Η Εσωτερική Φιλοσοφία είναι μια γέφυρα ανάμεσα στον άνθρωπο και την αλήθεια, ένας δρόμος αναζήτησης του πραγματικού, που χωρίζεται σε δύο πλευρές: μία εσωτερική και μία άλλη εξωτερική. Συνεπώς, κάθε αναζήτηση και εύρημα μέσα στον Εαυτό μας οδηγεί σε αναζήτηση και εύρημα έξω από εμάς και το αντίθετο.
Η ενασχόληση και η βίωση της Εσωτερική Φιλοσοφίας λειτουργεί ως πνευματική επιτάχυνση της ανθρώπινης συνείδησης μέσα και έξω από αυτήν, σαν δύο εναλλασσόμενες όψεις της ίδιας ατραπού. Όμως η φιλοσοφία γίνεται Εσωτερική όταν διεισδύει στο έσχατο βάθος των πραγμάτων, το πιο μεταφυσικό, ξεπερνώντας την απλή νοητική προσέγγιση και αγγίζοντας το επίπεδο της διαίσθησης.
Γιατί η αλήθεια και η σοφία δεν χωρούν, δεν μπορούν να περιοριστούν, στα στενά νοητικά καλούπια του ανθρώπινου ορθολογισμού. Η αλήθεια και η σοφία χρειάζονται φτερά, για να πετάξουν ελεύθερα στη χώρα της διαίσθησης, του Πρακτικού Λόγου, όπως τον ονόμασε ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Ε. Κάντ.
Παρόλο που ο Εσωτερισμός καλύπτει ένα απέραντο πεδίο, δηλαδή όλη τη γνώση, μπορούμε να προσδιορίσουμε τρεις θεμελιώδεις Αρχές:
1η Αρχή: ο σχηματισμός ενός πυρήνα παγκόσμιας Αδελφότητας χωρίς διάκριση Φυλής, Πιστεύω, Φύλου, Τάξης ή Χρώματος.
Η αρχή αυτή θέτει τα θεμέλια μιας ιδανικής κοινωνίας, μιας Αδελφότητας, όπου οι άνθρωποι νιώθουν ότι είναι αδέλφια, αφού αντιλαμβάνονται ότι όλοι είναι τέκνα του Θεού. Ο άνθρωπος θα κρίνεται τότε για την αληθινή ουσία του και δεν θα υπάρχουν εξωτερικές και ψεύτικες διακρίσεις που, όπως δείχνει ως τώρα η ιστορία της ανθρωπότητας, χρησιμεύουν μόνο για να προκαλέσουν πολέμους, αδικίες και καταστροφές.
Οι άνθρωποι ανέκαθεν αλληλοσφάζονταν και ακόμα αλληλοσφάζονται για λόγους θρησκευτικών πιστεύω, κοινωνικής ή πολιτικής τάξης, ρατσισμού κ.λπ., χωρίς να καταλαβαίνουν ότι αυτά είναι επίκτητα και επιφανειακά χαρακτηριστικά που καλύπτουν την αληθινή ανθρώπινη ουσία που μας αδελφώνει όλους. Αλλά ακόμη και αν αυτή η ιδανική κοινωνία, την οποία οραματίστηκε ο Πλάτωνας στο διάλογό του "Πολιτεία", και την οποία θα αναλύσουμε αργότερα, τείνει να γίνει παγκόσμια, στην αρχή ξεκινάει από έναν πυρήνα, έναν σπόρο. Πρόκειται για τη συσπείρωση και συγκέντρωση όλων αυτών που ανήκουν στην κατηγορία των "χτιστών των Παρθενώνων" που αναφέραμε προηγουμένως. Αυτοί πρώτοι εφάρμοσαν, εφαρμόζουν και θα εφαρμόζουν στα μελλοντικά έργα τους, τις Αρχές της Εσωτερικής Φιλοσοφίας.
Αυτοί θα αποτελέσουν τον Πυρήνα, το Πυρ, το Φως που φέγγει στη νύχτα των χρόνων, για να οδηγήσει τους οδοιπόρους στην ατραπό της γνώσης, όπως γινόταν σε κάθε πολιτιστικό παρελθόν. Γιατί κάθε "Παρθενώνας", σε κάθε πολιτισμό, σε κάθε ιστορική στιγμή, αποτελεί έναν φάρο για το μέλλον, έναν θησαυρό σοφίας και φωτός. Με την πάροδο της εξέλιξης, οι άνθρωποι που ανήκουν στις άλλες δύο κατηγορίες, δηλαδή αυτοί που καταστρέφουν "Παρθενώνες" και που παρατηρούν παθητικοί και αδρανείς, θα προχωρήσουν σιγά σιγά στην πρώτη, και ο Πυρήνας της Παγκόσμιας Αδελφότητας θα γίνει μια ολοκληρωμένη Παγκόσμια Αδελφότητα, στο πλήρωμα του χρόνου.
2η Αρχή: η συγκριτική μελέτη και η έρευνα των Θρησκειών, των Τεχνών, των Επιστημών και των Φιλοσοφικών συστημάτων.
Το ιδανικό στο οποίο στοχεύει η δεύτερη αυτή Αρχή του Εσωτερισμού είναι αυτό του σφαιρικού ανθρώπου. Δεν αρκεί να σχηματιστεί μια πρότυπη κοινότητα αδελφοσύνης χωρίς διακρίσεις. Χρειάζεται τα άτομα που την αποτελούν να προσπαθούν να είναι πλήρεις, ακέραιοι, σφαιρικοί άνθρωποι, γιατί κάθε βελτίωση της κοινωνίας αρχίζει με αυτήν του ατόμου, όπως πολύ σωστά λέει ο σύγχρονος φιλόσοφος και ιστορικός G.A. LIVRAGA. Έτσι καθορίζεται ένας υψηλός πνευματικός στόχος στην πρότυπη κοινότητα που επιχειρεί η πρώτη Αρχή.
Η έννοια του σφαιρικού ανθρώπου βασίζεται στο πλατωνικό πρότυπο του Ατόμου, όπως διαμορφώνεται μέσω της γυμναστικής και της μουσικής (2) και το οποίο αργότερα θα δούμε να ενσαρκώνεται στον Αναγεννησιακό Άνθρωπο τύπου π.χ., Λεονάρντο ντα Βίντσι. Η μελέτη όλων αυτών των τομέων της γνώσης με συγκριτικό και εκλεκτικιστικό τρόπο δίνει στον άνθρωπο μια πανοραμική αντίληψη και μια σφαιρική διαμόρφωση, που του σβήνουν κάθε ίχνος εγωισμού, άγνοιας, φανατισμού και απολυταρχικότητας και τον μετατρέπουν σε πνευματικό Πολίτη του Κόσμου. Η σφαιρική του συνείδηση τοποθετείται πιο πέρα από τις σχετικές όψεις κάθε θρησκευτικής, καλλιτεχνικής, επιστημονικής ή φιλοσοφικής ομάδας. Όντας ο άνθρωπος ανοικτός στις διάφορες απόψεις και συγκρίνοντάς τες μεταξύ τους, μπορεί να βγάλει τα καλύτερα στοιχεία που διαθέτει, την πεμπτουσία τους, αφήνοντας παράμερα τα περιττά, που είναι αυτά που συνήθως οδηγούν στις διαφωνίες και διαμάχες. Γιατί σε κάθε θρησκεία, σε κάθε φιλοσοφικό ή επιστημονικό σύστημα, υπάρχει μεγαλύτερη ή μικρότερη δόση αλήθειας.
Ο Εσωτεριστής οφείλει να την εξάγει σαν το μαργαριτάρι από το όστρακο, για να μπορεί να κάνει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο το περιδέραιο της σοφίας και της αλήθειας. Αυτή η τάση του Εσωτερισμού λοιπόν, λέγεται Εκλεκτικισμός, γιατί επιλέγει τα καλύτερα στοιχεία από κάθε σύστημα και δοξασία μέσω της συγκριτικής μελέτης, αποθησαυρίζοντας με λογικό τρόπο τις πιο εκλεκτές αλήθειες, αυτές που αντέχουν στον χρόνο, που είναι αιώνιες και που ισχύουν πάντα για την ανθρωπότητα. Μετά από τη συγκριτική μελέτη και μέσα από τις διαιρέσεις τους (αφού δηλαδή συγκρίνει κανείς τα καλλιτεχνικά και φιλοσοφικά ρεύματα κ.λπ.) δεν μπορεί παρά να συμπεράνει ότι παντού βρίσκονται, λίγο έως πολύ μεταμφιεσμένες, οι ίδιες κοινές αιώνιες αλήθειες. Και αυτές είναι κτήμα του ανθρώπου, αρκεί να θέλει να τις αποκτήσει.
3η Αρχή: η έρευνα των ανερμήνευτων Νόμων της Φύσης και των λανθανουσών Δυνάμεων του Ανθρώπου.
"Γνώθι σαυτόν" ήταν η δελφική εντολή χαραγμένη στο μαντείο. Γνώρισε τον Εαυτό σου και θα γνωρίσεις το σύμπαν και τους θεούς, δηλαδή τα "τρία Κέντρα" έλεγαν οι Πυθαγόρειοι. Η τρίτη αυτή αρχή μας υπευνθυμίζει τον τελικό και πιο εσωτερικό στόχο του σφαιρικού ανθρώπου: την αυτογνωσία πρώτα και την αυτοανάπτυξη ύστερα, που οδηγούν στη γνώση του σύμπαντος, των απόκρυφων νημάτων και νόμων που ρυθμίζουν τη φύση και τέλος στη γνωστική επαφή με το έσχατο μυστήριο που ονομάζουμε Θεό. Εσωτερικές επιστήμες όπως η αστρολογία, η αλχημεία και η μαγεία, αποτελούν τους θεμέλιους λίθους αυτής της πνευματικής κατάκτησης. Η μοντέρνα επιστήμη της παραψυχολογίας έχει ξεσκεπάσει εν μέρει το πέπλο του μυστηρίου και βοηθάει τον σύγχρονο άνθρωπο στην έρευνα και κατανόηση των λανθανουσών δυνάμεων και των απόκρυφων νόμων της φύσης κάνοντας ένα μεγάλο άλμα για την αποκατάσταση της αρχαίας εσωτερικής παράδοσης. Η τρίτη αυτή αρχή επιτρέπει στον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει και να κατακτήσει πρακτικά την αληθινή του φύση και να βρει τη θέση του στην εξέλιξη του όντος προς τον Θεό, με το να γίνει γνώστης των εσωτερικών νόμων που διέπουν τη μετενσάρκωση των ψυχών, την εμφάνιση των πολιτισμών και των θρησκευτικών ηγετών, τις εναλλαγές της ζωής και του θανάτου και να υψώνεται έτσι προς το πραγματικό, το αιώνιο, το ακίνητο, το Ακατονόμαστο Μυστήριο.
