Monday 31 March 2014

Βίντεο: Έτσι ήταν η Αρχαία Αθήνα

Ενα τρίλεπτο βίντεο που κατασκευάζει την είκονα του Αθηναικού Πολιτισμού. Δείχνει πως είναι δομημένη μια παραδοσιακή κοινωνία με το Ναό της (ο Παρθενώνας και το Άγαλμα της Αθηνάς) στο Κέντρο της πόλης να επιδεικνύει τη Φιλοσοφία, την Τέχνη, την Επιστήμη και το Μεγαλείο αυτού του Πολιτισμού. Έρχεται σε αντιπαράθεση με την εποχή μας που το ''κέντρο'' της πόλης είναι η Αγορά (επιχειρήσεις, τράζπεζες, χρηματηστήριο) και η αποθέωση του χρήματος που έχει οδηγήσει την κοινωνία μας σ αυτά τα άθλια επίπεδα.



 



Συνέχεια. . . »

Sunday 30 March 2014

Αρχαία φιλοσοφία και χριστιανισμός


Η στάση των χριστιανών απέναντι στους εθνικούς (=μη χριστιανούς) φιλοσόφους. Ανάμεσα στους πρώτους Έλληνες χριστιανούς υπάρχουν και φιλόσοφοι: ο άγιος Ιουστίνος, ο άγιος Αθηναγόρας ο Αθηναίος, ο άγιος Αριστείδης (2ος αι.), ο στωικός Πάνταινος και οι μαθητές του, όπως ο Κλήμης ο Αλεξανδρέας (3ος αι.), κ.π.ά.


Αργότερα, οι μεγάλοι Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας είναι και μεγάλοι Έλληνες φιλόσοφοι και συνεχίζουν την ελληνική φιλοσοφία, πράγμα που φυσικά αρνούνται (με φανατισμό που αγγίζει τα όρια του ρατσισμού) οι σημερινοί «αρχαιολάτρες» (νεοπαγανιστές). Η περί ενσάρκωσης του Θεού ιδέα και η ένωσή του με τον άνθρωπο, καθώς και η θέωση του ανθρώπινου σώματος κ.τ.λ. (ιδέες που προκύπτουν από την εμπειρία και αναλύονται φιλοσοφικά από τους αγίους Πατέρες) δεν είναι μικρότερου φιλοσοφικού ενδιαφέροντος από τις περί θείου ιδέες των αρχαίων φιλοσόφων, ούτε και «λιγότερο φιλοσοφικές» από τις ιδέες των στωικών και των νεοπλατωνικών, που συνεχώς στρέφονται γύρω από τη σχέση του θείου (όπως το αντιλαμβάνονται) με τον κόσμο και τον άνθρωπο.

Κατά το Χρήστο Γιανναρά, ο τελευταίος μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος του αρχαίου κόσμου είναι ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ενώ οι γνωστοί ως φιλόσοφοι του βυζαντινού κόσμου, όπως ο Ψελλός, δεν είναι ιδιαίτερα δημιουργικοί στοχαστές (Χρ. Γιανναρά, Ορθοδοξία και δύση στη νεώτερη Ελλάδα, αρχή του βιβλίου).

Στην πατερική και βυζαντινή παράδοση διατηρείται η φιλοσοφία ως μέθοδος γνώσης του κόσμου και απορρίπτεται (πολύ σωστά) ως μέθοδος προσέγγισης του Θεού, αφού ο Θεός είναι πλέον γνωστός στους ανθρώπους, ενσαρκωμένος ως άνθρωπος, και η γνώση Του είναι εντελώς εμπειρική και κατορθώνεται με την κάθαρση της καρδιάς. Ο φιλοσοφικός στοχασμός δε μπορεί να προσφέρει καμιά πραγματική γνώση του Θεού, αλλά μόνο υποθέσεις, γι’ αυτό και οι εθνικοί (=μη χριστιανοί) φιλόσοφοι έλεγαν άλλα ο ένας κι άλλα ο άλλος για το θείο κόσμο.


Τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες ποια είναι η στάση των χριστιανών απέναντι στους εθνικούς φιλοσόφους;

Καθώς γίνονται χριστιανοί, οι λόγιοι του ελληνορωμαϊκού κόσμου –από τους οποίους προέρχονται το 2ο αι. μ.Χ. οι Απολογητές και, ήδη από τότε, οι Πατέρες της Εκκλησίας– αντιμετωπίζουν επιλεκτικά την αρχαία φιλοσοφία [1]. Για την ακρίβεια, αποδέχονται σε μεγάλο βαθμό το τμήμα της που αφορά στην ανθρώπινη ηθική [2] και εξολοκλήρου ό,τι αφορά στη γνώση του κόσμου (της, κατά τους χριστιανούς, κτίσεως) και αντικαθιστούν τα μεταφυσικά δόγματα (δηλ. απόψεις) των αρχαίων φιλοσόφων με την εμπειρική γνώση για το Θεό και τα συναφή θέματα, που προκύπτει από την κάθαρση της καρδιάς, το φωτισμό και τη θέωση και επαληθεύεται με την επιστήμη της διάκρισης των πνευμάτων.

Ήδη στην κλασική και ελληνιστική αρχαιότητα οι φιλόσοφοι και οι σχολές που προέκυπταν απ’ αυτούς απέρριπταν (και μάλιστα με πολύ σκληρά λόγια) διδασκαλίες άλλων φιλοσόφων ή «αντίπαλων» σχολών: ο Ηράκλειτος τον Πυθαγόρα, ο Ξενοφάνης τον Εμπεδοκλή, ο Αριστοτέλης τον Πλάτωνα και τους κυνικούς, ο στωικός Διότιμος, ο σκεπτικός (πυρρωνιστής) Τίμων αλλά και ο Πλούταρχος τον Επίκουρο, ο Επίκουρος σχεδόν όλους τους άλλους κ.ο.κ.

Η απόρριψη λοιπόν από τους χριστιανούς φιλοσόφους δογμάτων άλλων φιλοσοφικών σχολών (από μερικούς και της φιλοσοφίας εν γένει, πράγμα ακραίο που δεν επικράτησε ως κυρίαρχη θέση στην πατερική παράδοση), εκτός από εύλογη (ακόμη και σήμερα μεταξύ των επιστημόνων υπάρχουν «αντίπαλες» τάσεις), ήταν και κάτι σύνηθες στον ελληνικό κόσμο. Υπάρχει βέβαια μια διαφορά: τα μεταφυσικά δόγματα των εθνικών φιλοσόφων προέρχονταν από στοχασμό και ήταν αυθαίρετα (γι’ αυτό και ποίκιλλαν), ενώ των χριστιανών από την εμπειρία της θέωσης, ήταν δηλαδή γνώση προερχόμενη από την εμπειρία και στη συνέχεια επεξεργασμένη και εκφρασμένη με τα εργαλεία του ανθρώπινου νου, όπως αντίστοιχα η γνώση του κόσμου.

Γι’ αυτό και το Συνοδικό της Ορθοδοξίας, αναφερόμενο κυρίως στις νεοπλατωνικές ιδέες του Ιωάννη Ιταλού, απορρίπτει ως αιρετικούς εκείνους που σπουδάζουν την ελληνική φιλοσοφία πιστεύοντας τα μεταφυσικά της δόγματα, ενώ αποδέχεται ως χριστιανούς εκείνους που τη σπουδάζουν «διά παίδευσιν», δηλαδή ως μέρος της φιλοσοφικής κατάρτισής τους.

Έτσι, οι Πατέρες της Εκκλησίας απέρριψαν αρχαίες φιλοσοφικές ιδέες που η θεοπτική εμπειρία των αγίων αποδεικνύει εσφαλμένες, όπως η αιωνιότητα του κόσμου, ο ρόλος του δημιουργού Θεού ως απλού διακοσμητή (και όχι δημιουργού εκ του μηδενός), ο απρόσωπος χαρακτήρας του θείου (ως δυνάμεως), η μετεμψύχωση, η προΰπαρξη των ψυχών, ο πλατωνικός κόσμος των ιδεών κ.λ.π. Αντίθετα, στον τομέα της γνώσης του κόσμου συνεχίζουν σαφώς τους προγενέστερους φιλοσόφους, ακολουθώντας, όπως και εκείνοι, τη μέθοδο της παρατήρησης και του στοχασμού. Αρχίζοντας, ούτως ειπείν, από το χριστιανό Γαληνό, το «διάδοχο του Ιπποκράτη», βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά σοβαρή παράδοση φιλοσοφικών (κοσμολογικών και ανθρωπολογικών) έργων που αποτελεί μέρος της πατερικής γραμματείας.

«Το μεν εξεταστικόν τε και θεωρητικόν εδεξάμεθα, όσον δε εις δαίμονας φέρει και πλάνην και απωλείας βυθόν διεπτύσαμεν» τονίζει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον Επιτάφιο εις τον Μέγαν Βασίλειον (δηλ. “δεχτήκαμε το ερευνητικό και θεωρητικό πνεύμα και απορρίψαμε ότι οδηγεί προς δαίμονες, πλάνη και βυθό απώλειας” – δηλ. τη μαγεία, τις μαντείες, τις ποικίλες λατρείες κ.λ.π.).

Και αλλού γράφει: «Ή γαρ φιλοσοφητέον, ως ο εμός λόγος, ή τιμητέον την φιλοσοφίαν» (=θα έλεγα ότι ή πρέπει να φιλοσοφεία κάποιος ή [έστω] να τιμά τη φιλοσοφία – Λόγος ΚΕ΄, Εις Ηρώνα τον φιλόσοφον, PG 35, 1197Α).

Αυτή είναι η διάκριση φιλοσοφίας και θεολογίας στον πατερικό χώρο, η διάκριση μεταξύ γνώσης του κόσμου και γνώσης του Θεού. Απορρίφθηκε η παρέμβαση του ενός χώρου στον άλλο, δηλαδή η απόπειρα κατοχής του Θεού με τα εργαλεία της φιλοσοφίας, ενώ η προσπάθεια της θεσμικής Εκκλησίας να ποδηγετήσει την επιστημονική έρευνα ήταν κάτι άγνωστο στον πατερικό χώρο. Συνέβη μόνο στη διαστρεβλωμένη χριστιανοσύνη του ευρωπαϊκού μεσαίωνα, στην οποία, σημειωτέον, η αρχαία πατερική παράδοση αγνοήθηκε, γι’ αυτό αγνοήθηκε και κατά την επιστημονική επανάσταση των νεώτερων χρόνων, με συνέπεια να απορριφθεί ο χριστιανισμός ως συνώνυμο της πνευματικής τρομοκρατίας και του σκοταδισμού.


Η άλλη πλευρά: πολέμιοι της φιλοσοφίας

Αντίθετα με τους παραπάνω, άλλοι πρώιμοι χριστιανοί συγγραφείς της εποχής, όπως ο Τατιανός ο Σύρος (αυτοχαρακτηριζόμενος από αντίδραση «ο κατά βαρβάρους φιλοσοφών», Προς Έλληνας, P.G., τόμ. 6, 888Β), ο άγιος Θεόφιλος Αντιοχείας και ο Ερμείας ο «φιλόσοφος», αντιμετώπισαν εχθρικά την «ανθρώπινη σοφία» των φιλοσόφων και τους διέσυραν ανενδοίαστα, είτε καταγγέλλοντάς τους για ηθική διαφθορά είτε καταλογίζοντάς τους θεολογικούς «λήρους», αφού, επειδή είναι κατ’ ουσίαν «μωροί», ως μη έχοντες σοφία από Θεού, «ουδέ σύμφωνα ουδέ ομόλογα οι φιλόσοφοι προς αλλήλους λέγοντες, εκτίθενται τα δόγματα» (Ερμείας, Διασυρμός των έξω φιλοσόφων, P.G., ό.π., 1169Α).

Αφετηρία της πολεμικής τους οι συγγραφείς αυτοί θέτουν τον περίφημο στίχο του αποστόλου Παύλου από την επιστολή προς Κολοσσαείς 2, 8: «Βλέπετε μή τις υμάς έσται ο συλλαγωγών διά της φιλοσοφίας και κενής απάτης, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων, κατά τα στοιχεία του κόσμου και ου κατά Χριστόν».

Εκεί ωστόσο ο Παύλος καταπολεμεί «θρησκεία των αγγέλων» (Κολοσσ. 2, 18), που προφανώς αυτοχαρακτηριζόταν «φιλοσοφία» ενώ, στην πραγματικότητα, ανήκε στα σωτηριολογικά κινήματα της εποχής (προδρομικά γνωστικά κινήματα) [3] που συνδύαζαν μια ιδιότυπη «λαϊκή φιλοσοφικότητα» με πλείστες διατάξεις και αντιλήψεις θρησκευτικού τύπου (πρβ. ό.π., 2, 16: «Μη ουν τις υμάς κρινέτω εν βρώσει ή εν πόσει ή εν μέρει εορτής ή νουμηνίας ή σαββάτων»).

Είναι πασίγνωστο στους μελετητές ότι, κατά την εποχή του αποστόλου Παύλου, φιλοσοφία και θρησκεία δεν ήταν πάντα σαφώς διακεκριμένα. Επομένως ανάλογες αναφορές πρέπει να εξετάζονται με προσοχή: ο Παύλος μιλάει για μια μαγικο-θρησκευτική λατρεία και όχι για την ελληνική φιλοσοφία, λατρεία ανάλογη με τα σύγχρονα κινήματα ανατολικής θρησκευτικότητας (γιόγκα, τάι τσι, φενγκ σούι κ.λ.π.) [4]. Ο Τατιανός, ο Θεόφιλος και ο Ερμείας ωστόσο αναφέρονται στους φιλοσόφους και όχι στις λατρείες της εποχής τους.


Οι προ χριστού χριστιανοί

Ο Αθηναίος απολογητής του 2ου αιώνα άγιος Αθηναγόρας, ο «χριστιανός φιλόσοφος», αποφαίνεται: «Οι στωικοί, αν και θεωρητικά πολλαπλασιάζουν το θείον, στην πράξη θεωρούν πως ο Θεός είναι ένας», Αθηναγόρου, Πρεσβεία περί χριστιανών, P.G., ό.π., 904Α – πρβ. τον 4ο αι., «και παρ’ Έλλησι, φαίεν αν, μία θεότης, ως οι τα τελεώτερα παρ’ εκείνοις φιλοσοφούντες…», (δηλ. και ανάμεσα στους Έλληνες [=ειδωλολάτρες] ένας θεωρείται ο Θεός, όπως γράφουν οι τελειότεροι φιλόσοφοί τους, Γρηγόριος Θεολόγος, Λόγος Θεολογικός 5ος, κεφ. 15, P.G. τόμ. 36, 149Β).


Ο Ιουστίνος μιλάει για «το έμφυτον παντί γένει ανθρώπων σπέρμα του λόγου» (Απολογία Β΄, κεφ. 8), για τον «σπερματικόν θείον Λόγον» (ό.π., κεφ. 13) μέσω του οποίου οι εθνικοί συγγραφείς «αμυδρώς εδύναντο οράν τα όντα». Ο όρος, που καθιερώθηκε στο χριστιανισμό ως η κορύφωση της αποδοχής της προχριστιανικής σοφίας, έχει στωική προέλευση. Κατά τους στωικούς «ο Θεός είναι ο σπερματικός λόγος του σύμπαντος» (Διογένης Λαέρτιος 7, 136).

Ο Ιουστίνος επίσης διακρίνει τους ανθρώπους, από καταβολής κόσμου, σε «άνευ λόγου βιώσαντας», οι οποίοι «άχρηστοι και εχθροί τω Χριστώ ήσαν, και φονείς των μετά λόγου βιούντων», και σε «μετά λόγου βιώσαντας και βιούντας», οι οποίοι «Χριστιανοί και άφοβοι και ατάραχοι υπάρχουσι» (Απολογία Α΄). Ο «μετά λόγου» και «άνευ λόγου» βίος, καθώς και η περί αφοβίας και αταραξίας αναφορά, παραπέμπουν ευθέως στα στωικά ανάλογα, όπως και η διάκριση των ανθρώπων, από ηθικής απόψεως, σε «φαύλους» και «σπουδαίους» (Απολ. Β΄, 7), από τους οποίους οι πρώτοι ταυτίζονται με τους «αμαρτάνοντας», ενώ οι δεύτεροι με τους «κατορθούντας», δηλαδή τους «πανταχού κατά λόγον τον ορθόν νομοθετήσαντας και φιλοσοφήσαντας ανθρώπους», τους οποίους αναφέρει αμέσως παρακάτω, και τους οποίους («οίον Σωκράτην και τους ομοίους») οι «φαύλοι δαίμονες» ενέργησαν «διώκεσθαι, και εν δεσμοίς είναι».

Οι «προγεγραμμένοι του Χριστού κατά το ανθρώπινον» (ό.π., κεφ. 10), μεταξύ των οποίων, εκτός του Σωκράτη, «Ηράκλειτον μεν… και Μουσώνιον δε εν τοις καθ’ ημάς, και άλλους οίδαμεν», «αμυδρώς εδύναντο οράν τα όντα», όπως είπαμε, «διά της ενούσης εμφύτου του λόγου σποράς», οι χριστιανοί όμως «τον από αγεννήτου και αρρήτου Θεού Λόγον μετά τον Θεόν προσκυνούμεν και αγαπώμεν…». Γι’ αυτό, «μεγαλειότερα πάσης ανθρωπίνης διδασκαλίας φαίνονται τα ημέτερα», καθόσον «έτερόν εστι σπέρμα τινός και μίμημα κατά δύναμιν δοθέν, και έτερον αυτό ού κατά χάριν την απ’ εκείνου η μετουσία και μίμησις γίνεται» [δηλ. οι προ Χριστού πιστοί του αληθινού Θεού είχαν αμυδρή θέα των όντων, εξαιτίας του έμφυτου θείου λόγου που διέθεταν, όμως εμείς έχουμε τον ίδιο το θείο Λόγο (το Χριστό), γι' αυτό και η χριστιανική διδασκαλία φαίνεται μεγαλειωδέστερη από κάθε ανθρώπινη διδασκαλία].

Τον 6ο αι. ο άγιος Αναστάσιος Αντιοχείας αναφέρει ότι ο Πλάτωνας εμφανίστηκε στο όνειρο ενός φανατικού μοναχού, που τον έβριζε για τις μεταφυσικές πλάνες του, του εξήγησε ότι έχει σωθεί διά του Χριστού και τον παρακάλεσε “να μη αμαρτάνη υβρίζων” (P.G., τόμ. 89, 764. Το μνημονεύει ο άγιος Νεκτάριος στο Περί της αθανασίας της ψυχής και των ιερών μνημοσύνων, 1901, κεφ. Γβ΄).


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Για μια συνολική αποτίμηση των σχέσεων του χριστιανισμού με τη φιλοσοφική, αλλά και τη θρησκευτική πραγματικότητα του ελληνορωμαϊκού κόσμου, βλ., μεταξύ πολλών άλλων, Jean Pépin, «Ελληνισμός και Χριστιανισμός», στο Francois Châtelet (επιμ.), Η Φιλοσοφία, τόμ. Α΄, Από τον Πλάτωνα ώς τον Θωμά Ακινάτη, μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, Γνώση, Αθήνα 1999, και Γ. Ζωγραφίδη, «Βυζαντινή Φιλοσοφία» στο Κ. Ιεροδιακόνου-Σ. Βιρβιδάκης (επιμ.), Ελληνική Φιλοσοφία, Αθήνα, Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 1999.

[2] Ως τεκμηρίωση του παρόντος αρκεί μια ανάγνωση των δύο Απολογιών του αγίου Ιουστίνου του Φιλοσόφου (P.G. τ. 6) και του λόγου (στην πραγματικότητα, επιστολής) του Μ. Βασιλείου Προς τους νέους, όπως αν εξ Ελληνικών ωφελοίντο λόγων (P.G. 31, 564 εξ.). Ο Χρυσόστομος επίσης προβάλλει ως ηθικά παραδείγματα τον Πλάτωνα και το Σωκράτη, τον Αριστείδη, το Διογένη και τον Επαμεινώνδα (Προς άπιστον πατέρα, P.G. 47, 332-348) και άλλοι άλλα.

[3] Πρβ. Σάββα Αγουρίδου, Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, Γρηγόρης, Αθήναι 1971, σελ. 291: «Το χαρακτηριστικόν της ετεροδιδασκαλίας των Κολοσσών ήτο η λατρεία των “στοιχείων του κόσμου τούτου”, δηλ. των πνευμάτων ή αγγέλων, που κυβερνούν τον κόσμον, και μία ιουδαϊκού τύπου άσκησις, κατά τινα τρόπον συνδεομένη προς τας κοσμικάς ταύτας αγγελικάς δυνάμεις. Η ετεροδιδασκαλία αύτη ηξίου δι’ εαυτήν το όνομα της ανωτέρας γνώσεως ή φιλοσοφίας, εκ δε της λέξεως “θρησκεία”, ήν χρησιμοποιεί ο Παύλος εν 2,18, φαίνεται ότι, όπως εν γένει εις τας μυστηριακάς θρησκείας, οι λάτρεις των ουρανίων δυνάμεων εν Κολοσσαίς είχον τελετήν μυήσεως…».

[4] Για μια κριτική αξιολόγηση της θέσης των κινημάτων αυτών στο σύγχρονο δυτικό κόσμο –και αντιπαραβολή με τη θέση της αρχαίας ελληνικής και της νεότερης φιλοσοφίας, της χριστιανικής θεολογίας κ.λ.π.– βλ. Νικόλα Σεβαστάκη, Η αλχημεία της ευτυχίας – δοκίμιο για τη σοφία της εποχής, Πόλις, Αθήνα 2000.


Συγγραφέας: Θοδωρής Ρηγινιώτης
Πηγή: rethemnosnews.gr
Συνέχεια. . . »

Saturday 29 March 2014

Zeitgeist: η Ταινία!

«Το Zeitgeist είναι μία ταινία για θεωρίες συνωμοσίας, μία πομπώδης ανάλυση για το πως μικρές ομάδες ανθρώπων προσπαθούν παρασκηνιακά να ελέγξουν τις μάζες…»

Κυρίες και κύριοι, με χαρά σας ανακοινώνω πως ο χριστιανισμός δεν αποτελεί παρά μία φθηνή αντιγραφή της λατρείας του Αιγύπτιου θεού Ώρου και μέσο κοινωνικού ελέγχου, ότι το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου σχεδιάστηκε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και ότι όσο και να παιδεύεστε να δουλεύετε σύντομα θα καταλήξετε υπερχρεωμένοι μιας και το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα είναι σχεδιασμένο για αυτό ακριβώς τον λόγο!


Δείτε εδώ το πρώτο το δεύτερο και το τρίτο μέρος!


Σας φαίνονται εξωφρενικά όλα τα παραπάνω; Αυτά τουλάχιστον υποστηρίζει η -ντοκιμαντερίστικου στυλ- ταινία Zeitgeist που έκανε το ντεμπούτο της στον παγκόσμιο ιστό τον Ιούνιο του 2007. Μία ταίνια που σίγουρα αξίζει να δείτε, ακόμα και αν δεν θέλγεστε από τις θεωρίες συνωμοσίας.

«Καλά, τι έγινε και ο Κουμαρτζής άρχισε να ασχολείται με θεωρίες συνωμοσίας;», θα αναρωτηθείτε το δίχως άδικο. Αφήστε με να σας εξηγήσω…


Zeitgeist: Δίνοντας Άλλη Δυναμική στις Θεωρίες Συνωμοσίας

Δεν έχει περάσει πολύ καιρός από τότε που ένας φίλος Έλληνας με επισκέφθηκε στην οικία μου στο Λονδίνο, μιλώντας μου με περισσό ενθουσιασμό για μία ταινία που «εξηγεί πως η θρησκεία, η τρομοκρατία και οι τράπεζες χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και την καθοδήγηση των μαζών»! Μέσα από συζητήσεις με γνωστούς διαφόρων εθνικοτήτων κατάλαβα σταδιακά ότι το Zeitgeist είχε αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα παγκοσμίως μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Δεν ήταν όμως αυτό που με εντυπωσίασε.

Σήμερα, ο μέσος άνθρωπος έχει την τάση να αντιδρά αφοριστικά όταν έρχεται σε επαφή με θεωρίες συνωμοσίας, θεωρίες δηλαδή ενάντια στις «επίσημες» εκδοχές των γεγονότων. Και η εν λόγω αντίδραση είναι σχεδόν ενστικτώδης! Κάπως έτσι, εξεπλάγην όταν συνειδητοποίησα ότι σχεδόν όλα τα άτομα με τα οποία συζητούσα για την ταινία είχαν θετική άποψη για τα όσα παρουσίαζε, πιστεύοντας μάλιστα έως ένα μεγάλο βαθμό στις «αποκαλύψεις» που πραγματοποιούσε!

Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, το Zeitgeist αποτελεί για εμένα ένα συνωμοσιολογικό φαινόμενο. Όχι τόσο λόγω των όσων παρουσιάζει (τα οποία λίγο έως πολύ έχουν ήδη παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό μέσω βιβλίων) αλλά εξαιτίας του αντίκτυπου που έχει στην πλειοψηφία των ανθρώπων.

Γιατί επομένως θεωρίες χιλιοσυζητημένες μέσα σε εκατοντάδες βιβλία που ουδέποτε κατάφεραν να τραβήξουν το ενδιαφέρον των πολλών, μετατράπηκαν μέσα σε μία 2ωρη ταινία στην απόλυτη… αποκάλυψη του αιώνα;


Θρησκεία: Η Μεγαλύτερη Απάτη Όλων των Εποχών

Για ποιες αποκαλύψεις μιλάμε όμως; Ας τα πάρουμε όλα από την αρχή, αναφέροντας λίγα λόγια και για τα τρία μέρη της ταινίας (θρησκεία – 11η Σεπτεμβρίου – τραπεζικό σύστημα) πριν αναζητήσουμε τα αίτια της δημοτικότητας της, καθώς και την πραγματική της αξία.

Το πρώτο μέρος τιτλοφορείται με το διόλου ουδέτερο τίτλο “Το Μεγαλύτερο Ψέμα που Ειπώθηκε Ποτέ!” και αποτελεί το πιο καλά στοιχειοθετημένο κομμάτι του Zeitgeist. Κατά τη διάρκεια του, ο παραγωγός Peter Joseph καταπιάνεται με το θέμα της θρησκείας και πιο συγκεκριμένα με αυτό του χριστιανισμού. Μέσα από γρήγορες εναλλαγές εικόνων και σκίτσων, μετά συνοδείας άλλοτε προσεκτικά επιλεγμένης μουσικής και άλλοτε της φωνής του εκφωνητή, 30 μόλις λεπτά μοιάζουν αρκετά ώστε να έρθουμε σε μια πρώτη επαφή με στοιχεία που καταλαμβάνουν εκατοντάδες χιλιάδες σελίδες βιβλίων.



«Πνευματικότητα είναι ένας παρεξηγημένος όρος που στην πραγματικότητα σημαίνει το πάρε-δώσε με κάποιο εκκλησιαστικό ίδρυμα.»
Chongyam Trungpa Rinpoche,
Θιβετιανός βουδιστής δάσκαλος


Τι αναφέρουν τα εν λόγω στοιχεία; Ότι, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο Ιησούς Χριστός “έζησε” κατά ένα μεγάλο μέρος ακριβώς όπως ο αιγύπτιος θεός Ώρος! Τι θέλω να πω; Και οι δύο γεννήθηκαν στις 25 Δεκεμβρίου από παρθένα μητέρα (Παναγία – Ίσιδα), λατρεύτηκαν από τρεις μάγους-βασιλιάδες που ακολούθησαν ένα άστρο από την ανατολή, θεωρήθηκαν παιδιά θαύματα στα 12 τους και βαφτίστηκαν στα 30, ταξίδευαν με 12 ακολούθους πραγματοποιώντας θαύματα όπως θεραπεία αρρώστων και περπάτημα πάνω στο νερό, τους αποκαλούσαν με ονόματα όπως “Ο Αμνός του Θεού”, “Η Αλήθεια” και “Το Φως”, ενώ προδόθηκαν, σταυρώθηκαν, θάφτηκαν και αναστήθηκαν τρεις ημέρες μετά! Ποιος λοιπόν αντέγραψε ποιον; Αρκεί να αναφέρω ότι η λατρεία του θεού Ώρου χρονολογείται στο 3.000 π.Χ..

Οι Ιησούς και Ώρος όμως δεν ήταν οι μόνες θεότητες με ίδια ή παρόμοια “ζωή”. Αντιθέτως μάλιστα, υπάρχουν περισσότερες από 30 ανά τον κόσμο, όλες σχεδόν παλαιότερες του Ιησού όπως π.χ. ο Κρίσνα της Ινδίας (900 π.Χ.), ο δικός μας Διόνυσος (500 π.Χ.) και ο Περσικός θεός Μίθρας (1.200 π.Χ.).

Γιατί όμως να υπάρχει μία τόσο εκτεταμένη αντιγραφή μεταξύ διαφορετικών λαών, θεών και μυθολογιών; Διότι, όπως αναφέρει το Zeitgeist, δεν είναι απλά μία αντιγραφή αλλά αποτέλεσμα της παρατήρησης του Ήλιου και των αστερισμών στον αρχαίο ουράνιο θόλο, κάτι που εξηγείται αρκετά ικανοποιητικά μέσα στην ταινία, όπως π.χ. και γιατί οι περισσότεροι θεοί γεννήθηκαν στις 25 Δεκεμβρίου, γιατί είχαν παρθένα μητέρα, κ.λπ.

Όλα τα παραπάνω όμως δεν είναι θεωρίες συνωμοσίας, αλλά πραγματικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν μετά από αιώνες έρευνας. ’Aρα, δεν είναι και κάτι καινούργιο, όσο και αν μας δίνεται αυτή η εντύπωση. Μάλιστα, ώθησαν ουκ ολίγες φορές πνεύματα ανήσυχα σε δηλώσεις όπως αυτή του Thomas Paine (1737-1809): “Ο Χριστιανισμός είναι μία παρωδία της λατρείας του Ήλιου, στην οποία τοποθέτησαν έναν άνθρωπο ονόματι Χριστό στη θέση του Ήλιου και άρχισαν να τον λατρεύουν όπως λατρευόταν ο Ήλιος.”

Και το Zeitgeist συνεχίζει, πιάνοντας μεταξύ άλλων και το ζήτημα της ιστορικότητας του Ιησού, το οποίο έχει αποτελέσει ουκ ολίγες φορές αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης. Ποια είναι τα συμπεράσματα;

«Δεν θέλουμε να είμαστε αγενείς, αλλά ακριβείς. Δεν θέλουμε να πληγώσουμε τα συναισθήματα κανενός, αλλά θέλουμε να είμαστε ακαδημαϊκά σωστοί σε όσα κατανοούμε ως αλήθεια. Ο Χριστιανισμός απλά δεν στηρίζεται σε αληθινά γεγονότα. Ο Χριστιανισμός δεν είναι παρά μία ρωμαϊκή ιστορία που αναπτύχθηκε για πολιτικούς λόγους!»
Jordan Maxwell,
ερευνητής – ακαδημαϊκός

Όλα Συνδέονται

Όλα όμως τα παραπάνω είναι γνωστά σε αρκετούς και σαφώς δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ως “θεωρίες συνωμοσίας”, μιας και στηρίζονται σε ιστορικά στοιχεία και ακαδημαϊκές μελέτες. Από εδώ και πέρα όμως, το Zeitgeist επιχειρεί ένα συλλογιστικό άλμα, την πρώτη προσπάθεια να “συνδέσει τα πάντα”.

Σύμφωνα λοιπόν με την ταινία, τα πραγματικά αίτια πίσω από τη δημιουργία και στήριξη της εν λόγω θρησκείας είναι η θέληση των λίγων για έλεγχο και χειραγώγηση των μαζών. Ξεκινώντας από το ιστορικά τεκμηριωμένο γεγονός ότι ο Μεγάλος Κωνσταντίνος έκανε το πρώτο και ουσιαστικό βήμα ώστε ο Χριστιανισμός να γίνει αργότερα επίσημη θρησκεία του Βυζαντίου (επί Μέγα Θεοδοσίου, 380 μ.Χ.) προχωράει σε κάτι που οι περισσότεροι ιστορικοί σήμερα πιστεύουν, ότι οι πραγματικοί λόγοι πίσω από την εν λόγω ενέργεια ήταν πολιτικοί, για να καταλήξει έντεχνα και σχεδόν αθόρυβα στο συμπέρασμα πως πίσω από τον ίδιο υπήρχε μία παρασκηνιακή ομάδα που επιθυμούσε να μετατρέψει το χριστιανισμό σε μαζικό μέσο χειραγώγησης.

Και εδώ ακριβώς βρίσκεται το λεγόμενο “σημείο δίχως επιστροφή” όπου μία ιστορική έρευνα μετατρέπεται σε θεωρία συνωμοσίας. Είναι το τρίτο και τελευταίο βήμα στο συλλογισμό του 1ου μέρους της ταινίας, όπου μία υποκειμενική και αστήρικτη υπόθεση ντύνεται με την αξιοπιστία των δύο προηγούμενων βημάτων / γεγονότων ώστε να γίνει ασυνείδητα αποδεκτή. Κάπως έτσι, το Zeitgeist καταλήγει στο συμπέρασμα πως “οι Ρωμαίοι εφηύραν το χριστιανισμό αποκλειστικά ως μέσο κοινωνικού και οικονομικού ελέγχου της τότε πολιτισμένης Ευρώπης”!


Η Αμερικανική Κυβέρνηση Υπεύθυνη για την 11η Σεπτεμβρίου!

Σε αυτό το σημείο γίνεται το πέρασμα στο 2ο μέρος του ντοκιμαντέρ με τίτλο “Όλος ο Κόσμος μία Σκηνή”, το πλέον εντυπωσιακό της ταινίας ως προς τον τρόπο που παρουσιάζει και “δένει” μεταξύ τους τα γεγονότα. Αφορά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης και επιχειρεί να αποδείξει πως πίσω απ’ αυτό βρισκόταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ, στην προσπάθεια της να πείσει την αμερικανική κοινή γνώμη για την έναρξη του πολέμου στην ευρύτερη περιοχή του Αφγανιστάν.

Πως όμως στηρίζει τόσο ακραίους ισχυρισμούς; Απλά, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της εις άτοπου απαγωγής. Τι θέλω να πω; Αναφέρει αρχικά ολόκληρη την επίσημη εκδοχή των γεγονότων, ώστε στη συνέχεια να παρουσιάσει στοιχεία που ακυρώνουν ένα προς ένα τα επί μέρους σημεία της.

Κάπως έτσι, “αποκαλύπτει” ότι η θεωρία που θέλει τους δύο πύργους να πέφτουν από υπερβολική θερμοκρασία είναι ψευδής, παρουσιάζοντας δηλώσεις αυτόπτων μαρτύρων που κάνουν λόγο για πολλαπλές εκρήξεις, το γεγονός ότι οι πύργοι έπεσαν με ταχύτητα ελεύθερη πτώσης, ότι ένα τρίτο κτήριο δίπλα στους Δίδυμους Πύργους που δεν χτυπήθηκε από αεροπλάνο έπεσε επίσης δίνοντας την εντύπωση ότι καταστράφηκε με ελεγχόμενη κατεδάφιση, κ.α.!

Επιπλέον, αναφέρεται στον “μύθο” των 19 αεροπειρατών, “αποκαλύπτοντας” ότι καμία λίστα επιβατών των πτήσεων που καταλήφθηκαν από τους τρομοκράτες δεν περιείχε έστω και ένα από τα ονόματα των 19. Μάλιστα, τουλάχιστον 4 εξ αυτών είναι σήμερα… ζωντανοί!

“Δεν μπορούσα να το πιστέψω όταν είδα το όνομα μου μέσα στη λίστα των αεροπειρατών που έδωσε στη δημοσιότητα το FBI. Υπήρχε το όνομα μου και η ημερομηνία γέννησης μου, όμως δεν είμαι βομβιστής αυτοκτονίας. Είμαι εδώ! Είμαι ζωντανός και δεν έχω ιδέα πως να πιλοτάρω ένα αεροπλάνο.”, ανέφερε ο Abdulaziz al-Omari στη βρετανική εφημερίδα The Telegraph, δώδεκα μόλις μέρες μετά την 11η Σεπτεμβρίου!

Επιπλέον, η Επιτροπή της 11ης Σεπτεμβρίου που συστάθηκε στις ΗΠΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε κανενός είδους προειδοποίηση ή προετοιμασία της κυβέρνησης για τις εν λόγω τρομοκρατικές επιθέσεις. Και όμως, εν έτη 2002 το CNN International παρουσίασε στοιχεία που αποδείκνυαν πως η κυβέρνηση των ΗΠΑ δύο χρόνια πριν την επίθεση έκανε ασκήσεις ετοιμότητας σε ένα σενάριο όπου τρομοκράτες καταλαμβάνουν αεροπλάνα και τα χρησιμοποιούν ως όπλα τρομοκρατικής επίθεσης. Μάλιστα, ανάμεσα στους στόχους των τρομοκρατών ήταν οι Δίδυμοι Πύργοι και το Πεντάγωνο!

Πλήθος άλλων πραγματικών -ή τουλάχιστον πολύ κοντά στην πραγματικότητα- στοιχείων κάνουν την εμφάνιση τους στο 2ο μέρος του Zeitgeist, θέτοντας υπό ισχυρή αμφισβήτηση την επίσημη εκδοχή των γεγονότων. Γιατί όμως να φτάσει σε αυτό το σημείο η κυβέρνηση των ΗΠΑ;


Όλα Συνδέονται 

Και κάπου εδώ τα γεγονότα δίνουν τη θέση τους στις υποθέσεις, παρουσιάζοντας τη θεωρία συνωμοσίας του 2ου μέρους της ταινίας. Όπως υποστηρίζει το Zeitgeist, ο φόβος της τρομοκρατίας έχει χρησιμοποιηθεί κατά το παρελθόν ουκ ολίγες φορές για την καθοδήγηση της κοινής γνώμης ώστε να αποδεχθεί μέτρα μείωσης των ατομικών ελευθεριών των πολιτών. Έτσι και τώρα, τα τρομοκρατικά χτυπήματα σε ΗΠΑ (11 Σεπτεμβρίου 2001), Μαδρίτη (11 Μαρτίου 2004) και Λονδίνο (7 Ιουλίου 2005) ήταν σχεδιασμένα από τις κυβερνήσεις για αυτόν ακριβώς τον λόγο.

Που στηρίζεται όμως η γενίκευση της εν λόγω θεωρίας συνωμοσίας εκτός των ΗΠΑ; Για παράδειγμα, στην περίπτωση του Λονδίνου αποδείχθηκε αργότερα πως την ημέρα που έγιναν οι επιθέσεις στο λεωφορείο και στο μετρό, πραγματοποιούνταν ασκήσεις/ σενάρια τρομοκρατικών επιθέσεων στους ίδιους σταθμούς, την ίδια ώρα και με τον ίδιο τρόπο!

Κάπως έτσι, το Zeitgeist καταλήγει στο συμπέρασμα ότι: “Μεμονωμένες μονάδες μέσα στην κυβέρνηση σχεδίασαν τρομοκρατικές επιθέσεις ενάντια στους πολίτες τους, με σκοπό να καθοδηγήσουν την κοινή γνώμη ώστε να στηρίξει τα σχέδια τους. Αυτό γίνεται για χρόνια. Η 11η Σεπτεμβρίου ήταν μία δουλειά εκ των έσω!”


Χειραγώγηση Πολιτών και Κυβερνήσεων Μέσω του Τραπεζικού Συστήματος

Κάπως έτσι φτάνουμε στο πιο αδύναμα στοιχειοθετημένο και κατ’ επέκταση πιο “συνωμοσιολογικό” κομμάτι του Zeitgeist, το 3ο και τελευταίο μέρος που φέρει τον τίτλο “Μην σας Απασχολούν οι Άνθρωποι Πίσω από την Κουρτίνα”. Εδώ εξετάζεται το παρασκήνιο πίσω από τα μεγάλα οικονομικά κραχ των ΗΠΑ υποστηρίζοντας ότι αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου μίας μικρής ομάδας τραπεζιτών (J. P. Morgan, D. Rockfeller, κ.α.) για απόλυτο έλεγχο των πολιτών και της αμερικανικής κυβέρνησης.


Αν και αρχικά η όλη προσέγγιση μοιάζει να αφορά μόνο τις ΗΠΑ -μιας και γίνεται αναφορά στο οικονομικό πανδαιμόνιο του 1907, στο κραχ του 1929, στο πως η Federal Reserve Bank που εκδίδει το δολάριο κατάφερε να εξαφανίσει τον ανταγωνισμό (μόνο το 1929 έκλεισαν 5.400 ανεξάρτητες τράπεζες) - εντούτοις σύντομα η ταινία προχωράει σε αναλύσεις που δείχνουν ότι το πιστωτικό σύστημα που υπάρχει σήμερα παγκοσμίως οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια πολίτες και κυβερνήσεις στην υπερχρέωση, ενώ υποστηρίζει ότι σχεδόν όλοι οι μεγάλοι πόλεμοι (1ος και 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος, κ.λπ.) έχουν υποκινηθεί από το διεθνές τραπεζικό καρτέλ προς ίδιον όφελος!

Μάλιστα, τέτοια ακραία συμπεράσματα στηρίζονται από δηλώσεις αρκετών προέδρων των ΗΠΑ, όπως π.χ. του Woodrow Wilson που επέτρεψε την ίδρυση της Federal Reserve Bank:

“Το μεγάλο βιομηχανικό μας έθνος ελέγχεται από το δικό του τραπεζικό σύστημα. Το τραπεζικό μας σύστημα είναι ιδιωτικά διοικούμενο. Η ανάπτυξη του έθνους μας και, επομένως, όλες μας οι δραστηριότητες βρίσκονται στα χέρια λίγων ανθρώπων [...] που ελέγχουν και καταστρέφουν κάθε αυθεντική οικονομική ελευθερία για την προστασία των δικών τους συμφερόντων.

Έχουμε καταλήξει να είμαστε μία από τις χειρότερα ελεγχόμενες και απολύτως καθοδηγούμενες κυβερνήσεις του πολιτισμένου κόσμου. Δεν είμαστε πλέον κυβέρνηση της ελεύθερης γνώμης, μήτε εκλεγμένη από την πλειοψηφία, αλλά μία κυβέρνηση που εκλέγεται και καθοδηγείται από μικρές ομάδες ισχυρών ανθρώπων.”



Όλα Συνδέονται

Στο συγκεκριμένο κομμάτι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ πραγματικών γεγονότων και υποθέσεων είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτη, ίσως γιατί τα στοιχεία που υπάρχουν δεν δικαιολογούν ικανοποιητικά τις υποθέσεις / θεωρίες που παρουσιάζονται, κάτι που ώθησε τον παραγωγό Peter Joseph να επιδιώξει αυτό το θολό τοπίο εσκεμμένα.

Κάπως έτσι, αν τα όσα παρουσιάστηκαν έως τώρα σχετικά με το 3ο μέρος μπορεί να έχουν σχέση με την πραγματικότητα (αν και δεν στηρίζονται αρκετά με στοιχεία), από εδώ και πέρα οι συλλογισμοί που πραγματοποιούνται στο Zeitgeist μοιάζουν να ξεφεύγουν από τα όρια της λογικής. Τι θέλω να πω; Ούτε λίγο ούτε πολύ, η ταινία υποστηρίζει πως υπάρχει ένα παγκόσμιο σχέδιο ελέγχου πολιτών και κυβερνήσεων μέσω του τραπεζικού συστήματος, στο οποίο σταδιακά όλο το χρήμα -και κατ’ επέκταση η εξουσία- συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα κέντρα εξουσίας. Σύμφωνα πάντα με το Zeitgeist, το εν λόγω σχέδιο έχει ήδη επιτευχθεί στην Ευρώπη με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ παρασκηνιακά ετοιμάζεται στη βόρεια Αμερική με τη νομισματική ένωση των ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό και τη δημιουργία του νομίσματος Amero (κατά αντιστοιχία του Euro). Επίσης, ήδη υπάρχει Αφρικανική Ένωση, ενώ στα σκαριά βρίσκεται κάτι παρόμοιο και στην Ασία.

Επόμενο βήμα; Όλα τα παραπάνω κέντρα ελέγχου που θα δημιουργηθούν στις εκάστοτε ηπείρους να ενωθούν σε μία ενιαία παγκόσμια κυβέρνηση που θα μπορεί να ασκεί έλεγχο σε ολόκληρη τη γη. Σας φαίνονται υπερβολικοί οι ισχυρισμοί; Και όμως, δεν είναι κάτι καινούργιο στους συνωμοσιολογικούς κύκλους, κάτι που μου έκανε ξεκάθαρο και ο David Icke -ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή συνωμοσιολόγους παγκοσμίως- σε συζήτηση που είχαμε πριν από λίγους μήνες.

Βέβαια, για το Zeitgeist το παρασκηνιακό σχέδιο παγκόσμιου ελέγχου δεν σταματάει εδώ, μιας και μετά την εγκαθίδρυση μίας παγκόσμιας κυβέρνησης θα απομένει ένα ακόμα τελικό βήμα. Ποιο είναι αυτό; Κατ’ εμέ έχουμε ήδη χαθεί αρκετά -και επικίνδυνα- μέσα σε συνωμοσιολογικά σενάρια, οπότε ας σταματήσουμε κάπου εδώ και ας αφήσουμε τη συνέχεια για τις οθόνες σας.


Έρευνα Vs Πειθώ

Κάπου εδώ όμως πρέπει να σταματήσουμε τον χορό των “αποκαλύψεων”, ώστε να καθίσουμε πίσω και να αξιολογήσουμε τα δεδομένα που προσφέρονται απλόχερα και αφιλοκερδώς στο Zeitgeist.

Από τα τρία μέρη του ντοκιμαντέρ, το 1ο χαρακτηρίζεται από τη μεγαλύτερη αξιοπιστία των στοιχείων μιας και τα όσα αναφέρει έχουν δημοσιευθεί ήδη σε πλήθος βιβλίων και ακαδημαϊκών ερευνών. Το 2ο μέρος αν και παρουσιάζει πλήθος στοιχείων που είναι πραγματικά ή τουλάχιστον πολύ κοντά στην πραγματικότητα, χαρακτηρίζεται από μία εκτεταμένη αοριστία ως προς τη σύνδεση των στοιχείων με τις πηγές τους, χάνοντας έτσι έως ένα μεγάλο βαθμό την ερευνητική του αξία. Το 3ο μέρος όπως έχουμε ήδη πει είναι το πλέον αστήρικτο, μιας και παρουσιάζει κάποια στοιχεία στην αρχή αλλά αδυνατεί να αναφέρει έστω και κάποια ονόματα που κρύβονται πίσω από αυτή τη συνωμοσία σήμερα (παραμόνο ποιοι την ξεκίνησαν πριν από έναν αιώνα).

Επομένως, πως καταφέρνει να “πείσει” την πλειοψηφία των θεατών του; Επί της ουσίας, ο παραγωγός Peter Joseph εφαρμόζει στην εντέλεια την τεχνική ψυχολογικής πειθούς του Dale Carnegie (How to Win Friends and Influence People, εκδ. Simon and Schuster, 1936). Ο λόγος για την τεχνική του “Ναι-Ναι”, η οποία αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό κάθε καλού συνωμοσιολόγου και η σωστή εφαρμογή της δίνει τη δυνατότητα στον εκφωνητή να επηρεάσει σταδιακά την αντιληπτική ικανότητα του θεατή! Πως επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο; Ας πάρουμε για παράδειγμα το 2ο μέρος της ταινίας που αφορά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Ξεκινάει με πληροφορίες που είναι όντως πραγματικές (αλλεπάλληλες εκρήξεις, σχεδόν ελεύθερη πτώση των κτηρίων, κ.λπ. το πρώτο “ναι”), ακολουθούν πληροφορίες που είναι αρκετές ώστε να κάνουν τον αναγνώστη να αναρωτηθεί για το προηγούμενο δόγμα στο οποίο πίστευε (σενάρια/ ασκήσεις τρομοκρατικού χτυπήματος από το FBI που ταυτίζονται με τα γεγονότα του 2001, κ.λπ. το δεύτερο “ναι”) και κάπου εκεί εισάγει τη δική του ερμηνεία για το ποιος υποκινεί τα εκάστοτε γεγονότα ωθώντας σχεδόν αθόρυβα τον αναγνώστη να την αποδεχτεί (η κυβέρνηση είναι πίσω από όλα το τρίτο ναι).

Και η τεχνική πειθούς του Carnegie είναι μόνο μία από τις πολλές που χρησιμοποιήθηκαν κατά την παραγωγή του Zeitgeist, με αποτέλεσμα να ωθήσει αρκετούς σε σχόλια όπως αυτό του Jordyn Marcellus στην εφημερίδα Gauntlet του Πανεπιστημίου του Calgary (Καναδάς): «Για ταινία που στοχεύει στην καταπολέμηση της χειραγώγησης, η δημιουργία της στηρίζεται υπερβολικά σε τεχνικές χειραγώγησης!»


Τι Είναι Τελικά το Zeitgeist;

Επομένως, τι είναι το Zeitgeist; Εν συντομία, δεν παρουσιάζει αντίθετες απόψεις, αναφέρεται μόνο στις αποδείξεις που στηρίζουν τις θεωρίες που παρουσιάζει, δεν έχει άμεση σύνδεση μεταξύ αποδεικτικών στοιχείων και πηγών κάνοντας τον έλεγχο της εγκυρότητας του εξαιρετικά δύσκολο, δεν παρουσιάζει παρά λιγοστές απόψεις “ειδικών”, πραγματοποιεί συλλογιστικά άλματα βασιζόμενο σε έλλειψη στοιχείων ή υποκειμενική κρίση των υπαρχόντων, κ.λπ. ’Αρα, σίγουρα δεν είνα έρευνα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί ως τέτοια γιατί θα σας απογοητεύσει.

Από την άλλη όμως, αποτελεί μία ταινία -ένα κινηματογραφικής φιλοσοφίας ντοκιμαντέρ- που χρησιμοποιώντας με εξαιρετικό τρόπο τη δύναμη που ασκεί η εικόνα και ο ήχος στον άνθρωπο, κάνει πιο πιστευτές και αρεστές μερικές από τις γνωστότερες θεωρίες συνωμοσίας παγκοσμίως. Καταφέρνει να προσπεράσει την ενστικτώδη αντίδραση απόρριψης του μέσου ανθρώπου προς κάθε συνωμοσιολογική θεωρία, επιτυγχάνοντας κάτι που χιλιάδες σχετικά βιβλία δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα. Και το κυριότερο: δημιουργεί πολλά ερωτήματα και προσφέρει έδαφος για αρκετές διαφωνίες και συζητήσεις!

Το cinema στην υπηρεσία των συνωμοσιολογικών θεωριών λοιπόν! Η συμβουλή μου; Κατεβάστε την ταινία στον υπολογιστή σας, καλέστε 2-3 φίλους για την προβολή και ετοιμαστείτε για επικές συζητήσεις. Προς θεού όμως, μην πάρετε της μετρητοίς οτιδήποτε δείτε. Το Zeitgeist είναι μία ταινία καλή στο να δημιουργεί ερωτήματα και να μας βάζει σε διαδικασία σκέψης και αμφισβήτησης για το αν τελικά τα πράγματα είναι όπως φαίνονται. Σε καμία όμως περίπτωση δεν είναι καλή στο να δίνει απαντήσεις!


Επιπλέον πληροφορίες

1) Τι Σημαίνει Zeitgeist;
Ως όρος έχει τις ρίζες του μέσα στο φιλοσοφικό κόσμο των ιδεών. Όπως διαβάζουμε στο The Dictionary of the History of Ideas (Πανεπιστήμιο της Virginia), στη λέξη Zeitgeist ή Geist der Zeit ή Geist der Zeiten το zeit έχει τη σημασία της “χρονικής περιόδου – εποχής” ενώ το geist αυτή του “πνεύματος”. Έτσι, zeitgeist σημαίνει το “πνεύμα της εποχής”, ή καλύτερα το “πνεύμα των καιρών”.

Με ποια έννοια όμως;
Αιώνες τώρα υπάρχει η αίσθηση ότι μία συγκεκριμένη χρονική περίοδος μπορεί να χαρακτηριστεί από μία γενικότερη έννοια που ξεχωρίζει κατά τη διάρκεια της, όπως για παράδειγμα ήταν η συνταγματική μοναρχία ή ο ρομαντισμός, όχι όμως μόνο ως μόδα των καιρών αλλά και ως εποχή. Έτσι, για πολλούς σήμερα βρισκόμαστε στην εποχή του internet, σύμφωνα όμως με την ταινία το “πνεύμα των καιρών” είναι ο παρασκηνιακός έλεγχος των μαζών. Μήπως όμως το zeitgeist του σήμερα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία ευρύτερη συνωμοσιολαγνεία;


2) Zeitgeist 2 – Η Συνέχεια!
Δεν δίστασα να επικοινωνήσω με τον παραγωγό του Zeitgeist – The Movie, Peter Joseph, ρωτώντας τον για τις φήμες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο σχετικά με ένα δεύτερο ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει.
«Δεν είναι καθόλου φήμες!», μου απάντησε δίχως περιστροφές. «Το Zeitgeist-Addndum θα ανεβεί στο διαδίκτυο τον Οκτώβριο του 2008, φυσικά δωρεάν. Στόχος του είναι να προτείνει λύσεις στα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην αρχική ταινία.»
Σε σχετική μου ερώτηση για τις τρύπες και τα συλλογιστικά άλματα που χαρακτηρίζουν το πρώτο Zeitgeist ήταν σαφέστατος: «Μα δεν επιθυμώ σε καμία περίπτωση όσοι δουν τα ντοκιμαντέρ μου να αποδεχθούν όσα αναφέρονται ως αλήθεια. Ευχή μου είναι να αποτελέσουν έναυσμα για όσους τα δουν ώστε να αναζητήσουν και να βρουν μόνοι τους αυτά που επιθυμούν. Διότι η αλήθεια δεν μπορεί να χωρέσει σε λέξεις, παραμόνο να συνειδητοποιηθεί!»


Δείτε εδώ το πρώτο το δεύτερο και το τρίτο μέρος!


Συγγραφέας: Νικόλαος Κουμαρτζής  
Πηγή: metafysiko.gr





Συνέχεια. . . »

Η Ελληνική Παγκόσμια Μουσική - Σκεφτήκατε άραγε ποτέ, πώς κι από που ξεκίνησε ή Μουσική;


Οι πλανήτες μέσα στο σύμπαν στη δίνη του στροβιλίσματος τους δημιουργούν ήχους. Ό,τι κινείται αφήνει κάποιον ήχο. «Όταν πριν από 140.000.000 χρόνια ο πλανήτης Γη είχε τη μορφή μιας πανθάλασσας, αρχίζει μια γιγαντιαία ανοδική ορογενετική κίνηση, που ανύψωσε πάνω από τα νερά αυτής της πανθάλασσας την Πελαγονική οροσειρά. Από τότε θα περά­σουν 115.000.000 χρόνια, για ν’ αναδυθούν από τη θάλασσα οι υψηλότεροι ορεινοί όγκοι της Γης, δηλ. τα Ιμαλάια, οι Άλπεις, τα Πυρηναία και η επιβλητική οροσειρά της Πίνδου».


Ας παρακολουθήσουμε με τη φαντασία μας το τι μπορεί να συνέβη, αφού πρώτα ακού­σουμε το παιχνίδισμα των υδάτων, καθώς η γη έβγαινε από τη θάλασσα και τα νερά κελάρυζαν, για να ηρεμήσουν, μέχρι να ορθωθούν οι βράχοι. Σιγα-σιγά η επιφάνεια στεγνώνει και σε λίγο θ’ αποκτήσει το βάθος του εδάφους που χρειάζεται, για ν’ αναπτυχθούν φυτικοί και ζωικοί οργανισμοί. Αυτοί οι οργανισμοί αρχίζουν ν’ αναπτύσσονται και ο καθ’ ένας από αυτούς παίρνει τη δική του μορφή, για να βασιλέψει στο χώρο όπου τάχτηκε. Έτσι μπορούμε να φανταστούμε το φυτικό βασίλειο να βλασταίνει, τα πουλιά να τιτιβίζουν, τα διάφορα ζώα να βγάζουν τις κραυγές τους, το σύρσιμο των ερπετών και τους καλπασμούς των άλογων να δονούν την ατμόσφαιρα Μα κάπως έτσι θα πρέπει ν’ ακούστηκαν και τα πρώτα μωρά να βγά­ζουν τις πρώτες άναρθρες φωνές.

Η νοημοσύνη των πρώτων ανθρώπων αναζητεί να βρει τρόπους, για να επιβιώση το είδος. Κάποιοι καρποί και θηράματα που βρίσκει καθησυχάζουν την πείνα του. Προσπαθεί να προστατευθεί από τον ήλιο, την υγρασία, τα μεγάλα θηρία, ψάχνει και βρίσκει χώρο να κοι­μηθεί. Οι ήχοι γύρω του υπάρχουν. Είτε από το φλοίσβο των κυμάτων είτε από το βουητό του αέρα, το θρόισμα των φύλλων, τα νερά που τρέχουν. Οι «ήχοι της σιωπής» είναι κι αυτοί αισθητοί. Όση ησυχία κι αν βασιλεύει γύρω μας, στ’ αυτιά μας πάντα ακούγονται ήχοι.

«Οι πρώτοι άνθρωποι, για να επιβιώσουν, βόσκησαν γιδοπρόβατα, άρμεξαν γάλα, έφτια ξαν τυρί, ζεστάθηκαν με το μαλλί των προβάτων, τις προβειές κ.λπ. Εκεί γύρω στην Πίνδο κατοίκησαν οι πρώτοι άνθρωποι, που ήταν οι ΕΛ-, ΕΛ-λοπες, Σ-ΕΛ-λοί, Π-ΕΛ-ασγοί, ΕΛ-ληνες. Οι έλλοπες ήσαν άγλωσσοι». Από δω, από τον έλλοπα θηρευτή, θα ξεκινήση η ανθρω­πότητα τον εκπολιτισμό της. Ο πρώτος άνθρωπος, για να δαμάσει τα άγρια θηρία, θα βγά­λει τις πρώτες φωνές, τις πρώτες συλλαβές. Ο πρώτος κτηνοτρόφος, ο κύκλωψ, που θα υψώ­σει αργότερα τα τείχη γύρω του (κύκλω), για να προστατεύση τα ζώα του και τα μέλη της οικογένειας του. Από δω, που οργανώνεται η μικρή κοινωνία των ελλόπων, θα ξεκινήσει κι η ομιλία των ανθρώπων. Οι πρώτοι ήχοι, παρμένοι από το φυσικό περιβάλλον, θα είναι η αφετηρία συνεννοήσεως μεταξύ τους για τη δημιουργία συλλαβών και λέξεων.

Ο χρόνος για τον άνθρωπο κυλάει. Ήδη τώρα έχει εξασφαλίσει φαγητό, κατοικία. Το ανθρώπινο μυαλό αρχίζει να δραστηριοποιείται. Αισθάνεται, ότι η καθημερινή ρουτίνα δεν του δίνει χαρά, θέλει με κάποιο τρόπο να νοιώσει την ύπαρξη του να δονείται. Η ανθρώπι­νη ψυχή μαζί με το πνεύμα θέλει κάποια άλλη απόλαυση. Κάποιο πουλί, πού θα κελαϊδήσει, θα προσπαθήσει να το μιμηθεί, θα υψώσει τις φωνητικές του χορδές και θα βγάλει 2-3 ήχους-φθόγγους. θα τσακίσει ένα καλάμι, θα το φύσηξα· κι ο αέρας, που θα περάσει, θα βγά­λει τους πρώτους ήχους πνευστοί οργάνου. Τα έντερα από τα ζώα θα τα χρησιμοποιήσει τε­ντώνοντας τα σε κάποιο δέρμα ή ξύλο, θα τραβήξει τις χορδές· και θα ακουστούν άλλοι ήχοι άλλης ποιότητος, που θα εξελιχθούν αργότερα σε έγχορδα όργανα. Κανένας πολιτισμός δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλη. Από κάπου έγινε ή αρχή. Έτσι κι οι πρώτοι άνθρωποι του χώρου αυτού, γύρω από την Πίνδο, θα χρησιμοποιήσουν το ένστικτο τους και μαζί με τη νόηση θα δώσουν τη σκυτάλη στις επερχόμενες γενεές για τον εκπολιτισμό της ανθρωπότητος.


Ας ξαναγυρίσουμε όμως στους έλλοπες, που ψάχνουν στο λάρυγγα τους να ανακαλύψουν ήχους σαν του πουλιού, ας ήταν μάλιστα και κάποιο αηδόνι. Όσοι είχαν την τύχη ν’ ακού­σουν αηδόνι στην Ήπειρο πριν από την αυγή, θα καταλάβουν, γιατί προσωπικά εγώ θεωρώ το αηδόνι ως τον πρώτο συνθέτη μιας μουσικής φράσεως. Στην προσπάθειά τους να βγάλουν ήχους κίνησαν κάπως το σώμα τους και τότε ένοιωσαν χαρά, δημιουργώντας την αρχή του χορού. Τι σημαίνει χορός; Χορός: Χ-αρά (Χ), Ό-μήγυρις (Ο) στον χώρο, (Σ) με κινήσεις παλινδρομικές. Ti άλλο έμενε, για να εξωτερικεύουν τα συναισθήματα τους και να τα εκδηλώνουν; Μέσα στα κυκλώπεια τείχη, που ήδη είχαν κτίσε«, μετά την κοπιαστική εργα­σία τους μαζεύονταν, για να χαρούν άφοβα τη σχόλη τους. Τώρα μπορούν να δημιουργούν και ν’ αυτοσχεδιάζουν παραστάσεις χορού – ασματος - συλλαβών με συνοδεία διαφόρων οργάνων που επινοούσαν. Να τα λοιπόν τα πρώτα θέατρα έτοιμα. Αλλά τι μπορεί να παρίστα­ναν έκτος των ηχητικών κατασκευασμάτων; Κι όμως οι κύκλωπες, οι πρώτοι άνθρωποι που παρακολούθησαν τη φύση, είχαν προσέξει τις χαρές του τράγου με την γίδα. Έτσι οι νέοι ντυμένοι με τις πρόβειες αυτών των ζώων γελούσαν μιμούμενοι τις ωδές των τράγων, εξ ου και ή λέξη τραγωδία».

Πόσες χιλιάδες χρόνια να πέρασαν, που οι άνθρωποι εξελισσόμενοι μπορούσαν να μετα­φέρουν τις εμπειρίες τους και τα γεγονότα της ζωής τους σε μια θεατρική παράσταση; Έως ότου όμως φθάσουν στην ανάπτυξη της τραγωδίας και κτίσουν στη Δωδώνη το αρχαίο θέ­ατρο, τόσο μεγάλης χωρητικότητας, για ν’ απολαμβάνουν χιλιάδες κόσμος το αρχαίο δρά­μα, το υψηλότερο πνευματικό και καλλιτεχνικό δημιούργημα των ανθρώπων μέχρι σήμερα, ας θυμηθούμε, ότι «προ πολλών χιλιάδων ετών οι κύκλωπες του Ελληνικού χώρου συνέλα­βαν την φοβερή αξία του δρώντος λόγου («μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας») ως παιδευτικού συστήματος για την καθιέρωση της ενάρχου τάξεως».

Ας επιστρέψουμε όμως στις ηχητικές ανακαλύψεις των πρώτων ανθρώπων, που τραγού­δησαν πάνω σε δύο-τρείς ήχους-φθόγγους-τόνους. Δεν θα ήτανε δύσκολο αργότερα, να τρα­γουδήσουν και σε 4-5 ήχους-τόνους. Τα πολυφωνικά τραγούδια της Ηπείρου και όλα τα εναπομείναντα τραγούδια της περιοχής Πωγωνίου βασίζονται σ’ αυτή την πεντάφθογγη κλίμακα. Τι είναι όμως αυτά τα τραγούδια; Μήπως είναι ηχητικά λείψανα ραψωδών και ρητόρων μιας εποχής, προσαρμοσμένα αργότερα στις ανάγκες του εξελισσόμενου ανθρώπου; Ποιος μπορεί να βεβαιώσει, ότι οι Ρωμιοί, που τα παρέλαβαν και τα επένδυσαν με λόγια που ταίριαζαν στις προτιμήσεις τους, δεν τα αλλοίωσαν, ώστε να θυμίζουν σήμερα ακρω­τηριασμένες αρχαίες κολώνες, που στηρίζουν κάποιες παλιές εκκλησίες; Είναι δυνατόν, οι άνθρωποι εκείνοι με τα μεγάλα τους επιτεύγματα, με τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά, τις επι­στήμες, τις τέχνες όπως ή γλυπτική, ή αρχιτεκτονική, με τόσους ραψωδούς, ρήτορες, ποιητές, με μια τόσο τέλεια γλώσσα με μουσικές ανταύγειες, είναι δυνατόν να μην είχανε αναπτύξει και την τέχνη της μουσικής, δημιουργώντας μουσικά έργα εφάμιλλα των άλλων καλλιτε­χνικών τους δημιουργημάτων;


Παρ’ ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δύο συστήματα μουσικής γραφής, ένα για την οργα­νική μουσική κι άλλο για τη φωνητική, εν τούτοις ακόμα σήμερα οί παραδοσιακές μας μου­σικές σχολές, πού εναγωνίως προσπαθούν να διαφυλάξουν αυτά τα μουσικά λείψανα του πα­ρελθόντος, δεν έχουν βρει τρόπο να τα συγκεντρώσουν και να τα καταγράψουν. Πόσο ακό­μη θ’ αντέξουν στο χρόνο με την ηχητική παράδοση από στόμα σε στόμα, όταν ήδη ίχνη και μόνο διασώζονται; Δεν μπορούν οι υπεύθυνοι ν’ αναλάβουν να διασώσουν κάποια απ’ αυτά τα ίχνη αυτής της μουσικής, που θα είναι για τον μελλοντικό μελετητή-έρευνητή-μουσικό μια γραπτή πηγή ενημέρωσης ή μια πηγή έμπνευσης, που εύκολα θα μπορεί να βρίσκει ο ενδια­φερόμενος; Προτιμούν, να αλλοιωθούν ή και να χαθούν εξ ολοκλήρου, όπως ήδη έχει γίνει, παρά να καταγραφούν και να διδαχθούν έστω και σε συγκερασμένο σύστημα; Για τους γνω­ρίζοντες ότι τα τραγούδια μας δεν είναι συγκερασμένα και δεν μπορούν να καταγραφούν, ας δούμε τί αναφέρει ο Λάμπελετ στο βιβλίο του «Η Ελληνική δημώδης Μουσική»:...τα εννέα δέκατα της λαϊκής μας μουσικής έχονν μεγάλην καλλιτεχνικήν αξίαν δι’ αλλάς χαρακτηριοτικάς και σημαντικάς εκφραστικάς ιδιότητας, τας οποίας περιλαμβάνουν...»∙ και συ­νεχίζει: …έκτος της Ελληνικής λαϊκής μουσικής και άλλοι μουσικοί άλλων φυλών κάμνουν τα τραγούδια των να ακούωνται εις μη συγκερασμένας κλίμακας όπως Κάτω Ιταλία, Σικελία, Ινδίαι κ.ά».

«Ευλογημένη χώρα!», αναφωνεί Ο μουσικολόγος Γιάννης Παπαϊωάννου, εννοώντας τον μουσικό πλούτο της χώρας μας, σε άρθρο του με τίτλο «Μουσική Ελλάδα». Η πραγματική μουσική παράδοση πάει πολύ μακρυά. Τουλάχιστον 5 χιλιετίες σε υψηλό επίπεδο. Το πρώτο μουσικό όργανο, ένας αυλός πού βρέθηκε στη Θεσσαλία, μας το επιβεβαιώνει. Όμως οι κά­τοικοι του Ελληνικού χώρου δεν αναφέρουν ποτέ στην ιστορία τους, ότι τα τραγούδια τους τα πήραν και τα εκμεταλλεύτηκαν άλλοι λαοί, τα οικειοποιήθηκαν οι γείτονες μας και τα φτιάξαν «δικά τους». Έτσι, όταν το γένος των Ελλήνων τραγουδάει τα τραγούδια του, που βασίζονται σ’ αυτούς τους πανάρχαιους «τρόπους», έρχονται κάποιοι και πείθοντας μας για τη γνώμη τους μας λένε: Τι ωραία αυτά τα ανατολίτικα τραγούδια, τι όμορφα αυτά τα αρβα­νίτικα, άσε κείνα τα σλαύικα, που μας φέρνουν κι εμάς ρίγη χαράς, γιατί μας θυμίζουν κά­ποια Ελληνικά. Όσο για τα πεντάφθογγα της Ηπείρου, τ’ αποκαλούν κινέζικα...

Πράγματι πολλοί μουσικολόγοι βρίσκονται σε αμηχανία, μη μπορώντας να εξηγήσουν, πώς αυτό το πεντάφθογγο σύστημα, όπου βασίζονται τα τραγούδια της Ηπείρου, χρησιμοποι­ήθηκε ευρύτατα κι από άλλους λαούς όπως: Κίνα, Ιαπωνία, Ιάβα, Πολυνησία, Ιρλανδία, Σκωτία, Αφρική, Ισπανία, Γαλλία, Ρωσσία, Γερμανία, Ρουμανία και Αμερική, χωρίς όμως οι λαοί αυτοί να μπορούν να συναγωνιστούν μερικά από τα σπάνια εναπομείναντα δείγμα­τα μουσικής ομορφιάς της Ηπείρου, που είναι ποτισμένα με ήθος, αρετή, σοβαρότητα, στο­χασμό, βάθος μουσικής σκέψεως, που γίνονται δύσκολα αντιληπτά από το μη μυημένο μου­σικό αυτί λόγω της πολυπλοκότητος του χαρακτήρα αυτής της μουσικής3.

Δυστυχώς δεν είχε δοθεί η ανάλογη προσοχή από πολλούς Έλληνες μουσικούς προη­γουμένων ετών, με αποτέλεσμα να έχει χαθεί ανεκτίμητο μουσικό υλικό τον καιρό που ακό­μη αυτά τα τραγούδια ταπεινά και ωραία κυριαρχούσαν στον χώρο της Ηπείρου και γα­λούχησαν ολόκληρες γενεές. Αν δεν υπήρχαν οι πρακτικοί μουσικοί, θα είχαμε χάσει κι αυτά τα ίχνη σπουδαιότητας αυτής της μουσικής. Οι ξένοι δεν μπορούν να μπουν στο πνεύμα αυτών των τραγουδιών και οι μη Ηπειρώτες μουσικοί καταλάβαιναν τον θησαυρο που κρυ­βόταν, π.χ. Λάμπελετ, Χ. Σακελλαρίου κ.ά., αλλά δεν τα άγγιξαν, για να τα καταγράψουν στις συλλογές τους, όπως έκαναν για τα Πελοποννησιακά, Νησιώτικα κ.ά. Κάποτε η ΕΡΤ μας καλόπιανε και πάρα πολύ συχνά είχε έναν «σκάρο», που, όποιος τον άκουγε, ράγιζε η καρ­διά του. Τον άκουγαν οι παλιοί κι έκλαιγαν. Δεν μπόρεσα τότε να εμβαθύνω στο γιατί ο πα­τέρας μου έκλαιγε με λυγμούς γι’ αυτόν τον «σκάρο».

Αργότερα η επιστημοσύνη των αρχαίων Ελλήνων θα δημιουργήσει κλίμακες με 8 φθόγ­γους. Όπως ο ζωγράφος διαλέγει μία κλίμακα χρωμάτων, για να ζωγραφίσει έναν πίνακα, έτσι κι ο μουσικός θα βασιστεί πάνω σε μια σειρά φθόγγων, δηλ. μια κλίμακα, για να συν­θέσει το δικό του μουσικό έργο. Από τους 15 αρχαίους ελληνικούς τρόπους ή κλίμακες, όπως τους ωνόμαζαν (Φρύγιος, Λύδιος, Ιωνικός κ.λπ.), έχουν διασωθεί ελάχιστα μουσικά έργα, όπως η στήλη του Σεικίλου κ.ά. Απ’ αυτούς τους τρόπους ή κλίμακες τους δύο χρήσιμοποίησε η Προκλασσική και η Κλασσική μουσική. Η σημερινή κλίμακα ΝTO είναι ο Λύδιος τρόπος, το ίδιο αναλογεί στην Ελάσσονα κι ο Υποδώριος. Επίσης η Τζαζ, η Μπλουζ μου­σική, η Ροκ, όλες βασίζονται στους αρχαίους Ελληνικούς τρόπους, για να δημιουργήσουν με το δικό τους χαρακτήρα και ήθος τη δική τους μουσική. Διότι κάθε λαός εκφράζεται δια­φορετικά ο ένας από τον άλλον.

Γι’ αυτό θα πρέπει να σκεφτούμε, ότι οι γείτονες μας κι οι «φίλοι» μας δεν μας σεβάστη­καν όσο θάπρεπε, γιατί, αφού τους δανείσαμε τρόπους, για να εκφραστούν και να εξευγε­νιστούν, δεν μας είπαν, σαν βάρβαροι που ήταν, ένα «ευχαριστώ». Οφείλουμε να υποστη­ρίζουμε κι εμείς με την σειρά μας αυτά τα τραγούδια, αυτή τη μουσική. Αυτά, που αυτοί ακό­μα χορεύουν και καμαρώνουν, από δω έχουν αφετηρία, γιατί εκείνο τον καιρό η σπορά των Ελλήνων έρριχνε τους χυμώδεις καρπούς του πολιτισμού στον κόσμο, πριν ακόμα αυτοί αποκτήσουν ιστορική ζωή.

Τον λόγο, την ομιλία τα κατευθύνει ο νους, ενώ η μουσική είναι έκφραση της ψυχής. Παρατηρήοτε ένα μωρό, πως επηρεάζεται, όταν ακούει μουσική. Πόσες γενεές Ελληνοπαίδων δεν νανουρίσθηκαν κάποτε με τα κατά τόπους νανουρίσματα. Όταν ο άνθρωπος μεγαλώ­σει κι αναπτυχθεί η νοημοσύνη του, τότε νομίζει, ότι δεν ξέρει μουσική. Λες και το να νοι­ώσεις ένα ηλιοβασίλεμα χρειάζεται να πάρεις μαθήματα. Ό,τι είναι τα μάτια για έναν πί­νακα ζωγραφικής με το ηλιοβασίλεμα, είναι και μια καντάδα για την ακοή. Για όλα η ψυχή είναι εκείνη που συμβάλλει στην απόλαυση. Όταν ακούμε μια μουσική, δεν πρέπει να λέμε, δεν την καταλαβαίνω. Η όποια μουσική δεν είναι ανάγκη να έχει ιστορία ή «λόγια», για να την εννοήσουμε. Άλλο, όταν εκτελεί χρέη συνοδείας. Η ψυχή μας ανάλογα με τις ευαισθη­σίες μας και την πνευματική μας καλλιέργεια απολαμβάνει. Αν μια τραγική εικόνα ενός πολέμου οπτικά μας προκαλεί οδύνη, μια ανάλογη μουσική θα μας προκαλέσει το ίδιο συ­ναίσθημα. Πρέπει ν’ ακούμε μουσική όλων των ειδών. Όχι μόνο τραγούδια, που μπορούν να μας επηρεάζουν οι στίχοι τους. Πρέπει ν’ ακούμε δημοτική μουσική όλων των χωρών, πρέπει ν’ ακούμε γενικά Έλληνες συνθέτες, πρέπει ν’ ακούμε και ξένους, Ευρωπαίους, Αμε­ρικανούς, Ρώσσους, Ινδούς κ.λπ. Τότε καταλαβαίνουμε, πόσο η μουσική είναι μια παναν­θρώπινη έκφραση, πού δεν χρειάζεται να την σπουδάσεις, για να συγκινηθείς από αυτήν.

Βεβαίως η μουσική έχει πολλές διαστάσεις. Δίνει μεγάλη ικανοποίηση σ’ αυτόν που την σπουδάζει. Ο χρόνος που χρειάζεται, για να εξασκηθεί ο διδασκόμενος και η ηθική ικανο­ποίηση που αισθάνεται, όταν φτάσει σε κάποιο θετικό αποτέλεσμα, του δίνει αυτοπεποίθη­ση και υπεροχή. Διότι μαζί με το συναίσθημα μια σωστή μουσική διδασκαλία οξύνει τον νου. Οι Αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία στη μουσική εκπαίδευση των παιδιών τους. Ένας πολίτης εθεωρείτο ευυπόληπτος, αν γνώριζε και μουσική. Όταν διδάσκεσαι μουσική, μπορείς να παίζεις τη μουσική που έγραψαν άλλοι. Όμως άλλη η χαρά του να μπορώ ν’ ακούω και ν’ απολαμβάνω, άλλη η χαρά, κατόπιν επιπόνου εργασίας, να μπορώ να εκτελώ μουσική, που έγραψαν άλλοι· κα'ι διαφορετική η χαρά, όταν μπορώ εγώ να δημι­ουργήσω από μέσα μου δική μου μουσική. Είναι ή χαρά της δημιουργίας. Μ’ οποίον τρόπο κι αν δημιουργούμε, είναι κάτι δικό μας και το χαιρόμαστε. Μας δίνει ικανοποίηση, «έχει βγει από μέσα μας». Πόσοι από μας κάποια στιγμή δεν παίξαμε μ’ ένα μολύβι στο χαρτί και φτιάξαμε ένα «ανθρωπάκι»; Το κυττάξαμε και γελάσαμε. Γιατί να μη μεταφέρουμε κάτι ανά­λογο και στη μουσική; θαυμάζουμε σήμερα τα παιδιά, όταν οι δάσκαλοι τους παρουσιάζουν τις μαθητικές εκθέσεις ζωγραφικής στα σχολεία. Οι δάσκαλοι πολύ σοφά με την καθοδήγηση τους έχουν αφήσει τα παιδιά να εκφρασθούν ελεύθερα. Η φαντασία τους καλπάζει, βλέ­πουμε ποικιλία θεμάτων και όργιο χρωμάτων. Δεν θα μπορούσε άραγε να συμβεί το ίδιο και στη μουσική; Η χαρά της δημιουργίας δίνει στον άνθρωπο μεγάλη ικανοποίηση: εκτονώ­νεται κι ανανεώνεται. Φανταστήτε μια κοινωνία, όπου οι άνθρωποι ζωγραφίζουν, γράφουν στίχους, βιβλία, παράγουν μουσική, όχι για να βγάλουν χρήματα ή να δοξαστούν, αλλά από μια εσωτερική ανάγκη να εκφραστούν.

Σήμερα σε πολλά ωδεία της Ευρώπης και της Αμερικής υπάρχει ειδικό μάθημα μουσικού αυτοσχεδιασμού. Από πολύ νωρίς ο μικρός μαθητής μαθαίνει να παράγει δικούς του ήχους. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής κανένα ωδείο δεν καθιέρωσε αυτό το μάθημα. Παρ’ ότι τα παι­διά του τόπου μας με την ευφυΐα, την κινητικότητα και το συναίσθημα που διαθέτουν πολ­λά θα ωφελούντο με το μάθημα του μουσικού αυτοσχεδιασμού. Ωστόσο ο τομέας αυτός είναι άγνωστος. Ας ευελπιστούμε, ότι θα γίνει κι αυτό, αφού απ’ αυτόν τον χώρο, όπου πρωτακούστηκε το κελάρυσμα του νερού, οι φωνές των πουλιών, οι πρώτοι ήχοι της φλογέρας, όπου αντιλάλησαν στα βουνά οι βοσκοί, μαζί με την γένεση της γλώσσας και του πολιτισμού και με τα πρώτα θέατρα του κόσμου, θα συνεχίσει να εξελίσσεται η μουσική με όσα εμπόδια, κι αν προβάλλει η σκοτεινή εποχή μας .

Η σύγχρονη μόρφωση τόσων νέο-Ελλήνων, πλουτισμένη από την εξέλιξη του πολιτισμού, μαζί με το ερευνητικό πνεύμα, με το οποίο είναι προικισμένη η Ελληνική φυλή, έχει τα μέσα για να ενημερωθεί και να εξελιχθεί. Βιβλία, περιοδικές εκδόσεις, οπτικοακουστικά συστήματα, επικοινωνία με όλους τους λαούς της Γης, μαζί με το δικό του πολιτισμό, που από καταβολής κόσμου θέλει δεν θέλει κουβαλάει μαζί του, θα ρθει η χρονική στιγμή, που θα τον ωθήσουν, για να συνεχίσει και θα ξαναζωντανέψει τη μουσική του παραγωγή. Αυτή, που ξεκίνησε από τον έλλοπα-θηρευτή. Ξαστερωμένο το φωτισμένο μυαλό του σύγχρονου Έλλη­να από άχρηστους συναισθηματισμούς και γεμάτο εμπειρίες από το ιστορικό του παρελθόν, θα σταματήσει να αντιγράφει σαν κακός μαθητής το χειρόγραφο του Ευρωπαίου και θα ψά­ξει μέσα του να βρει τη συνέχεια του εαυτού του. Το προζύμι υπάρχει, το βαστάει ακόμα ζεστό στην αγκαλιά της η Ελληνική φύση.


Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «ΔΑΥΛΟΣ», τεύχος 166
Συγγραφέας: Νάσος Πάνθηρας 
Πηγή: ramnousia.com
Συνέχεια. . . »

Friday 28 March 2014

Τα ζώδια στην αρχαία Ελλάδα


Για το αν και κατά πόσο οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν και παραδέχονταν την αστρολογία, οι γνώμες διίστανται. Σε γενικές γραμμές συμφωνείται πως την αξιολογούσαν ως απαράδεκτη και μη εφαρμόσιμη. Αυτό που δέχονταν ήταν η αστρονομία στην πρακτική και μετρήσιμη πλευρά της, στη βαθιά γνώση των ουρανίων φαινομένων, των τροχιών τους, αλλά και όλων των ιδιοτήτων των πλανητών και των αστέρων.


Ωστόσο υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ή ακόμα και αποδείξεις, πως αυτό που σήμερα ονομάζουμε αστρολογία, ήταν παραδεκτή έστω σε ορισμένους μυημένους κύκλους και, ίσως, σε κάποια Μυστήρια.

Εν τω μεταξύ, αν και ο Θεόφραστος διευκρινίζει πως «οι Στωικοί, και ειδικά ο Ποσειδώνιος, είναι υπεύθυνοι για την εισαγωγή της αστρολογίας στην Ελλάδα» από τους Χαλδαίους, είμαστε σε θέση να επισημάνουμε, πως η αστρολογία ήταν γνωστή μερικούς αιώνες πιο νωρίς, αφού στους Ορφικούς Ύμνους διαβάζουμε ότι οι «αστερισμοί ορίζουν το πεπρωμένο, ρυθμίζουν τη μοίρα αλλά και τη ζωή των ανθρώπων».

Ο Ησίοδος, μάλιστα, πολύ πριν τους Στωικούς, συνιστούσε (εκείνη την εποχή) «οι γάμοι να γίνονται όταν ο πλανήτης Δίας είναι στο ζώδιο των Ιχθύων». Ο πατέρας της ιατρικής Ιπποκράτης και ο μεταγενέστερος μεγάλος γιατρός Γαληνός αναφέρουν τις επιρροές που δεχόμαστε από την κίνηση ορισμένων άστρων και πλανητών, οι οποίες συμβάλλουν στην υγεία των ανθρώπων.

Ο Δημόκριτος, που δεν ήταν γιατρός, έχει την ίδια γνώμη. Ο Πρόκλος, μάλιστα, μας παραδίδει πως ο ωροσκόπος του παγκοσμίου ωροσκοπίου είναι ο Καρκίνος! Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν αυτό που εμείς σήμερα λέμε «κάρμα» απλά το ονόμαζαν «αντιπεπονθός». Γνώριζαν και παρακολουθούσαν την πορεία της ψυχής. Ο Πλάτωνας δίνει πολύ χαρακτηριστικές περιγραφές του ταξιδιού της.


ΤΑ ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΙ

Πριν δύο χιλιάδες χρόνια είχε αναγνωριστεί (από τον Πτολεμαίο 140 μ.Χ.) ότι το σημείο τομής του ουράνιου ισημερινού με την εκλειπτική, από το οποίο περνά ο Ήλιος κατά την ημέρα της εαρινής ισημερίας (σήμερα στις 21/03), συνέπιπτε με την αρχή του ζωδιακού κύκλου, τον Κριό. Στην εποχή μας, όμως, εξαιτίας της μετάπτωσης των ισημεριών, όλα αυτά έχουν αλλάξει. Σήμερα την θέση του Κριού έχουν καταλάβει οι Ιχθείς, την θέση των Ιχθύων έχει πάρει ο Γανυμήδης (Υδροχόος) και γενικά τα ζώδια-αστερισμοί έχουν μετακινηθεί προς τα αριστερά ή αλλιώς προς τα πίσω.


Τα ζώδια με τα σημερινά και αρχαία ονόματα είναι τα εξής:

 
ΚΡΙΟΣ (ΑΡΝΕΙΟΣ): Αναφέρεται στο αθάνατο χρυσόμαλλο κριάρι που μετέφερε τον Φρίξο και την Έλλη. Επιπλέον, στην Αιγυπτιακή Μυθολογία, το Κριάρι είναι σύμβολο του Άμμωνος-Ρα, καθώς απεικονίζεται με κέρατα ή ακόμα και κεφάλι κριαριού. Ο Άμμων-Ρα, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά ταυτίζεται, ήδη από τον 6ο π.Χ. αιώνα με τον Δία ως Ζευς Άμμων. Αλλά και ο Πίνδαρος στους Πυθιονίκες του, ταυτίζει τον Δία με τον Κριό, καθώς είχε μεταμορφωθεί σε κριάρι (το χρυσόμαλλο) ώστε να ξεγελάσει τους Γίγαντες. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από την θεά Αθηνά.



ΤΑΥΡΟΣ (ΣΙΔΩΝΙΟΣ ΤΑΥΡΟΣ): Είναι ο ταύρος, στον οποίο μεταμφιέστηκε ο Δίας ώστε να ξεγελάσει την, αφάνταστης ομορφιάς, Ευρώπη, κόρη του Φοίνικα και της Τηλεφάσας, από την Σιδώνα της Φοινίκης. Όταν εκείνη τον καβάλησε, ο Δίας πέταξε στην θάλασσα και ταξίδεψε έως την Κρήτη. Μαζί της, έκανε τρία παιδιά. Τον Ραδάμανθυ, τον Σαρπηδόνα και τον Μίνωα. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από την θεά Αφροδίτη.




ΔΙΔΥΜΟΙ (ΔΙΟΣΚΟΥΡΟΙ - Διός κούροι): είναι τα δίδυμα παιδιά του Δία και της Λήδας: οι φημισμένοι Λάκωνες Κάστωρ και Πολυδεύκης. Το σύμβολο ΙΙ με το οποίο παριστάνεται το ζώδιο-αστερισμός τους, αποτελεί το έμβλημα που έφεραν οι Σπαρτιάτες στις μάχες. Με τους Διδύμους σχετίζονται οι Στήλες του Ηρακλή, αλλά και το «ποιούν» και το «πάσχον» (γιν-γιανγκ). Επιπλέον, συμβολίζουν τον θάνατο και την ζωή, καθώς ο Κάστορας ήταν θνητός και ο Πολυδεύκης αθάνατος. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από τον θεό Απόλλωνα, ή τον θεό Ερμή.


ΚΑΡΚΙΝΟΣ: Ο Καρκίνος υπάρχει στον γνωστό μύθο της Λερναίας Ύδρας. Ο Ηρακλής ενώ προσπαθούσε να κόψει τα κεφάλια του τέρατος, εμφανίστηκε ένας κάβουρας (καρκίνος), σταλμένος από την Ήρα, με σκοπό να τον βλάψει. Ο Ηρακλής τελικά κατάφερε και τον σκότωσε. Από τον Πλάτωνα θεωρείται ως η πύλη των ψυχών που εισέρχονται στην Γη. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από τον θεό Ερμή, ή την θεά Άρτεμις.



ΛΕΩΝ (ΒΑΣΙΛΙΣΚΟΣ): Αποτελεί τον πρώτο άθλο του Ηρακλή, ο οποίος εξαιτίας της φιλοδοξίας του, δεν σκότωσε το λιοντάρι της Νεμέας με τα όπλα του, αλλά με τα χέρια. Εικάζεται ότι στο μεταίχμιο του Λέοντα και της Παρθένου κατασκευάστηκε η αιγυπτιακή Σφίγγα – γι’ αυτό και είναι μισή άνθρωπος και μισή λιοντάρι! Συνδέεται με τον θεό Απόλλωνα, ενώ πολύ εύκολα θα μπορούσε να συσχετιστεί με όλους τους αρχαίους θεούς ή ακόμα και (στις μέρες μας) τους αγίους που έχουν σκοτώσει κάποιο δράκο ή πολύ μεγάλου μεγέθους ερπετό, όπως ο Ίντρα, ο Μίθρας, ο άγιος Γεώργιος κλπ. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από τον θεό Δία, ή τον θεό Απόλλωνα.



ΠΑΡΘΕΝΟΣ (ΔΙΚΗ): Η Δίκη (Αστραία) είναι κόρη του Δία και της Θέμιδος (ή κατά πάσα πιθανότητα του Αστραίου και της Ηούς). Ήταν εκείνη που έδινε κάθε φορά τον κεραυνό στον Δία και φρόντιζε να βρίσκει τον στόχο του. Πρώτα ζούσε στην Γη με τους θνητούς. Όταν οι άνθρωποι δεν τηρούσαν πια το δίκαιο και άρχισαν στάσεις και πολέμους, η Δίκη δεν διέμεινε μαζί τους. Ανέβηκε στον Ουρανό. Γι’ αυτό και από πολλούς ταυτίζεται με την Νέμεση. Από την Δίκη φαίνεται πως ξεκίνησε η εποχή της μητριαρχίας. Με την νίκη της Αμαζόνας Υψιπύλης από τον Ηρακλή, ο τελευταίος έλαβε την σκυτάλη για την δημιουργία του πατριαρχικού συστήματος. Είτε για την βοήθεια που προσέφερε στον Δία, είτε για το χάσιμο της εξουσίας του γυναικείου φύλου πάνω στο αντρικό, ο Δίας καταστέρισε την Δίκη. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από την θεά Δήμητρα.



ΖΥΓΟΣ (ΧΗΛΑΙ ΣΚΟΡΠΙΟΥ): Οι Χηλές (δαγκάνες) Σκορπιού είναι η συνέχεια του Ζωδίου-αστερισμού του Σκορπιού. Κατά τα ρωμαϊκά χρόνια ονομάστηκε Ζυγός. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από τον θεό Ήφαιστο, ή την θεά Ήρα.




ΣΚΟΡΠΙΟΣ: Μία από τις πολλές εκδοχές του ίδιου μύθου, τονίζει ότι τον Σκορπιό δημιούργησε η θεά Άρτεμις ώστε να τσιμπήσει τον όμορφο Ωρίωνα, διότι σε κάποιο κυνήγι μαζί της προσπάθησε να την βιάσει. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από τον θεό Άρη.





ΟΦΙΟΥΧΟΣ: Λέγεται ότι είναι ο Ασκληπιός, ο οποίος ασκούσε την ιατρική τέχνη τόσο καλά, ώστε ανάσταινε ακόμα και νεκρούς. Επειδή, λοιπόν, διατάραζε την τάξη, ο Δίας οργισμένος τον κεραυνοβόλησε. Μετά, για χάρη του Απόλλωνα τον ανέβασε στα άστρα. Αν και καταλαμβάνει μεγάλη επιφάνεια (948 τετραγωνικές μοίρες) και στο νότιο τμήμα του διασχίζεται από την εκλειπτική δεν συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των ζωδίων του δυτικού ωροσκοπίου. Δεν είναι γνωστό για ποιο λόγο δεν συμπεριλήφθηκε (ενδεχομένως από τον Πτολεμαίο Κλαύδιο). Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από τον θεό Διόνυσο.



ΤΟΞΟΤΗΣ (ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ ή ΚΡΟΤΟΝ): Κατά μία εκδοχή πρόκειται για τον Κένταυρο Χείρωνα. Άλλοι όμως λένε ότι πρόκειται για τον Κρότωνα, γιο της Εύφημης, της τροφού των Μουσών, ο οποίος εφηύρε το τόξο. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από την θεά Άρτεμις, ή τον θεό Δία.





ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ (ΠΑΝ): Είναι ο τραγόμορφος γιος του Αιγίπανα. Όταν ο Δίας εκστράτευσε εναντίων των Τιτάνων, ο Πάνας τους τρόμαξε τόσο ξαφνικά που άρχισαν να τρέχουν πανικόβλητοι. Από το όνομα «Παν» δημιουργήθηκε η λέξη «πανικός» κι μετά από αυτό, ο Δίας τον τίμησε με καταστερισμό. Όπως προκύπτει από τον Πλάτωνα, θεωρείται ως η πύλη για την έξοδο των ψυχών. Συχνά συγχέεται με την Αμάλθεια, δηλαδή την κατσίκα με το κέρατο της αφθονίας. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από την θεά Εστία.


ΥΔΡΟΧΟΟΣ (ΓΑΝΥΜΗΔΗΣ): Ο Γανυμήδης είναι ο οινοχόος των θεών. Ήταν τόσο ωραίος, που ο θεός τον απήγαγε και τον έφερε στον Όλυμπο. Εκεί, οι θεοί τον έκριναν άξιο να τους σερβίρει κρασί. Έτυχε αθανασίας που, τότε, ήταν άγνωστη στους ανθρώπους. Από την κανάτα που κρατάει δεν χύνεται νερό (υδροχόος) αλλά κρασί και πολλοί θεωρούν ότι είναι το νέκταρ που πίνουν οι θεοί. Κατ’ αυτόν τον τρόπο διανέμει το Διονυσιακό κρασί σε κάθε συνδαιτυμόνα που είναι μία άλλου είδους Θεία Κοινωνία. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από την θεά Ήρα, ή τον θεό Ήφαιστο.


ΙΧΘΥΕΣ: Όπως προκύπτει από την ελληνική μυθολογία, οι δύο Ιχθύες είναι η θεά Αφροδίτη και ο γιος της ο Έρωτας, οι οποίοι τρομοκρατημένοι από τους Γίγαντες και ειδικά τον Τυφώνα, εγκατέλειψαν προσωρινά (όπως και οι άλλοι θεοί) τον Όλυμπο, μέχρι να ανασκουμπωθούν, και κατέφυγαν στην Αίγυπτο, όπου εκεί μεταμορφώθηκαν σε ψάρια. Για να τιμήσουν τους δύο αυτούς ιχθύες, τους τοποθέτησαν στον ουρανό με έναν σύνδεσμο αναμεταξύ τους (τους λεγόμενους «λινούς») για να δείξουν την συγγένειά τους (μάνα και γιος). Άλλη εκδοχή θέλει τους δύο ιχθύες να είναι τα δύο δελφίνια που συνόδευαν πάντα τον θεό Ποσειδώνα. Λέγεται ότι αντιπροσωπεύεται ή κυριαρχείται από τον θεό Ποσειδώνα.



Πηγή: ramnousia.com
Συνέχεια. . . »

Thursday 27 March 2014

Ησίοδος - Πρώτα γεννήθηκε το Χάος

Ο Ησίοδος υπήρξε ο δεύτερος σε σπουδαιότητα αρχαίος ποιητής μετά τον Όμηρο. Γεννήθηκε στην Άσκρη της Βοιωτίας, όπου κατέφυγε ο πατέρας του από την αιολική Κύμη της Μικράς Ασίας, αλλά η ημερομηνία της γέννησής του δεν είναι γνωστή. Υπολογίζεται ότι έζησε γύρω στο 700 ή 800 π.Χ.


Επισκεπτόμενος συχνά το όρος Ελικώνα, όπου οι μύθοι έλεγαν ότι κατοικούσαν οι Μούσες, έλεγε ο ίδιος ότι εκείνες του έδωσαν το χάρισμα της ποίησης. Επειδή μεγάλωσε σε αυτό το ιερό και αγροτικό περιβάλλον τα ποιήματα του έχουν διδακτικό και θρησκευτικό περιεχόμενο, ενώ με τον Ησίοδο η Ελλάδα βγαίνει από το σκοτάδι του μύθου αφοί ο ίδιος αντλεί τα θέματα του όχι μόνο από τη φαντασία αλλά και από την ζωή φέρνοντας έτσι την ποίηση πιο κοντά στον άνθρωπο.

Ο τρόπος και χρόνος θανάτου του είναι συγκεχυμένος. Μία παράδοση θέλει τον τάφο του Ησίοδου στον Ορχομενό Βοιωτίας, ενώ σύμφωνα με μια άλλη, το μαντείο των Δελφών έβγαλε χρησμό ότι ο Ησίοδος θα πέθαινε στη Νεμέα, οπότε εκείνος κατέφυγε στη Λοκρίδα, όπου όμως σκοτώθηκε στον τοπικό ναό του Νεμαίου Δία και ετάφη εκεί

Ο Ησίοδος, με το έργο του Θεογονία, αποπειράθηκε, για πρώτη φορά, να συγκεντρώσει τους θρησκευτικούς μύθους που ήταν διαδεδομένοι σε όλη την Ελλάδα.

Επίσης κατέγραψε τις δοξασίες για τη δημιουργία του κόσμου και αποτύπωσε τα γενεαλογικά δέντρα των θεών.






Χάος - Γαία - Έρως

Στην Θεογονία του Ησίοδου προϋπάρχουν τρία στοιχεία, το Χάος, η Γαία και ο Έρως. Αυτές οι τρεις μορφές δεν έχουν γεννηθεί η μία από την άλλη. Είναι αυτογέννητες κι απέχουν μόνο χρονικά στη σειρά της γέννησής τους. Από τους τρεις πρώτους θεούς μόνο ο Έρως δε γεννά απογόνους. Αυτός ενώνει και ωθεί τις άλλες δυνάμεις σε δημιουργία.

Από το Χάος γεννήθηκαν το Έρεβος και η Νύχτα. Κι από την ένωση των δυο τους γεννήθηκαν ο Αιθέρας και η Ημέρα.

Η Γαία χωρίς ερωτική ένωση γεννά μόνη της τον Ουρανό, που έχει όση έκταση έχει κι εκείνη. Γέννησε επίσης τα Όρη και τον Πόντο. Έτσι όλη η διαμόρφωση του κόσμου ξεκινά από εκείνη. Η Γαία δημιουργεί το σύμπαν γεννώντας τα συστατικά του.

Παραχωρεί μέρος από τις εξουσίες της στον Ουρανό και τεκνοποιεί από το σπέρμα του τον Ωκεανό, τον Κοίο, τον Κρείο, τον Υπερίονα, τη Θεία, τη Ρέα, τη Θέμιδα, τη Μνημοσύνη, τη Φοίβη, την Τηθύα, τον Κρόνο. Εκτός από τους Τιτάνες γέννησε τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες.


Ουρανός - Κρόνος - Ζευς (Δίας)

Ο Ουρανός χάνει την εξουσία του από τον Κρόνο, ο οποίος του κόβει τα γεννητικά όργανα. Από το αίμα του Ουρανού γεννιούνται οι Ερινύες, οι Γίγαντες, οι Μελίες και από το σπέρμα του κομμένου αιδοίου του γεννιέται η Αφροδίτη.

Ο Ουρανός προφητεύει ότι ο Κρόνος θα χάσει την εξουσία από κάποιο από τα παιδιά του. Για το λόγο αυτό καταπίνει όποιο παιδί γεννάει η σύζυγός του Ρέα. Καταπίνει τη Δήμητρα, την Εστία, την Ήρα, τον Άδη και τον Ποσειδώνα. Όταν έρχεται η σειρά να γεννηθεί ο Δίας η Ρέα δίνει στον Κρόνο έναν σπαργανωμένο λίθο αντί του νεογέννητου Διός και κρύβει το βρέφος σε ένα σπήλαιο του όρους Δίκτη στην Κρήτη.

Όταν μεγαλώνει ο Δίας αναγκάζει τον Κρόνο να βγάλει από την κοιλιά του τα αδέλφια του κι ύστερα από συγκρούσεις, ο Δίας, παίρνει την εξουσία στα χέρια του και από τότε ξεκινά η εποχή των Ολύμπιων θεών.

Επειδή σε αυτές τις σελίδες μας ενδιαφέρουν περισσότερο οι κοσμογονικές απόψεις των αρχαίων θα περιοριστούμε σε αυτήν τη σύντομη γενεαλογική αναφορά στους θεούς και θα αναφερθούμε εκτενέστερα σε αυτούς στις σελίδες που έχουν δημιουργηθεί για την παρουσίασή τους. (Θεοί - Δαίμονες)






Πηγή: theogonia.gr
Συνέχεια. . . »

Wednesday 26 March 2014

Η ψυχολογία των χρωμάτων (γράφημα)


Όταν βλέπουμε το λογότυπο μιας γνωστής εταιρείας, κάνουμε στο μυαλό μας υποσυνείδητους συνειρμούς που πυροδοτούν συγκεκριμένα συναισθήματα, υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι.

Δηλώνουν μάλιστα πως τα λογότυπα αυτά αποτυπώνονται τόσο έντονα στον εγκέφαλο που ακόμη και τα παιδιά μπορούν να τα αναγνωρίζουν μόλις από την ηλικία των δύο ετών.



Ερευνητές από το Σικάγο μελέτησαν μερικά από τα πιο διάσημα λογότυπα του κόσμου και εξέτασαν ποια συναισθήματα μας προκαλούν, ανάλογα με τα χρώματα που κυριαρχούν σε αυτά.

Η ψυχολογία των χρωμάτων είναι ένα συναρπαστικό πεδίο μελέτης, καθώς μπορεί να αποκαλύψει πώς η κάθε απόχρωση επηρεάζει τα συναισθήματα και τη διάθεσή μας.

Αν και οι αντιδράσεις στα χρώματα διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, οι ψυχολόγοι εντοπίζουν μερικά κοινά σημεία.




Το κόκκινο συνδέεται με την ένταση της φωτιάς και του αίματος. Εμπνέει την ενέργεια, το πάθος, την αγάπη αλλά και την επιθετικότητα.



Το μπλε συνδέεται με το βάθος και τη σταθερότητα του ουρανού και της θάλασσας. Εμπνέει την πίστη, την κατανόηση, την αυτοπεποίθηση και την ηρεμία.



Το κίτρινο συνδέεται με την ενέργεια και τη χαρά του φωτός. Εμπνέει τη ζωτικότητα, τη χαρά και τη φρεσκάδα.



Το πράσινο συνδέεται με την αρμονία της φύσης. Εμπνέει την ηρεμία, τη χαλάρωση και την ελπίδα.



Το μωβ συνδέεται με την πολυτέλεια. Εμπνέει τη δύναμη, τη χλιδή αλλά και το ρομαντισμό.



Το πορτοκαλί συνδέεται με τη χαρά. Εμπνέει τον ενθουσιασμό, τη δημιουργικότητα και την αποφασιστικότητα.



Το μαύρο συνδέεται με την επισημότητα και το μυστήριο. Εμπνέει τη γενναιότητα, τη σοβαρότητα και την πολυτέλεια.



Το ροζ συνδέεται με τη θηλυκότητα. Εμπνέει την αγάπη, τη ζεστασιά και τη σεξουαλικότητα.



Το καφέ συνδέεται με τη Μητέρα Γη. Εμπνέει την αξιοπιστία και την υποστήριξη.



Πηγή: onmed.gr
Συνέχεια. . . »

Κοινωνικά Δίκτυα

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...