο τέλος η ευθύνη για την μετέπειτα κατάστασή σου είναι μόνο δική σου.

Όπως είπε και ο σπουδαίος διανοητής του 20ου αιώνα Βίκτωρ Φρανκλ: “Η τελευταία από τις ανθρώπινες ελευθερίες είναι να επιλέξεις τη στάση σου στις συνθήκες που παρουσιάζονται κάθε φορά”. Συνεπώς, κάθε στιγμή, σε κάθε σου απόφαση, ήσουν ελεύθερος να διαλέξεις μεταξύ δύναμης και «θυματοποίησης».

Να παίρνεις την ευθύνη της ζωής σου, να μην της δίνεις το χρώμα των εξωτερικών παραγόντων που την περιτριγυρίζουν. Δεν είσαι το άβουλο θύμα που σε βολεύει να πιστεύεις, αλλά ο θύτης που καταδικάζει την ψυχή του σε δυστυχία. Και είναι ιδιαίτερα ελκυστική η ιδέα του θύματος, το ξέρεις… Έτσι δεν χρειάζεται να αλλάξεις κάτι σε εσένα, πάντα το φταίξιμο για την κατάστασή σου θα βρίσκεται κάπου αλλού. Δελεαστικό σίγουρα, αλλά επιβάλλεται να το αφήσεις στην άκρη και αυτό επιτυγχάνεται μόνο τη στιγμή που αναλαμβάνεις εσύ εξ’ ολοκλήρου τα ηνία…

Θυμήσου, λοιπόν, την επόμενη φορά που θα κοιτάξεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη να ψιθυρίσεις στο είδωλό σου: «Παίρνω την ευθύνη για όλα και συνεχίζω». Χρέος σου είναι θωρακίσεις τον εαυτό σου, καθώς «τα πάντα ρει» -δεν μπορείς να το αποφύγεις, είναι νόμος της φύσης. Τα λάθη έγιναν. Έγιναν-χρόνος παρελθοντικός. Τα γνώρισες, τα βίωσες, συμφιλιώθηκες μαζί τους, έμαθες όσα έπρεπε να σε διδάξουν για να προχωρήσεις στο τώρα. Δεν έχουν πλέον θέση στο παρόν σου, δεν έχουν πλέον θέση στον καθρέφτη σου, στα μάτια σου, στην ψυχή σου…

Πηγή: enallaktikidrasi.com
Συνέχεια. . . »

Tuesday 7 July 2015

Η αντίληψη της πραγματικότητας μέσω των 5 αισθήσεων είναι ανεπαρκής


«Η εικόνα που σχηματίζει ο άνθρωπος γι’αυτό τον κόσμο μέσα από την εμπειρία των πέντε αισθήσεων δεν είναι πλέον επαρκής και, σε πολλές περιπτώσεις, ούτε καν έγκυρη».

Αυτή τη στιγμή, ο πλανήτης που θεωρείτε σπίτι σας περιστρέφεται γύρω από τον άξονα του με ταχύτητα περίπου 1.500 χιλιομέτρων την ώρα, και επιπλέον κινείται γύρω από τον ήλιο με την απίστευτη ταχύτητα των 107.000 χιλιομέτρων την ώρα. Όμως, αν εξαιρέσουμε την περίπτωση που έχουμε κατεβάσει μερικές μπίρες, δεν αντιλαμβανόμαστε αυτή την κίνηση. Αυτό είναι ένα μικρό μόνο παράδειγμα του πώς παραμορφώνουμε την πραγματικότητα.

Τελικά προκύπτει ότι σχεδόν όλες οι έννοιες και οι κρίσεις που θεωρούμε δεδομένες είναι παραμορφώσεις της αλήθειας. Από πολύ μικρή ηλικία -κάπου κοντά στη γέννηση- ο νους μας καθιερώνει ένα πρότυπο αντίληψης και έπειτα αρχίζει να φιλτράρει και να απορρίπτει όλα τα υπόλοιπα στοιχεία. Με άλλα λόγια, «βιώνουμε» μόνο τα πράγματα που συμφωνούν με την πολύ περιορισμένη μας αντίληψη.

Μία κοπέλα από τις Φιλιππίνες μου είπε πως όταν ήρθε για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες, πέρασαν εβδομάδες, αν όχι μήνες, μέχρι να προσέξει για πρώτη φορά ότι μερικοί άνθρωποι εδώ είχαν κόκκινα μαλλιά – και ανάμεσα τους ήταν άνθρωποι που γνώριζε και τους έβλεπε τακτικά. Τα κόκκινα μαλλιά δεν ταίριαζαν με όσα είχε μάθει να βλέπει και να αναμένει. Έτσι, για αρκετούς μήνες ήταν υποκειμενικά «τυφλή» στα κόκκινα μαλλιά, και τους απέδιδε το καστανό χρώμα που είχε συνηθίσει στη χώρα της.

Οι επιστήμονες ξέρουν τώρα ότι ο εγκέφαλος λαμβάνει 400 δισεκατομμύρια «μπιτ» πληροφοριών κάθε δευτερόλεπτο. Για να σας δώσω μία ιδέα για την ποσότητα αυτών των πληροφοριών, σκεφτείτε το εξής: θα χρειάζονταν σχεδόν 600.000 βιβλία μέσου μεγέθους για να τυπωθούν μόνο 400 δισεκατομμύρια μηδενικά. Με άλλα λόγια, η πραγματικότητα είναι αχανής. Τι κάνουμε, λοιπόν; Αρχίζουμε να τα κοσκινίζουμε. Αρχίζουμε να τα περιορίζουμε, θα πάρω εκείνη την πληροφορία εκεί και, χμ… ας δούμε, ναι, ταιριάζει μια χαρά με όλη αυτή τη σαπουνόπερα που έχω φτιάξει αυτό τον καιρό για το αντίθετο φύλο.

Τελικά περιορίζουμε αυτές τις πληροφορίες στον πενιχρό αριθμό των 2.000 μπιτ πληροφοριών. Όμως, υποκλιθείτε παρακαλώ, γιατί ακόμη και αυτό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό. Μιλάμε για 2.000 μπιτ πληροφοριών κάθε δευτερόλεπτο. Όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα. Αυτά που επιλέγουμε να αντιληφθούμε είναι μόνο το μισό του ενός εκατομμυριοστού τοις εκατό των όσων πραγματικά υπάρχουν.

Ας προσποιηθούμε ότι κάθε κουκίδα που κάνουμε με τη μύτη ενός στυλό είναι ένα μπιτ πληροφορίας. Έχω κάνει εξάσκηση, ωστόσο ο μεγαλύτερος αριθμός κουκκίδων που μπορώ να κάνω σε ένα δευτερόλεπτο είναι πέντε. Όμως ας φανούμε γενναιόδωροι και ας δεχτούμε ότι εσείς τα καταφέρνετε καλύτερα. Ας πούμε ότι μπορείτε να κάνετε δέκα κουκκίδες το δευτερόλεπτο. Είπαμε, θεωρούμε ότι κάθε κουκκίδα είναι ένα μπιτ πληροφορίας. Για να φτιάξετε τόσες κουκκίδες για όσα μπιτ επεξεργάζεται ο εγκέφαλος σε ένα δευτερόλεπτο θα χρειαστείτε σχεδόν τριάμισι λεπτά με τη δική σας πολύ ανώτερη ταχύτητα των δέκα κουκκίδων το δευτερόλεπτο. Βέβαια, για να επεξεργαστεί ο εγκέφαλος όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες (400 δισεκατομμύρια κουκκίδες), θα χρειαζόταν 821 χρόνια!

Ο εγκέφαλος μας εξετάζει συνεχώς τις πιθανότητες και διαλέγει ποιες πληροφορίες θα «δει» και θα πιστέψει. Από τεμπελιά και μόνο, τα πράγματα που επιλέγουμε να αντιληφθούμε -και μην έχετε καμία αμφιβολία γι’ αυτό… πρόκειται για επιλογή- είναι αυτά που γνωρίζουμε ήδη. Είναι πράγματα για τα οποία αποφασίσαμε στο μακρινό παρελθόν. Βλέπουμε, νιώθουμε, γευόμαστε, αγγίζουμε και μυρίζουμε όχι τον πραγματικό κόσμο, αλλά μία δραστικά περιληπτική εκδοχή του, μία εκδοχή που κυριολεκτικά σκαρώνει ο εγκέφαλος μας. Τα υπόλοιπα μας προσπερνούν χωρίς καν να τα αντιληφθούμε. Ο Τζον Μάουνσελ, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, λέει: «Οι άνθρωποι φαντάζονται ότι βλέπουν αυτά που πραγματικά υπάρχουν, αλλά κάνουν λάθος».

Αφού ο εγκέφαλος μας αποφασίσει ποιες πληροφορίες θα δεχτεί, κατασκευάζει «γέφυρες» ανάμεσα σε διάφορους νευρώνες, «συνυφαίνοντας» τις νευρικές ίνες για να δημιουργήσει νευρικές διαδρομές. Ο μέσος άνθρωπος έχει 100 δισεκατομμύρια νευρώνες, ο καθένας με αμέτρητες προεκτάσεις, κι έτσι σε κάθε εγκέφαλο σχηματίζονται διαφορετικές διαδρομές ταχείας κυκλοφορίας. Ο χάρτης των νευρικών διαδρομών στον δικό σας εγκέφαλο και ο χάρτης στον εγκέφαλο, ας πούμε, του Τζόνι Ντεπ, διαφέρουν μεταξύ τους όσο οι χάρτες του Ουισκόνσιν και του Ρόουντ Άιλαντ.

Αφού σχηματιστούν οι διαδρομές ταχείας κυκλοφορίας, παύετε να ταξιδεύετε στην υπόλοιπη περιοχή. Η διαπολιτειακή οδός 70 στην πολιτεία όπου ζω, το Κάνσας, είναι το τέλειο παράδειγμα. Μπορεί να σας φανεί απίστευτο αλλά το Κάνσας -η πολιτεία που εμφανίζεται «ασπρόμαυρη» στο Μάγο του Οζ- στην πραγματικότητα έχει πολλά γεωγραφικά αξιοθέατα. Για παράδειγμα, υπάρχει ένα μικροσκοπικό Γκραντ Κάνιον στη βορειοδυτική γωνία της πολιτείας και ένας τεράστιος επταώροφος σχηματισμός από ασβεστόλιθο, το Καστλ Ροκ (Βραχόκαστρο) κοντά στην πόλη του Κουίντερ.

Όμως, επειδή αυτοί που διασχίζουν το Κάνσας σπάνια βγαίνουν από τη διαπολιτειακή οδό, κανείς δεν ξέρει ότι υπάρχουν αυτοί οι γεωλογικοί σχηματισμοί. Προσπερνούν κυριολεκτικά όλα αυτά τα όμορφα και σημαντικά αξιοθέατα και καταλήγουν στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι το Κάνσας είναι επίπεδο και βαρετό. Όμως δεν είναι αυτή η πραγματικότητα.

Οι τοπογράφοι κατασκεύασαν τη διαπολιτειακή οδό 70 έτσι ώστε να ακολουθεί την πιο επίπεδη, γρήγορη και εύκολη διαδρομή. Με τον ίδιο τρόπο φτιάχνουμε και εμείς τις νευρικές διαδρομές μας, ακολουθώντας τις λιγότερο πολύπλοκες νευρωνικές διακλαδώσεις, αυτές από τις οποίες έχουμε περάσει πολλές φορές στο παρελθόν. Όμως, αυτά δεν μας δείχνουν την πραγματικότητα. Ούτε καν πλησιάζουν την πραγματικότητα. Και εμείς ούτε καν πλησιάζουμε να δούμε όλα όσα υπάρχουν. Βλέπουμε μόνο τριάμισι λεπτά, αντί για 821 χρόνια!

Οι δρόμοι και οι διαδρομές ταχείας κυκλοφορίας στον εγκέφαλο μας δημιουργούνται πολύ νωρίς. Όταν γεννιόμαστε, όλες οι δυνατότητες υπάρχουν. Ας πάρουμε τη γλώσσα, για παράδειγμα. Κάθε νεογέννητο έχει την ικανότητα να προφέρει κάθε ήχο σε κάθε γλώσσα της γης. Έχει τη δυνατότητα να μάθει να προφέρει το ρολαριστό «ρ» της ισπανικής γλώσσας. Έχει επίσης τη δυνατότητα να μάθει να προφέρει τις τραχείς διφθόγγους των γερμανικών. Όμως, από πολύ νωρίς ο εγκέφαλος μας δημιουργεί νευρωνικές διαδρομές που ταιριάζουν με τους ήχους που ακούμε κάθε μέρα, εξαλείφοντας άλλους ήχους που χρησιμοποιούνται από άλλες γλώσσες.

Με την πιθανή εξαίρεση της Μπάρμπαρα Ουόλτερς, σχεδόν όλοι όσοι μιλούν αγγλικά μπορούν να προφέρουν τη φράση «Rolling Rock really rouses Roland Ratinsky». Όμως όταν ένας Κινέζος προσπαθήσει να μάθει αγγλικά, δεν έχει πια τις απαραίτητες νευρωνικές διαδρομές για να προφέρει σωστά τον ήχο «ρ», κι έτσι μετατρέπει τον ήχο «ρ» σε «λ». Για να μη νομίσει κανείς ότι έχω εθνοκεντρικές αντιλήψεις, θα πρέπει να προσθέσω ότι έχω προσπαθήσει να προφέρω μερικές από εκείνες τις τραχείς γερμανικές λέξεις, αλλά ανακάλυψα ότι οι γερμανικές νευρωνικές διαδρομές μου ήταν σε άθλια κατάσταση.

Ίσως το καλύτερο παράδειγμα για να καταλάβετε πώς ο νους σας δημιουργεί το δικό του παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας είναι τα απλά όνειρα που βλέπουμε κάθε βράδυ. Λόγου χάρη, μπορεί να δείτε να σας χτυπά την πόρτα ένας γνωστός δημοσιογράφος και να σας κάνει ένα σωρό ερωτήσεις που σας φέρνουν σε δύσκολη θέση, και αυτή η κατάσταση να μοιάζει απόλυτα πραγματική. Όμως, αν ξαφνικά χτυπήσει το ξυπνητήρι, ο δημοσιογράφος και η συνέντευξη χάνονται σαν σαπουνόφουσκα.

Οι νευρωνικές διαδρομές μας επαναλαμβάνουν συνεχώς όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν. Σαν τρίχρονο παιδί που επιμένει να βλέπει τη Μικρή Γοργόνα ξανά και ξανά και ξανά, γαντζωνόμαστε στις διαστρεβλωμένες ψευδαισθήσεις μας και δεν λέμε να τις αφήσουμε. Κάτω τα χέρια από τις ψευδαισθήσεις μου! Παρόλο που αυτό μας κάνει δυστυχισμένους, προτιμάμε να εναποθέτουμε την πίστη μας σε αυτή την καταστροφή που έχουμε κατασκευάσει οι ίδιοι.

Συνέχεια. . . »

Monday 6 July 2015

10 τρόποι να απελευθερωθείτε από τους φόβους σας


Αναγνωρίστε το φόβο σας. 

Είναι η αφετηρία για να τον ξεπεράσετε. Όταν βρείτε ποιος είναι μπορείτε να απαλλαγείτε από αυτόν. Φοβάστε μη χάσετε τη δουλειά σας; Το θάνατο; Μήπως πληγωθείτε; Την εγκατάλειψη; Την αποτυχία; Το άγνωστο; Η αναγνώριση είναι το πρώτο βήμα για να απαγκιστρωθεί ο φόβος από εσάς και την πραγματικότητα.

Μην τον κρατάτε μέσα σας. 

Τα να καταγράψετε το φόβο σας σε ένα χαρτί είναι ένας δραστικός τρόπος για να τον βγάλετε από το μυαλό και τη ζωή σας. Μπορεί να ανακαλύψετε ότι το μόνο που χρειάζεται να κάνετε για να διαλύσετε τον φόβο είναι να τον εκφρασετε και να τον μοιραστείτε Άλλοι φόβοι μπορεί να χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση και να χρειαστείτε βοήθεια επαγγελματία ψυχαναλυτή.

Μιλήστε γι΄αυτόν 

Η εξωτερίκευση του φόβου μπορεί να τον κάνει να φαίνεται λιγότερο απειλητικός

Μάθετε για τα πράγματα που φοβάστε. 

Η αβεβαιότητα αποτελεί βασικό συστατικό του φόβου. Κατανοώντας τι είναι αυτό που φοβάστε κάνετε ένα σημαντικό βήμα για να το ξεπεράσετε.

Βρείτε κάποιον που δε φοβάται

Αν υπάρχει κάτι που φοβάστε εντοπίστε κάποιον που δεν το φοβάται και περάστε χρόνο μαζί του. Θα είναι πολύ πιο εύκολο να το ξεπεράσετε αν τον έχετε στο πλάι σας.

Εξασκηθείτε

Αν φοβάστε να δοκιμάσετε κάτι γιατί σας φαίνεται τρομακτικό ή δύσκολο ξεκινήστε με μικρά βήματα και προχωρήστε αργά. Αποκτώντας σιγά σιγά οικειότητα με αυτό που σας φοβίζει θα το αντιμετωπίσετε πιο εύκολα.

Παίξτε παιχνίδια με το μυαλό σας.

Αν φοβάστε να μιλήσετε μπροστά σε κόσμο αυτό πιθανότατα συμβαίνει επειδή σκεφτεστε ότι θα σας κρίνει. Προσπαθήστε να σκεφτείτε ότι όλοι είναι γυμνοί – το να είστε εσείς ο μόνος ντυμένος στο χώρο σας τοποθετεί σε ρόλο κριτή.

Μην εστιάζετε στη γενικότερη εικόνα 

Σκεφτείτε μόνο το βήμα που κάνετε κάθε φορά. Για παράδειγμα αν φοβάστε τα υψη μη σκέφτεστε κατευθείαν ότι βρίσκεστε στον 44ο όροφο ενός κτιρίου. Φανταστείτε πρώτα τον εαυτό σας να μπαίνει στην είσοδο.

Πηγή: newssalonika.blogspot.gr
Συνέχεια. . . »

Sunday 5 July 2015

Krishnamurti: Τίποτα δεν μπορεί να καταστρέψει την αγάπη, γιατί διαλύονται μέσα σ’ αυτήν τα πάντα!

Να είσαι πνευματικά ευέλικτη. Η δύναμη δεν βρίσκεται στο να είναι κανείς άκαμπτος και σταθερός, αλλά στο να είναι ευλύγιστος. Το ευλύγιστο δέντρο αντέχει στη θύελλα. Μάζεψε όλη τη δύναμη που δίνει ένας γρήγορος νους.

Η ζωή είναι παράξενη· συμβαίνουν τόσα πράγματα εκεί που δεν τα περιμένει κανείς, ώστε απλώς με το ν’ αντιστέκεται σ’ αυτά δεν πρόκειται να λύσεις κανένα πρόβλημα. Χρειάζεται να έχει κανείς τεράστια ευλυγισία και σταθερή καρδιά.

Η ζωή είναι σαν μια κόψη ξυραφιού και πρέπει να περπατήσει κανείς πάνω σ’ αυτό το μονοπάτι με εξαιρετική προσοχή και ευέλικτη σοφία.

Η ζωή είναι πολύ πλούσια, έχει τόσους πολλούς θησαυρούς κι εμείς την πλησιάζουμε με άδειες καρδιές· δεν ξέρουμε πώς να γεμίσουμε τις καρδιές μας με την αφθονία της ζωής. Ενώ είμαστε φτωχοί μέσα μας, όταν μας προσφέρονται τα πλούτη της τ’ αρνιόμαστε. Πάμε στο πηγάδι για νερό κρατώντας δαχτυλήθρα κι έτσι η ζωή καταντάει μια κακόγουστη υπόθεση, ασήμαντη και μικρή.

Η αγάπη είναι επικίνδυνο πράγμα· φέρνει τη μόνη επανάσταση που δίνει απόλυτη ευτυχία. Είναι τόσο λίγοι εκείνοι από μας που μπορούν ν’ αγαπούν· τόσο λίγοι εκείνοι που θέλουν ν’ αγαπούν.

Αγαπάμε βάζοντας όρους, κάνοντας την αγάπη ένα εμπορεύσιμο πράγμα. Έχουμε νοοτροπία παζαριού, αλλά η αγάπη δεν είναι εμπορεύσιμη, δεν είναι ένα απλό «πάρε-δώσε». Είναι μια κατάσταση ύπαρξης όπου όλα τα ανθρώπινα προβλήματα είναι λυμένα.
Τι υπέροχο μέρος που θα μπορούσε να είναι η γη με τόση πολλή ομορφιά που υπάρχει, τόσο μεγαλείο, τόση άφθαρτη ομορφιά! Είμαστε παγιδευμένοι στον πόνο και δεν νοιαζόμαστε να ξεφύγουμε απ’ αυτόν ακόμα κι όταν κάποιος μας δείχνει το δρόμο.

Δεν ξέρω, αλλά νιώθει κανείς να φλέγεται από αγάπη· υπάρχει μια άσβηστη φλόγα· νιώθει ότι έχει τόση πολλή απ’ αυτήν μέσα του, που θέλει να τη δώσει σε όλους· και το κάνει. Είναι σαν ένα ποτάμι που κυλάει με ορμή, που ποτίζει και δίνει ζωή σε κάθε πόλη και χωριό· μολύνεται από τις ανθρώπινες βρωμιές που πέφτουν σ’ αυτό, αλλά σύντομα τα νερά καθαρίζονται από μόνα τους και συνεχίζουν να τρέχουν. Τίποτα δεν μπορεί να καταστρέψει την αγάπη γιατί διαλύονται μέσα σ’ αυτήν τα πάντα: το καλό και το κακό· το άσχημο και το όμορφο.

Είναι το μοναδικό πράγμα που είναι αυτό το ίδιο αιωνιότητα.

Πηγή: espadozero.blogspot.gr
Συνέχεια. . . »

Saturday 4 July 2015

Ο Αληθινός Δρόμος των Αρχαίων


Όταν Ζεις στην Πραγματικότητα, Εδώ, Τώρα, δηλαδή σε μια συνεχή ανανεούμενη επαφή με τα πραγματικά συμβαίνοντα, Ζεις ουσιαστικά έξω από τον γραμμικό χρόνο της σκέψης, έξω από το παρελθόν, και το φανταστικό μέλλον.

Αυτό σημαίνει ότι βρίσκεις Εδώ, Τώρα, την πλήρη πραγματικότητα της ζωής. Η ζωή σου ολοκληρώνεται σε Αυτή την Στιγμή που Ρέει Αιώνια. Η ζωή είναι ολοκληρωμένη Εδώ, Τώρα. Η ζωή δεν κατευθύνεται κάπου, δεν έχει παρελθόν, δεν έχει σκοπούς, και μέλλον. Αναβλύζει συνεχώς από την Πηγή της Αιωνιότητας, κι είναι Ολοζώντανη, Φρέσκια, Κάθε Στιγμή, στην Στιγμή που Ρέει Αιώνια, Χωρίς να Αλλοιώνεται… Αυτό σημαίνει, ταυτόχρονα, ότι η ζωή μπορεί να τελειώσει οποτεδήποτε, χωρίς «απώλειες»… υπάρχει απόλυτη αποδοχή του «θανάτου».

Όταν Βρεις, Εδώ, Τώρα, την Πλήρη Εκπλήρωση της ζωής δεν έρχεσαι από πουθενά, Είσαι ο Αιώνιος Άνθρωπος που Διαρκεί. Αυτός είναι ο Δρόμος των Αρχαίων Σοφών, της Ανατολής και της Δύσης.

Όλοι οι Σοφοί, Βρίσκουν, Εδώ, Τώρα, στην Άμεση Επαφή με την Πραγματικότητα, την Διέξοδο από τον κόσμο της σκέψης και τον γραμμικό χρόνο. Σε μια τέτοια εμπειρία ζωής δεν στηρίζεσαι πλέον στο παρελθόν, σε γνώσεις, σε αντιλήψεις, σε δραστηριότητες.

Για να Ζεις στην Στιγμή, στην Αιώνια Στιγμή που Ρέει, έξω από την σκέψη και τον χρόνο, δεν χρειάζεται να πιστέψεις κάτι, δεν χρειάζεται να κάνεις κάποιες συγκεκριμένες τελετουργικές πράξεις ή να ασκήσεις κάποια θρησκευτική πρακτική. Απλά Είσαι Εδώ, Τώρα, Ξύπνιος. Για αυτό η Αληθινή Θρησκεία είναι πέρα από θρησκευτικά δόγματα και τελετουργικές πράξεις και θεατρικές μυήσεις που ασκούνται σε δήθεν εσωτερικές σχολές, πέρα από τεχνικές που διδάσκουν ανίδεοι στα μικρομάγαζα της ψευτοπνευματικότητας. Όλα αυτά είναι διανοητικά σκουπίδια, δεν είναι ο Αληθινός Δρόμος των Αρχαίων.

Πηγή: awakengr.com

Συνέχεια. . . »

Friday 3 July 2015

Μύθος και ψυχή: η εξέλιξη της συνειδητότητας


Εισαγωγή

Η Μυθολογία είναι η πιο αρχαία και ευρεία καταγραφή που διαθέτουμε σχετικά με το πνεύμα και τη φύση της ανθρωπότητας. Όσο περισσότερο είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε την προέλευση του είδους μας σε βάθος χρόνου, βρίσκουμε τον μύθο και τη μυθοπλασία ως τη θεμελιώδη γλώσσα μέσω της οποίας ο άνθρωπος σχετίζεται με το μυστήριο της ζωής και των ρευμάτων που προέρχονταν μέσα από τις εμπειρίες του. Ο κόσμος του μύθου διαθέτει τους δικούς του νόμους και τη δική του πραγματικότητα. Αντί οι έννοιες και τα γεγονότα να έχουν κάποιο λογικό νόημα, βρίσκουμε μοντέλα παράλογων σχημάτων λόγου των οποίων τα νοήματα πρέπει να διακρίνει ή να βιώσει ο συμμετέχων-παρατηρητής. Η ανακάλυψη αυτών των μοντέλων εννοιών είναι ό,τι εννοούσε ο Jung με τη συμβολική προσέγγιση της θρησκείας, της Μυθολογίας και του ονείρου.

Ο μύθος δεν λαμβάνεται υπόψη με κυριολεκτικό και συγκεκριμένο τρόπο όπως θα γινόταν με το σύνολο πεποιθήσεων μιας συγκεκριμένης θρησκείας, ούτε όμως μπορεί να απορριφθεί ως «ψευδαίσθηση», όπως συμβαίνει συχνά στους επιστημονικούς κύκλους. Αντιθέτως, πρέπει να προσεγγίσουμε τον μύθο συμβολικά, αφού αποκαλύπτει αιώνιες «αλήθειες» για την ψυχική ύπαρξη της ανθρωπότητας – για την αλήθεια της ψυχής. Η φράση «Μια φορά κι έναν καιρό» δεν σημαίνει «κάποια χρονική στιγμή» στην ιστορία, αλλά αναφέρεται σε γεγονότα που συμβαίνουν ανά τους αιώνιες, παντού και πάντοτε. Όλοι οι μύθοι αφορούν το σήμερα.

Κάθε βράδυ όταν κοιμόμαστε βυθιζόμαστε ξανά στην πηγή όλων των μυθολογικών εννοιών, δηλαδή το ασυνείδητο, που αποτελεί την προέλευση των ονείρων. Πολλά από τα παιχνίδια μας έχουν τις ρίζες τους στη Μυθολογία καθώς κι ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης τέχνης, της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου περιστρέφονται γύρω από μυθολογικά θέματα.

Η συγκριτική μέθοδος αποτελεί το βασικό κλειδί για μια συμβολική κατανόηση της Μυθολογίας. Μέσα από αυτή ανακαλύπτουμε κάποια μοτίβα που επαναλαμβάνονται σε άλλους και διαφορετικούς πολιτισμούς που διαφέρουν πολύ μεταξύ τους τόσο όσον αφορά την απόσταση όσο και τον χρόνο. Ο Jung ονόμαζε αυτά τα υποκείμενα μοτίβα «αρχέτυπα» από τις λέξεις «αρχή» που σημαίνει αρχέγονη και «τύπος» που σημαίνει τυπικό. Οι αρχετυπικές έννοιες ενσωματώνουν τα πιο βασικά στοιχεία της ανθρώπινης εμπειρίας και τραγωδίας κι εμφανίζονται τόσο ως έντονες εικόνες όσο και ως δυναμικά μοτίβα συμπεριφοράς.

Πρόκειται για ένα σύνολο ενστικτώδους ανθρώπινης λειτουργίας ανάλογη με την ενστικτώδη παρόρμηση που ωθεί, για παράδειγμα, τον φλώρο Βαλτιμόρης να χτίσει μια φωλιά που να μοιάζει με δάκρυ ή τον σολομό να επιστρέφει στο ρεύμα στο οποίο γεννήθηκε. Η γενικότητα αυτών των εικόνων προκύπτει από τις επαναλαμβανόμενες αντιδράσεις των ανθρώπων σε καταστάσεις και ερεθίσματα της ίδιας γενικής τάξης, που είναι όμοιες εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Οι αρχετυπικές έννοιες αντιπροσωπεύουν διάφορα βασικά στάδια της ζωής τα οποία συμβολίζονται από τον μύθο του Ήρωα. Ξεκινούν από ένα αρχικό στάδιο έλλειψης συνειδητότητας πριν ακόμα αφυπνιστεί το εγώ και οδηγούνται μέσα από διάφορα στάδια ηρωικού αγώνα σε μια τελική κατάσταση «ολότητας» ή ολοκλήρωσης, όταν πλέον η ζωή έχει φτάσει στο πλήρες δυναμικό της και η σχέση ανάμεσα στο ανθρώπινο και το θείο έχει αποκατασταθεί. Ο Jung αποκαλούσε αυτή τη διαδικασία «εξατομίκευση», δηλαδή μια διαδικασία όπου το άτομο γίνεται αυτό που είναι πραγματικά. Ο Jung πίστευε ότι αυτός ο «αληθινός εαυτός» είναι καθοριστικός παράγοντας στο ασυνείδητο κάθε ανθρώπου κι αποτελεί το κεντρικό αρχέτυπο της τάξης και της πληρότητας ανάμεσα σε άλλα αρχέτυπα. Ο Jung το ονόμασε Εαυτό.

Η αρχική εμβρυακή κατάσταση 

Στην αρχή της δημιουργίας πολλών μύθων βρίσκεται η έννοια μιας πρωτότυπης κατάστασης τελειότητας, πληρότητας και μακάριας δύναμης. Αυτό συχνά αναπαρίσταται ως ένας κύκλος, μια σπηλιά, μια λίμνη ή μια σφαίρα. Το κυρίαρχο αρχετυπικό σύμβολο είναι αυτό της αρχέγονης Θεάς Γης – η Μεγάλη Μητέρα που φροντίζει και προστατεύει. Υπάρχουν και πολλά άλλα σύμβολα που εκφράζουν αυτό το αρχέτυπο. Οτιδήποτε έχει μεγάλο μέγεθος και αγκαλιάζει ή περιέχει κάτι, όπως ένα δοχείο, ή που τυλίγει, προφυλάσσει και διατηρεί κάτι μικρό και εύθραυστο εκφράζει την έννοια της «αρχέγονης μητέρας.

Ένα πολύ συνηθισμένο σύμβολο είναι ο Ουροβόρος Όφις, ένα φίδι που έχει την ουρά στο στόμα του. Αυτά τα σύμβολα εκφράζουν μια παραδεισένια κατάσταση προτού εμφανιστεί οποιαδήποτε έννοια αυτάρκειας και αυτονομίας. Ο Κήπος της Εδέμ και η Χρυσή Εποχή, όταν η ανθρωπότητα ζούσε ενωμένη με τους Θεούς, εκφράζουν τη θεία πληρότητα και ολότητα και αποτελούν επιπλέον συνηθισμένα μοτίβα αυτής της ψυχολογικής κατάστασης.
Στη ζωή του ατόμου αυτός ο συμβολισμός αντιστοιχεί όχι μόνο στην κύηση του εμβρύου στη μήτρα της μητέρας, αλλά και στην κατάσταση της γενικότερης εξάρτησης του νεογνού από τη μητέρα του. Ψυχολογικά, τα σύμβολα αυτά εκφράζουν το στάδιο όπου το εγώ υπάρχει μόνο ως δυνατότητα ή το στάδιο όπου το εγώ κυριαρχείται από τα οικουμενικά ενστικτώδη πρότυπα της ανθρώπινης αντίδρασης απέναντι στον κόσμο ή μια κατάσταση όπου το άτομο εκφράζει λίγα ή και τίποτα ως μοναδικό ον.

Διαχωρισμός, δημιουργία και γέννηση της συνειδητότητας

Η Συγκριτική Μυθολογία μας διδάσκει ότι υπάρχει πάντα μια δημιουργική δύναμη ή έντονη σπουδαιότητα στην αρχική εμβρυακή κατάσταση, η οποία οδηγεί σε προβλήματα. Ο Ουροβόρος κύκλος ανοίγει και το φως γεννιέται στον κόσμο. Μια τυπική προσωποποίηση αυτής της παρόρμησης είναι το φίδι που δελεάζει την Εύα να παραβιάσει την παθητική εγκράτειά της στον Κήπο της Εδέμ ή εκείνη η σκοτεινή μορφή στα παραμύθια που προσπαθεί να δελεάσει τον ήρωα ή την ηρωίδα να σπάσει το κατεστημένο και να κάνει κάποια «κακή» πράξη.

Τέτοιες πράξεις οδηγούν στην εκδίωξη από τον Παράδεισο. Η προστασία που υπάρχει στην παιδική ηλικία καθώς και η ευχαρίστηση από το παρελθόν ή με ό,τι έχει επιτευχθεί είναι μορφές ενός Παραδείσου που χάνεται όταν η ζωή απαιτεί καινούριες αλλαγές.

Αυτή η διαδικασία ξεκινά με έναν καταστροφικό διαχωρισμό. Στον μύθο συχνά απεικονίζεται ως ο διαχωρισμός από τους γονείς. Ο Πατέρας Ουρανός και η Μητέρα Γη βρίσκονται αγκαλιασμένοι και ο κόσμος μένει στο σκοτάδι. Τα παιδιά τους πρέπει να τους χωρίσουν παρά τις κραυγές διαμαρτυρίας και τους θρήνους των γονέων τους. Μόνο τότε το φως εισέρχεται στον κόσμο. Αυτό το φως συμβολίζει τη συνειδητότητα. Μόνο υπό το φως της συνειδητότητας αποκτά ο άνθρωπος τη δυνατότητα να γνωρίζει. Ωστόσο, η απόκτησή της είναι μια προμηθεϊκή πράξη που υποβάλλει τον ήρωα στον κίνδυνο της τιμωρίας.

Όταν ο Προμηθέας έκλεψε τη φωτιά από τους Θεούς, η τιμωρία του ήταν να μείνει αλυσοδεμένος σε έναν βράχο όπου ένας αετός κατέτρωγε το συκώτι του κάθε βράδυ. Όταν ο Ίκαρος πέταξε πολύ ψηλά με τα κέρινα φτερά του, ο ήλιος έλιωσε το κερί και ο ίδιος έπεσε και πνίγηκε στη θάλασσα. Ως φορέας του φωτός, ο Ήρωας είναι διατεθειμένος να αντιμετωπίσει αυτούς τους κινδύνους παρ’ όλο που συνειδητοποιεί τη μοναχικότητα, την ατομικότητα και τη θνησιμότητά του προκειμένου να συμβάλλει ενεργά στην πρόοδο.

Ωστόσο, μόλις ο Ήρωας «φάει το μήλο της Εδέμ», το καλό και το κακό εμφανίζονται στον κόσμο. Η Μεγάλη Αγαθή Μητέρα δείχνει τη σκοτεινή πλευρά της, τη μισητή ή Τρομερή Μητέρα, ενώ ο Πατέρας Δημιουργός βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με τον Πατέρα Τιμωρό. Τα αδέλφια σκοτώνουν το ένα το άλλο στο όνομα της αγάπης και ο κόσμος γίνεται εναλλάξ ένας χώρος είτε ελκυστικός είτε καταδιωκτικός.

Ο Ήρωας του μύθου: γέννηση, κάλεσμα, πορεία

Ο Ήρωας του μύθου συμβολίζει το γεγονός ότι η δημιουργία της προσωπικότητας προκύπτει μόνο μέσα από τον αγώνα, τα βάσανα και τη θυσία. Οι νίκες και οι ήττες του Ήρωα αποτελούν παραδείγματα της στάσης του ατόμου απέναντι στις προκλήσεις της δικής του ζωής – ανεξαρτήτως του πόσο συνηθισμένη ή ξεχωριστή είναι. Η γέννηση του Ήρωα λαμβάνει χώρα συνήθως σε ένα ταπεινό περιβάλλον, όπως μια φάτνη ή σπηλιά, αλλά πάντα γίνεται με εξαιρετικό τρόπο. Συχνά υπάρχει φως γύρω από το παιδί ή το ίδιο θεωρείται απειλή για τον Βασιλιά.

Συχνά ο Ήρωας έχει 2 πατέρες – τον βιολογικό πατέρα του κι έναν «ανώτερο». Επίσης, συνήθως η μητέρα είναι παρθένα και ο Ήρωας έχει θεϊκή καταγωγή κληρονομώντας έτσι δύο φύσεις. Είναι ένας άνθρωπος σαν όλους τους άλλους, αλλά την ίδια στιγμή ο ίδιος νιώθει ξένος μέσα στην κοινωνία στην οποία ζει. Νιώθει ότι δεν ταιριάζει και ανακαλύπτει μέσα του κάτι που τον κάνει να ξεχωρίζει, όπως προφητικές ικανότητες, θεραπευτικές ικανότητες ή ισχυρές δυνάμεις. Όλα αυτά τον οδηγούν σε υπερφυσικές πράξεις.

Η περιπέτεια του Ήρωα ξεκινά με κάποιο μήνυμα ή «κάλεσμα» από μια θαυματουργή πηγή: ένας βάτραχος μιλά στην πριγκίπισσα, ο Μωυσής βρίσκεται αντιμέτωπος με μια καιόμενη βάτο, ένα άδειο μπολ ρύζι επιπλέει αντίθετα προς το ρεύμα (Βούδας), μια προαναγγελία εμφανίζεται σε κάποιο όνειρο. Το κάλεσμα συχνά προκύπτει σε μια σημαντική στιγμή. Οι παλαιές αξίες της ζωής συνήθως είναι ξεπερασμένες και στείρες. Η αναζήτηση του Parsifal για το Άγιο Δισκοπότηρο ξεκίνησε από το βασίλειο του Βασιλιά Fisher που είχε μετατραπεί σε σκουπιδότοπο. Ανεξαρτήτως από τη μορφή του, το κάλεσμα παρακινεί τον Ήρωα να ακολουθήσει το ξεχωριστό πεπρωμένο του.

Ο μύθος του Ήρωα: ο αγώνας ενάντια στον κακό δράκο και η διεκδίκηση μιας γυναίκας

Στον αγώνα με τον κακό δράκο ο Ήρωας μάχεται τις οπισθοδρομικές δυνάμεις του ασυνειδήτου που απειλούν να καταπιούν το εγώ του. Οι δυνάμεις αυτές, που προσωποποιούνται με μορφές όπως η Κίρκη, η θεά Κάλι, η Μέδουσα, τα θαλάσσια φίδια, ο Μινώταυρος ή η Γοργώ, αντιπροσωπεύουν το τρομερό πρόσωπο της Μεγάλης Μητέρας.

Ο Ήρωας μπορεί να δεχτεί εθελοντικά να τον καταπιεί το τέρας ή να κατέβει συνειδητά στον Άδη για να νικήσει τις δυνάμεις του σκότους. Αυτή η ταπεινωτική κάθοδος στην άβυσσο, τη θάλασσα, τη σκοτεινή σπηλιά ή τον κάτω κόσμο προκειμένου να αποκτήσει μια καινούρια ταυτότητα εκφράζει τον συμβολισμό του νυχτερινού ταξιδιού στη θάλασσα μέσα από την κοιλιά του τέρατος. Πρόκειται για ένα θεμελιώδες θέμα στη Μυθολογία σε ολόκληρο τον κόσμο – το θέμα του θανάτου και της αναγέννησης. Όλα τα τελετουργικά περιλαμβάνουν το βασικό αυτό αρχετυπικό μοτίβο μέσω του οποίου η παλαιά τάξη και οι παλαιές αρχές που εκπροσωπεί πρέπει να πεθάνουν και να δώσουν τη θέση τους σε μια πιο ώριμη και παραγωγική ζωή.

Στη Μυθολογία, στόχος του αγώνα ενάντια στον δράκο είναι σχεδόν πάντα μια γυναίκα, μια αιχμάλωτη ή γενικότερα ένας «θησαυρός που δύσκολα μπορεί να αποκτηθεί». Αυτή η εικόνα της ευάλωτης, όμορφης και γοητευτικής γυναίκας που φρουρείται και κρατείται δέσμια ενός απειλητικού τέρατος μας δίνει την έννοια του εσωτερικού πυρήνα της προσωπικότητας και των δυνάμεων άμυνας του Ήρωα. Καθήκον του Ήρωα είναι να σώσει τη γυναίκα από την αιχμαλωσία του τέρατος και, εν τέλει, να την παντρευτεί και να εδραιώσει το βασίλειό του μαζί της.

Ο αγώνας ενάντια στον δράκο και η απελευθέρωση του αιχμαλώτου αποτελεί το αρχετυπικό μοτίβο που μας καθοδηγεί μέσα από αυτά τα σημαντικά μεταβατικά μονοπάτια στην προσωπική μας ανάπτυξη, όπου πραγματοποιείται η αναγέννηση ή ο επαναπροσανατολισμός της συνειδητότητας. Η αιχμαλωσία αντιπροσωπεύει το «καινούριο» στοιχείο του οποίου η απελευθέρωση καθιστά δυνατή κάθε περαιτέρω πιθανή εξέλιξη.

Σε απάντηση στο κάλεσμα, ο Ήρωας αναλαμβάνει ένα ταξίδι που συνήθως είναι επικίνδυνο και προς άγνωστη κατεύθυνση γεμάτη τόσο υποσχέσεις όσο και κινδύνους. Συχνά, το ταξίδι είναι μια κάθοδος. Άλλες φορές, όπως συνέβη με τον Ιωνά, τον Αινεία, τον Χριστό και την Ψυχή, είναι μια κατάβαση στα βάθη – της θάλασσας, του Κάτω Κόσμου ή του ίδιου του Άδη. Πάντα υπάρχει ένα επικίνδυνο πέρασμα.

Συχνά, η διστακτικότητα του Ήρωα εξισορροπείται από την εμφάνιση του φύλακα – προστάτη του ή διάφορων ζώων που τον ενθαρρύνουν να φέρει εις πέρας τον υπεράνθρωπο αγώνα του που δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς βοήθεια. Αυτές οι βοηθητικές δυνάμεις εκπροσωπούν την ψυχική ολότητα που υποστηρίζει το εγώ στον αγώνα του και μαρτυρούν το γεγονός ότι ο βασικός στόχος του Ήρωα είναι η ανάπτυξη της πραγματικής προσωπικότητας του ατόμου.

Ο στόχος της ατομικότητας και των συμβόλων της

Η επιτυχής ολοκλήρωση της αποστολής του Ήρωα σφυρηλατεί μια σχέση ανάμεσα στις ψυχικές αντιθέσεις που χωρίζονται με τη γέννηση της συνειδητότητας. Τα σημαντικότερα σύμβολα για τη σύνθεση αυτή είναι διάφορες μορφές της Σύνδεσης των Αντιθέσεων ή μια Μάνταλα στην οποία η αρχική ολότητα πλέον αποκαθίσταται αλλά σε ένα πιο υψηλό και διαφοροποιημένο επίπεδο.

Αυτά συμβολίζονται στις εικόνες του βασιλιά και της βασίλισσας που ενώνονται με γάμο, του αρσενικού και του θηλυκού που ενώνονται με τη μορφή του ανδρόγυνου, των γεωμετρικά αντίθετων σχημάτων που παραδόξως ενώνονται σε έναν «τετράγωνο κύκλο», της ζωής και του θανάτου που ενώνονται στη μυστηριώδη εικόνα ενός αθάνατου Θεού ο οποίος υποφέρει από ένα θανάσιμο τραύμα και της συγχώνευσης των αντιθέσεων της προσωπικότητας. Πρόσθετα σύμβολα της ολότητας είναι το ελιξίριο της αθανασίας, το πολύτιμο μαργαριτάρι και το παιδί με τη θεία φύση που αντιπροσωπεύουν τη δυνατότητα μιας μελλοντικής εξέλιξης.

Ο μυθικός Ήρωας μας δείχνει ότι το θάρρος του εγώ να αντέξει το βάρος του φόβου, της ενοχής και των συγκρούσεων της προσωπικότητας αλλά και η βούληση να υπομείνει τον σταυρό της διττότητάς του κρατώντας το κρυφό – είναι ο μόνος τρόπος ώστε να συμφιλιωθούν και να έρθουν πιο κοντά ο Θεός και ο άνθρωπος. Η αρχική ενότητα του Θεού και του ανθρώπου που υπήρχε στον Κήπο της Εδέμ καταστράφηκε όταν το εγώ μετατράπηκε σε συνειδητότητα.

Στη συνέχεια, το εγώ εκδιώχθηκε σε έναν κόσμο γεμάτο αντιθέσεις που πολεμούν μεταξύ τους εντός της προσωπικότητας, όπως, για παράδειγμα, όταν ο ένας αδελφός μάχεται τον άλλο αδελφό στον πόλεμο και την καταστροφή. Μέσα στο χάος όμως γεννιέται το παιδί του φωτός, ο Ήρωας, του οποίου ο αγώνας μπορεί να σφυρηλατήσει την αιώνια σχέση ανάμεσα στο αρσενικό και το θηλυκό, το φως και το σκοτάδι, τη ζωή και τον θάνατο, τον Θεό και τον άνθρωπο. Αυτή είναι η υπόσχεση, το δαχτυλίδι, η Διαθήκη, η Φλεγόμενη Γέφυρα του Ουρανίου Τόξου που μπορούν να ενώσουν το ανθρώπινο και το θείο μέσα στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής.


Συνέχεια. . . »

Κοινωνικά Δίκτυα

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...