Αναλύοντας λίγο την έννοια των δύο λέξεων που αποτελούν το θέμα μας, θα δούμε τι σημαίνει η λέξη "Ηθική" και τι σημαίνει η λέξη "Ιατρική".
Ο ιδρυτής της «Νέας Ακρόπολης», Χ. Α. Λιβράγκα, αναφέρει ότι Ηθική είναι το σύνολο των πρακτικών κανόνων που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου και περιστρέφεται γύρω από τον άξονα της Αρετής. Η λέξη Αρετή προέρχεται από το αρχαίο ρήμα άρω, που σημαίνει συναρμόζω, ενοποιώ, συνδέω με αρμούς. Δίνει την εικόνα της γέφυρας, του δρόμου που ενώνει την προσωπικότητα με το Εγώ, τον άνθρωπο με το θείο.
Ο Ιπποκράτης ορίζει ότι η Ιατρική είναι εκείνη που ως σκοπό της έχει να απαλλάσσει τους αρρώστους από τους πόνους και να μειώνει τη σφοδρότητα των ασθενειών.
Ενώνοντας λοιπόν τους δύο αυτούς ορισμούς, θα μπορούσαμε να πούμε ότι Ηθική στην Ιατρική είναι οι κανόνες που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά αυτού που αναλαμβάνει το ρόλο του γιατρού, του θεραπευτή. Δείγματα αυτής της ηθικής θα παραθέσουμε σ’ αυτήν την εργασία, κυρίως από τα έργα του Ιπποκράτη, ο οποίος θεωρείται πατέρας αυτής της Επιστήμης, καθώς και μερικά από άλλες πηγές, προκειμένου να υπάρχει μια πιο συγκεκριμένη και σαφής εικόνα για ένα τόσο μεγάλο και σημαντικό θέμα.
Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη τα καθήκοντα και οι αρετές του γιατρού είναι :
- Αγαθότητα και πραότητα στο χαρακτήρα
- Εύτακτος βίος, παράδειγμα προς μίμηση
- Μετριοφροσύνη αληθινή και σε βάθος
- Περίσκεψη στους λόγους και στις κρίσεις
- Κόσμιο, ανεπιτήδευτο και προσηνές ύφος
- Προσεκτική εκλογή των συναναστροφών
- Αποφυγή υπέρμετρων διασκεδάσεων μπροστά στο κοινό
- Επιμέλεια στο να μη δείχνει ότι δυσαρεστείται από τους άλλους, προσοχή να μη δυσαρεστεί ο ίδιος τους άλλους
- Να σκέφτεται ότι το κοινό έχει κάθε δικαίωμα ελέγχου πάνω στο ποιόν και στο είδος της ζωής του γιατρού του, στον οποίο εμπιστεύεται όχι μόνο τη ζωή του αλλά σχεδόν πάντοτε τους οικογενειακούς του περισπασμούς
- Καταδεκτικότητα και δημοτικότητα
- Αποφυγή εκδήλωσης έντονων πολιτικών αντιλήψεων
- Διαπαιδαγώγηση των ανθρώπων σε ό,τι αφορά την υγιεινή
Πώς πρέπει να είναι ο γιατρός στο σώμα και στην ψυχή
"Το κύρος ενός γιατρού απαιτεί, αυτός, να έχει το χρώμα της υγείας και να είναι εύρωστος, στο βαθμό βέβαια που το επιτρέπει η φύση του. Ο λόγος είναι ότι για τον πολύ κόσμο γιατροί που δεν βρίσκονται σ’ αυτού του είδους τη σωματική κατάσταση δεν θα μπορούσαν ποτέ να φροντίσουν σωστά τους άλλους. Το δεύτερο είναι η υποχρέωσή του να είναι καθαρός στην εμφάνισή του, τα ρούχα του να είναι καθώς πρέπει και τα αρώματα που χρησιμοποιεί να είναι ευχάριστα και καθόλου ενοχλητικά στους άλλους. Όλα αυτά αρέσουν γενικά στους αρρώστους.
Όσον αφορά τα θέματα που σχετίζονται με την ψυχή, ο σώφρων άνθρωπος πρέπει να δίνει ιδιαίτερη σημασία στα εξής: όχι μόνο να κρατάει κλειστό το στόμα του, αλλά να ζει μια απόλυτα τακτική ζωή. Όλα αυτά παίζουν ευεργετικότατα ρόλο στην απόκτηση καλού ονόματος. Η συμπεριφορά του να είναι η συμπεριφορά του καθώς πρέπει ανθρώπου και ως τέτοιος να είναι σοβαρός και φιλικός απέναντι σε όλους. Όλοι το ξέρουμε ότι τον άνθρωπο που στέκεται έτοιμος κάθε στιγμή να τρέξει σε κάθε ζήτηση, οι άλλοι συνήθως τον περιφρονούν, έστω και αν τους είναι χρησιμότατος. Πρέπει επίσης να εξετάζει με προσοχή ως πού μπορεί να φτάνει η ελευθερία στις πράξεις του, γιατί τα ίδια πράγματα τα βλέπει κανείς στα ίδια πρόσωπα με ευχαρίστηση μόνο, αν επαναλαμβάνονται σπάνια.
Το πρόσωπό του να δείχνει άνθρωπο στοχαστικό, όχι όμως τραχύ, γιατί τότε δίνει την εντύπωση ξιπασμένου και γι’ αυτό δύσκολου στις σχέσεις του με τους άλλους. Ούτε όμως και να αφήνεται σε ακατάσχετα γέλια και να είναι μόνιμα εύθυμος. Ένας τέτοιος άνθρωπος λογαριάζεται ιδιαίτερα φτηνός και ασήμαντος και επομένως στο σημείο αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Σε όλες τις κοινωνικές του σχέσεις ο γιατρός πρέπει να είναι δίκαιος (η δικαιοσύνη δεν μπορεί παρά να βοηθάει σε πολλές περιστάσεις) και φυσικά οι σχέσεις άρρωστου - γιατρού είναι σχέσεις πολύ στενές, επειδή οι άρρωστοι εναποθέτουν τον εαυτό τους στα χέρια των γιατρών και αυτοί έρχονται κάθε στιγμή σε επαφή με γυναίκες, με κορίτσια, με πράγματα μεγάλης αξίας. Είναι επομένως ανάγκη απέναντι σε όλα αυτά ο γιατρός να δείχνει αυτοκυριαρχία. Τέτοιος πρέπει να είναι ο γιατρός στην ψυχή και το σώμα".
(Περί Ιητρού, Ιπποκράτης)
Πηγή: nea-acropoli-athens.gr
