Sunday 31 May 2015

Ηρακλειτος: Το πολιτικό πρόσωπο ενός φιλόσοφου επαναστάτη

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αξία από το να κάνεις επανάσταση μέσα στους επαναστάτες, θα έλεγε αν ζούσε ο λύκος της Εφέσου, ο φιλόσοφος Ηράκλειτος. Νομίζω πως είναι επίκαιρος για να δούμε τη ζωή του. Μια ζωή όχι στρωμένη με λουλούδια και λόγια ξύλινα αλλά με φωτιά και σίδερο, όπως εξελισσόταν στα χρόνια του χάους και της αναρχίας την εποχή της δημοκρατίας της Εφέσου. Να δούμε όμως τι είπε, τι εννόησε και από τι αυτοφλεγόταν, τον οποίο κάποιοι δεν κατάλαβαν και τον είπαν σκοτεινό και αντιδημοκράτη, και σαφώς τον αδίκησαν και τον υποβάθμισαν. Ας δούμε λοιπόν τον μεγάλο αυτόν επαναστάτη.



 Ο Ηράκλειτος γεννήθηκε στην Έφεσο κατά το 544, που ήταν αποικία Αθηναίων, πρώην Δωριαίων εκ του πρώτου βασιλιά τους Λέλεγα που αναμίχτηκαν με ντόπιους Κάρες, αν και επιδράσεις Κρητών στα παλαιότερα χρόνια δεν πρέπει να αποκλείονται. Ο πατέρας του ήταν ιεροφάντης των Ελευσινίων και κρατούσε από τη γενιά του τελευταίου βασιλιά των Αθηνών, του Κόδρου, επομένως ο Ηράκλειτος προκύπτει συγγενής του Σόλωνα (και εμμέσως του Πεισίστρατου). Ξέρουμε ότι είχε έναν μικρό αδελφό που του μετέγραψε την περιουσία του όταν αεισοικτίρισε (εκ του αεί σε οικτίρω – σε απαξιώ δια παντός και σε λυπάμαι) τους «τιποτένιους» όπως χαρακτήρισε τους συμπατριώτες του, καίγοντας τα γραφτά του και φεύγοντας προς το βουνό για να ζει σαν ερημίτης, την εποχή της δημιουργίας της δημοκρατίας της Έφεσου. Δυνατός στο πνεύμα, αιρετικός κι εγωιστής, υπήρξε ένας φιλόσοφος αυτοδημιούργητος, αυτοπροσδιοριζόμενος, αναρχοαυτόνομος, θιασώτης της έρευνας της απροσδιοριστίας και υπέρμαχος της έννοιας του ανώτερου ανθρώπου, και όχι του υπερανθρώπου όπως τον φαντάστηκε ο Νίτσε. Ένας Νίτσε που όταν άκουγε για Ηράκλειτο ξέχναγε τις αμαρτωλές σκέψεις του για γυναίκα του Βάγκνερ.

Την εποχή που η Ιωνία πιεζόταν από την εξουσία των Περσών και την καταπίεση των ντόπιων τυράννων της, δωσίλογων κι εγκάθετων του κοσμοκράτορα Δαρείου, κάποιοι στις Ιωνικές πόλεις είχαν φλογιστεί για την αρχή της φύσης των πραγμάτων. Ο Αναξίμανδρος μιλούσε για μια δημιουργική ουσία «άπειρη», με την έννοια του απείρου ως «απροσδιόριστο» και όχι ως απεριόριστο όπως συχνά μεταφράζεται απο κάποιους που ξεχνούν ότι οι Ίωνες το σύμπαν το θεωρούσαν κλειστό, ένα και περιχαρακωμένο (έν το παν). Το ά-πειρον του Αναξίμανδρου είναι ουσία αείζωος που δεν έχει αποκτήσει πείρα εκ της πυράς, η οποία ανακυκλώνεται αποκτώντας εξ αυτής την εμπειρία. Κρατήστε το αυτό ως υποσημείωση και θα το συναντήσουμε πιο κάτω στον Ηράκλειτο. Χωρίς τον Αναξίμανδρο, τον οποίο ο Ηράκλειτος δείχνει ότι είναι ένας από τους λίγους που σέβεται, δεν γίνεται κατανοητή η θεωρία του Εφέσιου, την οποία κάποιοι την εξέτρεψαν λέγοντας πως είπε ότι «τα πάντα ρει», πράγμα που το είπε μεν αλλά είναι επουσιώδες. Οι Ίωνες ως τον Ελεάτη Παρμενίδη πίστευαν όλοι στη μεταβλητότητα. 

 Ο Ηράκλειτος, συνεχίζοντας τη θεωρία του Αναξίμανδρου ή μάλλον πατώντας και άθελά του ακόμα πάνω σε αυτήν, μετά την εκλαΐκευσή της από τον Αναξιμένη ο οποίος όρισε το άπειρο - απροσδιόριστο ως αιθερικό στοιχείο, την πήγε προς τη θερμική ενέργεια. Αρχή του γίγνεσθαι της φύσης κατά τον Εφέσιο είναι ένα «αείζωον ευγενές πυρ» που μεταστοιχειώνεται από το απροσδιόριστο αιθέριο λεπτό στοιχείο σε υδαρές απτό και προσδιοριζόμενο που φτιάχνει τις μορφές. Ο Ηράκλειτος εδώ παρουσιάζεται σαν μια συνέχεια του Θαλή, του Αναξίμανδρου και του Αναξιμένη.

Η ελληνική φιλοσοφία αποτελεί μια συνέχεια, μην ακούτε αυτά που λέγονται ότι ο κάθε φιλόσοφος είπε διαφορετικά τη βασική ουσία. Όλοι αναφέρονται σε εξελικτικά της στάδια, από το Υπάρχειν (Αναξίμανδρος), στο Γίγνεσθαι (Ηράκλειτος), στο Φαίνεσθαι (Πυθαγόρας), στο Είναι (Παρμενίδης). Άντε, βάλαμε και τον Πυθαγόρα μέσα ως τέταρτο στο καρέ του σκληρού πόκερ της φιλοσοφίας, όπου ακούγονται και οι σχετικές βωμολοχίες. Ειδικά του Ηράκλειτου προς τον Πυθαγόρα που τον θεωρεί ότι εξέτρεψε τη σκέψη και κομίζει αλλότριες ιδέες. Η αρμονία σου είναι επιφανειακή, φαινομενική, πίσω είναι ένα χάος και πίσω από χάος υπάρχει κρυμμένη η αρμονία, του λέει. Πυθαγόρας και Ηράκλειτος βρίσκονται απέναντι, και παρέα με τον Ηράκλειτο τιθέμενος όρθιος παρά το πλευρό του βρίσκεται ένας άλλος γίγαντας της σκέψης, ο Ξενοφάνης, περιπαίζοντας τον Πυθαγόρα και αυτός για τη μετεμψύχωση. Αλλά δίπλα στον Πυθαγόρα θα κάτσει αργότερα ο Πλάτων, κοιτώντας όμως και με θαυμασμό τον Εφέσιο, ενώ ο Αριστοτέλης θα αυτονομηθεί διότι φίλος ο Πλάτων φιλτάτη η αλήθεια, γενόμενο των καρέ των φιλοσόφων 6, με το Σωκράτη να είναι στη γκανιότα προσπαθώντας να κάνει επαγωγή στη γλωσσική σημειολογία. Όταν η ψυχή του ανθρώπου αποπυρωθεί, λέει ο Ηράκλειτος, είναι σα να εξαχνώνεται μια σταγόνα νερού χρωματισμένη όπου όταν πάει στα σύννεφα και ξαναπέσει σαν βροχή, αποκλείεται τα στοιχεία που αποτελούν τα χρώματα να επιστρέψουν ενωμένα.

Και φτάσαμε στα χρόνια των προεόρτιων της Ιωνικής επανάστασης όπου οι τύραννοι της Ιωνίας εγκαταλείπουν με μιας την εξουσία τους, αφήνοντας την ηγεσία στο λαό ώστε να έχει το κίνημα της Ιωνικής εξέγερσης, λαϊκή βάση. Μη γελιόμαστε όμως για τον πατριωτισμό των τυράννων, πίσω από την πράξη τους αυτή κρύβονται ιδιοτελή συμφέροντα δυο ανθρώπων, όπως γράφει ο Ηρόδοτος, του πρώην τυράννου της Μιλήτου, Ιστιαίου, και του νυν και γαμπρού του, Αρισταγόρα. Εδώ αρχίζει η εποχή της κόλασης των Ιωνικών πόλεων όταν τα τυραννικά πολιτεύματα μεταπίπτουν απότομα σε δημοκρατικά. Μέσα σε αυτά είναι και της Εφέσου, όπου στο χάος που δημιουργείται εμφανίζεται για λίγο καιρό η μορφή του φιλόσοφου Ηράκλειτου, στην αρχή αποδεχόμενος και μετά αντιτιθέμενος στο λαϊκό κίνημα όπως εξελίσσεται.

Η κορύφωση της ρήξης προκαλείται όταν οι συμπολίτες του εξορίζουν ένα φίλο του, «για να είναι όλοι κατά κάτω ίσιοι», όπως λέει. Τους τα ψάλει οργίλος, καίει τα γραφτά του στο ναό της Άρτεμης και αναχωρεί προς το βουνό για να ζει σαν ερημίτης, απογοητευμένος από τους συνανθρώπους του, πιστεύοντας σε έναν άνθρωπο διαφορετικό, σε κόσμο αλλιώτικο κι ένα θεό πραγματικά δικό του. Μουρμουρίζουν πως είναι άθεος, αλλά: «περάστε, περάστε, μη φοβάστε, υπάρχει και θεός εδώ μέσα» λέει σε κάποιους που χτυπούν την πόρτα της καλύβας του και διστάζουν να περάσουν. Γλυκέ Ηράκλειτε, πόσο σε έχουν παρεξηγήσει…

«Όλα τα ορίζουν οι νόμοι της φωτιάς, ο λόγος και η απροσδιοριστία», είναι η βάση της φιλοσοφίας του, όπου «και να μπεις στο ίδιο ποτάμι δυο φορές δεν γίνεται γιατί τα νερά δεν θα είναι ίδια (όπως εξάλλου κι εσύ)». Τον θεωρούν χαοτικό αλλά πιο νομοκράτης από αυτόν δεν γίνεται. Η αρμονία και η μετεμψύχωση προέρχονται από ιδεοληψία για το φόβο του θανάτου, υποστηρίζει. Ο θεός δεν ασχολείται με ανθρώπους καθώς είναι «αΙο-ον (αιών, κρόνος - χρόνος) που ρίχνει ζάρια σαν μικρό παιδί και βασιλεύει με αυτά (χωρίς να ξέρει να τα ρίχνει)». «Δικαιοσύνη στη φύση δεν υφίσταται» υποστηρίζει, «καλό και κακό είναι το ίδιο πράγμα» και «πατήρ πάντων και βασιλιάς, ο πόλεμος». Τη φύση τη θεωρεί αντικειμενική, την κρίση υποκειμενική, και πιστεύει ότι ο άνθρωπος ακολουθεί μια κατά περίπτωση «συμφέρουσα» ιδεοληψία. Ο Ηράκλειτος είναι αιρετικός, χρειάζεται να είσαι δήλιος (φωτεινός και the best) κολυμβητής για να κολυμπήσεις στη χαώδη θάλασσα του νου του, κάνοντας βουτιά στα τρίσβαθα της σκέψης του για να τον εννοήσεις. Πρέπει να γίνεις σύγχρονα Δαρβινικός και πάνω σε μιαν άλλη ανθρώπινη πλευρά αξιοκράτης, δομώντας αντιτιθέμενες στον Κρόνο - χρόνο που τρώει τα παιδιά του, πάγιες ανθρώπινες αξίες, για να αναστείλεις το χαμό, τότε μόνο προκύπτει φως. «Η ζωή είναι θάνατος και ο ύπνος ζωή», λέει, που σημαίνει ότι όταν ζεις δεν ζεις και ζεις μόνο όταν δεν δουλεύει το μυαλό και είσαι κοιμισμένος. Ο ίδιος νοιώθει νεκροζώντανος, κλεισμένος σαν λύκος στο κουτί της γάτας του Σρέντινγκερ.

Θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες για αυτό τον συντηρητικό ανάρχα που έχει βαλθεί να εξηγήσει τους νόμους της απροσδιοριστίας μιας φύσης που ενώ φαίνεται αρμονική, πίσω από αυτήν δεν είναι, μη διστάζοντας να τα βάζει με ανθρώπους και θεούς, όχι χαϊδεύοντας αλλά τσακίζοντας τα σύμβολά τους, με τα λόγια της φωτιάς και τα αιρετικά γραφτά του. Τους ανθρώπους τους θέλει σε άλλη βάση, με συγκεκριμένες ηθικές και πνευματικές αξίες, ικανές να αντιμετωπίσουν την απροσδιοριστία και να δομήσουν μια κοινωνία συμπαγή, καθαρά Ελληνική και απομυθοποιημένη, απεγκλωβισμένη από καταστάσεις χάους, προσωποπαγούς ωφελιμότητας και ιδεοκρατίας. Εάν ο Ηράκλειτος λέγεται χαοτικός στη βαθύτερη διδασκαλία του προκύπτει ο ισχυρότερος πολέμιος του χάους. Ο Ηράκλειτος μιλώντας για το χάος είναι πλήρως αντι-χαοτικός.

Βρίζει ως και τους γιατρούς που τους θεωρεί αφιλοσόφητους κι αλμπάνηδες, προσπαθώντας να θεραπεύσει μόνος του την «υδροπυκία», κοινώς «ασκίτης» που εκδηλώνεται με οίδημα στην κοιλιά, κοινώς «τουμπανιασμα. Τώρα γνωρίζουμε πως ήταν ηπατοπάθεια, η οποία στην περίπτωση του οφειλόταν προφανώς σε υποπρωτεϊναιμία από ασιτία καθώς ζούσε σαν λύκος στην ερημιά στην οποία αποσύρθηκε καταθλιμμένος και υποσιτιζόμενος, τρώγοντας μόνο λίγα χόρτα. Το πρόβλημα αυτό της υγείας του προσπαθούσε να το αντιμετωπίσει βάσει της φιλοσοφικής του θερμοδυναμικής θέσης, βάζοντας στην πρησμένη κοιλιά του ξηρή θερμότητα για να μη χαθεί η εσωτερική φωτιά του. Ο Ηράκλειτος ήξερε πως πέθαινε…

Όταν τον ανακάλυψαν νεκρό πλέον στο βουνό, είπαν πως σκεπασμένο με κοπριά που την είχε βάλει επάνω του για να ζεσταθεί τον βρήκαν και τον ξέσκισαν οι σκύλοι και είχε το τέλος που του άξιζε. Αλλά και κάποιοι άλλοι λέγανε πως σκεπασμένος με άμμο ξεψύχησε κοιτώντας τον ήλιο του Αιγαίου, ενός Αιγαίου που του το είχαν στερήσει οι συμπολίτες του. Δεν μπορούμε να μη σταθούμε σε ένα επίγραμμα που κάποιος τους αφιέρωσε και λέει: «Τι με τραβολογάτε άθλιοι, δεν νοιάστηκα για εσάς αλλά για κάποιον άλλον, ο άνθρωπος αυτός για μένα αξίζει μυριάδες τρεις ενώ οι αμέτρητοι εσείς δεν φτουράτε ούτε έναν».

Αυτός με λίγα λόγια ως περίγραμμα ήταν ο Ηράκλειτος που κάποιοι τον είπαν σκοτεινό, αταξικό και άθεο, εκπρόσωπο του χάους και της αναρχίας και αντιδημοκράτη, βάζοντάς του ως έμβλημα της φιλοσοφίας του το ταπεινό «τα πάντα ρει» που σαφώς τον υποβαθμίζει. Όμως, πιο ταξικός, συνεπής, νομοκράτης και αξιοκράτης αλλά και πλέρια δημοκράτης από τον Ηράκλειτο ίσως άλλος δεν προκύπτει. Το γιατί πλέρια δημοκράτης, διότι η πληρότητα της δημοκρατίας πρέπει να στοχεύει στην αναγωγή του ανθρώπου σε ευγενέστερη μονάδα, κύρια πνευματική και όχι υλική, πιστεύω. Το λάθος του όμως ήταν ότι υπήρξε καταιγιστικός κι εγωκεντρικός, θεωρώντας «παιδιαρίσματα» τις γνώμες των άλλων, αλλά παρόλα αυτά, πιο ντόμπρος και καθάριος και σωστός στο συγκεκριμένο πεδίο του «γίγνεσθαι», άλλος δεν υπάρχει. Σήκωσε τη βέργα του και ούρλιαξε σαν λύκος για τον άνθρωπο και αυτοί που δεν κατάλαβαν τον σκότωσαν, χωρίς να έχει πειράξει ούτε έναν.


Ο Ηράκλειτος ως πολιτικό πρόσωπο

Η πολιτική δράση του Ηράκλειτου αρχίζει κατά τα φαινόμενα μεταξύ 510 και ως το 500 περίπου. Εξελίσσεται κατά τα χρόνια της προεργασίας της Ιωνικής επανάστασης, εποχή που οι εγκάθετοι τύραννοι παραιτούνται και συμβαίνουν οι σαρωτικές αλλαγές του πολιτεύματος στις Ιωνικές πόλεις. Ο σκληρός και φιλοπερσικός βραχνάς των τυράννων της Εφέσου, του Αρισταγόρα και του Κώμα, τελειώνει, και δρα ένας επαναστατικός λαϊκός πυρήνας.

Η επανάσταση της Εφέσου μπορεί να παρομοιαστεί με μια υποβαθμισμένη Γαλλική, όπου στη Γαλλική επανάσταση πετάχτηκε επάνω το καπάκι μιας χύτρας που έβραζε, ενώ στην Ιωνική το έβγαλαν οι ίδιοι οι τύραννοι. Σε πόλεις της Ιωνίας στις οποίες οι τύραννοι ήταν πολύ σκληροί, θανατώθηκαν από τον ατμό της οργής που πετάχτηκε απασφαλίζοντας τη χύτρα. Σε άλλες πόλεις οι ήπιοι αντιμετωπίστηκαν ανάλογα, σαν η χύτρα της λαϊκής οργής να μην είχε κάτωθεν του καπακιού κοχλάσει. Στην Έφεσο η αντίδραση υπήρξε μέτρια προς ισχυρή. Ο Ηράκλειτος προσπαθεί να μη συμβούν φαινόμενα ακραία. Είναι πατριώτης αλλά και δημοκράτης με προδιαγραφές, κρατώντας μέχρι τότε στάση αναμονής. Δεν απαντάται να έχει μετάσχει ως τότε στα κοινά, αν και θα μπορούσε ως αριστοκράτης και απόγονος του μεγάλου οικιστή, του Κοδρίδη Άνδροκλου, που προκύπτει ότι ήταν. Ο πατριωτισμός του βγαίνει μέσα από τα γραφτά του και η πολιτική του συμπεριφορά στα κρίσιμα χρόνια της αλλαγής του πολιτεύματος.

Όταν η αλλαγή του πολιτεύματος γίνεται απότομα, ας πούμε από την τυραννία στη δημοκρατία, στα χαοτικά χρόνια της γέννησης της αιμάτινης μικρής που ονομάζεται Δημοκρατία, το ρόλο της μαμής τον παίζει ένα διευθυντήριο, όπως συνέβη στη Γαλλική επανάσταση. Σε αυτό δεν γνωρίζουμε αν μετείχε ο Ηράκλειτος, μετείχε όμως όπως φαίνεται ένας φίλος του, ο Ερμόδωρος, τον οποίο ο Ηράκλειτος τον θεωρούσε αξιότερο όλων να ηγηθεί μια θέσης ανάλογης του επώνυμου άρχοντα της Αθήνας. Τηρουμένων των αναλογιών με τη Γαλλική επανάσταση, σε υποδεέστερη κλίμακα βεβαίως, ο Ερμόδωρος πρέπει να ήταν ένας ήπιος Δαντόν ή Μαρά ή και Ροβεσπιέρος ακόμη, ηγούμενος της μερίδας των συντηρητικών. Μασσαλιώτιδα ως θούριος δεν υπήρξε, γιατί όπως είπαμε η αλλαγή του πολιτεύματος δεν ήταν δυναμική (άσχετα αν υπέβοσκε) αλλά προσδιοριστική σε βάση λαϊκή. Υπήρχε όμως ένας Ευγένιος Ποτιέ, μέσω της μορφής ενός φτωχού ποιητή που ξεσήκωνε το λαό με τους στίχους του κατά της αδικίας (λέγοντας περίπου -εμπρός της γης οι κολασμένοι, η πείνα και το δίκαιο από το στομάχι βγαίνει), ο οποίος λεγόταν Ιππώναξ. Είναι εκπληκτικό πως η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται σε άλλη κλίμακα με αλλαγμένα ρούχα. 

Ο Ηράκλειτος πίστευε πως ήταν ευκαιρία για να δημιουργηθεί μια κοινωνία αξιών μέσα στη δημοκρατία και όχι μια κοινωνία δημοκρατίας μέσα από την οποία θα προερχόντουσαν οι αξίες. Ήταν σίγουρα ερειστικός με θέσεις συχνά ακραίες και αντίθετες στη λαϊκή βάση, σα να πούμε θέσεις ελιτίστικες ενός μπουρζουά επαναστάτη, ωρυόμενος ότι τις πράξεις του ανθρώπου πρέπει να τις καθοδηγούν τα ανώτερα όργανα που είναι το κεφάλι και όχι τα κατώτερα που είναι το στομάχι. Ο λαός, το διευθυντήριο, η «λαϊκή σέκτα» ίσως κατά τον Ηράκλειτο, απαντούσε πως με άδειο το στομάχι σκέψη δεν γίνεται, ο Ηράκλειτος ανταπαντούσε πως το στομάχι κάνει την εξέγερση αλλά τον πρώτο ρόλο πρέπει να τον έχει το κεφάλι. Μεταξύ του Ηράκλειτου και του λαϊκού πυρήνα δημιουργήθηκε μια άπωση που οδήγησε στον χαρακτηρισμό του μέχρι σήμερα ως «αντιδημοκράτη».

Ο Ηράκλειτος δεν ήταν ένας γλυκά ομιλών Σωκράτης αλλά ένας ωρυόμενος αποκαλυπτικός Σωκράτης που δεν τσίμπαγε σαν αλογόμυγα τα καπούλια μιας κοιμισμένης αλόγου πολιτείας αλλά μαστίγωνε με λόγια σκληρά ένα άλογο πεινασμένο και ασθενικό που ξεχύθηκε μόλις ένοιωσε ελεύθερο προς το φαΐ. Το ότι το άλογο ήταν ασθενικό, αυτό ίσως έσωσε τον Ηράκλειτο, διότι αν ήταν δυνατό, θα τον σκότωνε, όπως σκότωσε μετά από χρόνια το Σωκράτη. Ο Ηράκλειτος το μαστίγωνε με τα λόγια του για να κατευθυνθεί όχι προς το υλιστκό αλλά προς το πνευματικό κομμάτι από το οποίο πίστευε πως ήταν κατά βάση στερημένο.      

Ότι ήταν πατριώτης κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει καθώς επιτίθεται στον Πυθαγόρα βρίζοντάς τον ότι κομίζει στον Ελληνισμό ξενόφερτες ιδέες, κυρίως Βαβυλώνιες και Αιγυπτιακές μέσω της αριθμοσοφίας και της μετεμψύχωσης, εκτρέποντας τη σκέψη  προς τους αριθμούς και τη ζωή στην επαναφορά της, ενώ η σκέψη είναι αναντικατάστατη και η ζωή μοναδική. Ποια ζωή όμως; Όλοι μας είμαστε νεκροζώντανοι, εσώψυχα πιστεύει. Η πατριωτική του θέση φαίνεται επιπλέον από τη φημολογούμενη άρνησή του να συναντήσει το Δαρείο ο οποίος τον είχε προσκαλέσει στα Σούσα, διότι η φιλοσοφία του αείζωου πυρός του Ηράκλειτου συνέπιπτε με τη Ζωροαστρική πίστη του Πέρση ηγεμόνα. Αν ήταν άλλος στη θέση του Ηράκλειτου, σαφώς θα είχε πάει.

Ότι ήταν δημοκράτης, προκύπτει διότι μέχρι της έναρξης της δημοκρατίας δεν απαντάται να μετέχει στον ηγεμονικό πυρήνα. Δραστηριοποιήθηκε πολιτικά κατά τα φαινόμενα στην έναρξη της δημοκρατίας και κανείς στην εποχή του δεν τον κατηγόρησε για αντιδημοκράτη αλλά μάλλον με τα σημερινά δεδομένα θα του ταίριαζε ο τίτλος του αξιοκράτη δημοκράτη αντεπαναστάτη. Άλλο αντιδημοκράτης και άλλο αντεπαναστάτης και δη αξιοκρατικά δημοκρατικός. Ο αντιδημοκράτης δεν θέλει δημοκρατία, ο αντεπαναστάτης καταπολεμά την επανάσταση, ο δε αξιοκράτης αντεπαναστάτης δημοκράτης δεν θέλει μια τέτοια δημοκρατική επανάσταση με τους επαναστάτες να καταλαμβάνουν θώκους εξουσίας, και κάνει επανάσταση μέσα στην επανάσταση, όπως ο Μπακούνιν. Να μη μετέχουν οι επαναστάτες στην εξουσία της δημοκρατίας, πρέπει να υπήρξε μια αρχή του. Προωθείστε την αξιοκρατία, αποδεχτείτε τον καλύτερο ως τον πρώτο όπως συμβαίνει στη φύση και όχι να ψηφίζετε αυτούς που σας χαϊδεύουν τα αυτιά και είναι το κατακάθι, φαίνεται πως υποστήριζε. Άκομψα βέβαια και έξω από τα δόντια, μη σηκώνοντας μύγα στο σπαθί του, προσπαθώντας να αποτρέψει μια τραγωδία, όχι ως ον της πολιτικής αλλά σαν πολιτικό ον της πόλης, έντιμο. Ο Ηράκλειτος εμφανίζεται ως ένας Νίτσε και Μπακούνιν μαζί. Τελικά, είχε δίκιο. Μια τραγωδία πραγματώθηκε όταν οι Ίωνες επιτέθηκαν σαν ορδή πλιατσικολόγων στις Σάρδεις όπου μη μπορώντας να την καταλάβουνε την έκαψαν μαζί με το ναό της και σύντομα ηττήθηκαν οικτρά σε στεριά και θάλασσα. Το αποτέλεσμα ήταν να καταστραφεί πλήρως η Μίλητος. Η Έφεσος δεν πειράχτηκε, διότι ο Δαρείος ήταν κάπου δίκαιος και τιμώρησε σκληρά τον πρωτεργάτη, τη Μίλητο, Αντιθέτως, η Έφεσος φαίνεται πως ωφελήθηκε γιατί έμεινε το μεγαλύτερο λιμάνι στα μικρασιατικά παράλια.


Ο απρόβλεπτος χαοτικός παράγων

«Η έρις των ανόμοιων δημιουργεί, η ειρήνη των ομοίων θανατώνει, όπου βασιλιάς πάντων είναι ο πόλεμος και ρυθμιστής των πάντων» πρέσβευε ο Ηράκλειτος, ο οποίος λέει κουβέντες που σφίγγουν το στομάχι αλλά στις πράξεις του παρουσιάζεται με αντίποδα πλάνο. Προκύπτει ερειστικός μεν αλλά όχι άνθρωπος της έριδας την οποία προσπαθεί να αποτρέψει, καθόσον μέσα από το χάος προκύπτει ο άρρητος αριθμός, ο απρόβλεπτος παράγων ο οποίος εκτρέπει τελικά το σύστημα. Αυτός ήταν όταν μερικές αθηναϊκές κι ευβοϊκές τριήρεις που μετείχαν στην Ιωνική επανάσταση, μετέφεραν το χαοτικό γίγνεσθαι προς την Ελλάδα, κάνοντας εν τέλει το σκάκι του Δαρείου, τάβλι. Απετέλεσαν τη σπίθα που άναψε τη φωτιά των Ελληνο-Περσικών πολέμων και έδρασαν σαν καταλύτης της δημιουργίας της ακμής των Αθηνών. Όμως, την Ιωνική, αναξιοκρατική στους ηγέτες της επανάσταση, την πλήρωσε η Ιωνία.

Μέχρι τότε και ως να φτάσουμε στην ακμή των Αθηνών, η τραγωδία βασικά εξελίσσεται στην Ιωνία. Την τραγωδία προσπαθούσε να προλάβει ο ευαίσθητος Εφέσιος, διότι αυτή τη ζει ένας λαός αλλά την εκ της τραγωδίας ανάδυση του καλύτερου τη γεύεται ένας άλλος, και συχνά λόγω εκτροπής της κυκλικής επαναφοράς του συστήματος, όχι ο ίδιος τόπος. Η ακμή των Αθηνών προέκυψε μέσα από την Ιωνική καμπή, όπου το ανθρώπινο ποιοτικό δυναμικό των Ιώνων βρήκε διέξοδο βλέποντας σπίθες αξιών προς την ελεύθερη δημοκρατική Αθήνα.

Αφήνουμε δυο λουλούδια στον τάφο της μνήμης του προγόνου μας Ηράκλειτου, εμείς τα θεωρούμενα παιδιά του, αποδεχόμενοι τη μέγιστη αλήθεια του, ότι: μέτρο του ανθρώπου πρέπει να είναι η φύση η οποία έχει χαοτική δυναμική, μη γραμμική εξέλιξη και παρεκτραμένη κυκλική πορεία, προερχόμενη εξ ενός απρόβλεπτου παράγοντα ενός του συστήματος που προκύπτει ανώτερο του ανθρώπου. Στο οποίο ο άνθρωπος οφείλει να το προσεγγίζει, επιστημονικά, φιλοσοφικά και πολιτικά, μέσω του λόγου που είναι και αιτία, όπου για τον προσδιορισμό αυτό δεν πρέπει να μετρά τα πράγματα με το υποκειμενικό ανθρώπινο αλλά με το αντικειμενικό φυσικό και το μοναδικό για το κάθε πράγμα, μέτρο.


Μια μικρή επαφή

            - Δύστυχοι άνθρωποι, σα να ακούω να βροντοφωνάζει από πάνω ο ουράνιος Ηράκλειτος, από τότε που σας παράτησα σε τίποτα δεν προχωρήσατε, τίποτα δεν καταλάβατε, είναι λάθος, δύσμοιροι, τα μέτρα σας και οι τιθέμενες ανθρώπινες αναλογίες.    

            - Μα, ο Πρωταγόρας είπε «χρημάτων πάντων μέτρον άνθρωπος».

            - Ούτε αυτό δεν καταλάβατε ηλίθιοι, είπε. Χρήματα εμείς οι πρώτοι Έλληνες είχαμε τη γνώση. Χρη μαθών τι σημαίνει άθλιε; Αυτά τα πράγματα που πρέπει να ξέρεις δεν σημαίνει; Εσείς χρήματα τι λέτε;

            - Δεν απάντησα.

  
Πηγή: Filosofia.gr
                                                                                
Συνέχεια. . . »

Friday 29 May 2015

Η φιλοσοφία Ζεν στην Κίνα και Ιαπωνία

Η λέξη Ζεν είναι η μετατροπή στη Γιαπωνέζικη γλώσσα του Ινδικού όρου DHYANA, που σημαίνει διαλογισμός ή διαρκής στοχασμός σε μια ιδέα.



Oταν εισήλθε στην Κίνα αυτή η μη ορθόδοξη (γιατί δεν δίνει σημασία στην μελέτη των ιερών κειμένων) βουδιστική Σχολή ο όρος αποδόθηκε σαν Τζαν. Σύμφωνα με την παράδοση, ο ιδρυτής της Σχολής Τζαν ήταν ο Ινδός πατριάρχης του Βουδισμού, ο Μποντιντάρμα, που μετέφερε την έδρα της βουδιστικής πατριαρχίας στην Κίνα τον 6ο αι. μ.Χ. Τότε ίδρυσε εκεί ένα μοναστήρι, που κατά μερικούς μελετητές ήταν το Σάο Λιν, και δίδαξε στους μοναχούς μυστικές μεθόδους προσέγγισης της βουδιστικής αλήθειας, ανάμεσα στις οποίες είναι και αυτή του Ζεν. 

Αυτές οι μέθοδοι, που συνδυάστηκαν με ψυχοσωματικές ασκήσεις και γυμναστική, θα αποτελέσουν τον αρχικό πυρήνα των κινέζικων πολεμικών Τεχνών ή Κουνγκ Φου (1). Κατά την παράδοση ο ίδιος ο Μποντιντάρμα έλεγε ότι αυτή η μυστική διδασκαλία του Τζαν ή Ζεν είχε μεταδοθεί από τον ίδιο τον Βούδα στον μαθητή του Κασιάπα και από αυτόν στους μεταγενέστερους πατριάρχες του Βουδισμού μέχρι αυτόν.
Ετσι πρώτος πατριάρχης του Βουδισμού Ζεν θεωρείται ο μεγάλος Μύστης Μποντιντάρμα, αν και τα απόλυτα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία για την αρχή του Ζενισμού ξεκινούν από τον Χούι Νεγκ (638-713) και τον Σεν Σίου (609-706), που έδρασαν αντίστοιχα στη Νότια και τη Βόρεια Κίνα.

Παρόλα αυτά οι ιδέες του Ζεν υπήρχαν ήδη στην Κίνα στην ουσιαστική τους μορφή, σχεδόν δύο αιώνες πριν από την άφιξη του Μποντιντάρμα, στη φιλοσοφία του Σενγκ Τσάο και του Τάο Σεγκ, που έζησαν μεταξύ του 4ου και του 5ου αιώνα μ.Χ. Ο πρώτος υποστήριζε ότι η συγχώνευσή μας με το Κενό ή Μη Ον για να είναι πραγματική πρέπει να είναι ολοκληρωτική. Ο δεύτερος δίδαξε ότι η βουδιστική φώτιση επιτυγχάνεται ακαριαία. Και οι δύο αυτές αντιλήψεις αποτελούν τις κεντρικές ιδέες που θα χαρακτηρίσουν τον μεταγενέστερο βουδισμό Ζεν, τόσο στην Κίνα όσο και αργότερα στην Ιαπωνία.

Στην Ιαπωνία ο βουδισμός Ζεν άρχισε να αναπτύσσεται από τον 12ο αιώνα, αφού ο ορθόδοξος βουδισμός είχε πλέον στη χώρα αυτή μια παράδοση περίπου 6 αιώνων, μια που εισήχθηκε λίγο αργότερα από την εγκατάσταση του Μποντιντάρμα στην Κίνα, τον 6ο αι. μ.Χ.

Πραγματικά η λέξη Ζεν είναι γιαπωνέζικη, όπως είδαμε, και είναι σύντμηση της λέξης Ζέννο που σημαίνει διαλογισμός.

Ο Βουδισμός επικράτησε σχετικά εύκολα στην Ιαπωνία, αν και όχι τόσο στη φιλοσοφική του μορφή όσο στη θρησκευτική. Αναμείχθηκε γρήγορα με τα στοιχεία της ντόπιας παραδοσιακής θρησκείας, του Σιντοϊσμού, κι έτσι δημιουργήθηκε μια εντελώς διαφορετική μορφή του Βουδισμού, αυτή του γιαπωνέζικου Βουδισμού. Η ανάπτυξη όμως των φιλοσοφικών στοιχείων έγινε αργότερα, με την εισαγωγή των αντιλήψεων Ζεν του Κινέζικου Βουδισμού.

Πραγματικά η Γιαπωνέζικη φιλοσοφία, με την ανάπτυξη του Βουδισμού Ζεν, παίρνει αξιόλογες διαστάσεις.

Η μεταβίβαση της διδασκαλίας στο Ζεν γίνεται μέσω του λεγόμενου Κοάν. Δεν πρόκειται για μια θεωρητική διδασκαλία αλλά για μια μορφή συμβολικής επικοινωνίας δασκάλου-μαθητή, που αποσκοπεί στη βιωματική απόκτηση της ακαριαίας φώτισης από τον μαθητή. Για να επιτευχθεί αυτό το Κοάν χρησιμοποιεί διάφορους τρόπους, όπως για παράδειγμα το διάλογο, την παραβολή, τη σιωπή, ακόμη και το χτύπημα στον μαθητή. Οι τρόποι αυτοί δεν είναι αντιφατικοί μεταξύ τους γιατί κάθε τρόπος μπορεί να γίνει Κοάν. Εξ άλλου στο Ζεν δεν υπάρχει η δυνατότητα αντίφασης, γιατί λειτουργεί πέρα από το δυϊκό τρόπο σκέψης του νου μας, ο οποίος είναι η αιτία της δημιουργίας των αντιφάσεων ανάμεσα στα πράγματα ή τις καταστάσεις.

Η διδασκαλία του Ζεν προσπαθεί να βοηθήσει τον μαθητή να υπερβεί τον λογικό νου και να αντιληφθεί την πραγματικότητα με ένα ανώτερο όργανο αντίληψης, την διαίσθηση, το στοιχείο Βούδι, που ξεπερνάει την δυϊκή θεώρηση του κόσμου. Η καλλιέργεια του "βουδικού" στοιχείου μέσα στον μαθητή είναι αυτό που θα του επιτρέψει την φώτιση και την υπέρβαση των ορίων του νου Κάμα-Μάνας, της συμβατικής ανθρώπινης λογικής.

Ετσι το Ζεν λειτουργεί με το υποσυνείδητο και προσπαθεί να διευρύνει το συνειδητό μας μέρος πέρα από τα στενά του όρια. Για αυτό μερικοί Δάσκαλοι του Ζεν λένε ότι ο μαθητής δεν πρέπει να σκέπτεται με το μυαλό του αν θέλει να καταλάβει το Ζεν. Πρέπει να "σκέπτεται" με την κοιλιά, με το υπογάστριο, δηλ. πρέπει να νιώθει την αλήθεια και όχι να προσπαθεί να την κατανοήσει.

Πρέπει να είναι αυθόρμητος, για να μπορεί να μπαίνει στην "φυσική ροή" του Πραγματικού, του Ενός-Παντός. Αυτός είναι ίσως ένας από τους λόγους που κάνουν τον βουδισμό Ζεν τόσο δυσνόητο και απρόσιτο στο δυτικό μελετητή, ο οποίος είναι συνηθισμένος σε έναν οριζόντιο και πεζό ορθολογιστικό τρόπο σκέψης. Η μεθοδολογία του Ζεν, περιπλοκότατη μέσα στη φαινομενική της απλότητα, επιτρέπει τη βίωση της Αλήθειας και της Ζωής και όχι την κατανόησή της.

Ας παραθέσουμε όμως καλύτερα δύο παραδείγματα Κοάν του Γιαπωνέζικου Ζεν.

Ο Γιοσού ρώτησε τον Δάσκαλο Νάνσεν:

- Ποια είναι η Οδός;
Ο Νάνσεν είπε:
- Η καθημερινή ζωή είναι η Οδός.
Ο Γιοσού ξαναρώτησε:
- Μπορεί να μελετηθεί;
Ο Νάνσεν είπε:
- Αν προσπαθήσεις να τη μελετήσεις θα βρεθείς πολύ μακριά της.
Και ο Γιοσού ρώτησε:
- Αν δεν την μελετήσω πώς θα καταλάβω ότι είναι η Οδός;
Ο Νάνσεν είπε:
- Η Οδός δεν ανήκει στον κόσμο της αντίληψης ούτε κι ανήκει στον κόσμο της μη αντίληψης. Η νοητικότητα είναι αυταπάτη και η μη νοητικότητα είναι χωρίς νόημα. Αν θέλεις να φθάσεις την πραγματική οδό πέρα από κάθε αμφιβολία, βάλε τον εαυτό σου στην ίδια ελευθερία με τον Ουρανό. Μην τον ονομάζεις ούτε καλό ούτε όχι καλό.

Με αυτά τα λόγια ο Γιοσού φωτίστηκε.


Το δεύτερο μας μιλάει για μια ιστορία του δασκάλου Ζεν Ίγκιου.

Λίγο πριν πεθάνει ο Νινακάβα τον επισκέφθηκε ο Ίγκιου, ο οποίος τον ρώτησε:

- Να σε οδηγήσω παρά πέρα;
Ο Νινακάβα αποκρίθηκε:
- Ήρθα εδώ μόνος και θα φύγω από εδώ μόνος. Τι βοήθεια μπορείς να μου δώσεις εσύ;
Ο Ίγκιου απάντησε:
- Αν νομίζεις ότι πραγματικά έρχεσαι και πηγαίνεις, αυτή είναι η αυταπάτη σου. Ας σου δείξω την Οδό όπου δεν υπάρχει ερχομός και πηγαιμός.

Με τα λόγια αυτά ο Ίγκιου είχε αποκαλύψει την Οδό τόσο καθαρά, που ο Νινακάβα χαμογέλασε και πέθανε."


Σήμερα ο Βουδισμός Ζεν συνεχίζει να υπάρχει στην Ιαπωνία και μάλιστα τις τελευταίες δεκαετίες έχει διεισδύσει στη Δύση, επηρεάζοντας βαθιά τον σύγχρονο ψυχαναλυτικό τρόπο σκέψης και αποτελώντας μια σημαντική μέθοδο προσέγγισης του Αληθινού, προσφέροντας έτσι στον στεγνό δυτικό ορθολογισμό μια διέξοδο για την αποκατάσταση της ψυχοσωματικής του ισορροπίας.



Συγγραφέας: Γιώργιος Α. Πλάνας , Καθ. Φιλοσοφίας
Πηγή: nea-acropoli.gr

Συνέχεια. . . »

Thursday 28 May 2015

Η Οικολογία ως στάση ζωής

Αιώνες τώρα, πάνω στον πλανήτη Γη, άπειρες μορφές εκδήλωσης λες και γνωρίζουν το «μυστικό της ζωής» συμβιώνουν, εξελίσσονται, συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στη συμπαντική ισορροπία. Η ζωή αναπαράγεται στους ρυθμούς της, ενισχύοντας κάποια είδη, καταστρέφοντας άλλα, έτοιμη πάντοτε να συνεχίσει να υφίσταται, να εκδηλώνεται, να κάνει εξελικτικούς κύκλους στο πέρασμα του χρόνου. 



Και μέσα σε όλο αυτό το μεγαλείο και ο άνθρωπος. Ετούτη η μορφή εκδήλωσης που θεωρείται και ενίοτε είναι η τελειότερη, προσπαθεί να συμπορευτεί, να ενώσει τον εξελικτικό της δρόμο με των υπόλοιπων μορφών. Ή τουλάχιστον αυτό προσπαθούσε για χρόνια από τη στιγμή της εμφάνισής της.

Η πορεία της ήταν άμεσα συνδεδεμένη με το περιβάλλον, η σχέση της με αυτό είχε ένα χαρακτήρα ιερότητας, καθώς προσεγγίζοντάς την από ένα άλλο επίπεδο κι όχι το νοητικό, προσέδιδε στη φύση τον ουσιαστικό της ρόλο, αυτόν του συμπορευτή, του συνοδοιπόρου στο εξελικτικό μονοπάτι. Σε όλες τις φυλές του κόσμου υπήρχαν τελετές όπου τα στοιχεία επικαλούνταν στις ανθρώπινες δραστηριότητες, εξευμενίζονταν, θεωρούνταν ιερά, όχι γιατί αγνοούσαν τις ιδιότητές τους, αλλά γιατί γνώριζαν από ένστικτο τη βαθύτερη σημασία τους, το ρόλο τους στη ζωή, τα μυστικά που έκρυβε το ποτάμι, ο καταρράκτης, το χιονισμένο βουνό, η βουή του ανέμου. Αυτά τα μυστικά τους έφερναν κοντά, τους ένωναν στις προσπάθειές τους για βελτίωση των συνθηκών ζωής, τους έκαναν μέτοχους του θαύματος της ζωής. Ο άνθρωπος μέσα από την κίνηση των στοιχείων, την επανάληψη, το ρυθμό, άρχισε να γνωρίζει, να εξελίσσει το νου του, να συλλαμβάνει ιδέες και εφαρμογές που διευκόλυναν τη ζωή του.

Πέρασε έτσι σε ένα άλλο στάδιο, σιγά σιγά. Αναπτύσσοντας την επιστήμη, την τεχνολογία, τη βιομηχανία, άρχισε από μέτοχος να γίνεται κυρίαρχος. Η εκπληκτική άνοδος της επιστήμης, η ολοένα ευρύτερη προσέγγιση της γνώσης, η ανάγκη να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, τον απομάκρυναν από την πρωταρχική πηγή της Γνώσης, το φυσικό περιβάλλον.

Βρέθηκε λοιπόν σήμερα σε μια σχέση αντιπαράθεσης μαζί του, σε μια καθαρά εξουσιαστική σχέση, όπου πρωταρχικό ενδιαφέρον είναι η πλήρης και ολοκληρωτική αφαίμαξη των φυσικών πόρων, στο όνομα της «ποιότητας ζωής». Ο άνθρωπος λεηλατεί, καταστρέφει, αγνοεί παντελώς τους φυσικούς νόμους, αυτούς που τον οδήγησαν έως εδώ και, το παράλογο, πιστεύει πως εξελίσσεται, πως βελτιώνει τη ζωή του, πως δικαιώνει τη λέξη που τον χαρακτηρίζει (άνθρωπος=άνω θρώσκω). Εγκλωβίζεται μέσα στα προσωπικά του θέλω, μέσα στις ατομικές του επιθυμίες για εξάπλωση, για κατανάλωση, για κυριαρχία, για δύναμη, αγνοώντας την ουσιαστική ενότητα με τη Μάνα Γη. Θεωρεί χώρο του το σπίτι του, τα κεκτημένα του και αυτοπεριορίζεται μέσα στην «ποιότητα ζωής» που θεωρεί ότι έχει πετύχει. Πού βρίσκεται όμως αυτή η «ποιότητα» όταν γύρω το περιβάλλον εκπνέει σιγά σιγά; Όταν τα ποτάμια ρέουν μολυσμένα, όταν η γη πληγωμένη αιμορραγεί, όταν τα είδη του ζωικού βασίλειου εξαφανίζονται, όταν οι θάλασσες είναι γεμάτες απόβλητα, όταν τα δάση έχουν ερημώσει, όταν ο αέρας που αναπνέουμε μας πνίγει αντί να μας ζωογονεί; Μήπως έχουμε την ψευδαίσθηση ότι μέσα στο «σπίτι» μας όλα είναι γαλήνια και ευτυχισμένα και πως αυτό είναι αρκετό; Μήπως αγνοούμε συνειδητά πώς φτάνουν τα αγαθά στο κατώφλι της ευτυχίας μας; Μήπως κλείνουμε τα μάτια στην πραγματικότητα στο βωμό της ατομικής μας βελτίωσης και ευχαρίστησης; Δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια για ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων αυτού του κόσμου.

Δεν αντιλαμβάνονται ότι κάποιοι άλλοι αποφασίζουν, κρατούν τη δύναμη στα χέρια τους, καταστρέφοντας τον πλανήτη με ποικίλους τρόπους. Έχει διαμορφωθεί μια ισχυρή μειονότητα ανθρώπων, που δε γνωρίζουν κανένα φραγμό δεν σέβονται κανένα φυσικό νόμο, αγνοούν παντελώς την έννοια της συνείδησης. 

Ταυτόχρονα, όμως, έχει διαμορφωθεί και ένα άλλο ρεύμα που διαρκώς ογκώνεται. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητά ή ασυνείδητα αγωνίζονται για τη συνέχιση της ζωής όχι στο σπίτι τους, αλλά στον πλανήτη. Παλεύουν με διάφορους τρόπους, ατομικά ή μέσα σε ομάδες, παλεύουν αναγνωρίζοντας πως η συνέχιση της ζωής, για να έχει ουσιαστική ποιότητα, θα πρέπει να ιδωθεί ως μια αδιάσπαστη ενότητα. Όλα τα βασίλεια της φύσης, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπινου, οφείλουν να λειτουργήσουν συλλογικά και εναρμονισμένα.

Αποτέλεσμα αυτής της στροφής της ανθρώπινης συνείδησης προς τη δημιουργική συλλειτουργία μας με τη φύση ήταν η εμφάνιση διαφόρων ομάδων που ενεργοποιούνται με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος. Αφού καταστρέψαμε το οικοσύστημα, ψάχνουμε για τρόπους σωτηρίας του, κι έτσι έκανε την εμφάνισή της η Οικολογία, δηλαδή το ιδεολογικό ρεύμα που εστιάζεται πρωταρχικά και κύρια στο ενδιαφέρον για τη διατήρηση και εναρμόνιση με τη φύση. Οικολόγοι είναι όλοι όσοι αγωνίζονται να βρουν εκείνη την πρωταρχική σχέση με τη Μάνα Γη. Να βρουν τρόπους για να σταματήσει η καταστροφή, για να αντιστραφούν τα πράγματα, για να σωθεί κάπως το περιβάλλον, του οποίου εμείς οι άνθρωποι συνιστούμε αναπόσπαστο τμήμα. Αναρωτιέται κανείς αυτή η πανάρχαια σχέση ζωής με τη φύση, που τόσο έχει κλονιστεί τους τελευταίους αιώνες, πόσο και πώς μπορεί να σωθεί; Γιατί θα πρέπει να είναι υπόθεση λίγων κι όχι όλων μας;

Δεν είναι δυνατόν στην εποχή μας, όπου καθημερινά ανατρέπονται οι περιβαλλοντικές ισορροπίες, η Οικολογία να αποτελεί απλώς μια ενασχόληση ή να είναι το χόμπι κάποιων, διότι έτσι δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξουν αποτελέσματα. Είναι υποχρέωση όλων μας να σκύψουμε με ευαισθησία στο πρόβλημα, να αναζητήσουμε τις αιτίες απομάκρυνσης και τη σχέση λεηλασίας με το περιβάλλον που χρόνια τώρα έχουμε εγκαθιδρύσει και σιγά σιγά να οδηγηθούμε σε έναν άλλο τρόπο αντιμετώπισης των πραγμάτων. Οφείλουμε να διακρίνουμε τις αιτίες που μας οδήγησαν εδώ, να συνειδητοποιήσουμε την αναγκαιότητα της εναρμονισμένης σχέσης με το περιβάλλον, να στραφούμε στη δική μας εσωτερική ύπαρξη, να αφουγκραστούμε τους φυσικούς ήχους μέσα μας, να νιώσουμε όπως οι πρόγονοί μας την αμοιβαία σχέση με το περιβάλλον. Προβάλλει επιτακτική πλέον η αναγκαιότητα να επαναπροσδιορίσουμε τις ανάγκες μας, να πετάξουμε την καταναλωτική μανία που μας έχει επιβληθεί, να απαιτήσουμε καθαρό αέρα για το σώμα και τη ψυχή, να αρνηθούμε την «ποιότητα ζωής» που σήμερα μας προτάσσεται και που στο όνομά της θυσιάζουμε φυσικό περιβάλλον και ανθρώπινες σχέσεις.

Ετούτος ο πλανήτης βρίσκεται στα χέρια μας, η σωτηρία του εξαρτάται από τη δική μας συνειδητότητα, αλλά ταυτόχρονα έχει δική του οντότητα, δική του εξελικτική πορεία. Καλούμαστε να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας μαζί του όχι μόνο ως προϋπόθεση για τη συνέχιση της ζωής στον πλανήτη, αλλά στο πλαίσιο μιας ολιστικής συνειδητότητας. Έχουμε την ικανότητα να δημιουργήσουμε μοντέλα ζωής, οπου η τεχνολογία μπορεί να συμβαδίζει με την ουσιαστική εξέλιξη, όπου γνώμονας θα είναι η δημιουργία και όχι η καταστροφή, και τούτο αφορά ολάκερη τη φύση με όλα τα βασίλεια που την απαρτίζουν.

Έχουμε το περιθώριο να αλλάξουμε τη ροή των πραγμάτων. Ο πλανήτης μας έχει απίστευτες αντοχές και παραμένει το πλέον ζωντανό παράδειγμα για το δικό μας τρόπο ζωής. Ετούτη η αμοιβαία σχέση πρέπει να παραμείνει λειτουργική, αν θέλουμε όχι μόνο να συνεχιστεί η ζωή επάνω στον πλανήτη αλλά να χαρακτηρίζεται από αληθινή ποιότητα που θα επιτρέπει σε όλα τα όντα να συλλειτουργούν αρμονικά και ισορροπημένα. Ας πάψουμε να λειτουργούμε σαν κατακτητές κι ας λειτουργήσουμε σαν φιλοξενούμενοι. Ας σεβαστούμε το σπίτι της Γης, γιατί είναι το αληθινό μας σπίτι που ανοίγει την αγκαλιά του για να μας δεχτεί κι ας ξεκινήσουμε σήμερα κιόλας να εργαζόμαστε για την αντιστροφή της υπάρχουσας κατάστασης. 

Όλα είναι αναστρέψιμα. Η Γη μας δίνει αυτό το περιθώριο γιατί είναι αληθινή Μάνα που προσφέρει χωρίς αντάλλαγμα. Ας σκεφτούμε τον τρόπο ζωής μας, τη σχέση μας με το περιβάλλον, την καταστροφή που επιφέρουμε με τα μικρά, καθημερινά, φαινομενικά ασήμαντα βήματά μας, κι ας στρέψουμε τη συνείδησή μας σε μια σχέση ενότητας με το περιβάλλον, σε μια σχέση ανταλλαγής. Ας δώσουμε ομορφιά στην ομορφιά που μας προσφέρεται απλόχερα, ας δώσουμε δημιουργία στη δημιουργία που μας περιβάλλει, ας δώσουμε ζωή στη ζωή που μας γέννησε. Ας δούμε την ενότητα των πραγμάτων κι ας λειτουργήσουμε μέσα από αυτήν σαν ένα ζωντανό, δημιουργικό κομμάτι, προκειμένου να δικαιώσουμε την ύπαρξή μας σε αυτόν τον πλανήτη.



Συγγραφέας: Β.Α.
Πηγή: e-zine.gr
Συνέχεια. . . »

Wednesday 27 May 2015

120 Χρόνια Παραψυχολογία: Τι Έχει Αποδειχθεί;

«Μιλάς σοβαρά τώρα Νίκο;» με ρώτησε ένας κατά τ’ άλλα μορφωμένος συνομιλητής μου, καθώς προσπαθούσα να του εξηγήσω τι ακριβώς έχει αποδειχθεί επιστημονικά ως προς τα παραφυσικά φαινόμενα και τι πλέον θεωρείται αντικειμενική πραγματικότητα.


«Η πραγματικότητα διαφέρει πολύ από τις χολιγουντιανές ταινίες» του ανέφερα μεταξύ άλλων, «παραμένει όμως άκρως συναρπαστική και ανατρεπτική ως προς τη συμβατική επιστήμη». Ακόμα όμως και η παραμικρή αποδοχή της ύπαρξης τέτοιων φαινόμενων έμοιαζε αδύνατη μέσα στο μυαλό του.


Μιλάω Σοβαρά Λοιπόν;

Φέτος, ο κλάδος της Παραψυχολογίας κλείνει 120 χρόνια ζωής, στη διάρκεια των οποίων έχει καταφέρει να παράγει έναν τεράστιο και άκρως πειστικό όγκο επιστημονικών δεδομένων που δεν αφήνουν κανένα χώρο για αμφιβολίες.

«Εκτός βέβαια και αν υπάρχει μία γιγαντιαία συνομωσία στην οποία συμμετέχουν τουλάχιστον τριάντα πανεπιστήμια σε ολόκληρο τον κόσμο και αρκετές εκατοντάδες εξαιρετικά αξιόλογοι ερευνητές σε πλήθος επιστημονικών πεδίων, οι περισσότεροι εκ των οποίων μάλιστα σκεπτικιστές» όπως αναφέρει ο καθηγητής J. K. Eysenck, πρόεδρος του τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.

Όταν δηλώσεις σαν την παραπάνω γίνονται εν έτη 1957, είναι δυνατόν σήμερα να με ρωτούν αν μιλάω σοβαρά; Ποιος ξέρει, ίσως είχα συνηθίσει σε μία πιο υπεύθυνη και ενημερωμένη πρώτη αντίδραση ένα χρόνο τώρα στη Μεγάλη Βρετανία.

Μιλάω σοβαρά λοιπόν; Σαφώς και ναι, έχοντας επίγνωση όλη την ανοησία και τη γελοιότητα που υπάρχει γύρω μας και διάφοροι συνδέουν με παραφυσικά φαινόμενα, ή την τυχοδιωκτική χρήση του όρου παραψυχολογία από αυτοαποκαλούμενους “παραφυσικούς ερευνητές”, μελλοντολόγους κ.ά.

Τα παραφυσικά φαινόμενα όχι απλά υπάρχουν, αλλά πλέον δεν είναι θέμα προσωπικής πίστης. Αποτελούν αντικειμενική πραγματικότητα σε σημαντικό βαθμό, μιας και έχουν καταγραφεί σε εκατοντάδες πειράματα, κάτι που δεν αμφισβητείται πλέον από ενημερωμένους επιστήμονες.

Συγκεκριμένη εξήγηση του πως λειτουργούν ακόμα δεν υπάρχει, αν και προτάθηκαν πολλές θεωρίες, γι’ αυτό άλλωστε και η συμβατική επιστήμη δυσκολεύεται να τα αποδεχτεί στο σύνολο τους. Όσοι όμως επιστήμονες, ακόμα και ακραίοι σκεπτικιστές, έχουν μελετήσει τον όγκο των επιστημονικών δεδομένων συμφωνούν πλέον πως όντως κάτι πολύ ενδιαφέρον υπάρχει στην όλη υπόθεση, το οποίο χρίζει σοβαρής επιστημονικής έρευνας.


Από «Δεισιδαιμονίες» Έγιναν Επιστήμη

Τα παραφυσικά φαινόμενα απασχολούσαν το ανθρώπινο μυαλό από αρχαιοτάτων χρόνων, δίχως όμως να αποτελέσουν ποτέ σοβαρά αντικείμενο επιστημονικής μελέτης. Κάπως έτσι, σταδιακά πέρασαν στην αντίληψη του μέσου ανθρώπου ως κάτι συνδεδεμένο με τη λαϊκή δεισιδαιμονία.

Αυτό όμως άλλαξε το 1880 (και κάποιες δεκαετίες πιο πριν, μεμονωμένα όμως), όταν δημιουργήθηκαν οι πρώτες εταιρίες ψυχικών ερευνών παγκοσμίως και άρχισε να παίρνει μορφή ο κλάδος της Παραψυχολογίας. Τότε ήταν που άρχισαν για πρώτη φορά να μελετούνται τέτοια φαινόμενα μέσα σε αυστηρά επιστημονικά πλαίσια και να συγκεντρώνονται σταδιακά αξιόπιστα δεδομένα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μία αντικειμενική αλήθεια.

Τι έχει καταφέρει λοιπόν η Παραψυχολογία μετά από 120 χρόνια έρευνας; Έχει προσφέρει αποδείξεις και αν ναι για ποια από τα φαινόμενα; Και το κυριότερο, έχει καταφέρει να γίνει αποδεκτή ως επιστήμη;


Πως Γεννιέται η Επιστήμη;

Για να απαντήσουμε στα παραπάνω πρέπει να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η επιστήμη και τι διαδικασία ακολουθεί ώστε να κάνει αποδεκτές νέες ιδέες, μία διαδικασία λίγο έως πολύ αναμενόμενη που χωρίζεται σε τέσσερα στάδια:

Στάδιο 1) Στην αρχή εμφανίζονται πλήθος σκεπτικιστών που πολεμάνε την ιδέα, δηλώνοντας δημόσια πως είναι φύσει αδύνατο να ισχύει μιας και παραβιάζει βασικούς νόμους της επιστήμης. Το πρώτο στάδιο μπορεί να διαρκέσει χρόνια ή αιώνες, κάτι που εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο αντιτίθεται η νέα ιδέα σε θεμελιώδεις αρχές της συμβατικής επιστήμης.

Στάδιο 2) Σε δεύτερη φάση, οι σκεπτικιστές αναγκάζονται να αποδεχθούν την ιδέα ως κάτι πιθανό, που όμως τα παράγωγα της είναι πολύ πιο αδύναμα από ότι οι θιασώτες της υποστηρίζουν και άρα η όποια μελέτη δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον.

Στάδιο 3) Στο τρίτο στάδιο οι επιστήμονες των συμβατικών επιστημονικών πεδίων συνειδητοποιούν πως η ιδέα δεν είναι απλά σημαντική, αλλά ότι τα παράγωγα της είναι πολύ πιο ισχυρά και άρα άξια εκμετάλλευσης από ότι πιστευόταν.

Στάδιο 4) Στο τελευταίο στάδιο παρατηρείται το εξής παράδοξο: όσοι από τους επικριτές δήλωναν πως δεν τους ενδιέφερε καθόλου το θέμα, αρχίζουν σιγά-σιγά να υποστηρίζουν πως πρώτοι αυτοί σκέφτηκαν την ιδέα. Παράλληλα, σταδιακά ξεχνιέται πως η ιδέα θεωρούνταν αρχικά επικίνδυνη και αιρετική.


Πόσο Επιστημονική Είναι η Παραψυχολογία;

Που βρίσκεται λοιπόν η Παραψυχολογία και η ιδέα ύπαρξης παραφυσικών φαινομένων; Σύμφωνα με τον Dean Radin, διευθυντή του Consciousness Research Laboratory του Πανεπιστημίου της Νεβάδα στο Las Vegas, η Παραψυχολογία βρίσκεται κάπου μεταξύ σταδίου 1 και 2.

Πιο συγκεκριμένα αναφέρει πως: «Αν και ως ιδέα υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων, μόλις τα τελευταία 120 χρόνια κατάφεραν επιστήμονες να συγκεντρώσουν επιστημονικά δεδομένα υπέρ της ύπαρξης των φαινομένων με αποτέλεσμα να επιταχυνθεί η διαδικασία και ήδη να βλέπουμε μπροστά μας τα πρώτα σημάδια του σταδίου 3.»

Έχουν όμως την ίδια άποψη και οι υπόλοιποι επιστήμονες, όσοι δηλαδή βρίσκονται εκτός του κλάδου της παραψυχολογίας; Η απάντηση είναι καταφατική, αν αναλογιστούμε πως η εξαιρετικά αρνητική στάση που υπήρχε πριν κάποιες δεκαετίες πλέον έχει μεταλλαχθεί σε μία διάθεση για συζήτηση επί του τεράστιου όγκου των δεδομένων.

Που στηρίζω έναν τέτοιο ισχυρισμό; Απλά ανατρέξτε στον μακρύ πλέον κατάλογο με τα επιστημονικά journals που έχουν δημοσιεύσει papers και έρευνες υπέρ της ύπαρξης παραφυσικών φαινόμενων: Foundaions of Physics, American Psychologist, Statistical Science, Proceedings of the IEEE (της γνωστής στο χώρο της πληροφορικής IEEE), Psychological Bulletin (ένα από τα top ranking journals για δημοσίευση paper), Physical Review κ.ά.

Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι επιστήμονες να ενδιαφερθούν για την έρευνα πάνω στα παραφυσικά φαινόμενα. Έτσι, από το 1990 και έπειτα τα σεμινάρια πάνω σε τέτοιου είδους έρευνες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των προγραμμάτων μεγάλων ετήσιων συνεδρίων, όπως των American Association for the Advancement of Science και American Statistical Association.

Και δεν είναι μόνο αυτό, μιας και η Παραψυχολογία μοιάζει πλέον να αποκτάει ευρεία αποδοχή, αν κρίνει κανείς από τις εκατοντάδες ομιλίες που έχουν δοθεί τις τελευταίες δεκαετίες σε διπλωμάτες των Ηνωμένων Εθνών, σε ακαδημαϊκούς του Πανεπιστημίου του Harvard, σε επιστήμονες εταιριών (Bell Laboratories, ομιλία του Rupert Sheldrake το 2008 στη Google κ.ά.) κ.λπ.

Τα πειράματα με τα κέρματα για την ύπαρξη ή μη επιρροής του πνεύματος πάνω στην ύλη σύντομα αντικαταστάθηκαν από πειράματα με χρήση γεννήτριας τυχαίων αριθμών (random-number generators, RNGs). Και εκεί, το ποσοστό επιτυχίας έφτασε κοντά στο 51%, δείχνοντας στατιστικά ότι δεν μπορεί να ευθύνεται στην τύχη.


Τι Έχει Αποδειχθεί Λοιπόν;

Πως κατάφερε όμως ένα τόσο αμφιλεγόμενο πεδίο έρευνας να κερδίσει τέτοια αποδοχή; Όπως κάθε άλλο αντίστοιχο πεδίο στο παρελθόν φυσικά, μέσω δηλαδή σοβαρών ερευνών μέσα σε αυστηρά επιστημονικά πλαίσια που οδήγησαν σε ανακαλύψεις και αντικειμενικές αλήθειες.

120 χρόνια ερευνών λοιπόν θα περίμενε κανείς πως θα είχαν οδηγήσει στην πραγματοποίηση χιλιάδων πειραμάτων και τη συλλογή ενός τεράστιου όγκου επιστημονικών δεδομένων. Έτσι ακριβώς είναι, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που σήμερα οι απανταχού παραψυχολόγοι δεν εστιάζουν σε πειράματα συλλογής αποδείξεων (υπάρχουν ήδη υπεραρκετές), αλλά σε έρευνες για την κατανόηση της λειτουργίας των φαινόμενων.

Σας φαίνονται όλοι οι παραπάνω ισχυρισμοί πρωτοφανείς και απίστευτοι; Ας δούμε λοιπόν μέσα στις επόμενες σελίδες τι κατάφερε να αποδείξει η Παραψυχολογία στα 120 χρόνια της ύπαρξης της, αναφέροντας τις εξελίξεις σε μερικά από τα γνωστότερα φαινόμενα.


Τηλεπάθεια: Υπάρχει, Αλλά σε τι Βαθμό;

Ένα από τα παραφυσικά φαινόμενα που έχουν μελετηθεί εις βάθος και επί δεκαετίες ολόκληρες είναι αυτό της τηλεπάθειας, ή καλύτερα της επικοινωνίας μεταξύ δύο εγκεφάλων δίχως τη χρήση καμίας από τις 5 γνωστές ανθρώπινες αισθήσεις. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, για την όσο το δυνατόν πιο επιστημονική μελέτη του φαινόμενου, αναπτύχθηκε το πείραμα ganzfeld.

Πριν την έναρξη του, ο δέκτης (ένας άνθρωπος που προσπαθεί να «δεχθεί» μηνύματα) εισέρχεται σε μία κατάσταση όπου τα αισθητήρια όργανα του «κλειδώνουν». Για παράδειγμα, τα μάτια του καλύπτονται για να μην δέχεται ερεθίσματα, η ακοή του μπαίνει σε μία σταθερή κατάσταση με το να παίζεται διαρκώς στα αυτιά του δέκτη λευκός θόρυβος μέσω ακουστικών κ.ά. Όταν ο δέκτης ετοιμαστεί, ο πομπός (ένας άλλος άνθρωπος που προσπαθεί να «προβάλει» μηνύματα στον δέκτη) διαλέγει κάθε φορά (σε κάθε συνεδρία) ένα από τα 4 προκαθορισμένα σύμβολα (ή χρώματα ή νούμερα κ.ά.). Με βάση την τύχη λοιπόν, ο δέκτης αναμένεται να βρει το σωστό σύμβολο μία φορά ανά 4 συνεδρίες, ποσοστό επιτυχίας δηλαδή 25%.

Από το 1974 έως το 1997 πραγματοποιήθηκαν 2.549 σχετικά πειράματα, σύμφωνα με 40 papers που δημοσιεύθηκαν σε όλο τον κόσμο και τα οποία συγκέντρωσε και ανέλυσε ο παραψυχολόγος Dean Radin λίγα χρόνια αργότερα. Οι ερευνητές που ευθύνονταν για αυτά ήταν αξιόλογοι και επιτυχημένοι ακαδημαϊκοί όπως η ψυχολόγος Kathy Dalton του Koestler Parapsychology Unit (τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου), ο καθηγητής Dick Bierman (τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο του ’μστερνταμ), η καθηγήτρια Adrian Parker (Πανεπιστήμιο του Gothenburg, Σουηδία) κ.ά.

Τι ποσοστό επιτυχίας εμφανίστηκε λοιπόν στο σύνολο των πειραμάτων; 33.2% σε αντίθεση με το 25% που αναμενόταν. Αν και στα μάτια του μη επιστήμονα καθημερινού ανθρώπου η διαφορά μοιάζει… μικρή, εντούτοις ερευνητικά είναι τεράστια και αποτελεί μία πρώτης τάξεως απόδειξη για την πραγματικότητα του φαινόμενου. Αρκεί να σας αναφέρω πως στατιστικά υπήρχε μία πιθανότητα στο ένα εκατομμύριο δισεκατομμύρια (1 προς 1015) να οφείλεται κάτι τέτοιο στην τύχη, οπότε μία τέτοια (βολική είναι η αλήθεια) ερμηνεία αποκλείστηκε εξ αρχής.

Τι συμβαίνει λοιπόν; Μπορούν όντως άνθρωποι να διαβάζουν τις σκέψεις μας; Σαφώς και όχι, μιας και η ζωή διαφέρει από το Χόλιγουντ όπως ανέφερα και στην αρχή του κειμένου. Αυτό όμως που αποδείχθηκε πέρα πάσης αμφιβολίας είναι ότι: «Βάση του τεράστιου όγκου αξιόπιστων πειραματικών δεδομένων που μελέτησα, αποδείχθηκε πως οι άνθρωποι κάποιες φορές λαμβάνουν μικρές ποσότητες συγκεκριμένης πληροφορίας από απόσταση δίχως τη χρήση των γνωστών μας αισθήσεων. Με λίγα λόγια, μέσω των πειραμάτων ganzfeld αποδείχθηκε πως υπάρχει τηλεπάθεια!» όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο D. Radin.

«Σίγουρα θα προτιμούσατε να σας απαντούσα με σιγουριά [...] πως δεν υπάρχει το οτιδήποτε απόκρυφο. Δεν αναζητώ όμως τη συμπάθεια σας. Η πιθανότητα να υπάρχει αντικειμενικά μεταφορά σκέψεων μεταξύ δύο ανθρώπων και κατ’ επέκταση τηλεπάθεια είναι κάτι που σας προτρέπω να σκεφτείτε προσεκτικά!»


Sigmund Freud


Αντίληψη Έξω από τις 5 Αισθήσεις!

Το φαινόμενο ESP διαφέρει από την τηλεπάθεια στο ότι δεν απαιτείται να υπάρχει κάποιος πομπός ώστε ο δέκτης να μπορέσει να αποκτήσει μία πληροφορία. Έτσι, ένας άνθρωπος -εφόσον το φαινόμενο υπάρχει- μπορεί να συλλέξει πληροφορίες μέσω κάποιας εξωαισθητήριας αντίληψης (αγγλ. Extra Sensory Perception) από ένα απομακρυσμένο περιβάλλον, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στο φαινόμενο remote viewing, δίχως να είναι απαραίτητο να υπάρχει κάποιος παρατηρητής σε αυτό ώστε να του στείλει την πληροφορία.

Το γνωστότερο πείραμα για έλεγχο της ύπαρξης ή μη του εν λόγω φαινόμενου κάνει χρήση ESP καρτών, ένα συγκεκριμένο είδος δηλαδή καρτών οι οποίες είναι 5 στον αριθμό και φέρουν πάνω τους απλά γεωμετρικά σύμβολα (κύκλο, τρίγωνο κ.λπ.). Μάλιστα, ο πρώτος ερευνητής που χρησιμοποίησε τέτοιου είδους κάρτες ήταν ο Γάλλος Νομπελίστας φυσιολόγος Charles Richet, εν έτη 1889.

Η μεθοδολογία είναι απλή: σε κάθε συνεδρία επιλέγεται τυχαία μία κάρτα (είτε υπάρχει πομπός είτε όχι) και ο δέκτης προσπαθεί να «δει» το σύμβολο που αυτή φέρει. Με βάση την τύχη, από τη στιγμή που υπάρχουν 5 διαφορετικά σύμβολα ο δέκτης αναμένεται να επιλέξει σωστά μία φορά ανά 5 συνεδρίες (20% ποσοστό επιτυχίας).

Περιττό να πω πως έχουν γίνει άπειρα πειράματα με κάρτες ESP, τόσο σε ελεγχόμενες όσο και σε ανεξέλεγκτες συνθήκες. Η ανάλυση που ακολουθεί στηρίζεται αποκλειστικά σε έρευνες που δημοσιεύθηκαν σε επιστημονικά journals μεταξύ 1882 και 1939. Σύμφωνα με τους J. G. Pratt, J. B. Rhine και τους συνεργάτες τους, δημοσιεύθηκαν 142 σχετικά papers που περιγράφανε 3.6 εκατομμύρια συνεδρίες σε 185 διαφορετικά πειράματα και με 4.600 συμμετέχοντες. Τα αποτελέσματα φαίνονται στον παρακάτω πίνακα, όπου τα πειράματα είναι χωρισμένα σε 4 κατηγορίες.

Σήμερα χρησιμοποιείται μία εξελιγμένη μορφή του πειράματος ganzfeld, το autoganzfeld όπου η διαδικασία είναι αυτοματοποιημένη και ελέγχεται πλήρως από ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Αν και τα ποσοστά είναι ελαφρώς μεγαλύτερα από το αναμενόμενο 20%, ερευνητικά αποτελούν σημαντικότατη απόδειξη της ύπαρξης του φαινόμενου. Πως είναι δυνατόν κάτι τέτοιο; Εξαιτίας του ότι υπάρχουν 3.6 εκατομμύρια συνεδρίες, η πιθανότητα τα παραπάνω ποσοστά να οφείλονται στην τύχη είναι ένα προς ένα δισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια (1 προς 1021)!

Χάρη σε αυτόν τον όγκο δεδομένων έκτοτε πολλοί σκεπτικιστές άλλαξαν θέση, όπως για παράδειγμα ο καθηγητής J. K. Eysenck, πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, που δήλωσε δύο δεκαετίες αργότερα πως: «Το μόνο συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει ένας μην προκατειλημμένος παρατηρητής είναι πως όντως υπάρχει ένας μικρός αριθμός ανθρώπων που μπορούν να αποκτήσουν γνώση από το μυαλό ανθρώπων ή από το εξωτερικό περιβάλλον με μέσα που δεν γνωρίζει ακόμα η επιστήμη»!


Μπορούμε να προβλέψουμε το Μέλλον;

Στο φαινόμενο της πρόγνωσης οι αποδείξεις είναι ακόμα πιο εντυπωσιακές, σύμφωνα με αξιολόγηση που πραγματοποίησαν ο Charles Honorton και η φυσιολόγος Diane Ferrari πάνω στα επιστημονικά δεδομένα που συλλέχθησαν μεταξύ 1935 και 1987 μέσω πειραμάτων “forced-choice”. Τι ακριβώς είναι αυτά;

Η τυπική εκδοχή τους έχει ως εξής: ένας συμμετέχοντας καλείται να επιλέξει ένα σύμβολο από κάποιες προκαθορισμένες επιλογές, το οποίο πιστεύει ότι θα εμφανιστεί στη συνέχεια. Κατόπιν γίνεται επιλογή με τυχαίο τρόπο από τον πειραματιστή και ελέγχονται αν ταυτίζονται μεταξύ τους οι δύο επιλογές.

Βασιζόμενοι σε 113 αγγλόφωνα papers που περιγράφανε 309 πειράματα με σύνολο δύο εκατομμύρια συνεδρίες, στις οποίες συμμετείχαν 50.000 άνθρωποι και πραγματοποιήθηκαν από 62 διαφορετικούς ερευνητές, οι Honorton και Ferrari υπολόγισαν ποσοστά που έδειχναν πέρα πάσης αμφιβολίας την ύπαρξη του φαινόμενου της πρόγνωσης. Μάλιστα, η πιθανότητα τα αποτελέσματα αυτά να βασίζονταν στην τύχη ήταν ένα προς 1025!

«’Aνθρωποι όπως εμείς, που πιστεύουν στη φυσική, γνωρίζουν πως ο διαχωρισμός μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος είναι απλά μία εγωιστικά επίμονη ψευδαίσθηση.»


Albert Einstein

Τηλεκίνηση: Επηρεάζει το Πνεύμα την Ύλη;

Μεταξύ 1935 και 1987 πραγματοποιήθηκαν 148 πειράματα από 52 ερευνητές πάνω στην πιθανότητα ύπαρξης επιρροής του πνεύματος πάνω στην ύλη, όπου 2.549 άνθρωποι συμμετείχαν σε 2.6 εκατομμύρια συνεδρίες.

Τι είδους πειράματα ήταν αυτά; Κάθε συμμετέχοντας καλούνταν να ρίξει ένα κέρμα και να προσπαθήσει με τη δύναμη της θέλησης του να το «αναγκάσει» να δείξει “κορώνα” αντί “γράμματα” ή το αντίθετο.

Εν έτη 1989, ο Dean Radin με την Diane Ferrari αξιολόγησαν τα αποτελέσματα όλων αυτών των πειραμάτων στα πλαίσια του Πανεπιστημίου του Princeton. Στις «συνεδρίες ελέγχου», όπου οι συμμετέχοντες απλά έριχναν το κέρμα δίχως να προσπαθούν να το «αναγκάσουν» πνευματικά να δείξει οποιαδήποτε πλευρά, είχαν ποσοστό επιτυχίας 50.02% (πολύ κοντά δηλαδή στο 50% που ήταν το ποσοστό της τύχης). Αντιθέτως, στις υπόλοιπες συνεδρίες όπου οι συμμετέχοντες προσπαθούσαν να «αναγκάσουν» να εμφανιστεί περισσότερες φορές η μία από τις δύο πλευρές, το ποσοστό επιτυχίας έφτασε στο 51.2%. Για ακόμα μία φορά το αποτέλεσμα δεν μοιάζει σημαντικό στον μη επιστήμονα, ερευνητικά όμως είναι μιας και η πιθανότητα κάτι τέτοιο να συμβαίνει λόγω τύχης είναι μόλις ένα προς ένα δισεκατομμύριο (1 προς 109)!

Είναι αυτό αρκετό όμως; Ο παραψυχολόγος Dean Radin είναι για ακόμα μία φορά ξεκάθαρος: «Μετά από 60 χρόνια πειραματισμών με κέρματα και σύγχρονα συστήματα RNGs (γεννήτριες τυχαίων αριθμών), οι ερευνητές έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν ένα πειστικό και συμπαγές όγκο επιστημονικών δεδομένων που υποστηρίζουν ξεκάθαρα ότι η δύναμη της θέλησης σχετίζεται με τη συμπεριφορά φυσικών αντικειμένων. Ξέρουμε ότι τα δεδομένα που συλλέχθηκαν δεν εξηγούνται με βάση την τύχη, μήτε στατιστικά λάθη ή σφάλματα στο σχεδιασμό των πειραμάτων μπορούν να εξηγήσουν τις ανωμαλίες στα ποσοστά. Δεν συλλέχθηκαν από λίγους ιδιώτες, μήτε προέκυψαν από λίγα πειράματα. [...] Γνωρίζουμε πλέον πέρα από κάθε λογική αμφιβολία πως κάτι πολύ ενδιαφέρον υπάρχει.»


«Όταν έχεις αποκλείσει το αδύνατο, τότε οτιδήποτε και αν μένει, ανεξάρτητα με το πόσο απίθανο και αν μοιάζει, πρέπει να είναι η πραγματικότητα!»


Sherlock Holmes


Οι Εξελίξεις στην Επιστήμη Αφήνουν Χώρο για Παραφυσικά Φαινόμενα

Όπως είδαμε παραπάνω, η στάση των σκεπτικιστών σήμερα δεν στηρίζεται καθόλου σε κριτική επί των επιστημονικών δεδομένων. Σύμφωνα μάλιστα με τον καθηγητή D. Radin έχει να κάνει κυρίως «με τη ψυχολογία, την κοινωνιολογία και την ιστορία της επιστήμης». Η αλλαγή αυτή στην εστίαση της κριτικής τους οφείλεται στα 120 χρόνια ύπαρξης του κλάδου της Παραψυχολογίας και στη συγκέντρωση τεράστιου όγκου επιστημονικών δεδομένων υπέρ των παραφυσικών φαινόμενων.
Κάτι ακόμα όμως μοιάζει να «δουλεύει» υπέρ της αποδοχής της Παραψυχολογίας τις τελευταίες δεκαετίες, όπου οι θεμελιακές αρχές αρκετών κλασικών επιστημών αμφισβητούνται έντονα και αρκετές εξ αυτών αποδεικνύονται λανθασμένες. Οι νέες παραδοχές που προκύπτουν μας οδηγούν σταδιακά σε μία νέα αντίληψη για τον κόσμο μας, η οποία σε κάθε περίπτωση είναι συμβατή με την ύπαρξη παραφυσικών φαινόμενων!

Αρκετά εντυπωσιακό, δεν νομίζετε; Σας θυμίζει κάτι από το στάδιο 3 που αναφέραμε παραπάνω; Η Παραψυχολογία και τα παραφυσικά φαινόμενα είναι τόσο κοντά όσο ποτέ στην αναγνώριση τους από τη συμβατική επιστήμη, μία αναγνώριση που πέρα από τα οφέλη που θα έχει για τον ίδιο τον κλάδο θα ωφελήσει το σύνολο των επιστημονικών πεδίων δίνοντας τους νέες και ορθότερες κατευθύνσεις.

Κουτί 1:
Η Πρώτη Πατέντα Ευρεσιτεχνίας για Ψυχικά Φαινόμενα!

Στις 3 Νοεμβρίου του 1998 έγινε δεκτή η πρώτη πατέντα ευρεσιτεχνίας στην Παραψυχολογία! Ο λόγος για την πατέντα US 5830064 με τίτλο Apparatus and method for distinguishing events which collectively exceed chance expectations and thereby controlling an output, η οποία δόθηκε σε ερευνητές του Πανεπιστημίου του Princeton και πρόκειται για μία μέθοδο πνευματικού ελέγχου από απόσταση ηλεκτρικών γεννητριών τυχαίων αριθμών (ESP).

Κουτί 2:
Guy Lyon Playfair: «Το Μεγαλύτερο Επίτευγμα των Παραψυχολόγων!»

«Οι επιθανάτιες και οι εξωσωματικές εμπειρίες είναι σήμερα γενικά αποδεκτές, όπως επίσης και το φαινόμενο όπου μικρά παιδιά εμφανίζουν αναμνήσεις από παλαιότερες ζωές είναι πλέον πολύ πιο αποδεκτό από ότι ήταν πριν από 120 χρόνια (λόγω κυρίως της δουλειάς του Ian Stevenson).

Για εμένα προσωπικά, το μεγαλύτερο επίτευγμα των παραψυχολόγων είναι ότι κατάφεραν να προσφέρουν στατιστικά σημαντικές αποδείξεις για την ύπαρξη των πιο γνωστών ψυχικών φαινομένων (τηλεπάθεια, clairvoyance, τηλεκίνηση, πρόγνωση κ.ά.)»


Κουτί 3:
Αλλάζουν Στάση οι Σκεπτικιστές;

Το 1995, ο Carl Sagan (καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Cornell και γνωστός σκεπτικιστής) εξέδωσε το βιβλίο του The Demon haunted world από τις εκδόσεις Random House, όπου βάλθηκε να απομυθοποιήσει μαζικές υστερίες όπως απαγωγές εξωγήινων, ψυχικές θεραπείες και οτιδήποτε άλλο μπορεί να βρει κάποιος στον τομέα New Age των σύγχρονων βιβλιοπωλείων.

Ανάμεσα στα άλλα όμως υπήρχε και μία εκπληκτική παραδοχή: «Τη στιγμή της συγγραφής του βιβλίου υπάρχουν τρεις ισχυρισμοί σχετικά με τα φαινόμενα ESP (τηλεπάθεια κ.λπ.) οι οποίοι κατά την άποψη μου αξίζουν σοβαρής έρευνας: 1) με τη σκέψη και μόνο άνθρωποι μπορούν να επηρεάσουν τυχαίες γεννήτριες αριθμών σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, 2) άνθρωποι σε κατάσταση ελαφριάς χαλάρωσης των αισθητήριων οργάνων τους μπορούν να δεχθούν σκέψεις ή εικόνες που “προβάλλονται” (πνευματικά) σε αυτούς και 3) μικρά παιδιά κάποιες φορές αναφέρουν λεπτομέρειες από μία παλαιότερη ζωή τους, οι οποίες μετά από έλεγχο αποδεικνύονται ακριβείς και δεν είναι δυνατόν να τις έχουν λάβει τα παιδιά μέσω κάποιου άλλου τρόπου πέρα της μετενσάρκωσης!»


Κουτί 4:
Οι ΗΠΑ Αποδέχονται την Ύπαρξη Παραφυσικών Φαινόμενων;

Στις ΗΠΑ πλήθος κρατικών υπηρεσιών έχουν ασχοληθεί με την αξιολόγηση επιστημονικών δεδομένων από πειράματα παραψυχολογίας, καταλήγοντας όλα στο ίδιο συμπέρασμα: υπάρχουν συγκεκριμένα είδη ψυχικών φαινόμενων όπου τα πειραματικά δεδομένα δείχνουν πως αξίζουν περαιτέρω σοβαρής επιστημονικής έρευνας.

Πιο συγκεκριμένα, το 1981 το Congressional Research Service ανέφερε πως: «Πρόσφατα πειράματα στο remote viewing (η ικανότητα να “βλέπεις” τι συμβαίνει σε μεγάλη απόσταση) υποδεικνύουν πως υπάρχει ένας σύνδεσμος μεταξύ του ανθρώπινου μυαλού με άλλα ανθρώπινα μυαλά και την ύλη.»

Τέσσερα χρόνια αργότερα, το Army Research Institute σημείωνε πως: «Τα επιστημονικά δεδομένα που αναλύθηκαν είναι αυθεντικά και καταδεικνύουν την αδυναμία της επιστήμης να τα εξηγήσει. [...] Αν είναι όντως αυτό που υποτίθεται ότι είναι, τότε οι εφαρμογές (στη θεωρία και την πράξη) θα είναι τεράστιες!»

Εν έτη 1995, το American Institute for Research αξιολόγησε απόρρητα -έως τότε- κρατικά πειράματα παραψυχολογίας που είχαν γίνει για τη CIA, μετά από απόφαση του αμερικανικού κογκρέσου. Η στατιστικολόγος Jessica Utts του Πανεπιστημίου Davis της California και ο ψυχολόγος Dr Ray Hyman του Πανεπιστημίου του Oregon (ένας από τους μεγαλύτερους τότε σκεπτικιστές) δήλωσαν πως «Τα φαινόμενα που καταγράφονται στα πειράματα είναι πραγματικά!»




Συγγραφέας: Νικόλαος Κουμαρτζής 

Πηγή: metafysiko.gr
Συνέχεια. . . »

Tuesday 26 May 2015

Κένταυροι: Η Αλήθεια πίσω από τον μύθο


Οι περίφημοι Κένταυροι διατελούν σε σύγχυση, μπλεγμένοι ανάμεσα στους θρύλους, και στην ιστορία. Η μυθολογία λέει ότι ήταν πλάσματα με το κάτω μισό να ανήκει σε άλογο, ενώ στη θέση του λαιμού του αλόγου υπήρχε ο κορμός ενός άνδρα από τη μέση και πάνω. Κενταυρίνες δεν αναφέρονται ούτε απεικονίζονται πουθενά.


Τι ήτανε όμως στα αλήθεια οι κένταυροι;

Η ετοιμολογία της λέξης είναι σύνθετη αποτελούμενη από το ρήμα «κεντώ» που σημαίνει κεντρίζω (προκαλώ πόνο) και από τη λέξη «ταύρος» το αρσενικό βόδι.  Ο γνωστότερος από την ιστορία κένταυρος ήταν ο Χείρον όπου τον οποίο ο Όμηρος αποκαλεί «δικαιώτατων Κενταύρων». Στην Ιλιάδα αναφέρει πως τα περί φαρμάκων και χειρουργικών επεμβάσεων για την εξαγωγή των θανατηφόρων βελών ο Αχιλλέας διδάχθηκε από τον Χείρωνα. Το όνομα  ου προέρχεται από τη λέξη «χειρ» λόγο  της επιδεξιότητας του στη χειρουργική, επίσης ο Χείρωνας ήταν γνώστης και της αστρονομίας.

Ο Όμηρος ακόμα αναφέρει στα βιβλία του πως ο Αχιλλέας και ο Ασκληπιός μαθητές του Χείρωνα είχαν διδαχθεί από τον ίδιο τα «ήπια φάρμακα» που ήταν  αποτελεσματικά στην ανακούφιση των πόνων και στο σταμάτημα της αιμορραγίας.

Για την γέννηση των παράδοξων αυτών πλασμάτων υπάρχουν πολλοί μύθοι.

Ο επικρατέστερος και γνωστότερος αναφέρει πως ο Ιξίωνας, βασιλιάς των Λαπήθων, αφού δολοφόνησε τον πατέρα της μνηστής του και κυνηγημένος από τους θεούς, βρήκε ως καταφύγιο το παλάτι του Δία, σαν αχάριστος όμως επιχείρησε να βιάσει τη σύζυγο του, την Ήρα. Οργισμένος τότε ο Δίας, έδωσε τη μορφή της μεγαλόπρεπης Ήρας σε μια Νεφέλη και ο τυφλωμένος από το ερωτικό πάθος Ιξίωνας ζευγάρωσε μ' αυτήν. Έπειτα ο Δίας τον τιμώρησε δένοντας τον σε πυρωμένο τροχό όπου και γύριζε ασταμάτητα στον αέρα.  Από την ένωση του Ιξίωνα με τη Νεφέλη γεννήθηκε ο Κένταυρος, Φρικιαστικό τέρας, που και οι Χάριτες αρνήθηκαν να παραβρεθούν στη γέννησή του.

Οι Έλληνες πίστευαν πως οι κένταυροι είχαν τεράστια δύναμη και ότι με τη δύναμη τους αυτή μπορούσαν να ξεριζώσουν κορμούς δένδρων και να τους εκσφενδονίσουν στους εχθρούς τους. Επίσης θεωρούνταν μοχθηροί και ζηλόφθονες

Σήμερα πολύ λίγα στοιχεία διασώζονται για το αν υπήρχαν στα αλήθεια οι κένταυροι ή είναι απλά και μόνο άλλο ένα κομμάτι της πλούσιας μυθολογίας και κληρονομιάς που μας άφησαν οι Έλληνες πρόγονοί μας.

Πολύ αρχαιολόγοι υποστηρίζουν πως οι κένταυροι ήταν αυτό που οι Αμερικανοί ονομάζουν σήμερα «cow boys» , ενώ εμείς βουκόλους. Η οδήγηση ενός κοπαδιού βοδιών στη βοσκή και η επιστροφή του στους στάβλους δεν μπορούσε να γίνει με άλλο τρόπο παρά μόνο από ιππείς. Αυτοί οι έφιπποι βουκόλοι ονομάσθηκαν κένταυροι. Οι απόγονοί τους διατήρησαν το όνομα του επαγγέλματός τους ως χαρακτηριστικό του γένους τους.   

Ο Κένταυρος για τους περισσότερους είναι ένα φανταστικό κατασκεύασμα και ίσως έτσι να παραμείνει, μια μορφή που ενώνει την μαγεία του ανθρώπινου νου και της λογικής με τη ζωώδη ορμή και δύναμη.  Η ανάγκη του ανθρώπου που μέσα από τη τέχνη εξωτερικεύει τις φοβίες του για το άγνωστο.  Η τέχνη που δεν είχε καμία σχέση με τι σημερινή αντιθέτως πήγαζε από τις καρδιές των Ελλήνων και κάθε δημιούργημά τους είχε ξεχωριστή αξία και σημασία στην ψυχή του αρχαίου Έλληνα. Ίσως και αυτός να είναι ο λόγος που δε μπορούμε να κατανοήσουμε σήμερα την ύπαρξη αυτών των μυθολογικών  «τεράτων» και να διαχωρίσουμε τα «φανταστικά» μυθολογικά στοιχεία από την αληθινή ιστορία.


Πηγή: paraportal.gr


Συνέχεια. . . »

Monday 25 May 2015

10 τρόποι για να διαπιστώσεις αν έχεις αυτοεκτίμηση


    Κάθε ένας από μας διαμορφώνει, από μικρή κιόλας ηλικία, μια προσωπική εικόνα εαυτού, δηλαδή μια άποψη για το ποιος είναι, πώς φαίνεται στους γύρω του, τι αδυναμίες έχει. Φαίνεται, πως μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της εικόνας του εαυτού διαδραματίζουν το είδος των αλληλεπιδράσεων με τους γύρω μας, αλλά και οι γενικότερες εμπειρίες που βιώνουμε. Αυτή η ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας, επηρεάζει με τη σειρά της αυτό που ονομάζουμε αυτοεκτίμηση.







    Η αυτοεκτίμηση έχει να κάνει με το κατά πόσο νιώθουμε ότι αξίζουμε, γινόμαστε αποδεκτοί, αγαπιόμαστε από τους γύρω μας και κατ’ επέκταση με το κατά πόσο εμείς οι ίδιοι αγαπούμε, αποδεχόμαστε και αξιολογούμε ως σημαντικό τον εαυτό μας. Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν πιστεύουν στις ικανότητές τους, θεωρούν πως είναι λιγότερο σημαντικά σε σχέση με τους γύρω τους και γενικότερα πως δεν τα καταφέρνουν με ότι καταπιάνονται.

    Πόσο εύκολο, όμως, είναι να αντιληφθούμε σε ποια από τις δύο κατηγορίες ανθρώπων ανήκουμε; Ακολουθούν μερικές σκέψεις και συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν άτομα με εμπιστοσύνη στον εαυτό και τις δυνάμεις του. Είσαι άραγε μέσα σε αυτούς;

- Δέχεσαι φιλοφρονήσεις με άνεση. Αποδέχεσαι τα θετικά σχόλια ευχάριστα, νιώθοντας πως πραγματικά τα αξίζεις και όχι «γυρίζοντας τα μάτια» λέγοντας: «Ναι, καλά!» ή «Ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να το κάνει».

- Εμπιστεύεσαι τις απόψεις σου. Ξέρεις πως έχεις κάτι σημαντικό να πεις ανάλογα με την περίσταση, παίρνεις το λόγο δυναμικά μέσα σε μια παρέα μιλώντας δυνατά και καθαρά και διατηρείς βλεμματική επαφή με τους συνομιλητές σου.

- Κάθεσαι στην πρώτη σειρά. Ακόμα κι όταν μπαίνεις σε έναν χώρο για πρώτη φορά, επιλέγεις να κάτσεις μπροστά. Συνήθως, τα άτομα που επιλέγουν να σταθούν στην άκρη του δωματίου ή στις τελευταίες σειρές των καθισμάτων μιας αίθουσας, επιθυμούν να περάσουν απαρατήρητα, καθώς χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση.

- Ο κύριος κριτής του εαυτού σου είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Στις περιπτώσεις που δέχεσαι κακοπροαίρετη κριτική από τους γύρω σου, δεν πτοείσαι από τη γνώμη τους. Έχεις το θάρρος να παραδεχτείς τα λάθη σου, αλλά και την καθαρότητα του νου να μην συγχέεις την αποτυχία σε έναν συγκεκριμένο τομέα με την αξία σου ως άτομο. Άλλωστε, τα σχόλια μιας μερίδας ανθρώπων δεν είναι αντιπροσωπευτικά της γνώμης που έχουν όλοι για σένα!
- Αποδέχεσαι με χαρά τη διαφορετικότητά σου. Μπορεί να ήθελες να είσαι ψηλότερη, κοντύτερη, πιο αδύνατη, πιο κοινωνική, λιγότερο παρορμητική. Ωστόσο, στην ερώτηση: «Ποια είμαι;» απαντάς με ευκολία: «Είμαι μια μοναδική προσωπικότητα ικανή να εξελίσσεται και να βελτιώνεται συνεχώς».
- Περπατάς γρήγορα και κοιτώντας μπροστά. Ακόμα και μετά από μια κουραστική μέρα, διατηρείς την καλή στάση του σώματός σου, δίχως να καμπουριάζεις ή να χαμηλώνεις το βλέμμα. Έχεις πολλά μέρη να πας, αρκετούς ανθρώπους να συναντήσεις και γενικότερα το πρόγραμμά σου είναι γεμάτο με διάφορες δραστηριότητες.
- Γνωρίζεις πως κανείς δεν είναι «τέλειος» στα μάτια όλων των ανθρώπων. Προσπαθείς να επιτυγχάνεις τους στόχους που θέτεις, αντλώντας ικανοποίηση από τον εαυτό σου.
- Σκέφτεσαι θετικά και αισιόδοξα. Αντί να σε κατακλύζουν αρνητικές σκέψεις του τύπου: «είμαι ανόητη» ή «ποτέ δε θα τα καταφέρω», κάνεις ευοίωνες σκέψεις για τον εαυτό σου και ακόμα και στην πιο δύσκολη κατάσταση, εντοπίζεις τη θετική πλευρά της.
- Ντύνεσαι κομψά και εντυπωσιακά. Τολμάς τα έντονα χρώματα, τις παρεμβάσεις στις προσταγές της μόδας και γενικότερα προσπαθείς να προσδώσεις το δικό σου προσωπικό ύφος στην εμφάνισή σου. Σίγουρα, το ντύσιμο δεν κάνει τον άνθρωπο, αλλά όταν νιώθουμε καλά συναισθηματικά και ψυχικά, αυτό αντανακλάται και στην εξωτερική μας εικόνα!
- Φροντίζεις τον εαυτό σου. Τρως υγιεινά, αθλείσαι, χρησιμοποιείς προϊόντα περιποίησης σώματος, αλλά με μέτρο, καθώς γνωρίζεις πολύ καλά πως η αυτοπεποίθηση και η πραγματική ομορφιά προέρχεται από μέσα σου! Δεν εξαρτάσαι από το τσαντάκι με το make-up, το ρουζ ή το κονσίλερ προκειμένου να βγεις μέχρι το διπλανό μπακάλικο ή την παραλία. Ξέρεις ποια είσαι και τι αξίζεις!

    Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας νιώθουμε την αυτοεκτίμησή μας να μειώνεται και έχουμε την ανάγκη οι δικοί μας άνθρωποι να μας ενθαρρύνουν και να τονώνουν το ηθικό μας. Το καλό είναι, πως επειδή η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας μεταβάλλεται με το πέρασμα των χρόνων, τα επίπεδα της αυτοεκτίμησής μας μπορούν να βελτιώνονται, αρκεί, βέβαια, να το θέλουμε και να το προσπαθούμε!

Συγγραφέας: Παναγιωτουνάκου Ελπίδα, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Πηγή: iatronet.gr

Συνέχεια. . . »

Sunday 24 May 2015

Νεοπλατωνικές Σχολές

Η Νεοπλατωνική Σχολή της Ρώμης

Ο Πορφύριος είναι ο εκφραστής της Νεοπλατωνικής σχολής της Ρώμης. Κεντρικό στοιχείο της διδασκαλίας του Πορφύριου είναι η σωτηρία της ψυχής, που όπως λέει μπορεί να επιτευχθεί με έκσταση. Τέτοια εμπειρία έκστασης αναφέρεται πως είχε 4 φορές ο Πλωτίνος και μία φορά ο Πορφύριος σε βαθιά γεράματα.



Η έκσταση

Με την έννοια έκσταση ο Πορφύριος εννοούσε να είναι συγχρόνως κανείς ο εαυτός του και να μην είναι ο εαυτός του. Αυτό ακούγεται αντιφατικό και φαντάζει αδύνατο. Ο Πλωτίνος για να ξεπεράσει αυτή την αντίφαση, εφάρμοσε μια μέθοδο που αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες της διδασκαλίας του. Η μέθοδος λέει πως προκειμένου να γεφυρωθούν οι δύο διαφορετικές υποστάσεις του ανθρώπου δηλ. να είσαι ο εαυτός σου και να μην είσαι ο εαυτός σου, θα πρέπει να προστεθεί μια άλλη υπόσταση σαν συνδετικός κρίκος. Αυτό εκφράζει την διδασκαλία μιας τριαδικότητας που προαναφέραμε στα προηγούμενα κεφάλαια. Δηλ. Μεταξύ της Ψυχής και του Ενός παρεμβλήθηκε ο Νους. Όπως και μεταξύ του Νου και του αισθητού κόσμου παρεμβλήθηκε η Ψυχή. Και μεταξύ της Ψυχής και της ύλης παρεμβλήθηκε ο αισθητός κόσμος, μιας και η ύλη στερείται οποιασδήποτε αισθητής μορφής.


Ο διαχωρισμός της Ψυχής

Είχαμε πει πως η Ψυχή διακρίνεται σε δύο επίπεδα μέσα στον άνθρωπο την κατώτερη, που συνδέεται με το σώμα και την ανώτερη Ψυχή. Σύμφωνα λοιπόν με τον Πλωτίνο η κατάσταση της έκστασης υπερβαίνει το κατώτερο στοιχείο της Ψυχής. Με αυτήν την έννοια, μπορεί να βρεθεί κάποιος έξω από τον εαυτό του και συγχρόνως να βρίσκεται στο ανώτερο μέρος της Ψυχής, Δηλ. έξω από τον εαυτό του (κατώτερη ψυχή) και να είναι ο εαυτός του (ανώτερη ψυχή). Ο Πορφύριος αντικατέστησε την έννοια του Πλωτίνου περί ανώτερης και κατώτερης Ψυχής, με την διάκριση της Ψυχής σε:
(α) υπόσταση- ουσία και 
(β) σε ενέργεια ή σύνολο ενεργειών. 

Ο άνθρωπος με αυτόν τον διαχωρισμό μοιράζεται δύο μορφές ζωής
(α) την Ψυχή καθαυτή ως υπόσταση και
(β) την Ψυχή ως ενέργεια, που ενεργεί και είναι συνυφασμένη με το σώμα.

Έτσι η υπέρβαση και η εγκατάλειψη της ζωής του σώματος που διέπεται από την ενέργεια της ψυχής παύει να είναι ο εαυτός της, βιώνοντας την Ψυχή ως υπόσταση καθεαυτή, παραμένει στον εαυτό της.


Ερώτημα

Με ποιο τρόπο ο άνθρωπος μπορεί να φθάσει στην κατάσταση της έκστασης, είτε όπως την εξηγεί ο Πλωτίνος ή Πορφύριος; Όταν χωρίζει η ψυχή από το σώμα είναι δυνατό να επιτευχθεί ο έκσταση. (Σύμφωνα με αυτά που είπαμε ποιο πάνω). Όμως αυτό οδηγεί στον θάνατο. Αυτό είναι θάνατος.


Θάνατος και φιλοσοφία.

Κατά τον Πλάτωνα και πολλών γνωστών φιλοσόφων, η φιλοσοφία αναδεικνύεται σε μελέτη θανάτου. Όλοι οι φιλόσοφοι μιλούν για την προετοιμασία που θα πρέπει να έχει ο άνθρωπος να υποδεχθεί τον θάνατο με ανακούφιση, όποτε και αν έλθει αυτός. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα η αναζήτηση της αλήθειας εμποδίζεται από το σώμα, τον αισθητό κόσμο. Οι αισθήσεις μας παραπλανούν και μας παρασύρουν σε παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις, έτσι μας αποκλείουν από την αλήθεια και τη γνώση της αρετής. Ο μόνος τρόπος για να ανακαλύψεις την αλήθεια και την γνώση της αρετής, πετυχαίνεται με τον φυσικό θάνατο. Έτσι αποδεσμεύεται η ψυχή από το σώμα και την επιρροή των αισθήσεων. Οι φιλόσοφοι το γνώριζαν αυτό και προετοιμάζονταν για τον θάνατο τους και δεν έπαυαν ούτε στιγμή να μην το φέρνουν στο μυαλό τους. Η πλειοψηφία του κόσμου αντιμετωπίζει τον θάνατο ως συμφορά. Αυτό δεν σήμαινε φυσικά ότι θα πρέπει να επιδιώξουμε να αυτοκτονήσουμε όπως εισηγήθηκαν κάποιοι οπαδοί της στωικής φιλοσοφίας.


Ζωντανός (φιλοσοφικός) θάνατος ;

Όμως ο Πορφύριος και ο Πλωτίνος αναφέρθηκε και σε ένα άλλο είδος θανάτου, που υπάρχει εντός των ορίων της ζωής. Έτσι υπάρχουν δυο μορφές θανάτου: ο φυσικός θάνατος όπου αποδεσμεύεται το (1)σώμα από την (2) ψυχή. Και ο θάνατος των φιλοσόφων: όπου αποδεσμεύεται (2)η ψυχή από το (1) σώμα. «Ο ένας θάνατος δεν συνεπάγεται τον άλλον»

Σε κάθε μια από τις δύο περιπτώσεις θα πρέπει να επιδιώκει ο άνθρωπος αυτήν την κατάσταση. Όμως είναι διαφορετικός ο χειρισμός για τον κάθε θάνατο που αναφέραμε. Ο φιλοσοφικός θάνατος κατ' αρχήν είναι θέμα επιλογής και απαιτείται ειδική άσκηση και πάλι λίγοι θα τα καταφέρουν. Ο φυσικός θάνατος είναι μια κατάσταση φυσική. Κάθε ζωντανός οργανισμός υπόκειται στην διαδικασία του φυσικού θανάτου. Τόσο ο Πλωτίνος όσο και ο Πορφύριος συμφωνούν στα για τα δύο είδη θανάτου. Ο Πλωτίνος υποστήριξε λοιπόν πως αποκλειστικά από την άσκηση της φιλοσοφίας μπορεί κάποιος, ενώ βρίσκεται στην ζωή να εξασφαλίσει και να βιώσει την κατάσταση έκστασης. Για τον Πορφύριο όμως, και όπως λέει ο ίδιος μπορεί να συμβάλει η Θεουργία στην έκσταση.


Η θεουργία στην φιλοσοφία

Η θεουργία είναι συνυφασμένη με τους Χαλδαϊκούς χρησμούς, ή τα Χαλδαϊκά λόγια. Αυτά αποδίδονται σε κάποιον Ιουλιανό που για την ζωή του δεν υπάρχουν πολλές αναφορές. Έζησε στην εποχή του Μ. Αυρήλιου και ήταν γιος «Χαλδαίου φιλοσόφου» που λεγόταν και αυτός Ιουλιανός. Στους χρησμούς αυτούς εκτός από περιγραφές για την λατρεία προς τους Θεούς, υπάρχουν συνταγές μαγείας για την επίκληση των Θεών και άλλα. Ο Ιουλιανός υποστήριζε πως του παραδόθηκαν από τους Θεούς.

Η θεουργία βοηθάει στην επίτευξη των στόχων και του έδινε την δυνατότητα να ξεφύγει από την ειμαρμένη. Ακόμα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν ένα σύστημα μαντικής. Όλα αυτά επιτυγχάνονταν χάρη στην παρουσία των Θεών μέσα σε γήινα όντα. Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:(α) η μία σε όντα που ανήκουν στο φυτικό, ζωικό βασίλειο και στο κόσμο των μετάλλων. Από εδώ βγαίνουν και οι διάφορες απεικονίσεις διαφόρων Θεών με συγκεκριμένα ζώα, φυτά και μέταλλα. (β) Η άλλη κατηγορία σε ανθρώπινα όντα. Η πρώτη ονομάζεται τελεστική διαδικασία και όπου συμπεριλαμβάνονται και ανθρώπινα κατασκευάσματα. Ενώ η δεύτερη πνευματική θεουργία.


Τελεστική

Με την βοήθεια βοτάνων, λίθων, αρωμάτων, φυλάκιζαν ψυχές δαιμόνων, ηρώων ή αγγέλων, που εξασφάλιζαν μέσω αυτών την παρουσία Θεών. Οι θεουργοί επικαλούνταν την θεϊκή δύναμη τους και μπορούσαν να προβλέπουν το μέλλον, να θεραπεύουν ή να προκαλούν ασθένειες και άλλα.


Πνευματική

Η δεύτερη διαδικασία κύριο χαρακτηριστικό της ήταν ο άνθρωπος σαν οντότητα που δεχόταν τον Θεό. Όπως συμβαίνει στην τελεστική διαδικασία. Η διαδικασία δεν ήταν εύκολη ούτε γινόταν αυτόματα. Απαιτούνταν η συνδρομή του θεουργού που ονομαζόταν «κλήτωρ», ο οποίος καλούσε η εξανάγκαζε τον Θεό να εισέλθει στο σώμα ενός ανθρώπου που γινόταν μέντιουμ, δηλ. γινόταν ο ενδιάμεσος μεταξύ Θεού και θεουργού. Πριν γίνει όμως αυτή η διαδικασία ο θεουργός και το μέντιουμ υποβαλλόταν σε καθαρμό με φωτιά και νερό.


Η ανάπτυξη της θεουργίας

Στην αρχή η θεουργία αναπτύχθηκε στους κόλπους της θρησκείας και αργότερα μέσα στην κοινωνία τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Ήταν τόσο πολύ διαδεδομένο που κυριαρχούσε σε κάθε σπίτι της εποχής εκείνης. Η θεουργία εισήχθηκε στην αρχή στην Ρώμη για να εδραιωθεί αργότερα στην Νεοπλατωνική σχολή της Συρίας. Ο Πλωτίνος υποστήριζε πως η θεουργία μπορεί να έχει εφαρμογή στον αισθητό κόσμο δηλ. στο σώμα και το κατώτερο μέρος της ψυχής. Ενώ το ανώτερο μέρος της Ψυχής μένει ανεπηρέαστο.


Η έκσταση

Η σωτηρία της Ψυχής για τον Πλωτίνο μπορεί να εξασφαλισθεί μέσα από την έκσταση. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται εσωτερική πειθαρχία και νοητική λειτουργία του ανώτερου μέρους της Ψυχής. Την ίδια άποψη έχει και ο Πορφύριος όσο καιρό ήταν κοντά στον δάσκαλο του. Ο Πορφύριος αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητα της θεουργίας, παρατήρησε την ματαιότητα της επίκλησης στους Θεούς. Αργότερα ο Πορφύριος χωρίς να αποποιηθεί τις απόψεις του Πλωτίνου, προσπαθεί να την συνδυάσει με την θεουργία. Πίστευε πως οι τελετές μυσταγωγίας, καθάριζαν την ψυχή του ανθρώπου από ασχήμιες και μπορούν να τον προετοιμάσουν. Πάντως η θεουργία αποτελεί ένα στάδιο πριν την φιλοσοφία. Κύριος εκπρόσωπος της θεουργίας ήταν ο Ιάμβλιχος που πίστευε στην αποτελεσματικότητα της μαγείας και της θεουργίας.


Η ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ

Ιδρυτής της Συρίας είναι ο Ιάμβλιχος. Αγαπούσε πολύ τους μαθητές του και αυτοί του ήταν αφοσιωμένοι. Κάποτε συνέβη ένα περιστατικό στα Γάδαρα της Γαλιλαίας. Στην παρότρυνση των μαθητών του να τους δείξει τις θείες δυνάμεις του πήγε σε μια πηγή που λεγόταν πηγή του Έρωτα. Βάζοντας το χέρι του μέσα στο νερό τράβηξε έξω ένα ξανθό αγόρι με λευκή επιδερμίδα και γεμάτο λάμψη στην συνέχεια πήγε στην διπλανή πηγή του Αντέρωτα με τον ίδιο τρόπο βάζοντας το χέρι του στο νερό έβγαλε ένα μελαχρινό αγόρι με σκούρα επιδερμίδα που εξέπεμπε την ίδια φωτεινή ακτινοβολία με το άλλο αγόρι Και τα δύο αγόρια έτρεξαν και τον αγκάλιασαν σα πραγματικό τους πατέρα. Συμβολικά τα δύο αγόρια είναι οι δύο πλευρές του εαυτού μας. Το άφθαρτο και το φθαρτό μέρος του εαυτού μας. Η συνύπαρξη των δύο εαυτών μας συμβολίζει την αλληγορία του Έρωτα και του Αντέρωτα.


Η μόλυνση της Ψυχής

Ο Ιάμβλιχος έλεγε πως η πραγματικότητα δεν είναι μονοδιάστατη αλλά υπάρχουν πολλά ενδιάμεσα επίπεδα που προήλθαν δια απορροής του ενός από το άλλο παράλληλα στις τρεις βασικές υπόστασεις Εν- Νους- Ψυχή που προσδιόρισε ο Πλωτίνος για την δημιουργία του σύμπαντος. Ο Ιάμβλιχος υπέθεσε μια ακόμη υπέρτατη αρχή πάνω από το Εν την αρχή: Άρρητον.
Ο Ιάμβλιχος αντιπαράθεσε την ύλη λέγοντας πως είναι η μόνιμη μόλυνση από αυτήν και τίποτα καλό δεν μπορεί να προέλθει από αυτήν. Ο ρόλος της ύλης όμως στην δημιουργία του αισθητού κόσμου παρόλα αυτά υπήρξε θετικός.

Η ύλη καθεαυτή δεν έχει καμιά μορφή είναι τελείως στερημένη και σκοτεινή. Με την είσοδο της Ψυχής η άμορφη μάζα της ύλης εξελίχθηκε στον κόσμο των αισθητών πραγμάτων. Η Ψυχή μετέφερε τις αγαθοεργές δυνάμεις του Νοητού κόσμου στην περιοχή της ύλης και βάση αυτών δημιουργήθηκε ο αισθητός κόσμος. Έτσι λοιπόν στην περίπτωση του ανθρώπου, η ένωση της ψυχής με το σώμα επιφέρει σε αυτήν «βαρύτητα και μιασμό», «ηδυπάθεια» και άλλα «νοσήματα». Αυτό είναι μια γενική θέση του νεοπλατωνισμού, μόνο που οι απόψεις του Ιάμβλιχου δεν συμπίπτουν πλήρως.


Τρία είδη ψυχών

Για τον Ιάμβλιχο υπάρχουν τρία είδη ψυχών: Οι καθαρές ψυχές, που είναι αυτές που προήλθαν με την διαδικασία της απορροής. Αυτές οι ψυχές όταν αισθάνονται την ανάγκη να κατέλθουν στο επίπεδο της ύλης, τότε εισέρχονται σε αντίστοιχα σώματα, για να βοηθήσουν με την παρουσία τους άλλες κατώτερες ψυχές. Οι άλλες δύο κατηγορίες ψυχών υφίστανται λόγω της ένωσης με την ύλη και η μόλυνση που τους προκαλεί αυτή. Αυτές είναι ψυχές που έρχονται στην περιοχή της ύλης γιατί έχουν την ανάγκη να ασκηθούν και να βελτιωθούν, είτε γιατί έχουν διαπράξει αμαρτήματα και επανέρχονται στην ζωή για ν δοκιμασθούν και να τιμωρηθούν.


Η επιστροφή

Και τα τρία είδη ψυχών έχουν κάποιο λόγο για να κατέλθουν στην ύλη, μόνο που οι καθαρές ψυχές αποφασίζουν αβίαστα και ελεύθερα να κατέλθουν στην ύλη. Πάντως σε κάθε περίπτωση κατηγορίας ψυχών μπορούν να επανέλθουν στο βασίλειο του νου και από εκεί να κατευθυνθούν στο Θείο. Για τον Ιάμβλιχο το ταξίδι αυτό της επιστροφής δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με τις νοητικές δυνάμεις τους, όπως έλεγε ο Πλωτίνος και ο Πορφύριος, αλλά με την θεουργία.


Οι διαφορές

Ο Πλωτίνος και ο Πορφύριος ισχυρίστηκαν πως η ψυχή εισέρχεται μόνο με ένα τμήμα της στο σώμα, ενώ ο Ιάμβλιχος ισχυριζόταν πως η ψυχή εισερχόταν ολοκληρωτικά στο σώμα. Επόμενο ήταν ο Πλωτίνος και ο Πορφύριος να εισηγηθούν από τη μια πλευρά έναν διαφορετικό τρόπο σωτηρίας της ψυχής και έναν άλλον τρόπο από την άλλη ο Ιάμβλιχος.


Συμπεράσματα για την σωτηρία της ψυχής από τους Πλωτίνο, Πορφύριο, Ιάμβλιχο.

Ο Πλωτίνος παρατήρησε πως το κατώτερο μέρος της ψυχής υπόκειται στις βλαβερές επιρροές της ψυχής, ενώ το ανώτερο μέρος μένει ανεπηρέαστο από τις υλικές επιδράσεις. Ο Πορφύριος θεώρησε ότι σε αντίθεση προς τις ενέργειες της ψυχής που είναι συνυφασμένες με το σώμα και την ύλη, η ουσία της παραμένει απρόσβλητη. Τόσο ο Πλωτίνος όσο και ο Πορφύριος υποστήριξαν της σωτηρία της ψυχής, μόνο αν αυτή αποκοπεί από το σώμα ή τον υλικό κόσμο. Για την απαγκίστρωση της ψυχής από την ύλη- σώμα, αποκλειστικός υπεύθυνος είναι ο άνθρωπος. Αυτό για τον Πλωτίνο σημαίνει πως ο άνθρωπος υπερβαίνοντας τα όρια του κατώτερου τμήματος του, αποφασίζει να πειθαρχήσει στην νοητική λειτουργία του ανώτερου τμήματος του.

Ο Πορφύριος υιοθέτησε την άποψη του Πλωτίνου και υποστήριξε πως αν ο άνθρωπος υπερβεί τις ενέργειες της ψυχής του, που είναι συνυφασμένες με το σώμα ή την ύλη, και πειθαρχήσει στην νοητική λειτουργία της ουσίας της ψυχής, επέρχεται η σωτηρία της ψυχής. Αυτό για τον Πορφύριο σημαίνει πως η σωτηρία της ψυχής είναι έργο του φορέα της. Ποιο συγκεκριμένα είναι προϊόν της πειθαρχίας του στην νοητική λειτουργία της ουσία της ψυχής. Ο Πορφύριος αργότερα πείστηκε πως για να φτάσει ο άνθρωπος στην πειθαρχία στην νοητική λειτουργία της ουσία της ψυχής, μπορεί να προετοιμαστεί με την άσκηση της θεουργίας.

Ο Ιάμβλιχος προχωρώντας περισσότερο παρατήρησε, ότι η θεουργία δεν είναι μόνο ένα στάδιο προετοιμασίας αλλά είναι το κύριο και αποκλειστικό μέσο για την επίτευξη της επιστροφής της ψυχής στο Θείο. Ο Ιάμβλιχος αιτιολογεί αυτή του τη σκέψη δίνοντας μας μια εικόνα του σύμπαντος, όπου συνέδεε τον νοητό κόσμο με τον άνθρωπο και την ύλη. Σε αυτό τον κόσμο εδρεύουν ανώτερες οντότητες και τα κρείττονα γένη, που περιλαμβάνονται: Οι Θεοί, οι Αρχάγγελοι, οι Άγγελοι, οι Δαίμονες, οι Ήρωες και οι καθαρές ψυχές. Εισηγήθηκε ορισμένως την θεωρία των ενδιάμεσων όρων. Σύμφωνα με την οποία στους όρους που δηλώνουν δύο οντότητες ή δύο κόσμους, παρεμβάλλεται ως συνδετικός κρίκος ένας τρίτος όρος, ή οντότητα ή κόσμος. Έτσι υπάρχει μια μεγάλη αλυσίδα που ενώνει τα πάντα.


Η ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Έδρα της νεοπλατωνικής σχολής των Αθηνών ήταν η Ακαδημία που είχε ιδρύσει ο Πλάτωνας. Η ιστορία της Ακαδημίας του Πλάτωνα διακρίνεται σε 6 περιόδους. Στην τελευταία την 6η περίοδο στους κόλπους της σχολής ιδρύθηκε από τον Πλούταρχο τον Αθηναίο η νεοπλατωνική σχολή των Αθηνών. Πρωτεύοντα ρόλο σε αυτήν έπαιξε ο Πρόκλος.

Η ιδιαίτερη θέση που κατέχει στην ιστορία της φιλοσοφίας δεν οφείλεται μόνο από τις πρωτότυπες ιδέες που διαπνέεται το έργο του όσο και από τον τρόπο που παρουσιάζεται στα συγγράμματα του η διδασκαλία του νεοπλατωνισμού. Σύμφωνα με αυτήν η εξέλιξη και η ύπαρξη του κόσμου ερμηνεύεται κατά κυκλικό και τριαδικό τρόπο.


Η αμφισβήτηση

Ο Πρόκλος σχετικά αμφισβήτησε την υπόθεση του Ιάμβλιχου για την ύπαρξη μιας πέραν του ενός άρρητης αρχής. Αντί αυτής αντιπαρέβαλε την παραδεδομένη αρχή της διδασκαλίας του νεοπλατωνισμού, που σύμφωνα με αυτήν η ύψιστη αρχή είναι το Εν. 

Αν ο Πρόκλος αμφισβήτησε τον Ιάμβλιχο για την ύπαρξη μιας πέραν της μίας άρρητης αρχής, επηρεάστηκε σε πολλά άλλα σημεία της διδασκαλίας του από τον ιδρυτή της νεοπλατωνικής σχολής της Συρίας.


Η δημιουργία του κόσμου

Η δημιουργία του κόσμου ξεκίνησε από την κυκλική αναδίπλωση του Ενός και εκδηλώθηκε σε τρεις φάσεις. Την μονή, την πρόοδο και την επιστροφή. 

1) Στην πρώτη φάση την μονή, το Εν βρίσκεται συγκεντρωμένο στον εαυτό του.

2) Το Εν στο στάδιο της προόδου εγκαταλείπει την κατάσταση της απομόνωσης του, και δημιουργείται μια σειρά υπερευαίσθητων οντοτήτων, που είναι πηγές του αγαθού και της πρόνοιας.(Οι ενάδες).

3) Στην τρίτη φάση συντελείται η επιστροφή των ενάδων στην πηγή τους στο Εν.

Σύμφωνα με τον Πρόκλο, η θεότητα που υπάρχει στο Εν, και διαμέσου των διαφόρων υποστάσεων και των επιμέρους οντοτήτων τους, μεταφέρεται σε κάθε γήινη ύπαρξη. Αποτέλεσμα όλα τα πράγματα τα οποία συγκροτούν τον αισθητό κόσμο να είναι έμπλεα θεών. Αυτό σημαίνει την παρουσία των Θεών σε κάθε πτυχή του αισθητού κόσμου. Αυτό γίνεται κατανοητό από τον θεουργό που μέσω της χρήσης ορισμένων λίθων, βοτάνων, απόκρυφων συμβόλων να τελούν πράξεις μυσταγωγίας προκειμένου να πετύχουν την σωτηρία της ψυχής. 

Ο Πρόκλος ευθυγραμμίζεται με την θέση του Ιάμβλιχου και τον δάσκαλο του Συριανό σχετικά με την θεουργία.


Η ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

Η σχολή της Αλεξάνδρειας αν και δεν έχει μεγάλη διάρκεια ζωής, εν τούτοις έχει μια αξιοσέβαστη ιστορία. Σε αντίθεση με την σχολή της Αθήνας, η σχολή της Αλεξάνδρειας επικεντρώθηκε στην μελέτη της φιλοσοφίας, των μαθηματικών και άλλων επιστημών, αποφεύγοντας να ασχοληθεί με την θεουργία και μαγεία. Στους κόλπους της νεοπλατωνικής σχολής της Αλεξάνδρειας παράλληλα με τους εθνικούς εκπροσώπους της έδρασαν και πρόσωπα με χριστιανική πίστη. Το περίεργο ήταν πως εκείνη την εποχή οι ειδωλολάτρες διανοούμενοι αντιμετωπίζονταν θετικά από τους χριστιανούς ομολόγους τους. Παρά την εκτίμηση των χριστιανών διανοούμενων της εποχής, που έτρεφαν στους εθνικούς φιλοσόφους, ιδιαίτερα στο πρόσωπο της Υπατίας όπως ήταν ο χριστιανός Συνέσιος, η τελευταία βρήκε τραγικό θάνατο από όχλο χριστιανών, τυφλωμένο από θρησκευτικό φανατισμό διαμέλισε το σώμα της και στην συνέχεια την έριξε στη πυρά.


Συγγραφέας: Πελεγρίνη Θεοδόση
Πηγή: esoterica.gr
Συνέχεια. . . »

Κοινωνικά Δίκτυα

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...