Ένας Βουδιστής μοναχός ζει μαζί με το μικρό μαθητή του στη μέση μιας λίμνης πάνω σ’ ένα ξύλινο πλωτό σπίτι-ναό. Όπως αλλάζουν οι εποχές και διαδέχονται η μια την άλλη, έτσι κι ο νεαρός μαθητής θα περάσει από τα αντίστοιχα στάδια της ζωής του για να οδηγηθεί στην ωρίμανση.
Η ταινία είναι ένας ύμνος στη φύση. Ένα ποίημα στη δύναμη της ζωής που κυλά όπως το νερό, άλλοτε ορμητικά ξεσπώντας πάνω σε βράχους και πέφτοντας σε καταρράκτες και άλλοτε γαλήνια και ήρεμα σχηματίζοντας λίμνες και μικρά ρυάκια. Το σίγουρο είναι ότι η ζωή είναι κίνηση, είναι ρυθμός.
Αυτή η κίνηση είναι κλεισμένη μέσα στο διαχρονικό κινέζικο σύμβολο το Γιν-Γιανγκ. Ο κύκλος με τα δύο μισά, το ένα, άσπρο, που περιέχει μέσα του ένα σπόρο μαύρου και η πλευρά η μαύρη που περιέχει ένα σπόρο άσπρου. Οι δύο αυτές πλευρές τείνουν να αγκαλιαστούν μέσα από ένα στροβιλισμό. Είναι το σύμβολο της ισορροπίας, της εσωτερικής κατάκτησης των αντιθέτων. Αυτά τα αντίθετα υπάρχουν μέσα στον άνθρωπο, που καλείται να τα γνωρίσει και να τα ελέγξει.
Για την Ανατολική Φιλοσοφία δεν υπάρχει καλό και κακό με την ηθική χροιά που έχει αποδώσει η Δύση. Το καλό έχει να κάνει με την εναρμόνιση, τη γνώση, την ισορροπία, τη φώτιση, ενώ το κακό με την απομάκρυνση από αυτά ή την έλλειψη αυτών. Το νόημα της ζωής σχετίζεται με την αέναη προσπάθεια επιβολής αυτών των δύο δυνάμεων, της δημιουργίας και της καταστροφής, της γέννησης και του θανάτου, της δράσης και της αδράνειας, της αρσενικής και της θηλυκής αρχής, των σεληνιακών και των ηλιακών δυνάμεων. Μέσα από αυτή την πάλη δημιουργείται ο κόσμος και οι αποχρώσεις του.
Ο Άνθρωπος συμμετέχει σ’ αυτό το παιχνίδι της Μάγια, όπως το ονομάζουν οι Ινδοί, με στόχο να εναρμονίσει τις αρνητικές και θετικές δυνάμεις μέσα του.
Για την Ανατολή, ένας σημαντικός δρόμος μαθητείας ήταν ο δρόμος των παραδοσιακών πολεμικών τεχνών. Είναι οι ίδιες αρχές που χρησιμοποιούνται για τη φυσική και νοητική προετοιμασία του πολεμιστή-μαθητή. Βασίζονται στην ενέργεια Τσι που περιέχει το Γιν-Γιανγκ. Επειδή ο δρόμος του πολεμιστή είναι η μάχη μεταξύ του Γιν (το υποχθόνιο, ο εγωισμός, τα πάθη, η αταξία, το μίσος) και του Γιανγκ (το ανώτερο, η γενναιότητα, η ομορφιά, η τάξη) με σκοπό την αυτοπραγμάτωση.
Σ’ αυτόν το δρόμο υπάρχει πάντα ένας δάσκαλος που καθοδηγεί, αλλά δεν μπορεί να βαδίσει το δρόμο αντί για το μαθητή του. Ο Μαθητής υπακούει στο Κάρμα του, που του φέρνει πάντα μπροστά του διάφορα πεδία μάχης, έχει όμως όλη την ελεύθερη Βούληση να υπακούσει ή όχι. Να παρασυρθεί δηλαδή από τις δυνάμεις του Γιν και να ταυτιστεί μαζί τους ή να αντισταθεί επικαλούμενος τις δυνάμεις του Γιανγκ. Κάθε ζωή είναι μια δοκιμασία και η δοκιμασία κρύβεται μέσα στο κάθε τι.
Άνοιξη…Παιδί. Η γλυκύτητα της φύσης κλεισμένη στο χαμόγελο ενός παιδιού. Μόνο που η άνοιξη μπορεί να είναι σκληρή, γιατί η αθωότητα είναι φαινομενική, δεν βασίζεται στη γνώση αλλά στην άγνοια των νόμων της φύσης. Για να μάθει κανείς χρειάζεται να δει τις συνέπειες των πράξεών του και αυτό δημιουργεί πόνο. Μάθημα πρώτο!
Καλοκαίρι…Έφηβος. Ο Έρωτας αναστατώνει τα πάντα. Φουσκώνει και ξεχειλίζει. «Η φύση φταίει. Το πάθος ξυπνά την επιθυμία της εξουσίας. Η εξουσία την πρόθεση εγκλήματος» Μάθημα Δεύτερο! Όμως τίποτα δεν σκιάζει ακόμη τον ορίζοντα, η γνώση πρέπει να βιωθεί κι έτσι περνάμε στην επόμενη εποχή.
Φθινόπωρο…Άνδρας. Ο Έφηβος πήγε να βρει τη μοίρα του. Οι δυνάμεις του Γιν νίκησαν και επιστρέφει στο ναό. Η επιστροφή όμως δεν είναι επιστροφή μεταμέλειας, αλλά πονηριάς και αποφυγής ευθυνών. Η Οργή κυριαρχεί. Το πάθος κυβερνά ακόμη και η ισορροπία έχει χαθεί. Ο νους σκλαβωμένος μέσα σε σκέψεις τρέλας. Η αυτογνωσία είναι μακριά ώσπου… «Εύκολα αφαιρείς μια ζωή, δύσκολα αφαιρείς τη δική σου». Η φωνή του δασκάλου και πάλι βρίσκει ένα τρόπο για να τιθασευτεί ο νους. Εργασία και περισυλλογή, χωρίς να επηρεάζεσαι από τις εξωτερικές καταστάσεις. Μάθημα Τρίτο!
Χειμώνας… Ώριμος πλέον. Η επιστροφή είναι πραγματική επιστροφή στο ναό, στις ρίζες. Η γνώση έχει γίνει πια βίωμα. Η μεταμέλεια αρετή. Η υπακοή στο νόμο οδηγεί στην απελευθέρωση. Ο άνθρωπος αποκτά μια θέση στον κύκλο της εξέλιξης. Ο Μαθητής είναι τώρα Δάσκαλος. Έχει γίνει ένας κρίκος στην αλυσίδα προσφοράς. Μάθημα Τέταρτο!
Όμως ο κύκλος αυτός είναι κομμάτι μιας σπείρας, που είναι η εξέλιξη. Μέσα σε αυτήν την σπείρα κάθε μορφή χάνεται και ξανάρχεται. Κάθε φορά ο Χειμώνας θα παγώνει τα πάντα, κάθε φορά ο ήλιος θα χάνεται και θα αφήνει τις σκιές να κυριαρχούν, αλλά και κάθε φορά η άνοιξη θα ξεπετάγεται με τα μπουμπούκια της ακόμη και μέσα από το χιόνι. Κι όσο πιο μεγάλο το σκοτάδι, τόσο πιο αδύναμο μπροστά στην πρώτη ακτίνα του πρωινού ήλιου. Το πνεύμα είναι το Δυνατό και Αθάνατο! Χρησιμοποιεί την ύλη, και όταν αυτή φθείρεται την αντικαθιστά με μια καινούργια. Μάθημα Πέμπτο!
Αυτή η κίνηση είναι κλεισμένη μέσα στο διαχρονικό κινέζικο σύμβολο το Γιν-Γιανγκ. Ο κύκλος με τα δύο μισά, το ένα, άσπρο, που περιέχει μέσα του ένα σπόρο μαύρου και η πλευρά η μαύρη που περιέχει ένα σπόρο άσπρου. Οι δύο αυτές πλευρές τείνουν να αγκαλιαστούν μέσα από ένα στροβιλισμό. Είναι το σύμβολο της ισορροπίας, της εσωτερικής κατάκτησης των αντιθέτων. Αυτά τα αντίθετα υπάρχουν μέσα στον άνθρωπο, που καλείται να τα γνωρίσει και να τα ελέγξει.
Για την Ανατολική Φιλοσοφία δεν υπάρχει καλό και κακό με την ηθική χροιά που έχει αποδώσει η Δύση. Το καλό έχει να κάνει με την εναρμόνιση, τη γνώση, την ισορροπία, τη φώτιση, ενώ το κακό με την απομάκρυνση από αυτά ή την έλλειψη αυτών. Το νόημα της ζωής σχετίζεται με την αέναη προσπάθεια επιβολής αυτών των δύο δυνάμεων, της δημιουργίας και της καταστροφής, της γέννησης και του θανάτου, της δράσης και της αδράνειας, της αρσενικής και της θηλυκής αρχής, των σεληνιακών και των ηλιακών δυνάμεων. Μέσα από αυτή την πάλη δημιουργείται ο κόσμος και οι αποχρώσεις του.
Ο Άνθρωπος συμμετέχει σ’ αυτό το παιχνίδι της Μάγια, όπως το ονομάζουν οι Ινδοί, με στόχο να εναρμονίσει τις αρνητικές και θετικές δυνάμεις μέσα του.
Για την Ανατολή, ένας σημαντικός δρόμος μαθητείας ήταν ο δρόμος των παραδοσιακών πολεμικών τεχνών. Είναι οι ίδιες αρχές που χρησιμοποιούνται για τη φυσική και νοητική προετοιμασία του πολεμιστή-μαθητή. Βασίζονται στην ενέργεια Τσι που περιέχει το Γιν-Γιανγκ. Επειδή ο δρόμος του πολεμιστή είναι η μάχη μεταξύ του Γιν (το υποχθόνιο, ο εγωισμός, τα πάθη, η αταξία, το μίσος) και του Γιανγκ (το ανώτερο, η γενναιότητα, η ομορφιά, η τάξη) με σκοπό την αυτοπραγμάτωση.
Σ’ αυτόν το δρόμο υπάρχει πάντα ένας δάσκαλος που καθοδηγεί, αλλά δεν μπορεί να βαδίσει το δρόμο αντί για το μαθητή του. Ο Μαθητής υπακούει στο Κάρμα του, που του φέρνει πάντα μπροστά του διάφορα πεδία μάχης, έχει όμως όλη την ελεύθερη Βούληση να υπακούσει ή όχι. Να παρασυρθεί δηλαδή από τις δυνάμεις του Γιν και να ταυτιστεί μαζί τους ή να αντισταθεί επικαλούμενος τις δυνάμεις του Γιανγκ. Κάθε ζωή είναι μια δοκιμασία και η δοκιμασία κρύβεται μέσα στο κάθε τι.
Άνοιξη…Παιδί. Η γλυκύτητα της φύσης κλεισμένη στο χαμόγελο ενός παιδιού. Μόνο που η άνοιξη μπορεί να είναι σκληρή, γιατί η αθωότητα είναι φαινομενική, δεν βασίζεται στη γνώση αλλά στην άγνοια των νόμων της φύσης. Για να μάθει κανείς χρειάζεται να δει τις συνέπειες των πράξεών του και αυτό δημιουργεί πόνο. Μάθημα πρώτο!
Καλοκαίρι…Έφηβος. Ο Έρωτας αναστατώνει τα πάντα. Φουσκώνει και ξεχειλίζει. «Η φύση φταίει. Το πάθος ξυπνά την επιθυμία της εξουσίας. Η εξουσία την πρόθεση εγκλήματος» Μάθημα Δεύτερο! Όμως τίποτα δεν σκιάζει ακόμη τον ορίζοντα, η γνώση πρέπει να βιωθεί κι έτσι περνάμε στην επόμενη εποχή.
Φθινόπωρο…Άνδρας. Ο Έφηβος πήγε να βρει τη μοίρα του. Οι δυνάμεις του Γιν νίκησαν και επιστρέφει στο ναό. Η επιστροφή όμως δεν είναι επιστροφή μεταμέλειας, αλλά πονηριάς και αποφυγής ευθυνών. Η Οργή κυριαρχεί. Το πάθος κυβερνά ακόμη και η ισορροπία έχει χαθεί. Ο νους σκλαβωμένος μέσα σε σκέψεις τρέλας. Η αυτογνωσία είναι μακριά ώσπου… «Εύκολα αφαιρείς μια ζωή, δύσκολα αφαιρείς τη δική σου». Η φωνή του δασκάλου και πάλι βρίσκει ένα τρόπο για να τιθασευτεί ο νους. Εργασία και περισυλλογή, χωρίς να επηρεάζεσαι από τις εξωτερικές καταστάσεις. Μάθημα Τρίτο!
Χειμώνας… Ώριμος πλέον. Η επιστροφή είναι πραγματική επιστροφή στο ναό, στις ρίζες. Η γνώση έχει γίνει πια βίωμα. Η μεταμέλεια αρετή. Η υπακοή στο νόμο οδηγεί στην απελευθέρωση. Ο άνθρωπος αποκτά μια θέση στον κύκλο της εξέλιξης. Ο Μαθητής είναι τώρα Δάσκαλος. Έχει γίνει ένας κρίκος στην αλυσίδα προσφοράς. Μάθημα Τέταρτο!
Όμως ο κύκλος αυτός είναι κομμάτι μιας σπείρας, που είναι η εξέλιξη. Μέσα σε αυτήν την σπείρα κάθε μορφή χάνεται και ξανάρχεται. Κάθε φορά ο Χειμώνας θα παγώνει τα πάντα, κάθε φορά ο ήλιος θα χάνεται και θα αφήνει τις σκιές να κυριαρχούν, αλλά και κάθε φορά η άνοιξη θα ξεπετάγεται με τα μπουμπούκια της ακόμη και μέσα από το χιόνι. Κι όσο πιο μεγάλο το σκοτάδι, τόσο πιο αδύναμο μπροστά στην πρώτη ακτίνα του πρωινού ήλιου. Το πνεύμα είναι το Δυνατό και Αθάνατο! Χρησιμοποιεί την ύλη, και όταν αυτή φθείρεται την αντικαθιστά με μια καινούργια. Μάθημα Πέμπτο!
Πηγή: nea-acropoli-athens.gr
