Thursday 30 January 2014

Ταινία: Ο Δρόμος του Ειρηνικού Πολεμιστή


Ο Δρόμος του Πολεμιστή είναι η ίδια η ζωή. Μια ζωή, όμως, που έχει μεταμορφωθεί σε ένα μαγικό κόσμο, γεμάτο μυστήριο, απρόοπτα, αγάπη, σοφία και χιούμορ. Και η ταινία αυτή, δεν είναι παρά η αφορμή για να ξυπνήσει ο πολεμιστής που υπάρχει μέσα μας.

Όλα αλλάζουν κάποιο βράδυ, όταν ο Νταν περνώντας από ένα βενζινάδικο γνωρίζει έναν παράξενο γέρο με σχεδόν υπερφυσικές ικανότητες. Τον βαφτίζει... Σωκράτη! Και τότε αρχίζει η περιπέτεια. Ο Νταν θα περάσει -κάτω από την καθοδήγηση του Σωκράτη- μια ολόκληρη διαδικασία μεταμόρφωσης, και θα αλλάξει ολοκληρωτικά.

Νταν Μίλμαν

Ο Νταν Μίλμαν, απόφοιτος του University of California at Berkeley, είναι παγκόσμιος πρωταθλητής στο τραμπολίνο και μέλος του Gymnastics Hall of Fame. Εργάστηκε ως διευθυντής γυμναστικής στο Stanford University και αργότερα ως καθηγητής φυσικής αγωγής στο Oberlin College. Έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και έχει ασχοληθεί με διάφορες σχολές πολεμικών τεχνών, με γιόγκα και με άλλους χώρους πνευματικής αναζήτησης. Τα πολυάριθμα βιβλία του Νταν έχουν γίνει διεθνή μπεστ σέλερ και έχουν εμπνεύσει εκατομμύρια αναγνωστών και έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες. Ο Dan Millman, είναι συγγραφέας 10 βιβλίων, μεταξύ των οποίων: "Ο δρόμος του ειρηνικού πολεμιστή", "Το μυστικό ταξίδι", "Τα ταξίδια του Σωκράτη" και Οι 12 νόμοι του πνεύματος", που κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Έσοπτρον. Τα βιβλία και τα σεμινάρια του, με θέμα τον Δρόμο του Ειρηνικού Πολεμιστή, έχουν εμπνεύσει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ο Dan ζει στη βόρεια Καλιφόρνια μαζί με την οικογενειά του.
Συνέχεια. . . »

Σύντομο ιστορικό της Στωικής Φιλοσοφίας

Ιδρυτής της Στωικής Φιλοσοφίας (Στωικισμός) υπήρξε περί το 300 π.Χ. ο Ζήνων ο Κιτιεύς από την Κύπρο, 336-264 π.Χ. Αυτός δίδασκε στην Αθήνα, στην Ποικίλη Στοά, εξ ου και το όνομα στωικός. Ο Ζήνων πίστευε ότι μόνον η φιλοσοφία και τα αποτελέσματα τα οποία αυτή επιφέρει στη ζωή του ανθρώπου δίδουν σ’ αυτόν την ευτυχία. Έλεγε δε χαρακτηριστικά ότι “αφ’ ότου εναυάγησα ευπλοώ”.*


Ο Στωικισμός φαίνεται ότι αποτελεί εξέλιξη των ιδεών των Κυνικών. Της Σχολής αυτής ιδρυτής υπήρξε ο Αντισθένης, μαθητής του Σωκράτη. Αυτός εξέφρασε μ’ έναν ακραίο τρόπο τις διδασκαλίες του μεγάλου φιλοσόφου και διαμόρφωσε την αντίληψη ότι ενάρετος είναι εκείνος ο οποίος δεν κατέχει ούτε έχει ανάγκη από κανένα υλικό αγαθό, ομοιάζοντας έτσι προς τον Θεό, ο οποίος “ουδενός δείται”.

Ο Ζήνων, επηρεασμένος προφανώς από τη διδασκαλία των κυνικών φιλοσόφων περί αποχής από τα υλικά αγαθά, τοποθετημένος σε μια πιο ισορροπημένη θέση, διδάσκει την ολιγάρκεια, την ανεξαρτησία από τα πράγματα του κόσμου, την απαλλαγή από τα πάθη και το “ζην κατά φύσιν”, (“ομολογουμένως τη φύσει ζην, όπερ ταυτό του κατ’ αρετήν ζην”). Για να μπορέσει όμως ο άνθρωπος να ζει κατά φύσιν, να ζει δηλαδή υγιώς.** θα πρέπει πρώτα να τη γνωρίσει. Και για να γνωρίσει κάποιος τη φύση του απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αταραξία και η γαλήνη της ψυχής. Εδώ στηρίζεται, κατά τους στωικούς, η έννοια της Ηθικής.

Οι ιδέες των στωικών δεν έμειναν αμετάβλητες καθ’ όλη την διάρκεια της ενεργού ύπαρξης της Σχολής. Αυτές μεταβάλλονταν ανάλογα με τις ιδέες και την προσωπικότητα του εκάστοτε αρχηγού της. Έτσι εμφανίζεται κατά καιρούς μια μεγάλη ποικιλία σχετικά με την κοσμοθεωρία αυτών. Αυτό που έμεινε όμως στη βάση του αναλλοίωτο απ΄ όλη τη στωική διδασκαλία και μέχρι το τέλος του Στωικισμού και το οποίο μας ενδιαφέρει κατά κύριο λόγο εδώ, είναι η διδασκαλία περί Ηθικής.

Λόγω αυτών γενικά των διαφορών ο Στωικισμός διαιρέθηκε σε τρεις περιόδους: στην αρχαία, τη μέση και τη νεότερη Στοά.

Στην πρώτη περίοδο ανήκουν ο Ζήνων, ο Χρύσιππος και ο Κλεάνθης, στη δεύτερη, ο Βόηθος, ο Παναίτιος και ο Ποσειδώνιος και στην τρίτη, ο Σενέκας, ο Μουσώνιος, ο Επίκτητος και ο Μάρκος Αντωνίνος ( Μάρκος Αυρήλιος).

Ο Ζήνων έγραψε πολλά βιβλία, όπως τα: “Περί του όλου”, “Περί ανθρώπου φύσεως”, “Περί Πολιτείας” κ.ά. εκ των οποίων δεν σώζεται κανένα. Το ίδιο ισχύει και για το διάδοχο του Ζήνωνα στη Σχολή, τον Χρύσιππο.

Όσα γνωρίζουμε για τους πρώτους στωικούς προέρχονται από αποσπάσματα μεταγενεστέρων. Και αυτά όμως είναι αβέβαια ως προς τη γνησιότητα και την αυθεντικότητά τους.

Πλήρη διασωθέντα συγγράμματα έχουμε μόνο δύο νεότερων στωικών, του Επίκτητου (ο οποίος υπήρξε δούλος απελεύθερος) και του Μάρκου Αυρηλίου, Ρωμαίου αυτοκράτορα (...και “Έλληνα στην ψυχή”).

Ο Επίκτητος (έζησε μεταξύ του 50 π.Χ. και του 120 μ.Χ. και μυήθηκε στο Στωικισμό από τον Μουσώνιο Ρούφο) έγραψε το “Εγχειρίδιο” και ο μαθητής του Αρριανός (ο συγγραφέας του “Αλεξάνδρου Ανάβασις”) έγραψε, από τις σημειώσεις που κρατούσε, τις “Διατριβές”. Ο δε Μάρκος Αυρήλιος έγραψε στην ελληνική γλώσσα “Τα εις εαυτόν”.

Ο Στωικισμός, περνώντας από διάφορες φάσεις, παρέμεινε ακμαίος και ζωντανός επί τέσσερις αιώνες. Στο τέλος, με την εμφάνιση του Χριστιανισμού, απορροφήθηκε και ενσωματώθηκε σταδιακά σ΄ αυτόν.

Οι στωικοί, ακολουθώντας το παράδειγμα του Σωκράτη, έδωσαν μεγαλύτερη σημασία στην πρακτική εφαρμογή της Φιλοσοφίας (Ηθική και Βιοτική), απ’ όσο στη Λογική και τη Φυσική. Χωρίς την ηθική η ενασχόληση του ανθρώπου με τη λογική και τη φυσική, όχι μόνο δεν οδηγεί πουθενά, σε κανένα ουσιαστικό όφελος του ανθρώπου, αλλά μπορεί να αποβεί επιζήμια γι’ αυτόν.

Κατ’ αυτούς η Φιλοσοφία (η επιστήμη η ασχολούμενη περί της αληθείας και της φύσεως των πραγμάτων) είναι “Τέχνη της ζωής” και σκοπό έχει να ρυθμίζει τη ζωή του ανθρώπου κατά τρόπο πραγματικά (ουσιαστικά) ωφέλιμο γι’ αυτόν και να τον οδηγεί στην ευδαιμονία και στην εκπλήρωση του αντικειμενικού σκοπού της ζωής του. Η ευδαιμονία του ανθρώπου βρίσκεται στη συμφωνία της βούλησής του με το θείο λόγο που διέπει τον κόσμο.

Σύμφωνα με τον Ζήνωνα, πνεύμα και ύλη είναι το ενεργητικό (Ποιούν ή λόγος) και το παθητικό (πάσχον) στοιχείο της μίας γενεσιουργού Αρχής. Ο κόσμος είναι το σώμα του Θεού.

Ο άνθρωπος καθορίζεται από μια πολύ ισχυρή, φυσιολογική (έμφυτη) ανάγκη: τη διαρκή προστασία και προαγωγή (υπέρβαση) της ζωής του σύμφωνα με τη φύση του. Ο Επίκτητος αναφέρει εδώ χαρακτηριστικά ότι, κατά τον Σωκράτη, η μεγαλύτερη ευτυχία του ανθρώπου είναι να παρακολουθεί κάθε ημέρα τον εαυτό του βελτιούμενο.

Πάθη για τους στωικούς είναι η περισσότερο ή λιγότερο έντονη αρνητική και νοσηρή (ασυνείδητη, παθητική και ανεξέλεγκτη) κίνηση της ψυχής με διαχωριστικά και καταστρεπτικά (αυτο- και ετερο- ) στοιχεία. Από την εμφάνιση δε και την ανεξέλεγκτη λειτουργία των παθών, τα οποία παρασύρουν αναστέλλοντας κάθε λογική λειτουργία του ανθρώπου, προέρχεται κάθε δυστυχία στη ζωή του.***

Τα πάθη σπέρνονται από πολύ νωρίς στη ζωή του ανθρώπου και εμφανίζονται αργότερα με διάφορες μορφές: εγωικές αρρώστιες και διαταραχές**** για τις οποίες, προκειμένου να αποβληθούν οριστικά, απαιτείται εκπαίδευση και συνεχή άσκηση του ανθρώπου. Η αποβολή αυτή μπορεί να γίνει μόνο από το Ηγεμονικό (το συνειδητό Εγώ) του ανθρώπου. Με άλλα λόγια, για τους στωικούς η αποβολή (έλεγχος) των παθών γίνεται όταν μπορεί ο άνθρωπος να ισορροπεί μεταξύ της ευπάθειας και της εμπάθειας, επιτυγχάνοντας την απάθεια.

Οι βλέψεις όμως των στωικών εκτείνονται πολύ μακρύτερα από την επίτευξη της ευτυχίας του ανθρώπου σ’ αυτή τη ζωή αφού ο Επίκτητος στις Διατριβές του ( ΙΙ, ιθ΄, 27) λέει ότι “θεόν εξ ανθρώπου επιθυμούντα γενέσθαι”. Επομένως, ο τελικός σκοπός της Στωικής Φιλοσοφίας δεν είναι απλώς η εφαρμογή ορισμένων βιοτικών ή ηθικών αρχών, αλλά η θέωση του ανθρώπου.

Έργο του φιλοσόφου, κατά τους στωικούς, είναι να φροντίζει για το Ηγεμονικό του, το νου και την ψυχή του (εσωτερική ζωή) και όχι για τα εξωτερικά πράγματα, τα οποία πρέπει να τον απασχολούν και να τα αντιμετωπίζει με τη λογική.

Αναφερόμενος ο Επίκτητος στους αρχαίους (πρώιμους) στωικούς, οι οποίοι έκαναν και δίδασκαν την άσκηση στην εγκράτεια, στην απάθεια, στην πλήρη αποχή κ.λπ., έλεγε ότι... οι άνθρωποι δεν πρέπει να φτάνουν σε υπερβολές…

Αλλού πάλι ο ίδιος κορυφαίος στωικός λέει ότι "...το σχολείο του φιλοσόφου είναι σαν το ιατρείο (χειρουργείο), από το οποίο βγαίνουν οι φοιτώντες ευχαριστημένοι μεν, αλλά πονεμένοι…Και αυτό συμβαίνει αφού δεν μπαίνουν σε αυτό υγιείς…".

Οι αφιλοσόφητοι, κατά τους στωικούς, ζουν τυχαία, οδηγούμενοι από το μοιραίο, χωρίς κατεύθυνση, χωρίς σκοπό και η ζωή τους φεύγει μάταια. Είναι σαν να μην έζησαν καν…Επομένως, παραδέχονται οι στωικοί μαζί με όλους τους Έλληνες φιλοσόφους, μόνον οι ασχολούμενοι με τη Φιλοσοφία βρίσκουν τον ορθό δρόμο της ζωής. Το δρόμο που οδηγεί προς την ευτυχία, την ευδαιμονία και την ελευθερία. Μόνον ένας φιλόσοφος μπορεί να είναι πραγματικά ελεύθερος, ακόμα και αν είναι δούλος…

Σοφία είναι για τους στωικούς η υποταγή (η συνειδητή και επομένως ελεύθερη) του ανθρώπου στο Θεό και η παραδοχή της ειμαρμένης ( νομοτέλεια, φύση, πρόνοια).*****

Η αντίληψη του στωικού για τη ζωή δεν είναι, όπως πιστεύουν πολλοί, παθητική. Ο στωικός φιλόσοφος δηλαδή δεν κηρύσσει την αποχή από τις διάφορες δραστηριότητες. Γι’ αυτό και η Στωική Φιλοσοφία ρίζωσε στη Ρώμη, όπου, τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δημοκρατίας, οι εκπρόσωποι της ανώτερης τάξης έβλεπαν ως κύριο τρόπο καταξίωσης της ύπαρξής τους τη δραστηριοποίησή τους στην πολιτική και στρατιωτική “αρένα”.

Τον σοφό, έλεγε χαρακτηριστικά ο Επίκτητος, ούτε η φτώχεια ούτε η λύπη τον εμποδίζουν ούτε αυτά τα πράγματα που βγάζουν από το δρόμο και γκρεμοτσακίζουν τους άπειρους. Εσύ νομίζεις ότι εκείνος καταβάλλεται από τις συμφορές. Αντιθέτως, αυτός τις χρησιμοποιεί… Ο Φειδίας δεν ήξερε να κάνει αγάλματα μόνον από ελεφαντόδοντο. Έφτιαχνε και από μπρούντζο. Αν του πήγαινες μάρμαρο, ένα πιο ευτελές υλικό, θα έκανε πάλι το άγαλμα όσο μπορούσε πιο τέλειο. Με τον ίδιο τρόπο ο σοφός, αν μπορέσει, θα δείξει την αρετή του στα πλούτη όπως και στη φτώχεια. Τόσο στη χώρα του όσο και στην εξορία. Τόσο ως στρατηγός όσο και ως στρατιώτης. Τόσο ως υγιής και αρτιμελής όσο και ως άρρωστος και ανάπηρος. Οποιαδήποτε τύχη και αν του τύχει, θα δημιουργήσει από αυτήν κάτι αξιομνημόνευτο…

Άλλες ρήσεις και οδηγήσεις των στωικών (του Επίκτητου κατά κύριο λόγο), ειδικά για το θέμα της Ηθικής που μας ενδιαφέρει άμεσα εδώ:

...Από εμένα εξαρτάται να μην υπάρχει στην ψυχή μου καμία πονηρία, επιζήμια επιθυμία και ταραχή, αλλά να βλέπω τα πράγματα όπως πραγματικά είναι και να τα αντιμετωπίζω σύμφωνα με την πραγματική αξία τους και τη σχέση που έχουν για μένα. Να ξέρεις ότι αυτή η δυνατότητά σου προέρχεται από τη φύση σου.

Το παραπάνω οδηγεί στην περιώνυμη ρήση του Επίκτητου (και κατ’ επέκταση των στωικών), η οποία αποτελεί και μία από τις βασικές αρχές της Φιλοσοφικής Ψυχολογίας και Ψυχοθεραπείας: "Δεν είναι τα πράγματα που με κάνουν να πονώ αλλά η άποψη που έχω εγώ για τα πράγματα…"

...Τα πάντα στη φύση είναι ενιαία και το ένα υπηρετεί το άλλο. Έτσι και τα λογικά όντα έγιναν το ένα για το άλλο. Το να ανέχεσαι επομένως τις κακίες των άλλων αποτελεί μέρος της Δικαιοσύνης…

Και κάπου αλλού ο Επίκτητος λέει το παραπάνω με διαφορετικά λόγια (το οποίο αποτελεί άλλη μια βασική αρχή της Φιλοσοφικής Ψυχολογίας και Ψυχοθεραπείας): "Όλοι οι άνθρωποι αποτελούν μια οικογένεια αφού προέρχονται από τον ίδιο Πατέρα, τον έναν Θεό…"

...Ο απαίδευτος άνθρωπος όταν πέσει σε δυστυχία κατηγορεί τους άλλους. Ο μορφωμένος όμως δεν κατηγορεί ούτε τους άλλους ούτε τον εαυτό του…

...Να μη ζητάς να γίνονται τα πράγματα που δεν είναι στην εξουσία σου και δεν εξαρτώνται από εσένα όπως τα θέλεις εσύ, αλλά να τα δέχεσαι όπως έρχονται και τότε θα είσαι ευτυχισμένος.

...Χαρακτήρας και συμπεριφορά του φιλοσόφου: Κάθε ωφέλεια ή βλάβη ξέρει ότι προέρχεται από τον εαυτό του και μόνο.

...Να θυμάσαι πάντα ότι είσαι ένας ηθοποιός σ’ ένα δράμα (δρώμενο) όπως το θέλει ο συγγραφέας του έργου. Αν το θέλει σύντομο, θα είναι σύντομο. Αν το θέλει μακροσκελές, θα είναι μακροσκελές. Αν θέλει να παίξεις ρόλο φτωχού, πρόσεξε να τον παίξεις όσο μπορείς καλύτερα. Το ίδιο αν πρόκειται για ρόλο χωλού ή για ρόλο άρχοντα ή για ρόλο απλού (κοινού) ανθρώπου. Από εσένα εξαρτάται αν θα τον παίξεις καλά ή όχι. Η εκλογή όμως του ρόλου ανήκει σε άλλον…

Επίσης έλεγαν (μέσω του Επίκτητου) ότι ...ο θάνατος δεν είναι κάτι κακό αφού είναι μία φυσική κατάσταση (“ουδέν κακόν κατά φύσιν”). Επομένως, δεν πρέπει να τον φοβόμαστε. Άλλωστε, αν ήταν κάτι κακό, δεν θα τον δεχόταν και ο Σωκράτης τελικά έτσι όπως τον δέχτηκε, ψύχραιμα και χωρίς φόβο…


* Ο Ζήνων ταξίδευε με ένα καράβι με τον έμπορα πατέρα του, το οποίο όμως, λόγω κακοκαιρίας, ναυάγησε έξω από τον Πειραιά. Από εκεί, ύστερα από μεγάλη ταλαιπωρία, έφτασε στην Αθήνα όπου έξω από ένα βιβλιοπωλείο γνώρισε τον Κράτη, κυνικό φιλόσοφο, του οποίου έγινε μαθητής. Έτσι άφησε το εμπόριο και αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στη Φιλοσοφία.

** Η Στωική Διδασκαλία ασχολήθηκε κατά κύριο λόγο από την αρχή της εμφάνισής της με τα πάθη και με τη θεραπεία τους. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ξεκίνησε περισσότερο ως μια θεραπευτική μέθοδος των παθών παρά ως ένα φιλοσοφικό σύστημα με μία ολοκληρωμένη κοσμοθεωρία (D. Βlekeley, Η στωική θεραπεία περί των παθών, Ανακοίνωση στο 4ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Φιλοσοφίας τον Αύγουστο του 1992 στη Ρόδο. Επιτομή: Η Ελληνιστική Φιλοσοφία της Ακαδημίας Αθηνών, επιμέλεια Κ. Βουδούρη, Αθήνα, 1994). Ο Χρύσιππος έχει γράψει ένα βιβλίο του οποίου σώζονται μόνο ελάχιστα αποσπάσματα και κυρίως αναφορές μεταγενεστέρων ειδικά για τη θεραπεία των παθών. Ο Κικέρων αναφέρει σ΄ ένα βιβλίο του: Ας είμαστε πεπεισμένοι γι΄ αυτό: μόνον όταν η ψυχή θεραπευτεί (κάτι που δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη φιλοσοφία), μόνο τότε θα τελειώσουν και τα βάσανά μας. Επομένως ας αφεθούμε στα χέρια της φιλοσοφίας για τη θεραπεία. Θα θεραπευτούμε αν το θελήσουμε..." 

*** Συνήθεις φράσεις που χρησιμοποιούμε και οι οποίες εκδηλώνουν πάθος: "Το ξέρω πως ήταν λάθος αλλά δεν μπορούσα να κάνω διαφορετικά". Ακόμα, "Το έκανα ενώ ήξερα ότι δεν έπρεπε" κ.λπ.

**** ...όπως η εκδικητικότητα, η αντιζηλία, ο φθόνος, η ζηλοτυπία, η αδιαφορία στον πόνο του άλλου, η οκνηρία, η αλαζονεία, η υποκρισία κ.ά.

***** Ο Μάρκος Αυρήλιος λέει χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων για τη Φύση (Θεό): "Όλα έρχονται από σένα, όλα βρίσκονται μέσα σε σένα, όλα ξαναγυρίζουν σε σένα" (Μ. Αυρήλιος, Σκέψεις, IV 23).


Πηγή: psychophil.gr
Συνέχεια. . . »

Γαία: ο ζωντανός πλανήτης

Πριν από λίγες δεκαετίες ο Τζιμ Λάβλοκ παρουσίασε μια επιστημονική θεωρία που έμελλε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει ο σύγχρονος άνθρωπος τον πλανήτη Γη. Η θεωρία αυτή δεν είναι άλλη από τη Θεωρία της Γαίας η οποία στάθηκε πηγή έμπνευσης για πλήθος ανθρώπων που αφουγκράζονταν τις ανάγκες του πλανήτη και προσπαθούσαν να θεραπεύσουν τις πληγές και την ανισορροπία που ο άνθρωπος έχει επιφέρει πάνω στη Γη.



Σύμφωνα με τη Θεωρία της Γαίας που παρουσίασε ο Λάβλοκ και την οποία τεκμηρίωσε με συγκεκριμένα επιστημονικά επιχειρήματα, ο ίδιος ο πλανήτης Γη αποτελεί ουσιαστικά μια ζωντανή οντότητα ικανή να αντεπεξέρχεται στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, να μαθαίνει από αυτές, να ισορροπεί κάθε ανισορροπία, να αυτοθεραπεύεται και να εξελίσσεται όπως κάθε άλλος ζωντανός οργανισμός. Σύμφωνα με τις προϋπάρχουσες της Γαίας επιστημονικές θεωρήσεις, η ζωή πάνω στη Γη προσαρμόστηκε στις συνθήκες που βρήκε και έτσι μπόρεσε να αναπτυχθεί και να εκλεπτυνθεί. Επρόκειτο για μα μηχανιστική και παθητική διαδικασία προσαρμογής. Ωστόσο, ο Λάβλοκ αντέστρεψε αυτό το επιχείρημα ισχυριζόμενος ότι το σύνολο της ζωής πάνω στη Γη μέσα από την δημιουργική και αρμονική αλληλεπίδραση όλων των μερών του ήταν εκείνο που τροποποίησε τις συνθήκες του πλανήτη έτσι ώστε να η ζωή να μπορέσει να στεριώσει πάνω σε αυτόν και να εξελιχθεί. Με άλλα λόγια ο Λάβλοκ ισχυρίζεται ότι δεν ήταν η ζωή που προσαρμόστηκε στις συνθήκες που βρήκε, αλλά ότι ήταν η ζωή που έφτιαξε τις κατάλληλες συνθήκες.

Τα συμπεράσματα του Λάβλοκ, ο οποίος σημειωτέον απασχολείτο ως χημικός της ατμόσφαιρας από τη NASA, είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα γιατί μας λένε κάτι πολύ σημαντικό. Λένε ούτε λίγο ούτε πολύ πως η Γη στο σύνολό της αποτελεί μια ζωντανή οντότητα ικανή να αυτορυθμίζεται κάθε στιγμή προς μια κατάσταση δυναμικής ισορροπίας.. Πέρα όμως από την καθαρά βιολογική και χημική θεώρηση του συνόλου της βιόσφαιρας του πλανήτη μας ο Λάβλοκ οδηγήθηκε στο συμπέρασμα πως υπάρχουν συγκλίνουσες ενδείξεις για το ότι εκτός από τη βιολογική συνάφεια του συνόλου της ζωής πάνω στη Γη υπάρχει και συνάφεια σε συγκινησιακό και σε νοητικό επίπεδο. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα συναισθήματά μας και οι σκέψεις μας μπορούν να αλληλεπιδρούν και να διαμορφώνουν καταστάσεις πάνω στον πλανήτη οι οποίες τελικά γίνονται αντιληπτές ως φυσικά φαινόμενα. 

Όπως ήταν φυσικό η παρουσίαση μιας τέτοιας θεωρίας άνοιξε τους «ασκούς του Αιόλου». Ήταν η πρώτη φορά που ένας επιστήμονας ευθαρσώς υποστήριξε μια τέτοια άποψη και αυτός ήταν και ο λόγος που δέχτηκε έναν μεγάλο πόλεμο από πολλά μέλη της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Παρόλο όμως τον πόλεμο που δέχτηκε, η Θεωρία της Γαίας βρήκε απήχηση σε εκατομμύρια ανθρώπους που αναγνώριζαν σε αυτή κάτι πολύ ουσιαστικό που μιλούσε στην ίδια τους την ψυχή. Από εκεί και πέρα η θεωρία τούτη αποτέλεσε τον πυρήνα κα το σημείο αναφοράς μεταγενέστερων επιστημονικών και οικολογικών ερευνών που συνδύαζαν την επιστήμη με τη διάθεση προσφοράς προς τον πλανήτη που μας φιλοξενεί. Έτσι σιγά -σιγά δομήθηκε μια γέφυρα ανάμεσα στην επιστήμη και τις εσωτερικές ανάγκες των ανθρώπων. Μια γέφυρα που είναι ορατή σήμερα για όλους εκείνους που με όλη τους την καρδιά νοιάζονται για το σύνολο της ζωής πάνω στη Γη, αλλά που παραμένει αόρατη για εκείνους που δεν θέλουν να αποδεχθούν ότι τα πάντα γύρω μας είναι ζωντανά και εξελίσσονται, ίσως επειδή φοβούνται να αναλάβουν τις ευθύνες και το μόχθο που σημαίνει μια τέτοια συνειδητοποίηση και αποδοχή. 


Η Μητέρα Γη

Η Θεωρία της Γαίας αν και πρωτόγνωρη για τα επιστημονικά δεδομένα δεν ήταν κάτι το πρωτόγνωρο για τον άνθρωπο, αφού εδώ και χιλιάδες χρόνια στις εσωτερικές παραδόσεις η Γη πάντοτε αντιμετωπιζόταν με μεγάλο σεβασμό όχι μόνο ως ένας απλός ζωντανός οργανισμός αλλά σαν Μητέρα Γη από την οποία η ζωή ανάβλυζε και στην οποία επέστρεφε μέσω της διαδικασίας του θανάτου. 

Η Γη αποτέλεσε πάντα και για όλους τους λαούς του κόσμου πηγή ζωής και συνείδησης. Ειδικά στη μακρινή αρχαιότητα ο άνθρωπος έχοντας μια πιο άμεση επαφή με τη φύση και δίχως τη σημερινή καταδυνάστευση από τον νου, μπορούσε να αφουγκράζεται τον παλμό της φύσης και να αναγνωρίζει ότι τα πάντα γύρω του σφύζουν από ζωή. Μα πάνω απ’ όλα αναγνώριζε ότι όλα γύρω του αλληλεπιδρούν, ως ζωντανοί οργανισμοί που είναι, και ότι όλα μαζί αποτελούν κύτταρα ενός ευρύτερου ζωντανού οργανισμού που είναι ο ίδιος ο πλανήτης. Κυριολεκτικά οι μακρινοί μας πρόγονοι βίωναν την στοργική αγκαλιά της Μητέρας Γης. Αυτή τους έδινε τροφή, αυτή τους καθοδηγούσε στην κατανόηση του κόσμου και τη γνώση των Νόμων της ζωής, αυτή τους χάριζε κάθε χαρά και πόνο και με περισσή αγάπη πάντα σύμπασχε μαζί τους. Κάτω από το βλέμμα της κάθε πέτρα, φυτό, ζώο και άνθρωπος είναι αδέλφια που συμπορεύονται στο ίδιο μονοπάτι. Δεν είναι τυχαίο ότι στις επικλήσεις και τις προσευχές των Ινδιάνων τις Αμερικής όλα τα πλάσματα αποκαλούνται και βιώνονται ως «αδέλφια ανθρώπου» και ότι οι Ινδιάνοι, οι Δρυίδες και οι απανταχού Σαμάνοι προσεγγίζουν με μεγάλο σεβασμό και ταπεινότητα το Πνεύμα της Μητέρας Γης. Οι αποκαλούμενες «πρωτόγονες» φυλές που υπάρχουν σε διάφορα μέρη του κόσμου απ’ ότι φαίνεται κατέχουν σημαντικά κλειδιά που ο «πολιτισμένος» σύγχρονος άνθρωπος έχει χάσει εδώ και πολλούς αιώνες. Παρόλα αυτά είναι παρήγορο το γεγονός της σημερινής αυξανόμενης παρουσίας οικολογικών κινημάτων που δρουν συνδυάζοντας τις εσωτερικές αξίες και πρακτικές με την επιστημονική δράση. 


Η πλανητική ύπαρξη

Σύμφωνα με τη δυτική εσωτερική παράδοση η Γη αποτελεί όντως έναν ζωντανό οργανισμό που εξελίσσεται. Η Γη δεν είναι, όπως λανθασμένα θεωρεί ο σύγχρονος άνθρωπος, ένας νεκρός πλανήτης από πετρώματα που πάνω του ζουν κάποιοι ζωντανοί οργανισμοί όπως τα ζώα, τα φυτά και ο άνθρωπος. 

Άλλωστε αποτελεί βασική παραδοχή της εσωτερικής παράδοσης ότι τα πάντα είναι συνείδηση και ότι τα πάντα διαπερνώνται από την πνοή ζωής του Δημιουργού. Υπό τούτη την οπτική τίποτα μέσα στην Εκδήλωση δεν μπορεί να είναι νεκρό. Όλα είναι ζωντανά και διαρκώς εξελίσσονται. Έτσι και η Γη αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό. Κατά την Εσωτερική Παράδοση πάνω στη Γη υπάρχουν και εξελίσσονται το ορυκτό, το φυτικό, το ζωικό και το ανθρώπινο βασίλειο, καθώς και το βασίλειο των στοιχειακών οντοτήτων που μοχθούν αέναα για να συγκροτούν και να υποβοηθούν τη μορφή του κόσμου μας. Όλα αυτά τα βασίλεια, σε κάθε επίπεδο ύπαρξης και λειτουργίας τους, λέγεται πως αποτελούν αυτό που ονομάζουμε Ζωντανή Γη, Γαία, ή Πλανητική Ύπαρξη σύμφωνα με τον όρο που χρησιμοποιείται από τη δυτική εσωτερική παράδοση. Η Πλανητική Ύπαρξη είναι η συνισταμένη πλανητική συνείδηση που αναδύεται από τη σύνθεση όλων των συνιστωσών συνειδήσεων όλων των βασιλείων του πλανήτη. Είναι μια εξελισσόμενη συνείδηση που μοχθεί για να εξελιχθεί και σε αυτό το σημείο πολλά έχουν να προσφέρουν οι άνθρωποι ως τα πιο προηγμένα εξελικτικά παιδιά της. Ο ρόλος της ανθρωπότητας, μας λένε οι εσωτερικές παραδόσεις, είναι ιδιαίτερα νευραλγικός και σημαντικός τόσο για την εξέλιξη του κάθε βασιλείου χωριστά αλλά και της ίδιας της Πλανητικής ύπαρξης, καθώς μπορεί να δράσει καταλυτικά στα εξελικτικά δρώμενα του πλανήτη ως αγωγός και εκφραστής ισχυρών πνευματικών και κοσμικών δυνάμεων ικανών να μετουσιώσουν ραγδαία την ποιότητα της ζωής πάνω στη Γη. 

Η Ντιον Φόρτσιουν στο έργο της «Κοσμικό Δόγμα» αναφέρεται με πολύ γλαφυρό τρόπο στην Πλανητική Ύπαρξη: «Η Πλανητική Ύπαρξη είναι ένα πελώριο Στοιχειακό που αποτελείται από τη συνείδηση (χρησιμοποιώντας τη λέξη με την πλατιά της έννοια) καθενός από τα παιδιά της – τα παιδιά της είναι όλες οι ζωές πάνω στη γη, άνθρωποι, αγρίμια, πουλιά, ερπετά, ψάρια, έντομα, κ.λ.π. Στο Μεγάλο Στοιχειακό, την Πλανητική Ύπαρξη, όλα αυτά είναι, ή θα έπρεπε να είναι, ένα. Επειδή αυτή η ενωτική σχέση έχει κλονιστεί, εκδηλώνονται διάφορες αρρώστιες. Μπορεί να υποτεθεί ότι όταν ‘‘έρθει η Βασιλεία’’, όταν η Λογοϊκή Ιδέα αυτού του πλανήτη εκδηλωθεί αληθινά, τότε πραγματικά όλα τα γήινα πλάσματα θα γίνουν ένα σ’ ένα ορισμένο επίπεδο. 

"Θα πρέπει να θυμάσαι ότι οι ανθρώπινες υπάρξεις, καθώς αναπτύσσονται και προοδεύουν, οφείλουν ένα μεγάλο χρέος στη γη, η οποία είναι η μητέρα τους, ο γονιός τους. Είναι πλασμένοι από την ουσία της και ζουν επάνω της και όλα όσα κάνουν εδώ στη γη, όλα όσα ανακαλύπτουν στην επιστήμη, όλα όσα δημιουργούν στην τέχνη ή στη βιομηχανία, είναι επίσης μέρος δικό της. Αλλά αυτή αναπτύσσεται με πιο αργό ρυθμό από τα παιδιά της και είναι καθήκον των παιδιών της να βοηθήσουν τη δική της εξέλιξη μέσα από τη δική τους. Επομένως, οτιδήποτε κάνεις, ας γίνεται όχι μόνο για το προσωπικό σου κέρδος ή συμφέρον, αλλά και για όφελος της Πλανητικής Ύπαρξης. Όσο περισσότερο μοιράζεσαι συνειδητά με αυτή την πελώρια Στοιχειακή μάνα ό,τι κάνεις, τόσο αυτό που κάνεις θα καρποφορεί και θα ευημερεί περισσότερο – όχι μόνο μέσα σ’ αυτήν, αλλά και σε σένα. Δεν υπάρχει κανένα πλάσμα πάνω στη γη, ούτε ακόμα και εκείνα που ήρθαν αργότερα στον πλανήτη που να μην ενδιαφέρουν την Πλανητική Ύπαρξη. Ο άνθρωπος έχει πολύ μεγάλη ευθύνη όχι μόνο προς τον εαυτό του, αλλά επίσης και προς τη μεγάλη ομαδική ψυχή της γης, τη μεγάλη μητέρα όλης της ανθρωπότητας". 


Οι κοσμικές προοπτικές της Γαίας

Ο πλανήτης Γη ως ζωντανή οντότητα αποτελεί αδελφό πλανήτη των υπολοίπων πλανητών που γυρνούν γύρω από τον Ήλιο και ζωντανό κύτταρο αυτού του ευρύτερου οργανισμού που τον αποκαλούμε Ηλιακό Σύστημα. Μέσα σε αυτό τον οργανισμό αλληλεπιδρά διαρκώς με τους υπόλοιπους πλανήτες και για αυτό το λόγο όσο πιο πολύ εξελίσσεται τόσο πιο αποτελεσματικά προσφέρει μέσα σε αυτόν τον γιγάντιο οργανισμό. Έτσι γίνεται αντιληπτό πως η εξέλιξη της Πλανητικής Ύπαρξης της Γης έχει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία για το σύνολο της ζωής μέσα στο Ηλιακό μας Σύστημα (η εσωτερική παράδοση θεωρεί πως το Ηλιακό μας Σύστημα σφύζει από ποικίλες μορφές ζωής που δεν είναι κατ’ ανάγκη εκδηλωμένες στο φυσικό πεδίο). Λέγεται πως ο πλανήτης μας δεν ανήκει, ακόμη, στους αποκαλούμενους «Ιερούς Πλανήτες» του Ηλιακού μας Συστήματος και ότι σε αυτό ακριβώς το σημείο ο άνθρωπος μπορεί να συμβάλει καθοριστικά με τη συνειδητή προσφορά του προς το σύνολο της ζωής της Γης. Έτσι κάποια στιγμή η Μητέρα Γη θα μπορέσει να αφυπνιστεί συνειδητά και να λειτουργήσει ως συνειδητός φορέας του Πνεύματος, αποκτώντας το δικό της ενεργό ρόλο μέσα στον απέραντο Κοσμικό Χορό του Σύμπαντος. 

Όμως η Μητέρα Γη και όλοι εμείς, τα παιδιά της, δε στεκόμαστε μόνοι και αβοήθητοι σε αυτή την τεράστια προσπάθεια εξέλιξης. Σύντροφοι, συνοδοιπόροι και καθοδηγητές μας στέκονται εκείνες οι υπάρξεις που έχοντας τελειώσει την εκπαίδευσή τους πάνω στο σχολείο που ονομάζουμε Γη, στέκονται δίπλα μας για μας βοηθήσουν να φθάσουμε εκεί που εκείνοι έφθασαν. Πρόκειται για τους Διδασκάλους της Σοφίας, εκείνες τις λαμπρές πνευματικές υπάρξεις που μοχθούν αέναα για την εξέλιξη της Γης και οι οποίες αποτελούν μέρος του ευρύτερου ιστού της Κοσμικής Ιεραρχίας μέσω του οποίου ενεργός βοήθεια διαρκώς καταφθάνει πάνω στη Μητέρα Γη. 


Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Abraham, R.H., Chaos, Gaia, Eros, Harper Collins, 1994
Bunyard, P. Gaia in Action: Science of the Living Earth, Floris Books, 1996
Lovelock, J.E., Gaia: A New Look at Life on Earth, Oxford University Press, 1979
Lovelock, J.E., Healing Gaia. Harmony Books, 1991
Margulis, L. and Sagan, D., Slanted Truths: Essays on Gaia, Evolution and Symbiosis, New York, 1997
Maturana, H.R. and F.J. Varela, The Tree of Knowledge, Shambala, 1987



Συγγραφέας: Κ.Σ.
Πηγή: e-zine.gr
Συνέχεια. . . »

Οι διωγμοί κατά των φιλοσόφων

Η φιλοσοφία ήταν πάντα ένας τρόπος ζωής για τους ανθρώπους που ήθελαν και θέλουν να νικήσουν την άγνοια. Αυτό δείχνει και η ίδια η λέξη φιλο-σοφία, αγάπη στη Σοφία, που αποδίδεται στον Πυθαγόρα.

Εν Μέσω της φιλοσοφίας ο άνθρωπος μπορεί να ξεπεράσει κάθε δογματισμό, φανατισμό και σκοταδισμό, γιατί όλα αυτά είναι παιδιά της άγνοιας, την οποία πάντα πολεμά ο φιλόσοφος με όπλο τη γνώση. Μέσα στην πορεία του χρόνου βρίσκουμε πολλούς φιλόσοφους και φιλοσοφικές σχολές, που με αθάνατα έργα και με αντίστοιχο προς αυτά τρόπο ζωής - π.χ. Πυθαγόρας, Σωκράτης, Πλάτωνας, Πλωτίνος και πολλοί άλλοι - έδωσαν απαντήσεις σε αιώνια ερωτήματα του ανθρώπου σε σχέση με τον εαυτό του, το Θεό, το Σύμπαν. (βλ."Θεμελιώσεις του εσωτερισμού", περί των τριών κέντρων).


Ποιος είμαι -πού βρίσκομαι και πού πηγαίνω, είναι ένα τριπλό ερώτημα που πάντααπασχόλησε τον άνθρωπο. Ποιοι κανόνες καθορίζουν τη σχέση μου με τους άλλους ανθρώπους; Πάντα η φιλοσοφία έδωσε απαντήσεις. Ο ενδιαφερόμενος δεν έχει παρά να μελετήσει για τους φιλοσόφους και τα φιλοσοφικά ρεύματα όλων των εποχών και σε όλες τις χώρες, στην Ανατολή και τη Δύση. Ομως σ' αυτή την προσπάθεια η φιλοσοφία πάντα κυνηγήθηκε από το κατεστημένο κάθε εποχής,που στηρίζεται στην άγνοια της μάζας, την οποία ποδηγετεί και ελέγχει, και αυτή με τη σειρά της είναι ο καλύτερος φίλος και υποστηρικτής του κάθε λογής δογματισμού και κατεστημένου τρόπου σκέψης. Κι αυτό γιατί οι φιλοσοφικές γνώσεις και αξίες προϋποθέτουν τον άνθρωπο - άτομο και όχι τον άνθρωπο μάζα. Ο άνθρωπος της μάζας πάντα ήταν υποχείριος της κάθε μορφής εξουσίας και κυρίως της άγνοιας και του φανατισμού του. Ετσι κάθε μορφή φιλοσοφικής σκέψης που απελευθέρωνε τον άνθρωπο από τα δεσμά της άγνοιας καιτης μισαλλοδοξίας κυνηγήθηκε με κάθε τρόπο. Οι φανατικοί πιστοί - κυρίως στον Μεσαίωνα - πάντα ήταν από τους πρωτοπόρους στις διώξεις κατά των φιλοσόφων. Θα παρουσιάσουμε μερικά ξεχωριστά παραδείγματα στην ιστορία της φιλοσοφίας του Δυτικού πολιτισμού, που δείχνουν ακριβώς ότι διώξεις και διωγμοί δεν έγιναν μόνο κατά των Χριστιανών - που μια και έγιναν επίσημη θρησκεία σίγουρα τους έχουν μεγαλοποιήσει - αλλά και κατά των φιλοσόφων. Ακόμη φαίνεται ότι οι διωγμοί κατά της φιλοσοφίας δεν σταματούν, κάτι που δείχνει ότι η φιλοσοφία ποτέ δε γίνεται κατεστημένο και πάντα ενοχλεί - σαν αλογόμυγα όπως έλεγε ο Σωκράτης - τους κάθε λογής "βολεμένους". Πυθαγόρας. Βρισκόμαστε στην αυγή της Δυτικής φιλοσοφίας.


Πυθαγόρας

Οπως αναφέραμε πιο πάνω, πρώτος ο Πυθαγόρας χρησιμοποίησε τη λέξη φιλόσοφος για τον εαυτό του. Μετά από πολλά ταξίδια και περιπέτειες, και αφού μυήθηκε στα άδυτα της Αρχαίας Αιγύπτου και στα μυστηριακά κέντρα πολλών άλλων χωρών, ο Πυθαγόρας καταλήγει στην Νότιο Ιταλία, στη λεγόμενη Μεγάλη Ελλάδα. Ιδρύει τη φιλοσοφική σχολή του, το Ομακοείο στον Κρότωνα.

Η μεγάλη γνώση και ακτινοβολία του προσελκύει μαθητές από παντού. Το φιλοσοφικό του σύστημα εκπαίδευσης με μυητική πειθαρχία δημιούργησε τους ανώτερους χαρακτήρες που μπορούσε να επιδείξει η εποχή του. Οι Πυθαγόρειοι επαινέθηκαν πάντα για την ηθική τους, την ταπεινοφροσύνη τους και τη συνέπεια του λόγου της τιμής τους. Ομως....δύο ρήτορες μοιράζονταν τις δημαγωγικές αγορεύσεις και έστρεφαν τον λαό-μάζα κατά των Πυθαγορείων: ο Κύλων και ο Νίνων. Ο πρώτος δεν είχε γίνει δεκτός από τον Πυθαγόρα στη σχολή, όταν αυτοεπαινούμενος είχε πάει στον Πυθαγόρα ζητώντας να γίνει μαθητής του. Ηταν πλούσιος, καλής καταγωγής αλλά φορτικός, βίαιος και τυραννικός, χρησιμοποιώντας τον κύκλο των φίλων του και τη δύναμη του πλούτου του για να μπορεί ν' αδικεί. Θεωρούσε ότι ήταν πιο άξιος απ' όλους για να γίνει μέτοχος και στη φιλοσοφία του Πυθαγόρα.(Πορφύριος "Πυθαγόρου βίος"54). Ο δε Νίνων αναφέρει ο Ιάμβλιχος: "προσποιούμενος μεν εξητακέναι τα των Πυθαγορείων απόρρητα, πεπλακώς δε και γεγραφώς εξ ων μάλιστα αυτούς ήμελλε διαβαλείν, και δους τω γραμματεί βιβλίον εκέλευσεν αναγιγνώσκειν, ην δ' αυτώ επιγραφή μεν λόγος ιερός...", δηλ. "ισχυριζόμενος ότι είχε εξετάσει τα μυστικά των Πυθαγορείων και αφού πλαστά σχεδίασε και συνέγραψε τέτοιες λεπτομέρειες, οι οποίες ήταν ειδικά υπολογισμένες να ενοχοποιήσουν τους Πυθαγορείους, έδωσε στο γραμματέα το βιβλίο και διέταξε να το διαβάσει, το βιβλίο επιγραφόταν Ιερός Λόγος ..." (Ιαμβλίχου "Πυθαγορικός βίος" 258, σελ. 180, εκδ. Πύρινος Κόσμος.). Και συνεχίζει παρακάτω ότι " τόσο πολύ εξαγρίωσε το πλήθος με τις συκοφαντίες του, ώστε μετά από λίγες μέρες μεγάλο πλήθος λαού συναθροίστηκε με την πρόθεση να επιτεθεί κατά των Πυθαγορείων".

Αν και ο Πυθαγόρας έχαιρε άκρας εκτίμησης, όμως το πλήθος που "άγεται και φέρεται" γρήγορα γοητεύθηκε από τους δημαγωγούς και τον "αποτυχημένο μαθητή" Κύλωνα. Ετσι απέδιδαν στον Πυθαγόρα και τους οπαδούς του όλα τα κακά που έπλητταν την πόλη. Σεισμός, λοιμός, κακοκαιρίες, ό,τι άσχημο και να γινόταν οφειλόταν στις "τελετές" των Πυθαγορείων που εξόργιζαν τα "πνεύματα". 
Κάποια μέρα το εξαγριωμένο πλήθος επιτέθηκε και έκαψε τη Σχολή σκοτώνοντας τους περισσότερους μαθητές.

Πολλοί λίγοι σώθηκαν και ανάμεσα τους και ο Πυθαγόρας, ο οποίος όμως μετά από λίγο χρονικό διάστημα πέθανε από τη λύπη του. Σήμερα εξακολουθούμε στα σχολεία να διδάσκουμε το "Πυθαγόρειο θεώρημα" στη γεωμετρία (Τα Μαθηματικά ήταν κύριο μάθημα της φιλοσοφίας και μάλιστα στους Πυθαγόρειους το σημαντικότερο.) και γίνονται συνέδρια για αυτόν, τη Σχολή και τη Διδασκαλία του. Θεωρείται ο θεμελιωτής της ελληνικής φιλοσοφίας και από τους πρωτοπόρους του Δυτικού πολιτισμού. Ομως πολύς κόσμος αγνοεί ότι διώχτηκε, κυνηγήθηκε, και η Σχολή του κάηκε από το εξαγριωμένο πλήθος που οδήγησαν οι δημαγωγοί.


Σωκράτης

"Τάδε εγράψατο και αντωμόσατο Μέλητος Μελήτου Πιτθεύς Σωκράτει Σωφρονίσκου Αλωπεκήθεν αδικεί Σωκράτης, ους μεν η πόλις νομίζει θεούς ου νομίζων, έτερα δε καινά δαιμόνια εισηγούμενος αδικεί δε και τους νέους διαφθείρων. Τίμημα θάνατος". Μετάφραση : Ο Πιτθεύς Μέλητος του Μελήτου κατήγγειλε και ενόρκως διαβεβαίωσε κατά του Σωκράτους του Σωφρονίσκου εκ του δήμου Αλωπεκής τα ακόλουθα: Ο Σωκράτης είναι ένοχος αρνούμενος να αναγνωρίσει τους θεούς που αναγνωρίζει το κράτος, και ως εισηγούμενος νέας θεότητας είναι επιπλέον ένοχος, διότι διαφθείρει τους νέους.

Η προτεινόμενη ποινή είναι θάνατος. (Διογ. Λαερτίου "Βίοι φιλοσόφων" Β-5.40) Αυτή ήταν η κατηγορία με την οποία οι Αθηναίοι έστειλαν το Σωκράτη στο Δικαστήριο και καταδικάστηκε να πιεί το κώνειο. Μάρτυρας της Φιλοσοφίας, μαζί με τον Τζορντάνο Μπρούνο, ο Σωκράτης αποτελεί ένα από τα συγκλονιστικώτερα παραδείγματα ανθρώπου που διώχτηκε και πέθανε για την ελεύθερη σκέψη του. 

Ο Σωκράτης είχε πάρει το αριστείο της ανδρείας για τη συμμετοχή του σε μάχες. Είχε αρνηθεί να καταδώσει στους τριάκοντα τυρράνους κάποιο πολίτη που ήθελαν να θανατώσουν. Ακόμη, σύμφωνα με το Διογένη το Λαέρτιο, ο Σωκράτης ήταν ο μόνος που εναντιώθηκε στην καταδίκη σε θάνατο των δέκα στρατηγών της ναυμαχίας των Αργινουσών - οι οποίοι διώκονταν επειδή λόγω κακοκαιρίας δεν είχαν περισυλέξει και θάψει τους νεκρούς - και πήγε ενάντια στους εξαγριωμένους πολίτες έχοντας την προεδρία της Βουλής (του δικαστηρίου που έκρινε την υπόθεση).

Ο Σωκράτης, ενώ μπορούσε να δραπετεύσει από τη φυλακή, δεν το έκανε, ούτε είχε δεχτεί να έχει δούλους ή άλλες προσφορές από πλούσιους φίλους και μαθητές του. Παρόλα αυτά όμως διώχτηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο, προς μεγάλη απογοήτευση του τότε νεαρού μαθητή του και αργότερα μεγάλου φιλοσόφου, Πλάτωνα. Μέσα στην ιστορία της φιλοσοφίας ο Σωκράτης κατέχει σήμερα μια πολύ σημαντική θέση. Αποτελεί μάλιστα σταθμό για να χωρίζονται οι περίοδοι της φιλοσοφίας, αφού έχουμε ως γνωστόν την προσωκρατική φιλοσοφία, τη σωκρατική και τις σωκρατικές σχολές. Η ζωή του ήταν ένα υπόδειγμα αφοσίωσης στη φιλοσοφία και τα λόγια του αποτελούν αιώνιες σελίδες ηθικής φιλοσοφίας μέσα στα γραπτά του Πλάτωνα. Ακόμη και τις ημέρες και τις ώρες πριν από το θάνατό του τις αφιέρωσε σε συζητήσεις για την αθανασία της ψυχής και τη μετενσάρκωση. Μέχρι το τέλος πρότρεπε τους μαθητές του να συνεχίσουν να ασχολούνται με τη φιλοσοφία, όπως διηγείται ο Πλάτωνας στο Φαίδωνα.

Ο ίδιος ομολογούσε την άγνοιά του με το πασίγνωστο "εν οίδα ότι ουδέν οίδα", αν και το μαντείο των Δελφών είχε πει ότι αυτός ήταν ο πιο σοφός απ' όλους. Αυτή η μαρτυρία στάθηκε όμως και η αιτία για να τον φθονήσουν πολλοί, όπως μας λέει ο Διογένης ο Λαέρτιος.

Ο Σωκράτης στάθηκε σ' όλη του τη ζωή ο κυριότερος πολέμιος των σοφιστών. Προσπάθησε με κάθε τρόπο να δείξει την υπεροχή της πραγματικής επιστήμης - γνώσης απέναντι στη δοκισισοφία - άγνοια που αυτοί εκπροσωπούσαν. Ομως παρόλα αυτά, και πολλά άλλα, διώχτηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο, επειδή εισήγε "καινά δαιμόνια"!. Οι Αθηναίοι βέβαια μετάνιωσαν γρήγορα γι' αυτή τους την απόφαση. Εξόρισαν τους κατήγορους, καταδίκασαν το Μέλητο σε θάνατο και έφτιαξαν άγαλμα του Σωκράτη. Τον Ανυτο που κατέφυγε στην Ηράκλεια τον καταδίωξαν οι κάτοικοί της.

Ο Σωκράτης παραμένει ένα φωτεινό παράδειγμα στην ιστορία της φιλοσοφίας και της ελεύθερης σκέψης. Ηταν ένας άνθρωπος που πέθανε χωρίς να προδώσει τις ιδέες του και με το θάνατό του τις επιβεβαίωσε ακόμη περισσότερο.


Αναξαγόρας

Για "αθεϊα" κατηγορήθηκε ο φιλόσοφος Αναξαγόρας, στον οποίο ανακοίνωσαν ταυτόχρονα με την καταδίκη του σε θάνατο και την καταδίκη των παιδιών του. Τότε λέγεται ότι είπε: "Πολύ καιρό πριν η φύση έχει καταδικάσει σε θάνατο και εμένα και τους δικαστές μου". Σύμφωνα με μια εκδοχή, για τα παιδιά του είπε: "ήξερα ότι τα γέννησα θνητά". Παρά τη δίωξη, ο φιλόσοφος σώθηκε χάρη στον Περικλή, ο οποίος ήταν μαθητής του και έπεισε τους Αθηναίους να του χαρίσουν τη ζωή. Τα λόγια του Περικλή καθώς και η άσχημη κατάστασή του, εξαιτίας της φυλάκισης, επηρέασαν τους δικαστές. Αποσύρθηκε στη Λάμψακο όπου και πέθανε σε λίγο καιρό. Ο Διογένης ο Λαέρτιος αναφέρει ότι, όταν τον ρώτησαν ποια ήταν η τελευταία επιθυμία του, είπε: "Να αφήνετε τα παιδιά να παίζουν κάθε χρόνο το μήνα του θανάτου μου". Ετσι, οι κάτοικοι της Λαμψάκου καθιέρωσαν την τελευταία επιθυμία του σα συνήθεια.


Πλάτωνας

Μέσα στις διώξεις αυτές, με διάφορες προφάσεις διώχτηκε και ο Πλάτωνας, ο οποίος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους φιλόσοφους όλων των εποχών. Ιδιαίτερα χαρακτηρίστηκε για το θάρρος και το ελεύθερο πνεύμα του. Είχε πάρει το αριστείο της ανδρείας για το θάρρος του στη μάχη. Λέγεται ότι κάποτε ανέβαινε στην Ακρόπολη μαζί με το στρατηγό Χαβρία, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε θάνατο. Μόνος απ' όλους τους Αθηναίους τον υπεράσπισε ο Πλάτωνας. Τότε πλησίασε τον Πλάτωνα ένας συκοφάντης, ο Κρωβύλος, και του είπε: "Ερχεσαι άλλον να υπερασπιστείς και δεν ξέρεις ότι και σένα σε περιμένει το κώνειο του Σωκράτη". Τότε ο Πλάτωνας επικαλέσθηκε τη διάκρισή του στη μάχη και του είπε: "Και όταν πολεμούσα για την πατρίδα υπέμενα τους κινδύνους, και τώρα για το χρέος μου προς ένα φίλο θα τους υπομείνω". Ο Πλάτωνας διώχτηκε από τους τυράννους των Συρακουσών, όταν πήγε εκεί σε μια προσπάθεια να ιδρύσει μια πολιτεία βασισμένη στις αρχές του ομόνυμου διαλόγου του. Στην αρχή ο τύραννος Διονύσιος του Ερμοκράτη τον ανάγκασε να τον συναναστρέφεται. Ομως ήρθε σε αντίθεση με το πνεύμα του Πλάτωνα, ο οποίος εξέφραζε ελεύθερα τις ιδέες του. Σκέφτηκε μάλιστα να σκοτώσει τον Πλάτωνα και θα το έκανε, αν δεν το συγκρατούσαν οι φίλοι του. Ετσι τον πούλησε σα δούλο. Τον έδωσε σε κάποιο Σπαρτιάτη, ο οποίος τον πούλησε στην Αίγινα που τότε βρισκόταν σε θανάσιμη έχθρα με τους Αθηναίους. Τότε τον κάλεσαν αμέσως σε δίκη, για να τον καταδικάσουν σε θάνατο. Σύμφωνα με μια παράδοση, το δικαστήριο κράτησε απόλυτη σιωπή περιμένοντας το αποτέλεσμα. Τελικά αποφάσισαν να μην τον σκοτώσουν, αλλά να τον πουλήσουν πάλι, σαν αιχμάλωτο πολέμου πια. Τότε βρέθηκε ο Αννίκερις ο Κυρηναίος κατά τύχη στην Αίγινα και τον αγόρασε, για να τον αφήσει αμέσως ελεύθερο. Μάλιστα λέγεται ότι δε δέχτηκε τα χρήματα που του πρόσφεραν μετά οι φίλοι του Πλάτωνα.

Ο θρύλος λέει ότι ο Λακεδαιμόνιος Πόλλις που τον πούλησε, πνίγηκε από την οργή του θεού για τη συμπεριφορά του προς το φιλόσοφο. Ο Πλάτωνας είχε επίσης πολλές περιπέτειες και με το Διονύσιο το Νεώτερο. Πιστεύεται ότι αυτός κράτησε στην αρχή θετική στάση απέναντι στον Πλάτωνα, ο οποίος ήταν τότε γνωστός σ' όλη την Ελλάδα. Γρήγορα όμως υπερίσχυσε το τυραννικό του πνεύμα και ο φιλόσοφος βρέθηκε ξανά σε θανάσιμο κίνδυνο. Τελικά επέστρεψε στην Αθήνα χάρη στη βοήθεια των φίλων του. Κύριο ρόλο σ' αυτές τις περιπέτειες και τις διώξεις κατά του Πλάτωνα έπαιξε το γεγονός ότι ο Φιλόσοφος είχε το θάρρος να λέει την αλήθεια κατά πρόσωπο.


Αριστοτέλης

Ο Αριστοτέλης, ο μεγάλος Σταγειρίτης φιλόσοφος και ιδρυτής της φιλοσοφικής σχολής του Λυκείου, όπως είναι γνωστό, ήταν δάσκαλος του Αλέξανδρου. Ο Φίλιππος και ο Αλέξανδρος είχαν επιβάλει την ενότητα στις πόλεις - κράτη της Ελλάδας. Στην Αθήνα υπήρχαν δύο αντιμαχόμενες φατρίες: η φιλομακεδονική και η αντιμακεδονική, με κύριο εκπρόσωπο το μεγάλο ρήτορα Δημοσθένη. Οσο ζούσε ο Αλέξανδρος ο Αριστοτέλης δε διέτρεχε κίνδυνο. Ομως ήταν δάσκαλός του, και η καταγωγή του από τα Στάγειρα για τους αντιμακεδονικούς τον τοποθετούσε αυτόματα στην αντίθετη παράταξη. Υπήρξαν βέβαια και αυτοί που υποστήριξαν την αντίθεσή του με τη σχολή της Ακαδημίας. Θεωρείται ότι υπήρχε μια αντιζηλία ανάμεσα στις δύο σχολές. Ξέρουμε όμως ότι όξυναν τις διαφορές τους οι φιλόσοφοι των πολλών φιλοσοφικών σχολών. Γίνονταν δημόσιες συζητήσεις και αναγνώσεις έργων, γράφονταν νέα έργα για διάφορα φιλοσοφικά θέματα κλπ.

Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου η κατάσταση οξύνθηκε. Αρχισε ο διωγμός όλων όσων θεωρούνταν αντίπαλοι. Βέβαια ο Αριστοτέλης ήταν αναγνωρισμένος μεγάλος φιλόσοφος με πολλούς μαθητές. Αλλά πάλι βρέθηκε η μαγική συνταγή... κατηγορία "επί ασεβεία". Μετά τον Αναξαγόρα και το Σωκράτη, έφθασε η σειρά του. Η κατηγορία ξεκίνησε από τις τιμές που απέδωσε στον Ερμεία Τύραννο του Αταρνέως (θεωρήθηκε ότι οι τιμές που του απέδωσε ο Αριστοτέλης ήταν τιμές θεού. Με το πρόσχημα αυτό στηρίχτηκε η κατηγορία "επί ασεβεία".), προς τιμήν του οποίου συνέθεσε ο Αριστοτέλης τον περίφημο "Υμνο προς την Αρετή" (βλ. Γράβιγγερ): "Αρετά πολύμοχθε γένει βροτείω θήραμα κάλιστον βίω..." Λέγεται ότι ο Αριστοτέλης είπε ότι δε θα άφηνε τους Αθηναίους να αμαρτήσουν ξανά εναντίον των φιλοσόφων (εννοώντας το θάνατο του Σωκράτη) και έφυγε από την Αθήνα. Κατέφυγε στη Χαλκίδα όπου πέθανε σε ένα χρόνο, ορίζοντας διάδοχο του Λυκείου το Θεόφραστο.


Υπατεία

Ενα τραγικό παράδειγμα στην ιστορία της φιλοσοφίας ήταν η Υπατεία, η τελευταία φιλόσοφος της Αλεξάνδρειας, που έζησε μέσα στην ταραχή των συγκρούσεων των Χριστιανών και των "εθνικών", κατά τις οποίες ομάδες φανατικών χριστιανών, ανάμεσα σε άλλα, κατέστρεφαν με σφυριά τις παραστάσεις των Αιγυπτιακών ναών, πιστεύοντας ότι εκτελούσαν "θεάρεστο" έργο. Οι μεγάλες γνώσεις και η ευγένεια του χαρακτήρα της Υπατείας, που είχε αναλάβει τη διεύθυνση του Μουσείου (έτσι ονομαζόταν η φιλοσοφική Νεωπλατωνική σχολή στην Αλεξάνδρεια), προσέλκυσαν πάρα πολλούς μαθητές. Ασχολήθηκε με τα μαθηματικά και θεωρείται σαν μια από τις εξέχουσες φυσιογνωμίες της εποχής της στο χώρο της φιλοσοφίας. Οι σχέσεις της με όλους ήταν πολύ καλές. Ομως ο χριστιανικός φανατισμένος όχλος - οπαδοί του επίσκοπου Κύριλου- καιροφυλακτούσε. Λόγω των καλών σχέσεών της με τον έπαρχο, "θεώρησαν" ότι αυτή έφταιγε για κάποια δυσμενή απόφαση. Ετσι μια μέρα, ενώ διέσχιζε το δρόμο, όρμησαν, την κατέβασαν από την άμαξα και την τράβηξαν μέχρι την πιο κοντινή εκκλησία. Εκεί την κομμάτιασαν ζωντανή σε μικρά κομμάτια με κοχύλια, την έκαψαν και σκόρπισαν τη στάχτη. Μέσα σ' ένα πανδαιμόνιο εγκληματικής ατμόσφαιρας εξόρκιζαν το "σατανά" που προσωποποιούσε και ενσάρκωνε η φιλοσοφία. Ο αυτοκράτορας για "τιμωρία" απαγόρευσε στους μοναχούς να εμφανίζονται δημόσια στην πόλη.

Η Υπατεία ήταν ο τελευταίος μάρτυρας της φιλοσοφίας στην Αλεξάνδρεια. Τα έργα της χάθηκαν και το όνομά της παραμελήθηκε για αιώνες. Δεν παύει όμως να ανήκει στους μάρτυρες της ελεύθερης σκέψης και στα θύματα της μισαλλοδοξίας και του θρησκευτικού φανατισμού.


Τζορντάνο Μπρούνο

Μέσα στο Μεσαίωνα της Ευρώπης και στον τρόμο που προκαλούσε η Ιερά Εξέταση, εμφανίζεται ένας κοσμοπολίτης φιλόσοφος, ο Τζορντάνο Μπρούνο. Γεννημένος στη Νόλα της Νάπολης, πρωτοπόρος της ιδέας της Ενωμένης Ευρώπης, ταξιδεύει παντού. Εκπλήττει τους πάντες με τη βαθειά γνώση του, πολλές φορές ανεξήγητη, τον αντιδογματισμό και την ευθύτητά του. Δεν "κάνει πολιτική" αλλά εκφράζει καθαρά και ξάστερα τις ιδέες του αντίθετα προς το κάθε λογής κατεστημένο. Μέσα σ' ένα θρησκόληπτο όχλο που κυριαρχεί στην Ευρώπη μιλά για άπειρους κόσμους, για την ενότητα της ζωής, για τον ολιστικό άνθρωπο, για τη δύναμη της δημιουργικής φαντασίας και το ρόλο της, για την ολοκλήρωση καθώς και για τη μνημοτεχνική. Θεωρείται μάλιστα ότι κατείχε ένα σύστημα μνημοτεχνικής τόσο αποτελεσματικό, που τον ζητούσαν παντού να το διδάξει. Επίσης έφερε στο φως διδασκαλίες των προσωκρατικών, του Πλάτωνα και ακόμη του μυθικού Ερμή του Τρισμέγιστου, χτυπώντας την Αριστοτέλεια λογική που, μέσω μιας εκφυλισμένης σχολαστικής μορφής της, κυβερνούσε τη βυθισμένη στο Μεσαίωνα Δύση.

Ομως η Ιερά Εξέταση καιροφυλακτεί. Ενας αποτυχημένος μαθητής τον προδίδει κι έτσι σύντομα βρίσκεται έγκλειστος στις τρομερές φυλακές "Πιόμπι" της Ρώμης, φυλακές υποβρύχιες όπου ο χτύπος των νερών "θρυμματίζει" το νου κάθε φυλακισμένου. Εκεί έμεινε έγκλειστος ο Τζορντάνο Μπρούνο επτά ολόκληρα χρόνια. Λίγες μέρες πριν από τη δίκη του κατορθώνει να ξεπεράσει όλα τα προβλήματα της πολύχρονης φυλάκισης που τον είχε μετατρέψει σε ζωντανό τέρας και με θάρρος κατακεραυνώνει τους δικαστές του που τον δίκαζαν "στο όνομα του θεού" και του πάπα. Καταδικάζεται να καεί στο "Κάμπο ντι Φιόρι" της Ρώμης, πλατεία που πουλούσαν λουλούδια... Μαζί του καίγονται και πολλά από τα βιβλία του, τα οποία μετά τις "μάγισσες" και τους "μάγους" θεωρούνταν από την Ιερά Εξέταση ο υπ' αριθμόν ένα εχθρός της "πίστης".

Λέγεται ότι, όταν άκουσε την απόφαση, είπε στους δικαστές: "Εσείς που με δικάζετε και λέτε την απόφαση τρέμετε περισσότερο από μένα που την ακούω". Ο Τζορντάνο Μπρούνο υπήρξε ένας φιλόσοφος μάρτυρας των ιδεών του. Δεν υποχώρησε όπως ο Γαλιλαίος, δε μίλησε με καλυμμένα λόγια ούτε κρύφτηκε. Ηταν ένας γνήσιος εκφραστής της ελεύθερης σκέψης σε μια εποχή που βασίλευε ο σκοταδισμός, η κυριαρχία του πάπα, ο φανατισμός των μοναχικών ταγμάτων και κυρίως η άγνοια. Σαν νέος Σωκράτης πέθανε για τις ιδέες του. Σκόρπισαν τις στάχτες του στους ανέμους και για δύο σχεδόν αιώνες το όνομά του και τα έργα του δεν αναφέρονταν καν. Ομως ο κύκλος του σκοταδισμού έκλεισε και ένας νέος κύκλος έρευνας ξεκίνησε μετά τις πυρές της Ιεράς Εξέτασης. Οπως συμβαίνει με όλους τους μάρτυρες, εκ των υστέρων ο Τζορντάνο Μπρούνο αναγνωρίστηκε σα γνήσιος εκφραστής της ελεύθερης σκέψης και στην πλατεία που κάηκε υψώνεται σήμερα ένα πανύψηλο μπρούντζινο άγαλμα με παραστάσεις της ζωής και της δίκης του ανάγλυφες στο βάθρο του. Στη βάση του βρίσκονται πάντα φρέσκα λουλούδια που τοποθετούν θαυμαστές του απ' όλο τον κόσμο γι' αυτόν που ήξερε να ζήσει αλλά και να πεθάνει για τις ιδέες του.


Επίλογος

Κάναμε μια αναδρομή κατά μήκος της Ιστορίας και αναφέραμε ενδεικτικά τα ονόματα μερικών μόνο φιλοσόφων. Ο κατάλογος όμως θα ήταν πολύ μακρύς, αν επιμέναμε έστω και λίγο. Γιατί η πρωτοπορία στη σκέψη πάντα ήταν ενοχλητική για τους κάθε λογής φανατικούς. Ετσι ονόματα όπως του Ηράκλειτου, του Εμπεδοκλή, των μεγάλων τραγικών αλλά και του φιλόσοφου αυτοκράτορα Ιουλιανού - ο οποίος φαίνεται ότι δολοφονήθηκε από τους χριστιανούς - ανήκουν στη λίστα αυτή. Από τη λίστα των απαγορευμένων βιβλίων της Ιεράς Εξέτασης στη Δύση, δε γλίτωσαν παρά ελάχιστα. Κάποια στιγμή απαγορεύτηκαν μέχρι και τα βιβλία του Καντ. 

Στην Ανατολή ο Γνωστικισμός - που συνδύαζε πάρα πολλά φιλοσοφικά στοιχεία με τη θρησκεία - κυνηγήθηκε άγρια με την ταμπέλα της "αίρεσης".

Στη Δύση οι Καθαροί και οι Ναϊτες εξοντώθηκαν εντελώς. Πολλοί κάλυψαν τη διδασκαλία με τις αλληγορίες τις οποίες μετά ειρωνεύονται, εξηγώντας τις κατά γράμμα οι διάφοροι καλόγεροι. 

Ομως η Αναγέννηση ήταν αναπόφευκτη. Με την αραβική επίδραση η Επιστήμη και η Φιλοσοφία ακμάζουν ξανά στην άκρη της Ευρώπης. Στην Ιταλία ο Φιτσίνο μεταφράζει Πλάτωνα και γεννιούνται οι νέες Ακαδημίες.

Βέβαια πολλοί νοσταλγούν το παρελθόν και ο ολιστικός τύπος ανθρώπου που ενσαρκώνει ο Ντα Βίντσι δεν τους συγκινεί. Αλλά η πορεία προς την αλήθεια δεν μπορεί να εμποδιστεί. Σιγά σιγά με την ολοκληρωμένη παρακμή της πολιτικής και οικονομικής δύναμης του Βατικανού - και όχι μόνο της θρησκευτικής - θα έλθουν στο φως πολλά εγκλήματα του καθολικισμού όχι μόνο διώξεις κατά της φιλοσοφίας αλλά και πολλά άλλα, όπως η γενοκτονία των Ινδιάνων της Βορείου και Νοτίου Αμερικής "στο όνομα του Χριστού", η "δουλεία" των μαύρων στο όνομα αυτού που έλεγε ότι δεν υπάρχει δούλος και οι οπαδοί του διακήρυξαν ότι καταργήθηκε η δουλεία και όμως η δουλεία των μαύρων στους χριστιανούς αποίκους ήταν η χειρότερη που υπήρξε στην ιστορία και με χριστιανούς κυρίως. Και όλα αυτά γιατί ο πολιτισμός δε χρειάζεται μόνο τη θρησκεία ή την τεχνολογία.

Πρέπει να βασίζεται στην αρμονική συνύπαρξη Θρησκείας, Επιστήμης, Τέχνης, Φιλοσοφίας. Τότε δεν θα παρατηρούμε φαινόμενα "αφορισμού" όπως του Νίκου Καζαντζάκη, που τα έργα του έχουν μεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου και παντού στις σελίδες του "ψάχνει να βρει το θεό", ή όπως του Θεόφιλου Καϊρη, ο οποίος δίδασκε τη "Θεοσέβεια", με αποτέλεσμα να φυλακιστεί, να πεθάνει από τις κακουχίες και το σώμα του να το γεμίσουν ασβέστη, να το κάψουν και να σκορπίσουν τη στάχτη του στους τέσσερις ανέμους, γιατί ήταν "αιρετικός". 

Σήμερα όμως έχει στηθεί το άγαλμά του και η προτομή του και πολλοί δρόμοι έχουν το όνομά του. Εκ των υστέρων αναγνώριση. Δε θα έπρεπε να μας προβληματίσουν όλα αυτά; Η μήπως η εποχή μας είναι καλύτερη;

Οι εθνικισμοί και οι θρησκευτικοί φανατισμοί ξαναγεννιούνται από τις στάχτες τους και το κυνήγι μάγων και μαγισσών ξαναζωντανεύει. Η φιλοσοφία και σήμερα είναι υπό διωγμόν. Οποιος αμφιβάλλει ας διακηρύξει ανοιχτά τις ιδέες του.


Πηγή: nea-acropoli.gr
Συνέχεια. . . »

Ο πολεμιστής του φωτός στην Ινδία

Απ' όλους τους Μεγάλους Αρχαίους Παραδοσιακούς Πολιτισμούς έχουν διασωθεί και καταγραφεί κείμενα ή προφορικές παραδόσεις, όπου το κυρίαρχο στοιχείο είναι ο Άνθρωπος - Ήρωας. Στην Ιλιάδα είναι ο Αχιλλέας και στην ελληνική Μυθολογία, μεταξύ άλλων, αναφέρονται ο Ηρακλής, ο Θησέας, ο Περσέας, ο Βελλερεφόντης, ο Ιάσων και αρκετοί άλλοι. Στη Μεσοποταμία υπάρχει το Έπος του Βασιλιά Γιλγαμές, που είναι ίσως το αρχαιότερο γραπτό επικό ποίημα που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Στην ιστορία της αρχαίας Ευρώπης πιο γνωστός είναι ο μύθος του Βασιλιά Αρθούρου και των 12 Ιπποτών του.


Στην Ινδία υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα επικά έργα το Ραμαγιάνα με κεντρικό Ήρωα τον Ράμα και το πολύ γνωστόΜαχαμπάρατα, τμήμα του οποίου είναι η Μπαγκαβάτ Γκίτα με κεντρικό ήρωα τον Αρζούνα, με τον οποίο θα ασχοληθεί το συγκεκριμένο άρθρο.

Κοινό στοιχείο όλων αυτών των αναφορών είναι η μάχη μεταξύ του καλού και του κακού, τού άσπρου και του μαύρου, του άσχημου και του όμορφου, της ζωής και του θανάτου. Πρωταγωνιστής σε αυτή τη μάχη είναι ένας ήρωας - Πολεμιστής ο οποίος μετά από σκληρές δοκιμασίες - μάχες νικά το σκοτάδι και φέρνει το φως. Αυτή η μάχη γίνεται σε δύο επίπεδα, ένα εξωτερικό που διαδραματίζεται μέσα στον κόσμο και ένα εσωτερικό μέσα στον ίδιο τον Άνθρωπο, τον Πολεμιστή του Φωτός.

Ο Αρζούνα, ανήκει στην τάξη των Αρχόντων - Πολεμιστών που ονομάζονται Ξατρίγια. Από αυτόν εξαρτάται ή έκβαση της μάχης μεταξύ των Παντάβας (καλό) και των Κουράβας (κακό), για την κατάκτηση της πόλης Χαστιναπούρα (Σοφία). Μια μάχη που θα γίνει στη μεγάλη πεδιάδα του Κουρουτσέτρα (υλικός κόσμος, σπηλιά του Πλάτωνα).

Xαστιναπούρα σημαίνει, στα σανσκριτικά, ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΕΛΕΦΑΝΤΩΝ. Στην Ινδία ο ελέφαντας συμβολίζει τον Θεό της Σοφίας Γκανέσα. Είναι λοιπόν η πόλη της ΣΟΦΙΑΣ και συμβολίζει το ανώτερο επίπεδο της Συνείδησης του Ανθρώπου. Γι αυτή την πόλη πολεμούν οι δύο στρατοί, αυτοί που την αξίζουν και αυτοί που θέλουν να την σφετεριστούν.

Οι σφετεριστές της ανώτερης συνείδησης του Ανθρώπου είναι οι ΚΟΥΡΑΒΑΣ, που μέσα στον άνθρωπο είναι τα κατώτερά του στοιχεία: τα αρνητικά πάθη, τα ένστικτα, οι εγωιστικές επιθυμίες και οτιδήποτε άλλο που προσπαθεί να νικήσει το Πνεύμα και να υποτάξει τον Άνθρωπο στην ύλη.

Οι ΠΑΝΤΑΒΑΣ συμβολίζουν το Πνεύμα του Ανθρώπου, το Καλό, την Αγάπη, το Ουράνιο μέρος του. Είναι οι Αρετές και οι Ανθρώπινες αξίες που τείνουν να εξαφανιστούν σήμερα. Είναι οι αληθινοί Άρχοντες της ΧΑΣΤΙΝΑΠΟΥΡΑ.

Ο Κρίσνα είναι μία θεότητα της Ινδίας ανάλογη του Όσιρη της Αιγύπτου, του Δία στην Ελλάδα, και του Χριστού στον Δυτικό κόσμο. Συμβολίζει τον Εσωτερικό Δάσκαλο του κάθε Ανθρώπου, που κατοικεί στο ανώτερο και πιο πνευματικό μέρος του. Συμβολίζει και τον εξωτερικό Δάσκαλο, αυτόν που είναι ικανός να οδηγήσει έναν Μαθητή και να του δείξει τον Πραγματικό Δρόμο του αληθινού Πολεμιστή του φωτός.

Ο Αρζούνα συμβολίζει την συνείδηση του ανθρώπου που καλείται να αποφασίσει ποιο δρόμο θα διαλέξει. Όπως ο Ηρακλής , μπροστά στο σταυροδρόμι, πρέπει να διαλέξει αν θα πάρει τον δύσκολο δρόμο της Αρετής ή Κακίας τον εύκολο δρόμο. Έτσι και ο Αρζούνα στέκεται ανάμεσα στα δύο αντίπαλα στρατόπεδα και αμφιβάλει, είναι αναποφάσιστος, ζυγίζει τα υπέρ και τα κατά των Παντάβας (καλό )και τον Κουράβας (κακό). Συμβολίζει τον Άνθρωπο που πρέπει να διαλέξει ποιο δρόμο θα ακολουθήσει, πρέπει να αποφασίσει αν θα ακολουθήσει έναν ανοδικό δύσκολο δρόμο που οδηγεί στην Κορυφή ή έναν οριζόντιο εύκολο δρόμο που εγκλωβίζει τον άνθρωπο κάτω χαμηλά. Θα διαλέξει το Μπλε ή το Κόκκινο χάπι; (Μάτριξ).

Η Διάκριση, η ικανότητα απόφασης να διαλέξει τον δύσκολο και ανηφορικό Δρόμο, η Ανδρεία του να αμφιβάλει και όμως να ψάχνει την σωστή απάντηση, η Ταπεινότητα να ακούσει τον εσωτερικό και εξωτερικό Δάσκαλό του (Κρίσνα) μετατρέπει τον Αρζούνα σε έναν Πολεμιστή - Φιλόσοφο. Πολεμιστή γιατί δίνει την εσωτερική μάχη, αντιστέκεται στα αλλοτριωμένες και σκοτεινές φωνές που προσπαθούν να τον παρασύρουν και Φιλόσοφο γιατί ακούει την φωνή του Δασκάλου του, την ξεχωρίζει και επιλέγει τελικά το σωστό.

Η πόλεμος μόλις αρχίζει και αρχίζει καλά γιατί έχει κερδηθεί η πρώτη μάχη, το να διαλέξει τον ανηφορικό δρόμο που οδηγεί σε πολλές συγκρούσεις - ξεπεράσματα εμποδίων για την κορυφή.

Ο καταλύτης που δίνει την ποιότητα και την αξία σε αυτόν τον Δρόμο ονομάζεται Ορθή Δράση. Σύμφωνα με την Μπαγκαβάτ Γκίτα ο άνθρωπος της Ορθής Δράσης δεν δρα προσκολλημένος στα αποτελέσματα. Δεν είναι δέσμιος της επιτυχίας ή της αποτυχίας. Δεν τον εμποδίζουν ή τον παρασύρουν τα αποτελέσματα των δράσεων άλλα τον διδάσκουν. Ο Αρζούνα έχει στραμμένα τα μάτια του ψηλά, στην κορυφή του εαυτού του, σε ότι ανώτερο μπορεί να ονειρευτεί. Έτσι οι δράσεις που κάνει τον βοηθούν να καταλάβει το πραγματικό νόημα των πραγμάτων, να βλέπει πίσω και μέσα από τις μορφές. Είναι ένας Αγωνιστής για την επικράτηση του πνεύματος πάνω στην ύλη, της ελευθερίας πάνω στην σκλαβιά, την ικανότητα απόφασης πάνω στη μοιρολατρία, της Δράσης πάνω στην Παθητικότητα.

Ο Πολεμιστής του Φωτός ορίζει έναν Δρόμο, δείχνει μια στάση ζωής, είναι ένα πρότυπο Ανθρώπου που κοιτά ψηλά χωρίς να τον εμποδίζει η λάσπη που βρίσκεται ανάμεσα στα πόδια του. Ακολουθεί έναν Δρόμο που έδειξαν οι διάφοροι ήρωες διαφορετικών πολιτισμών.
Από τον Οδυσσέα έως και τον Βασιλιά Αρθούρο, από τον Ηρακλή μέχρι τον Μέγα Αλέξανδρο και από τα Ιπποτικά Τάγματα του Μεσαίωνα μέχρι τον σημερινό Άνθρωπο που καταφέρνει να ξυπνήσει μέσα του την Ζωντανή Δύναμη του να είναι Πολεμιστής του Φωτός.

Ο Αρζούνα - Πολεμιστής του φωτός, βρίσκεται μέσα σε κάθε Άνθρωπο και απλά περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να εκδηλωθεί. Άλλα για να γίνει αυτό πρέπει η ψυχή του ανθρώπου να ξεδιπλώσει τις μικρές και αδύναμες φτερούγες της, να τις κουνήσει για να δυναμώσουν και να κάνει το άλμα για να πετάξει ελεύθερη όσο πιο ψηλά και γρήγορα μπορεί σαν τον Γλάρο Ιωνάθαν. Δεν θέλει πολύ σκέψη, δεν θέλει πολύ συζήτηση, θέλει αποφασιστικότητα και τόλμη για ένα ταξίδι αναζήτησης του Φιλόσοφου Πολεμιστή μέσα μας και γύρω μας.


Όλοι οι άνθρωποι παίρνουν αποφάσεις που παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα ζωή τους. Τι επάγγελμα θα ακολουθήσουν, ποιόν ή ποια θα παντρευτούν, τι φίλους θα κάνουν, αν θα ταξιδέψουν ή όχι. Αλλά υπάρχει μια απόφαση που πρέπει να πάρουν κάποια στιγμή που θα αλλάξει όλη τη ζωή τους. Από αυτή την απόφαση εξαρτάται αν θα παραμείνουν μέσα στη μάζα, αν θα εγκλωβιστούν μέσα στο κοινωνικό σύστημα ή αν τελικά θα καταφέρουν να σηκώσουν ψηλά το κεφάλι και θα γίνουν ένας Αρζούνα, ένας Πολεμιστής του Φωτός.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μπαγκαβάτ Γκίτα Εκδόσεις Δωδώνη
Ηθική Φιλοσοφία Εκδόσεις Νέα Ακρόπολη

Συνέχεια. . . »

Οι Νίντζα

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Τι σημαίνει το νινζούτσου: προέρχεται από το κινέζικο ιδεόγραμμα «νιν» ή «σινόμπι» που σημαίνουν «κάνω υπομονή», «κρύβομαι» ή «κάνω κάτι σκληρό», και το «ζίτσου» ή «ζούτσου» που σημαίνει «τέχνη». Η τελική του σημασία είναι «η τέχνη του να κάνεις πόλεμο». Επίσης ονομάζεται καο «νιν - ποο» δηλ «μέθοδος πολέμου».



Πρόδρομοι της τέχνης θεωρούνται οι Γιαμαμπούσι, επαναστατημένοι ασκητές των βουνών.

Η ιστορία τους ξεκινάει το 900 π.χ. στη Ιαπωνία όπου Κινέζοι μοναχοί έφεραν μια μορφή εσωτερικού Βουδισμού που είχε ρίζες στο Θιβέτ κι ονομαζόταν Μπον. Ήταν μίξη Βουδισμού και ανιμιστικών αντιλήψεων, ένωσης του ανθρώπου με τη φύση και καλιέργειας της εσωτερικής του συνείδησης και δύναμης. Ζούσαν κυρίως στη φύση, κι αμφισβητούσαν το ιερατείο και την επίσημη λατρεία του Σιντοισμού. Υπήρξαν αντιδράσεις από το Ιερατείο και την κυβέρνηση που σταδιακά οδήγησε σε συγκρούσεις και αργότερα σε διωγμούς.

Έτσι οι Γιαμμπούσι από τις αρχές του 7ου αι. μ.Χ, κατέφυγαν μαζί με άλλους διωκόμενους σε ορεινές περιοχές κοντά στο σημερινό Κυότο. Πιο γνωστές ήταν οι κοιλάδες Ιγκα και Κόγκα που περικυκλωμένες από βουνά έγιναν ιδανικά καταφύγια.Οι Γιαμαμπούσι είχαν αναπτύξει τη μυστικιστική φιλοσοφία του «Ον - γιόο - ντόο» κινέζικης επίδρασης, που είναι ο δρόμος του Τάο ,η γνώση του Γιν και του Γιάνγκ και η σχέση τους με τα 5 στοιχεία. ( Σε αυτό βασίστηκε και το «Κούτζι - Κίρι» των Νίντζα, ένας τρόπος περισυλλογής με πλέξιμο των δακτύλων σε διάφορους συνδιασμούς και απαγγελία κάποιας Βουδιστικής Σούτρας. Πέραν της περισυλλογής αναπτύσει ένστικτα ετοιμότητας όμοια με των ζώων, αντίληψη κινδύνου στο σκοτάδι, υπνωτισμό κα παράλυση του αντιπάλου, τηλεπάθεια, πρόβλεψη, πνευματική δύναμη σε καταστάσεις ακραίες).

Επίσης οι Γιαμαμπούσι ανέπτυξαν μια ψυχοσωματική πολεμική τέχνη Κινέζικης προέλευσης , τη «Χέικο». Αυτή, καθώς τη δίδαξαν και σε άλλους επαναστάτες της εποχής εξελίχθηκε σε διάστημα 2 αιώνων περίπου στην τέχνη του Νινζούτσου. Επίσης βασική πηγή του Νινζούτσου είναι κινέζικα συγγράμματα για την πολεμική στρατηγική και κατασκοπεία με κυριότερο το έργο τουΣουν Τζού.

Παράλληλα αρκετοί Σαμουράι που μετά από συγκρούσεις ή δική τους επιλογή έγιναν Τζι Σαμουράι, αυτοί δηλαδή που αποφάσιζαν να ζήσουν στην εξοχή σαν αγρότες. Πολλοί από αυτούς έγιναν φημισμένοι Νίνζα. Για παράδειγμα ο Σαμουράι Σίμα Μιναμότο Μο Κανέσαντα, που ίδρυσε τη Τογκακουρε Ρύου κατέφυγε πληγωμένος στην κοιλάδα Ίγκα για ν' αποφύγει τους διώκτες του, μετά από μάχη και ο Γκικανμπό Σόνυο ιδρυτής της Γκίκαν Ρύου ήταν Νταυμίο της επαρχίας Κουάτσι.

Σταδιακά έως το 1000 μ.Χ περίπου, στα μέσα της περιόδου Χέιάν , το Νινζούτσου εξελίχθηκε σε μια τέχνη στρατηγικής, ειδικού πολέμου και κατασκοπείας κι έχασε μέρος της θρησκευτικής και φιλοσοφικής κληρονομιάς των πρώτων μοναχών. Οι Νίνζα συχνά συγκρούονται με τα κυβερνητικά στρατεύματα και τους Σαμουράι χρησιμοποιώντας κυρίως κλεφτοπόλεμο και ανορθόδοξες τακτικές ενάντια στην αριθμητική υπεροχή αλλά και την γενναιότητα και εντιμότητα(βασισμένη στο Μπουσίντο) των αντιπάλων τους. Γι αυτό και θεωρήθηκαν υπάνθρωποι, ύπουλοι και δολοφόνοι. Η σύλληψή τους σήμαινε φριχτά βασανιστήρια και θάνατος. Σταδιακά όμως εξελίσσονται και σε περιζήτητους συμμάχους των Νταιμίο (πολέμαρχοι - φεουδάρχες) μέσα στις επόμενες περιόδους μου μαστίζονται από εμφύλιες συγκρούσεις. Γίνονται οργανωτές στρατευμάτων, κατάσκοποι και δολοφόνοι.

Το 1568 ο Νομπουντάκα γίνεται «ντε φάκτο» Σογκούν κι αποκτά σταδιακά κυριαρχία σε όλη την Ιαπωνία. Οι εμφύλιοι σταματούν και οι Νίνζα δεν ήταν πλέον απαραίτητοι. Το 1581 ο Όντα Νομπουντάκα με 50.000 στρατό εξολοθρεύει αιφνιφιαστικά 4.000 Νίνζα κάθε ηλικίας της περιοχής Ιγκα. Το 1615 ο Σογκούν Ιεγιάσου απαγορεύει το Νινζούτσου με την ποινή του θανάτου. Κάποιοι έμειναν ως εκπαιδευτές των κυβερνητικών δυνάμεων κι άλλοι χωρίς οργανωμένη εκπαίδευση έγιναν εκφυλισμένα κατάλοιπα. Αρκετοί όμως δε δέχτηκαν ν' αλλάξουν τρόπο ζωής κι έγιναν παράνομοι και ληστές στα βουνά. Ενας απ' αυτούς ο Γκοεμόν Ισικάβα, ο Ιάπωνας «Ρομπέν των Δασών». Η τέχνη επιβίωσε κάνοντας τώρα την αντίστροφη πορεία , δηλ προς τις πνευματικές της ρίζες. Χωρίς να χάσει το πολεμικό της περιεχόμενο έγινε ένας τρόπος φυσικής ζωής για την ανάπτυξη των σωματικών και πνευματικών δυνάμεων.

Μετά το 2ο Παγκ. Πόλεμο οι δυνάμεις κατοχής στην Ιαπωνία απαγορεύουν ξανά όλες τις μαχητικές τέχνες . Αυτές συνέχισαν να εξασκούνται παράνομα, το ίδιο και το Νινζούτσου, μέσω οικογενειών που μεταβίβαζαν ήδη από γενιά σε γενιά τις διάφορες Παραδόσεις ή Σχολές (Ρύου). Αυτές παραδόθηκαν στον Τακαμάτσου από την οικογένεια Τόντα και στη συνέχεια στον Χατσούμι Σενσέι που έκανε γνωστό το Νινζούτσου σε όλο τον κόσμο.


ΟΡΓΑΝΩΣΗ - ΙΕΡΑΡΧΙΑ.

Οι Νίνζα ζούσαν κυρίως σε κοινότητες, σε απρόσιτες και απόκρημνες περιοχές που προστάτευαν και με παγίδες. Εκεί έφτιαχναν και τα στρατόπεδα εκπαίδευσής τους. Κάθε οικογένεια ακολουθούσε μία Ρύου με τις δικές της τακτικές πολέμου και κατασκοπείας και η παράδοση μεταβιβαζόταν μυστικά και αυστηρά από γενιά σε γενιά. Διατηρούσαν τη μυστικότητα και με την ιεραρχική δομή τους ποπυ είχε 3 τάξεις:
• «Τζονίν» που ήταν οι υψηλοί αρχηγοί που διοικούσαν κάποια Ρύου κι αποφάσιζαν για συμμαχίες και αποστολές. Ήταν απρόσιτοι, ελάχιστοι γνώριζαν την ταυτότητά τους. Σε επαφή μαζί τους ερχόταν μόνο οι
• «Τσούνιν» ή μεσάζοντες που μεταβίβαζαν την επιθυμία κάποιου Νταιμύο για συνεργασία καθώς και τις εντολές των Τζονίν¨στους
• «Γκένιν» τους πράκτορες που εκτελούσαν τις αποστολές. Αυτοί έκαναν τις δύσκολες αποστολες που έμειναν ιστορικά. Συχνά δοκιμαζόταν για την πίστη τους με παραπλανητικές αποστολές. Επίσης υπήρχαν δίκτυα γυναικών κατασκόπων, των Κουνο-ίτσι λιγότερες σε αριθμό ειδικές στο να αποσπούν πληροφορίες ή να δολοφονούν.


ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΓΝΩΣΕΙΣ.

Η εκπαίδευση άρχιζε σε ηλικία 4 - 5 ετών και συνεχιζόταν για όλη τη ζωή τους.

Θεωρητική εκπαίδευση

Διδασκόταν την κατανόηση των εννοιών «ζωή» και «θάνατος». Η ζωή συσχετιζόταν με την συνεχόμενη εκπαίδευση την απόκτηση γνώσεων και τη βελτίωση τους. Τον θάνατο αρχικά τον μάθαιναν μέσα από τη σύγκριση ζωντανών και νεκρών ζώων στην αρχή και ανθρώπων μετά , την επιτόπου εξέταση της ανατομίας τους , και των τρόπων και όπλων που μπορούν να τους σκοτώσουν με γρήγορο και αθόρυβο τρόπο. Έως 12 ετών γινόταν απόλυτοι κάτοχοι αυτών κι ο θάνατος γινόταν μια φυσική κατάσταση. Στην επόμενη φάση έπρεπε να μάθει να χρησιμοποιεί αυτές τι τεχνικές για ν΄ αυτοκτονεί σε περίπτωση σύλληψης. Σε αυτή την περίπτωση σκότωνε τους πρώτους που τον πλησίαζαν και αυτοκτονούσε με το μαχαίρι του ή έπαιρνε ειδικό ισχυρό δηλητήριο. Στη χειρότερη περίπτωση που ακινητοποιούνταν δάγκωνε τη γλώσσα του και πέθαινε από αιμοραγία.

Έπειτα διδασκόταν πώς να αντέχει δυσκολίες όπως μεγάλη ζέστη ή κρύο, δίψα , πείνα κούραση και να υποφέρει σωματικούς και ψυχικούς πόνους. Σε αυτό τον βοηθούσε η εμπειρία των γονιών του, δοκιμασίες, και η εξάσκηση στο Κούτζι - Κίρι. Στο επομενο στάδιο διδασκόταν ψυχολογία και μελέτη του χαρακτήρα των ανθρώπων Μάθαιναν να εκμεταλεύονται τις αδυναμίες τους, ειδικά τη ροπή τους στη λαιμαργία τη μέθη και το σεξ. Οι Κουνο-ίτσι εκπαιδεύονταν κι αυτές από μικρές σε όλα τα παραπάνω, όμως με τέτοιο τρόπο που να μην φαίνεται η πολεμική εκπαίδευση που έπαιρναν στο, κατά τα άλλα καλογυμνασμένο σώμα τους. Επιλεγόταν οι πιο όμορφες , που θα γινόταν δεκτές ως μουσικοί, χορεύτριες κι ερωμένες (εξασκούνταν ιδιαίτερα σ' αυτή την τέχνη) αργότερα από τον άρχοντα που στόχευαν να κατασκοπεύουν για καιρό ή να δολοφονήσουν (με δηλητήριο ή την μακριά βελόνα που στερέωναν τον κότσο τους)

Άλλο είδος εκπαίδευσης και για τα 2 φύλλα ήταν η Γνώση του Βουδισμού και του Σιντοισμού , των ψαλμών τους , τις διαφορές των πολλών δογμάτων τους. Αυτό γιατί συχνά μεταμφιέζονταν σε μοναχούς. Επίσης μάθαιναν χορό κι τραγούδι γιατί ως χορευτές, ακροβάτες ή τραγουδιστές μπορούσαν να διεισδύσουν στις γιορτές και τους ιδιωτικούς οργανισμούς των στόχων τους. Επίσης μπορούσαν να μεταμφιεστούν σε εμπόρους (που είχαν δικαίωμα χρήσης μικρού ξίφους για αυτοπροστασία) , γεωργούς (με «πρωτότυπα» γεωργικά εργαλεία), υπηρέτες, κηπουρούς. Σε συνδυασμός τέτοιων ρόλων επικοινωνούσαν συχνά μέσα σε ένα εχθρικό πύργο με μία ειδική γλώσσα του σώματος. Σ' αυτά τα πλαίσια μάθαιναν να μιμούνται ήχους ζώων , πουλιών και εντόμων ώστε να προσελκύσουν ή να παραπλανήσουν τους εχθρούς τους. Επίσης τι τοπικές διαλέκτους για να συλλέγουν πληροφορίες πιο άνετα και να προσποιούνται τους ντόπιους.


Πρακτική ή πολεμική εκπαίδευση

Κύριο μέρος της εκπαίδευσης ήταν το TAI - JUTSU (Σώμα - Τέχνη). Ήταν ένα μείγμα από αποκρούσεις και χτυπήματα, τεχνικές ανατροπής (με αρπαγή από σάρκα, μαλιά, γεννητικά όργανα), τεχνικές εδάφους, κι εξαρθρωτικές λαβές. Με όλα αυτά αποκτούσαν ένα εξαιρετικά ανθεκτικό και ευλύγιστο σώμα . Άλλη τεχνική ήταν το KOPPO - JUTSU δηλ. θραύσεις των οστών με χτυπήματα των χεριών.

Τρόποι βαδίσματος σε διάφορες επιφάνειες , χωρίς θόρυβο και χωρίς ίχνη. Αφιέρωναν ατέλειωτες ώρες βαδίσματος σε διάδρομο με βρεγμένο ριζόχαρτο με στοχο να μη το σκίσουν.

Ανάπτυξη ισορροπίας: περπάτημα σε καλάμι μπαμπού που το ύψος του από το έδαφος αυξανόταν σταδιακά, κι αργότερα σε τεντωμένο σκοινί, χωρίς ισορροπιστική ράβδο.

Δύναμη : κατακόρυφη θέση με τεντωμένα χέρια, κρέμασμα με τα χέρια ή τα δάχτυλα από κλαδίδέντρου, έως και 1 ώρα.

Αντοχή ; με τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων σε διάφορες ταχύτητες Μπορούσαν να τρέχουν 80 χλμ. Ασταμάτητα και να δυανύσουν ακόμη μεαγύτερες αποστάσεις με εναλλαγή τρέξιμου περπατήματος σε λίγες μέρες (π.χ. Τόκιο - Οζάκα 350 χλμ. σε 3 μέρες)

Ταχύτητα : δρόμοι ταχύτητας και τεχνικές άοπλες ή ένοπλες (π.χ ρίξιμο σούρικεν) με πλήρη ταχύτητα.
Ευκινησία : πήδηματα σε ύψος και διάφορες τούμπες εδάφους ή εναέριες. Ένα αγκαθωτό φυτό πιο ενοχλητικό απ' την τσουκνίδα ΄με μορφή τεντωμένου σκοινιού τους ενθάρυνε να κάνουν καλά άλματα, καθώς και να είναι πολύ προσεχτικοί στο πέρασμα περιοχής με πολλά τέτοια σκοινιά. Επίσης εκμάθηση αναρρίχησης σε δέντρα, βράχους , τοίχους.

Άριστη κολύμβυση στην επιθάνεια και κάτω από το νερό , και αντοχή στο κράτημα του αέρα έως και 5 λεπτά. Για περισσότερη ώρα χρησιμοποιούσαν καλάμι ή την ειδική θήκη του σπαθιού τους.

Όραση στο σκοτάδι: ασκήσεις στο μισοσκόταδο με όραση πινακίδων σε αυξανόμενες αποστάσεις και συντρόφων τους που κινούνταν αθόρυβα. Αν οι συνθήκες μιας αποστολής ήταν τέτοιες έμεναςν 1 ή 2 24ωρα σε σπηλιές με απόλυτο σκοταδι. Είσης γενικά κατανάλωναν τροφές πλούσιες σε φώσφορο.
Μάχη σε νερά ή σκοτάδι ως εξάσκηση.

Ιατρική και φαρμακολογία. Με τη χρήση φυτών κυρίως για να θεραπεύουν και να θεραπεύονται από τους τραυματισμούς.

Ένοπλες τεχνικές παρόμοιες με αυτές των Σαμουράι με αρκετές παραλλαγές στα όπλα :

KEN -JUTSU τέχνη σπαθιού κυρίως του νίνζα τόο
KYU - JUTSU τοξοβολία με το ειδικό τόξο HAN KYU
BA - JUTSU Ιππασία
NAGINATA - JUTSU Ραβδί με μεταλική αιχμή
YARI - JUTSU δόρατα με διάφορες αιχμες
SHURIKEN - JUTSU ρίξιμο «αστερών» ή λεπίσων
JYTE - JUTSU μονό μεταλικό άγκιστρο για απόκρουση σπαθιού
SAI - JUTSU το ίδιο διπλό.
FUKI - BARI - JUTSU ρίξιμο βελόνων απ' το στόμα
FUKUA - JUTSOY το ίδιο από καλάμι
TESSEN - JYTSU σιδερένια βεντάλια ενάντια σε μαχαίρι - σπαθί.
TESUBO - JUTSU Σιδερένιο κοντάρι
BO - JUTSU Μακρύ ξύλινο κοντάρι
JO - JUTSU Ραβδί
KUSARI - GAMA - JYTSU δρέπανο με μακρά αλλυσίδα και σιδερένια σφαίρα στην άκρη
TE - YARI - JUTSU ρίξιμο μικρών δοράτων με το χέρι
JUKEN - JUTSU ξιφολόγχη
KUSARI JUTSU αλυσσίδα με σιδερένιες σφαίρες στα άκρα
HOJO - JUTSU τεχνικές δεσίματος
HO - JUTSU τεχνικές πυροβολικού

Το σπαθί των Νίνζα μικρότερο από την Κατάνα, ήταν πιο εύχρηστο κάτω από δύσκολες συνθήκες και χρησίμευε επίσης σαν θήκη για μικρότερα όπλα, στήριγμα για σκαρφάλωμα, ενώ η θήκη του σαν καλάμι αναπνοής στο νερό και σαν ακουστικό. Επίσης είχε κορδόνι που το χρησιμοποιούσαν για παραπλάνηση ή στραγγαλισμό.

Άλλες παραλλαγές όπλων ήταν απλά καλάμια ή μπαστούνια που είχαν κρυμμένο μαχαίρι ή αλυσσίδα με μεταλική μπάλα, τα σούρικεν συχνά ποτισμένα με δηλητήριο, τα TETSU BISHI μικρές μεταλικές αιχμηρές πυραμίδες που τρυπούσαν τα πόδια των διωκτών τους, τα τρομερά te - kagi , τα μισα μεταλικά γάντια με τις μυτερές προεξοχές που τα χρησιμοποιούσαν σε αντιμετώπιση ξίφους, σκαρφαλώματα, ξέσκισμα αντιπάλου. Αντίστοιχα μεταλικά νύχια και δαχτυλίδια χρησιμοποιούσαν επίσης. Τέλος πολλές τυφλωτικές και δηλητηριώδεις σκόνες (π.χ πάνω στο λουλούδι μιας Κουνο ίτσι) και υγρά που εκτόξευαν και από σωλήνες με έμβολα. Τέλος υπνωτικά υλικά που αρκούσε να τα ρίξεις στο τζάκι του εχθρού.


ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ - ΤΑΚΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΥΓΕΣ

Εισχωρήσεις

Έχουν να κάνουν με όσα αναφέρονται στην εκπαίδευση προσθέτοντας πως συχνά έπρεπε να παραμείνουν πολύ καιρό σαν υπηρετικό προσωπικό μέχρι να τους εμπιστευθούν και να φτάσουν πιο κοντά στην υπηρεσία του θύματός τους. Μπορούσαν να είναι στην υπηρεσία αυτού που θα κατέστρεφαν και ως Νίνζα. Άλλες φορές μεταμφιέζονταν σε ταξιδιώτη που αρρώσταινε κι τον έβαζαν μέσα για περιποίηση. Κατά τις εχθροπραξίες επέλεγαν να διεισδύσουν στιγμές που ο εχθρός ήταν καταπονημένος και απασχολημένος με τις απώλειές του ή οχυρώσεις καθώς και νύχτες με κακοκαιρία . Συχνά δολοφονούσαν τα θύματά τους στο λουτρό , την τουαλέτα ή, στη διάρκεια ή μετά την ερωτική περίπτυξη, και στη χαλάρωση μετά από κραιπάλη.


Διαφυγή

Συχνά έκαναν αντιπερισπασμό με πυρκαγιές ή ψεύτικες εισβολές άλλων Νίνζα ή ανακατευόταν με τους διώκτες για να φύγουν. Οι διαφυγές τους ήταν :
• MOKU TOO βλάστησης : χρησιμοποιούσαν σχοινιά δεμένα σε κλαδιά δέντρων, κρύψιμο σε βλάστηση, γρήγορο πλάγιο τρέξιμο σε δύσβατα μονοπάτια.
• KA TOO φωτιάς ειδικές εκκρηκτικές πέτρες και καπνογόνα που τους κάλυπταν.
• DO TOO εδάφους: κρύψιμο σε προκατασκευασμένες τρύπες, μίμηση βράχων, σκιάχτρων.
• TEN - TOO ουρανού: εκμετάλευση καιρικών φαινομένων
• SUI TOO νερού : ανέπνεαν με καλάμι ή τη θήκη του σπαθιού αφού είχαν ήδη ρίξει φύλλα και κύλα στο νερό για να μη ξεχωρίζουν . Γρήγορο πέρασμα από βράχια λίγο κάτω απ΄την επιφάνεια, πέρασμα ποταμού με σχοινί κρυμμένο κάτω απ΄την επιφάνεια.


ΤΟ ΝΙΝΖΟΥΤΣΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

Ο Χατσούμι και οι λίγοι άμεσοι μαθητές του ασκούν άλλα επαγγέλματα και στον ελεύθερο χρόνο τους παραδίδουν μαθήματα σε επιλεγμένους μαθητές. Ακολουθούν ένα δύσκολο , ρεαλιστικό τρόπο εκπαίδευσης που αποθαρρύνει πολλούς. Το στυλ διδασκαλίας παρ όλα αυτά είναι φιλικό , χωρίς τυπικότητες.

Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ενδυνάμωση και την ευλυγισία καθώς και στην αναπνοή με ένα παραδοσιακό σύστημα που μοιάζει με «Χαθα γιόγκα», το JUNAN TAISO. Επίσης σε όσες τεχνικές εκπαίδευσης αναφέρθηκαν κι έχουν νόημα στη σημερινή εποχή.

Οι βασικές στάσεις του TAI - JUTSU είναι η φυσική - γή, η αμυνιτική - νερό, η επιθετική - φωτιά και η δεκτική - αέρας.

Οι βασικές τεχνικές και οι παραλλαγές τους είναι πάνω από 2000 . Η χρήση τους γίνεται ώστε ο μαθητής να μη κολλάει και να έχει εναλακτικές λύσεις. Επίσης σε συνδιασμό με τις στάσεις να αντιδρά με φυσικότητα σε κάθε περίσταση.

Επίσης πολύ σημαντικό είναι το UKEMI που δεν είναι απλώς οι τούμπες μετά την πτώση αλλά η φιλοσοφία που προωθεί την ευελιξία και τον κύκλο έναντι της ακαμψίας και του εγωισμού. Επίσης η αίσθηση του MA AI δηλ. η αίσθηση της απόστασης σε συνδιασμό με το timing του αντιπάλου.
Πολλές τεχνικές θυμίζουν Ζίου - Ζίτσου και άλλες Αικίντο λόγω της πρακτικής και κυκλικής τους μορφής. Διδάσκονται επίσης όλες οι ένοπλες τεχνικές.

Το Νινζούτσου σήμερα σε πολλά γυμναστήρια έχει σε πολλές περιοχές εμπορευματοποιηθεί, παρόλα αυτά υπάρχουν γυμναστήρια με πρώτο αυτό του Χατσούμι που διατηρείται η παραδοσιακή μέθοδος εκπαίδευσης και διδάσκεται η τεράστια ύλη που κληρονομήθηκε από τις Ρύου της Μεσαιωνικής Ιαπωνίας.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΝΙΝΖΑ Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΣ. , Αρθουρ Τάνσλευ, Γεράσιμος Αρτινός. Εκδ. Δυναμικό.
ΜUSHA SUGYO Κώστας Δερβένης
Διαφορα άρθρα για το Νινζούτσου


Συνέχεια. . . »

Κώδικας Bushido

H λέξη DO σημαίνει Δρόμος, είναι συγκεκριμένα ο Εσωτερικός Δρόμος που βαδίζει ο Πολεμιστής.

Και «BU-SHI» σημαίνει Πολεμιστές ή καλύτερα Ιππότες.

Έτσι BUSHIDO είναι ο Δρόμος των Ιπποτών ή « οι Κανόνες » των Ιπποτών.

Για τους Σαμουράι λοιπόν ήταν ο Κώδικας Μπουσίντο ένας Κώδικας Τιμής του πολεμιστή, που μεταδίδονταν προφορικά και εκτελούνταν στην πράξη πολύ αυστηρά.





ΔΕΝ ΕΧΩ ΓΟΝΕΙΣ. Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ Η ΓΗ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ

Ο Ιππότης-Σαμουράι, αφήνει πίσω του τα παλιά στοιχεία της προσωπικότητας, και εντάσσεται σε έναν κόσμο ενότητας και όχι πολλαπλότητας. Αποτελείται από ένα Ουράνιο μέρος και ένα Γήινο, ένα Άφθαρτο Εγώ και ένα φθαρτό, που είναι και οι πραγματικοί του γονείς.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΔΥΝΑΜΗ. Η ΤΙΜΗ ΕΙΝΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΜΟΥ.

 Για τους Σαμουράι, πάνω από όλα βρίσκεται η έννοια της Τιμής.

Φτάνουν έτσι σε τέτοια επίπεδα έμπρακτης απόδοσης της Τιμής, που η ίδια τους η ζωή δεν έχει καμία αξία χωρίς την ύπαρξη αυτής της Τιμής.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΜΕΣΑ. Η ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΜΟΥ.

Μπορεί να καταφέρει ό,τι χρειάζεται και απαιτείται από το Ιδανικό που Υπηρετεί, μέσω μιας αυστηρής Πειθαρχίας, Είναι πρώτος αυτός που εφαρμόζει μια τέτοια πειθαρχία στον εαυτό του και στη συνέχεια αυτό λειτουργεί και στο περιβάλλον του, μέσα στον κόσμο που ζει.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΜΑΓΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ. Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΕΙΝΑΙ Η ΜΑΓΕΙΑ ΜΟΥ.

 Όλα αυτά που θεωρούνται σαν οι μαγικές δυνάμεις των μεγάλων Πολεμιστών, είναι εδώ στους Σαμουράι, μια Εσωτερική Δύναμη, που δεν είναι άλλη από την ανάπτυξη των Αρετών και την αντανάκλασή τους προς τα έξω.

Έτσι με την πρώτη ματιά οι Ιππότες αυτοί ξεχώριζαν, γιατί αληθινά κατείχαν Εσωτερικές Δυνάμεις- Αρετές.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΖΩΗ ΟΥΤΕ ΘΑΝΑΤΟ, ΤΟ ΑΙΩΝΙΟ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΜΟΥ.

 Εδώ είμαστε μπροστά στο μεγάλο μυστήριο της ζωής και του θανάτου.

Αλλά για τον πραγματικό Πολεμιστή δεν έχει σημασία αν την επόμενη στιγμή βρεθεί να αντιμετωπίζει τον θάνατο, ακόμη και αν πεθάνει, αρκεί να πεθάνει ένδοξα. Η Ζωή δεν είναι γι' αυτόν η καθημερινότητα, αλλά κάτι πιο βαθύ, είναι εκεί που συναντά τοΑιώνιο και το Αιώνιο δεν έχει σύνορα ,δεν έχει περιορισμούς.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΣΩΜΑ. Η ΑΝΔΡΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ.

Επίσης στον Κανόνα αυτόν βλέπουμε ότι έχει υπερβεί τους περιορισμούς του μεταβαλλόμενου σώματός του. Μέσα από αυτήν την υπέρβαση γεννιέται η Αρετή της Ανδρείας.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΜΑΤΙΑ. Η ΑΣΤΡΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ.

Τα φυσικά μάτια, είναι τυφλά μπροστά στην ισχυρή λάμψη της αστραπής, που φωτίζει τα πάντα. Μπορεί δηλαδή να βλέπει ο Σαμουράι πολύ πιο πλατιά και με ένα τέτοιο τρόπο, σαν να ενώνεται με αυτήν την απέραντη δύναμη της αστραπής ή της Φύσης.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΑΥΤΙΑ. Η ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΥΤΙΑ ΜΟΥ.

Με μια άλλη πιο εσωτερική αίσθηση, είναι που ακούει τα πάντα, χωρίς να έχει ανάγκη για να χρησιμοποιήσει τα φυσικά αυτιά του.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΜΕΛΗ. Η ΓΡΗΓΟΡΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΚΡΑ ΜΟΥ.

 Όταν υπάρχουν ιστορίες Πολεμιστών που κινούνταν τόσο γρήγορα, σαν να πετάνε πραγματικά, καταλαβαίνουμε ότι η γρηγοράδα και γενικά η ταχύτητα ήταν μια ακόμη ανεπτυγμένη Δύναμη των Πολεμιστών αυτών. Η κίνησή τους έμοιαζε πολλές φορές με αυτήν των Στοιχείων της Φύσης, του νερού ή του αέρα και γίνονταν πράγματι ένα με αυτά τα Στοιχεία όταν βρίσκονταν σε δράση.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΣΚΟΠΟΥΣ. Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΜΟΥ.

Οι Σκοποί για αυτούς τους Πολεμιστές, είναι ο ίδιος ο Νόμος.

Είναι μια Ανώτερη Δύναμη ή Αρχή, που δίνει το ανάλογο αποτέλεσμα σε κάθε κίνηση, σε κάθε Δράση στα πάντα μέσα στο Σύμπαν.

Είναι δηλαδή το Κάρμα, που ενεργεί δυναμικά πάνω στον καθένα.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΘΑΥΜΑΤΑ. ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΜΟΥ.

 Αυτό που ορίζει τις ζωές μας είναι το ίδιο το Πεπρωμένο, που εδώ όμως οι Σαμουράι το μετατρέπουν σε θετική ενέργεια Δράσης, μέσα από μια Βουλητική προσπάθεια και με έναν σταθερό και συνεχόμενο τρόπο.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΑΡΧΕΣ. ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ.

 Μπορεί δηλαδή σαν Πολεμιστής που έχει κατακτήσει κατώτερα επίπεδα του μικρού του εγώ, ή προσωπικότητας, να είναι πάνταευλύγιστος, σαν ένα μπαμπού, που δεν σπάει στην δύναμη του ανέμου. Και να μπορεί να ενταχτεί, ανά πάσα στιγμή σε οποία κατάσταση και να του παρουσιαστεί.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΦΙΛΟΥΣ. Ο ΝΟΥΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΦΙΛΟΣ ΜΟΥ.

 Αν και πολλές φορές ο νους θεωρείται σαν ο μεγαλύτερος εχθρός του Πολεμιστή, εδώ θα καταφέρει να μετατρέψει αυτήν την δύναμη του Νου, σε έναν Σύμμαχο. Θα Μπορεί δηλαδή να μάχεται μαζί με αυτόν, να γίνει το όπλο του ενάντια σε κάθε εμπόδιο.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΕΧΘΡΟΥΣ. Η ΑΦΡΟΣΥΝΗ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΜΟΥ.

Ο πιο μεγάλος εχθρός για τους Σαμουράι, αλλά και για κάθε Πολεμιστή, είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Έτσι λέγεται ότι ο πιο μεγάλος Πολεμιστής είναι αυτός που έχει νικήσει έστω και μια φορά τον εαυτό του, παρά χίλιες φορές στην μάχη.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΠΑΝΟΠΛΙΑ. Η ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΝΟΠΛΙΑ ΜΟΥ.

Η Πανοπλία των Σαμουράι ήταν σαν ένα απόρθητο κάστρο, με ελάχιστα τρωτά σημεία. Η μεγαλύτερη όμως προστασία αλλά και δύναμη, όπως αναφέρει και ο κανόνας αυτός, βρίσκεται στίς Αρετές.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΚΑΣΤΡΑ. ΤΟ ΑΤΑΡΑΧΟ ΠΝΕΥΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΆΣΤΡΟ ΜΟΥ.

 Επίσης η δύναμη που βρισκόταν μέσα στο Πνεύμα αυτών των μεγάλων Πολεμιστών, είναι ίδια με την δύναμη που έχει ένα αδιάσπαστο κάστρο.

Τίποτα δεν μπορούσε να τους ταράξει , γιατί πράγματι είχαν αναπτύξει μια ατσάλινη δύναμη του Πνεύματος.


- ΔΕΝ ΕΧΩ ΣΠΑΘΙ. ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΠΑΘΙ ΜΟΥ.

 Ο Σαμουράι ήταν συνδεδεμένος πολύ στενά με το σπαθί του.

Ήταν ένα δημιούργημα ιδιαίτερο γι' αυτόν, που εξέφραζε μια υπερφυσική δύναμη, αλλά και μια ιδιαίτερη ομορφιά.

Ο κανόνας αυτός που είναι και ο τελευταίος λέει ότι το αληθινό σπαθί του Ιππότη- Σαμουράι είναι το όνειρο του να γνωρίσει τον Αληθινό του Εαυτό, να γνωρίσει το Πνεύμα του.



Συνέχεια. . . »

Κοινωνικά Δίκτυα

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...