Monday, 19 May 2014

Η μουσική των ουράνιων σφαιρών


Πολλούς αιώνες πριν η ΝΑΣΑ αποδείξει την ύπαρξη την Μουσικής στο Σύμπαν, ο Πλάτων ονόμαζε την μουσική ως την ομορφιά του Σύμπαντος κι έλεγε ότι η «η Μουσική είναι η κίνηση του ήχου για να φτάσει την ψυχή και να της διδάξει την αρετή», ότι «η μουσική είναι ένας ηθικός κανόνας. Δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στη σκέψη, απογειώνει τη φαντασία, χαρίζει χαρά στη λύπη και ζωή στα πάντα”.



Πιο πριν όμως ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, αυτός ο μέγιστος των μεγίστων φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και μουσικός, είχε φτάσει σε τέτοιο επίπεδο ευαισθησίας ώστε ν’ ακούει (όχι βέβαια με τα φυσικά αυτιά) τη συμφωνία του ουρανού, τη μουσική των ουράνιων σφαιρών και 6 αιώνες π.Χ. από τον Κρότωνα της Ιταλίας αυτός και οι μαθητές του “ θεμελίωναν την θεωρία τους για τους αριθμούς. «κατὰ δὴ τοὺς Πυθαγορικοὺς πρεσβευτέα τὰ τῶν ἀριθμῶν ὡς ἀρχὴ καὶ πηγὴ καὶ ῥίζα τῶν πάντων». 

Ανακάλυπταν τις αρμονικές σχέσεις των αριθμών στη μουσική και βάσει αυτών ερμήνευσαν τον Σύμπαντα Κόσμο. Η μουσική για τους Πυθαγόρειους ήταν πάνω από όλα μαθηματικά. Η ουσία της ήταν οι αριθμοί και η ομορφιά της η έκφραση των αρμονικών σχέσεων των αριθμών, «τοὺς ἐν τοῖς ἀριθμοῖς ἁρμονικοὺς λόγους ἐννοῶν καὶ τὸ ἐν αὐτοῖς ἀκουστὸν ἀκούειν ἔλεγε τῆς ἁρμονίας». Η μουσική ήταν ακόμα η εικόνα της ουράνιας αρμονίας. Οι αρμονικές σχέσεις των αριθμών μεταφέρονταν στους πλανήτες. Οι πλανήτες καθώς περιστρέφονται – δίδασκε – παράγουν διάφορους μουσικούς ήχους, «αρμονία των σφαιρών», που δεν τους ακούμε” : «Εστίν ουν η ουσία των πραγμάτων αρμονία και αριθμός σφαιρών στρεφομένων»!!

2.500+ έτη μετά, στο σήμερα, η σύγχρονη επιστήμη έχει απόδειξη μέχρι κεραίας όλα όσα έλεγαν ο Πλάτων και ο Πυθαγόρας για την μουσική των ουράνιων σφαιρών.

Όπως μας λέγει ο Ιάμβλιχος, στο «Περί Πυθαγόρειου βίου, 938 – 958», ο Πυθαγόρας χρησιμοποιώντας κάποιον άρρητο και δυσκολονόητο θεϊκό τρόπο, τέντωνε την ακοή του και προσήλωνε τον νου του στις «μεταρσίαις» (υπερκόσμιες) «τοῦ κόσμου συμφωνίαις», ακούοντας μυστικά, όπως έδειχνε, μόνον αυτός και κατανοώντας την καθολική των σφαιρών και των κατ’ αυτάς κινούμενων αστέρων αρμονία, που ήταν κάτι πληρέστερο από εκείνη των θνητών και απέδιδε «κατακορέστερον μέλος». 

Η υπερκόσμια αυτή συμφωνία, έλεγε, είναι αποτέλεσμα «ἐξ ἀνομοίων μὲν καὶ ποικίλως διαφερόντων ῥοιζημάτων ταχῶν τε καὶ μεγεθῶν καὶ ἐποχήσεων» (εξ ανόμοιων μεν και ποικίλων ταχύτατων ήχων και μεγεθών και συνακόλουθων στοιχείων), που έχουν αναμεταξύ τους εναρμονισθεί με κάποια μουσική διάταξη, αποτελούμενη από κίνηση και μελωδικότητα περιστροφή άμα και ποικιλόμορφη ωραιότητα. 

Από την υπερκόσμια αυτή συμφωνία εμπνεόμενος, σαν να είχε βάλει σε τάξη και αυτή λογική του νου του, όπως όταν μιλούμε για άσκηση σωματική, επινοούσε όσο ήταν δυνατόν κάποιες εικόνες ίδιες με αυτές που έβλεπε, τις οποίες παρείχε στους μαθητές του μιμούμενος με τα μουσικά όργανα και την φωνή την υπερκόσμια συμφωνία. Γιατί σε αυτόν μόνον από όλους τους ανθρώπους της γης θεωρούσε ότι ήταν κατανοητοί και μπορούσε να ακουσθούν οι κοσμικοί αυτοί φθόγγοι.

Όπως μας πληροφορεί ο Σιμπλίκιος, στο «Σχόλιά στο Περί Ουρανού» του Αριστοτέλους (7.468.21-469.30), «Οι Πυθαγόρειοι έλεγαν, ότι ένας αρμονικός ήχος παράγεται από την κίνηση των Ουρανίων Σωμάτων, και το συνελογίζονταν αυτό επιστημονικώς από την αναλογία των αποστάσεών τους• πράγματι όχι μόνον οι αναλογίες των αποστάσεων μεταξύ Ηλίου και Σελήνης, και Αφροδίτης και Ερμού, αλλά επίσης και των άλλων αστέρων, ανεκαλύφθησαν απ’ αυτούς. 

Όμως, αν η αποδοθείσα σ’ εμάς αιτία να μην ακούμε αυτήν την Αρμονία, λόγω του ότι έχουμε ανατραφεί με αυτήν και την έχουμε συνηθίσει, επέτρεψε κάποτε στον Πυθαγόρα να την ακούσει, όπως μας διηγούνται οι Πυθαγόρειοι, πολύ θα το θαυμάσω• διότι κι εκείνος είχε ανατραφεί με αυτήν, σαν τους άλλους ανθρώπους. Ίσως, λοιπόν, η ένσταση [του Αριστοτέλη] σ’ αυτήν την μαρτυρία δύναται να λυθεί ως ακολούθως, συμφώνως προς την Φιλοσοφία εκείνων των ανδρών: δεν είναι τα πάντα σύμμετρα το ένα με το άλλο, ούτε το κάθε τι είναι αισθητό σε κάθε τι, ακόμη και σ’ εμάς. Αυτό γίνεται φανερό και από τα σκυλιά, που οσφραίνονται από μακριά τα ζώα, τα οποία οι άνθρωποι δεν τα οσφραίνονται.

Πόσο περισσότερο, επομένως, σε πράγματα που έχουν εκ φύσεως διαχωριστεί σε τέτοιο βαθμό, όσο τα άφθαρτα των φθαρτών, και τα ουράνια των επιγείων, είναι αληθές να πούμε ότι ο ήχος των Θείων Σωμάτων δεν είναι ακουστός στα θνητά αυτιά. Αλλά αν κάποιος, μπορούσε να έχει το φθαρτό τούτο σώμα εξαρτημένο από το φωτεινό και ουράνιο όχημά του, και της αισθήσεις του εξαγνισμένες, είτε εξ’ αιτίας καλής μοίρας είτε καλής ζωής είτε, επιπλέον, της ιερατικής τελεσιουργίας, αυτός θα μπορούσε να δει αυτά που είναι αόρατα στους άλλους, και να ακούσει αυτά που δεν είναι ακουστά στους άλλους, όπως λέγεται για τον Πυθαγόρα.

Όσον αφορά τα Θεία και άυλα σώματα, όμως, αν παράγεται κάποιος θόρυβος εξ’ αυτών, δεν είναι ούτε πληκτικός ούτε καταστρεπτικός, αλλά διεγείρει τις δυνάμεις και τις ενέργειες των γενεσιουργών ήχων, και τελειοποιεί την αίσθηση που είναι σύστοιχος μ’ αυτούς. Έχει, επίσης, μίαν κάποια αναλογία προς τον ήχο που συμπίπτει με την κίνηση των φθαρτών σωμάτων. Αλλά ο ήχος που είναι μ’ εμάς, εξ’ αιτίας της ηχητικής φύσεως του αέρος, είναι μίαν κάποιαν ενέργεια της κινήσεως του απαθούς ήχου τους. 

Αν, λοιπόν, ο εκεί αήρ δεν είναι παθητικός, είναι φανερό, πως ούτε ο ήχος θα μπορούσε να είναι. Ο Πυθαγόρας, όμως, φαίνεται να έχει πει ότι άκουγε εκείνην [την Ουράνια] Αρμονία, σαν να εννοούσε τους αρμονικούς λόγους των αριθμών [των Ουρανίων Σωμάτων], και να άκουγε εκείνο που είναι ακουστό σ’ αυτούς. Κάποιος, όμως, ευλόγως θα απορήσει γιατί τα άστρα είναι ορατά στις ορατικές μας αισθήσεις, αλλά ο ήχος τους δεν είναι ακουστός στις ακοές μας; 

Σ’ αυτό πρέπει να απαντηθεί, ότι δεν βλέπουμε ούτε τα άστρα καθ’ αυτά• διότι δεν βλέπουμε ούτε τα μεγέθη αυτών, ούτε τα σχήματα, ούτε τα υπεραίροντα κάλλη. Ούτε βλέπουμε την κίνηση μέσω της οποίας παράγεται ο ήχος• αλλά βλέπουμε μίαν κάποιαν έκλαμψη αυτών, όπως το φως του Ηλίου περί την Γη, δίχως ο Ήλιος καθ’ αυτός να οράται από εμάς.

Ίσως, επίσης, δεν θα ήταν θαυμαστό, η οπτική αίσθηση, ούσα αϋλοτέρα και έχοντας λάβει υπόσταση μάλλον συμφώνως προς την ενέργεια παρά προς το πάθος, και υπερέχουσα των άλλων αισθήσεων, να είναι άξια της αίγλης και της εκλάμψεως των Ουρανίων Σωμάτων, αλλά οι άλλες αισθήσεις δεν είναι προσαρμοσμένες γι’ αυτόν τον σκοπό». 

Εάν σταθούμε για λίγο στην γεωμετρική και μαθηματική πλευρά του θέματος θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχουν 5 συμμετρικά πολύεδρα. Ο μέγας Πλάτων έλεγε ότι αυτά τα πολύεδρα είναι οι βασικοί δομικοί κρίκοι, τα πλέον σημαντικά δομικά στοιχεία στην δημιουργία του σύμπαντος. Ο Kepler που μελέτησε τα έργα των αρχαίων Ελλήνων και ιδιαίτερα του Πλάτωνα παρατήρησε με τις μετέπειτα έρευνές του, ότι οι τροχιές των πλανητών, και φυσικά της Γης, “γράφουν” την περιφέρεια συγκεκριμένων πολυέδρων. Για παράδειγμα η τροχιά του Άρεως γράφει την περιφέρεια ενός τετράεδρου (Πυρ).

Η τροχιά του Διός γράφει την περιφέρεια ενός κύβου (γη). Η τροχιά της Αφροδίτης γράφει την περιφέρεια ενός οκτάεδρου (Αήρ). Η τροχιά της Γης γράφει την περιφέρεια ενός εικοσάεδρου (Ύδωρ). Και τα πράγματα δεν σταματούν εκεί : οι αρχαίου Έλληνες ταύτιζαν τα ουράνια σώματα ή ορθά τις τροχιές του με τις νότες της μουσικής, ήτοι ΝΤΟ, ΡΕ, ΜΙ, ΦΑ, ΣΟΛ, ΛΑ ΣΙ, ΝΤΟ, δηλαδή με τους νόμους της μουσικής. Κάτι που έχει επαληθευθεί από σύγχρονους επιστήμονες, ότι δηλαδή συγκεκριμένες νότες αποδίδουν συγκεκριμένα γεωμετρικά σχήματα – στερεά.


Κοινωνικά Δίκτυα

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...