Saturday 31 January 2015

Ταινία: The Cell

Ο άνθρωπος είναι ένα πολυδιάστατο Ον με φυσικό σώμα με ενέργεια-ζωή με συναισθήματα και σκέψεις (ανώτερες-αγνές και κατώτερες -επιβίωσης). Στη συγκεκριμένη ταινία παρουσιάζεται με πολύ ενδιαφέρον τρόπο η ταύτιση του ανθρώπου με αυτό που κατανοεί ως πιο ανώτερο μέσα του, δηλαδή το νου. Ο άνθρωπος σκέφτεται άρα υπάρχει. Υπάρχει σε ένα κόσμο φαινομενικά ανύπαρκτο, έναν κόσμο που δείχνει πως ο ίδιος  τον δημιουργεί  και  τοποθετεί τον εαυτό του εκεί μέσα,  έτσι ακριβώς όπως τον ονειρεύεται. 

Βέβαια σε αυτόν τον κόσμο έχει κάποιους περιορισμούς όσον αφορά στο να οραματιστεί τον εαυτό του. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι περιορισμοί αυτοί δημιουργούνται από τις επιθυμίες του, τα πάθη του και από τον τρόπο που βλέπει ο ίδιος τον εαυτό του. 

Ναι, αλλά μήπως τελικά αυτό δεν συμβαίνει και στην πραγματική ζωή;  Η μήπως και η πραγματικότητα είναι απλώς ένα παιχνίδι του νου;


Οι πρωταγωνιστές μοιάζουν με ταξιδιώτες, μόνο που το ταξίδι τους αφορά στη βουτιά μέσα στον ίδιο τους εαυτό. Είναι το πιο οδυνηρό και πιο λυτρωτικό ταξίδι…. Στη χώρα του πουθενά. Εκεί όπου κρύβονται τα πάντα μέσα σε σκοτεινές γωνιές, έτοιμα να κατασπαράξουν τον απρόσκλητο επισκέπτη. Όλοι οι φόβοι, όλοι οι δισταγμοί, όλα τα πάθη, όλες οι αμφιβολίες, οι απογοητεύσεις…. Ένας ολόκληρος κόσμος, εφιάλτης κρυμμένος σε αυτό που αποκαλούμε Ασυνείδητο. 

Η ψυχή παραδομένη στα κατώτερα αυτά στοιχεία  (ή μήπως να τα αποκαλέσουμε στοιχειά;). Φυλακισμένη στον πύργο της, περιμένει αυτόν που θα σκοτώσει τον Κέρβερο για να  την απελευθερώσει και να της χαρίσει τη χαμένη της αγνότητα (στην ταινία συμβολίζεται με την παιδική ηλικία του πρωταγωνιστή). 

Τελικά μόνο η συνείδηση είναι αυτή που μπορεί να τα καταφέρει (συμβολίζεται από τη γυναίκα επιστήμονα). Μόνο αυτή μπορεί να έρθει αντιμέτωπη με τον δράκο, δηλαδή με την ίδια την σκιά του ανθρώπου και να τον νικήσει. Αλλά δεν θα τα κατάφερνε ποτέ μόνη της. Ενώ έχει τη σοφία να ξέρει ότι τίποτα από όλα αυτά τα τρομακτικά δεν είναι παραγματικότητα παρ όλα αυτά παρασύρεται από τον κόσμο αυτό της πλάνης. Θα χρειαστεί η βούληση (την συμβολίζει ο αστυνομικός), που δεν παρασύρεται από τον σκοπό και θα την πείσει τελικά πως τίποτα δεν είναι αλήθεια.

Και έτσι ξεκινά ο αρχετυπικός πόλεμος. Η μάχη μεταξύ της  μαύρης και του λευκής πλευράς. Πολεμάνε τα αρχέτυπα, ο Άρχοντας του Σκότους και η Κυρία του Αγνού Φωτός . Και παρ όλο που η ταινία , σύμφωνα με κάποιους, είναι για «γερά νεύρα», επέρχεται η λύτρωση με τη νίκη της φωτεινής πλευράς. Μια μικρή θυσία όμως πάντα πρέπει να προσφερθεί…… 

Πηγή: nea-acropoli-athens.gr
Συνέχεια. . . »

Thursday 29 January 2015

9 λόγοι για να βγεις από τη ζώνη ασφαλείας σου


Όσο μένεις στη ζώνη ασφαλείας σου, τίποτα δεν θα αλλάξει στη ζωή σου. Και από τη στιγμή που επέλεξες να διαβάσεις αυτό το άρθρο, σημαίνει ότι ψάχνεις τρόπους για να βγεις. Παρακάτω ακολουθούν  9 λόγοι – τρόποι να σκέφτεσαι – που μπορεί να σε διευκολύνουν να κάνεις το μεγάλο βήμα….

1) Κάνε ό,τι μπορείς για να μην είσαι επικεντρωμένος στον εαυτό σου. Δεν μπορείς να δεις τις άπειρες δυνατότητες και την ομορφιά του κόσμου εάν είσαι συνεχώς επικεντρωμένος σε αυτό που σου συμβαίνει. Εντάξει, το είδες, το ανέλυσες και τώρα κοίταξε λίγο τον ορίζοντα… Κουράγιο είναι ο φόβος που έχει κάνει τις προσευχές του, μαζεύει τα κομμάτια του και προχωράει μπροστά.

2) Μέσα στο κρανίο σου έχεις έναν εγκέφαλο, μέσα στα παπούτσια σου έχεις πόδια. Μπορείς να στρέψεις τον εαυτό σου σε όποια κατεύθυνση ΕΣΥ επιλέξεις. Και ξέρεις ότι ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ! Και ΕΣΥ θα αποφασίσεις που θα πας. Μην αφήνεις κανέναν να σου υποδεικνύει ποιο είναι το σωστό για σένα ή ποιος είναι ο δρόμος σου. Ο δικός σου δρόμος είναι ΜΟΝΟ δικός σου και κανένας άλλος δεν τον γνωρίζει. Μπορείς να ακούσεις συμβουλές, αλλά ΕΣΥ θα αποφασίσεις.

3) Ο άνθρωπος ζει διαμέσου της εμπειρίας και όχι δια μέσου της σκέψης. Δεν πρόκειται να ζήσεις ποτέ τη ζωή σου στο μυαλό σου. Η ζωή είναι εκεί έξω. Άσε τον γρύλο και… κολύμπα! Ντύσου όμορφα, βάλε το άρωμά σου, άνοιξε την πόρτα και… ζήσε!

4) Μην φοβάσαι τον φόβο. Ο φόβος είναι ευκαιρία να κατακτήσεις κάτι καινούργιο. Ο φόβος δεν σου λέει ότι κάτι είναι κακό. Σου λέει απλά ότι είναι άγνωστο. Εκεί λοιπόν, σε αυτό το άγνωστο, είναι η ζωή που ονειρεύεσαι. Κάνε τον φόβο σου φίλο και δες τον σαν μια ευκαιρία να ζήσεις καινούργιες εμπειρίες. Καν’ το κι ας φοβάσαι…

5) Νικητής είναι αυτός που αποδέχεται τα λάθη του και τις αποτυχίες του. Δεν έχει νόημα να μην τα παραδέχεσαι, διότι ΕΣΥ γνωρίζεις ότι υπάρχουν. Από εσωτερική άποψη, δεν υπάρχει απολύτως καμία αποτυχία και απολύτως κανένα λάθος. Από τη στιγμή όμως που πιστεύεις ότι απέτυχες κάπου, αποδέξου το, μάζεψε τις εμπειρίες που έμαθες και ξεκίνα πάλι από την αρχή.

6) Ο δρόμος προς την επιτυχία είναι πάντα υπό κατασκευή! Δεν πρόκειται ποτέ να φτάσεις στην απόλυτη προσωπική επιτυχία εάν ψάχνεις να βρεις έναν έτοιμο στρωμένο δρόμο. Οι στρωμένοι δρόμοι έχουν ονόματα άλλων και δεν θα γίνουν ποτέ δικοί σου δρόμοι. Τον δικό σου δρόμο τον φτιάχνεις εσύ. Γι αυτό και πάντα χρειάζεται εργασία και κούραση. Για την ακρίβεια, εάν δεν συμβαίνει αυτό στον δρόμο σου, τότε σίγουρα περπατάς σε κάποιου άλλου το μονοπάτι. Όσο όμορφο κι αν είναι όμως αυτό το μονοπάτι, δεν θα σε κάνει ποτέ να αισθανθείς πλήρης.

7) Κανείς δεν μπορεί να σε κάνει να νιώσεις κατώτερος χωρίς τη συγκατάθεσή σου. Ο κόσμος ασκεί συνέχεια κριτική, σε όλους, στα πάντα και ακόμα περισσότερο στον ίδιο του τον εαυτό. Πάντα λοιπόν θα υπάρχουν κάποιοι που θα προσπαθήσουν να σε κάνουν να αισθανθείς κατώτερος. Αυτό όμως δεν έχει καμία σημασία, γιατί το μόνο που μετράει είναι αυτό που πιστεύεις εσύ για τον εαυτό σου. Εάν εσύ είσαι ο πρώτος που υποτιμά, προσβάλλει και ασκεί ανελέητη κριτική στον εαυτό του, τότε, όσα κομπλιμέντα και να σου κάνουν, εσύ θα αισθάνεσαι πάντα… ΣΚΑΤΑ. Εάν όμως αρχίσεις να αποδέχεσαι τον εαυτό σου όπως είναι, με κατανόηση ότι είσαι άνθρωπος και ότι κάνεις λάθη, θα συνειδητοποιήσεις ότι είσαι απόλυτα μοναδικός. Ούτε καλύτερος, ούτε χειρότερος από κανέναν. Θα είσαι απλά ο μοναδικός εσύ! Κι όταν αυτό συμβεί, πως θα μπορεί κάποιος άλλος να σε κάνει να αισθάνεσαι κατώτερος;

8) Η ηλικία είναι μια μεγάλη ανοησία. Επειδή συμφώνησαν κάποιοι στο παρελθόν ότι θα μετρούν τον χρόνο σύμφωνα με τις περιστροφές της γης γύρω από τον Ήλιο, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ο δικός σου τρόπος μέτρησης. Όταν κουράζεσαι είσαι 120 ετών, όταν είσαι χαρούμενος είσαι 17 και όταν σκέφτεσαι την καριέρα σου μπορεί να είσαι 40. Είσαι αυτό που αισθάνεσαι. Και δεν υπάρχει καμία αντικειμενικότητα σε αυτό. Μια μέρα άκουσα κάτι πολύ σοφό! Ότι ένας άνθρωπος γερνάει όταν πλέον αυτά για τα οποία μετανιώνει είναι περισσότερα από αυτά που ονειρεύεται. Και όσο η ζυγαριά γέρνει, τόσο κι αυτός γερνάει… Είναι στο χέρι σου λοιπόν να είσαι ό,τι ηλικία θέλεις!
9) Δεν έχει νόημα να ψάχνεις την ευτυχία σου στο ήδη γνωστό. Εάν η ευτυχία σου ήταν εκεί, τότε θα την είχες ήδη βρει. Άρα, η ευτυχία είναι κάπου στο άγνωστο. Όσο κι αν σε φοβίζει το άγνωστο, θυμήσου ότι κάπου εκεί κρύβεται η ευτυχία σου. Για την ακρίβεια, η ευτυχία κρύβεται μέσα σου. Αλλά για να οδηγηθείς μέσα σου πολλές φορές, χρειάζεται να δεις τον έξω κόσμο. Χρειάζεσαι τις εμπειρίες που θα σου επιτρέψουν να εισέλθεις μέσα σου. Καινούργιες εμπειρίες λοιπόν μπορείς να βρεις μόνο στο άγνωστο…

Ξεκίνα… μια ιδέα είναι μόνο…


Συνέχεια. . . »

Wednesday 28 January 2015

Τα 7 μεγάλα θαύματα του κόσμου και τα μυστικά που κρύβονται πίσω τους


Επισκεφτήκατε ποτέ κάποιο αξιόλογο μνημείο στο εξωτερικό που σας έκανε να αναρωτιέστε πώς χτίστηκε και τι ιστορία κρύβει πίσω του;

Όταν επισκεπτόμαστε κάποιο σημαντικό μνημείο στο εξωτερικό, συνήθως μαθαίνουμε τα βασικά ιστορικά στοιχεία γι' αυτό, αυτά που είναι πιο γνωστά, ημερομηνίες που δεν πρόκειται να ξαναθυμηθούμε ποτέ κ.ο.κ. Μαζί με αυτές τις πληροφορίες, όμως, υπάρχουν και οι πιο... «θαμμένες» αλήθειες, αυτές που δεν γνωρίζουν πολλοί.

1. Moai, Νησί του Πάσχα, Πολυνησία

Για τα αρχαία αυτά αγάλματα υπάρχουν διάφορες θεωρίες, μια εκ των οποίων υποστηρίζει ότι είναι υπεύθυνα για το θάνατο των κατοίκων του νησιού. Η μεταφορά τους πάνω σε κορμούς δέντρων σήμαινε καταστροφή των δασών, με το έδαφος χωρίς δέντρα να υποχωρεί και να προκαλεί καταστροφή των καλλιεργειών, πείνα, πόλεμο και κανιβαλισμούς. Δορυφορικές εικόνες του νησιού από το 2005, όμως, δείχνουν μονοπάτια να έχουν σχηματιστεί από το λατομείο όπου σμιλεύτηκαν τα μυστηριώδη αυτά αγάλματα, στα οποία πέρασαν σχοινιά στο ύψος του κεφαλιού και φαίνεται πως τα μετέφεραν σε μικρές ομάδες.

2. Ταζ Μαχάλ, Άγκρα, Ινδία

Ο θρύλος λέει ότι ο Σαχ Γιαχάν διέταξε να κοπούν τα χέρια των χτιστών του Ταζ Μαχάλ μετά την ολοκλήρωσή του, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι δεν θα χτίσουν κάτι τόσο όμορφο ξανά –παρ' όλο που δεν υπάρχουν γραπτές αποδείξεις που να επιβεβαιώνουν αυτή την ιστορία. Η κομψότητα του μαυσωλείου αυτού μπορεί να αποδοθεί στον έξυπνο σχεδιασμό του, καθώς για να φαίνεται απόλυτα ευθύ από το έδαφος, ο αρχιτέκτονας σχεδίασε τους μιναρέδες με ελάχιστη κλίση προς τα έξω, κάτι που επίσης εξασφάλιζε ότι σε περίπτωση σεισμού θα έπεφταν μακριά από τον πολύτιμο θόλο του μαυσωλείου.

3. Stonehenge, Αγγλία

Εξωγήινοι, δρυΐδες και διάφοροι άλλοι έχουν πρωταγωνιστήσει στις θεωρίες που κυκλοφορούν για το χτίσιμο του Stonehedge. Γιατί, όμως, χτίστηκε; Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι κατασκευάστηκε για τον εορτασμό της χειμερινής ισημερίας κι όχι της εαρινής, όπως πίστευαν μέχρι τώρα. Τα περισσότερα μνημεία της περιοχής είναι ευθυγραμμισμένα με την ανατολή και τη δύση του ήλιου στη χειμερινή ισημερία, ενώ τα δόντια γουρουνιών που βρέθηκαν γύρω από τα μνημεία δείχνουν ότι έτρωγαν περισσότερο χοιρινό για να γιορτάσουν τις ημέρες που στο εξής θα μεγάλωναν. Όσο για το πώς χτίστηκε, λέγεται ότι γύρω στο 2600 π.Χ. μεταφέρθηκαν μπλε οικοδομικές πέτρες πάνω σε σχεδίες από τους λόφους Preseli στη δυτική Ουαλία. Η βάση του κάθε ογκόλιθου τοποθετήθηκε με λοστούς σε τάφρους και στη συνέχεια με τη βοήθεια σκαλωσιάς, τοποθετήθηκαν οι οριζόντιες πέτρες.

4. Πύργος του Άιφελ, Παρίσι, Γαλλία

Κατασκευάστηκε το 1889 ως είσοδος για την διεθνή έκθεση Uneversell, αλλά και για την επέτειο της Γαλλικής Επανάστασης, με τον ίδιο κύριο Άιφελ να είναι ο πρώτος που ανέβηκε τα 1710 σκαλιά του μέχρι την κορυφή. Στα 324 μέτρα, ο Πύργος χρησίμευσε ως κεραία από την οποία οι Γερμανοί έστελναν κωδικοποιημένα σήματα στις δυνάμεις τους κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα, 50 τόνοι μπογιάς χρησιμοποιούνται για την επιφάνειά του κάθε 7 χρόνια κι όσο κι αν θεωρείται το σήμα κατατεθέν του Παρισιού, τις πρώτες ημέρες παρουσίασής του χαρακτηρίστηκε ως... αντιαισθητικός.

5. Σινικό Τείχος, Κίνα

Αρχικά χτίστηκε από πέτρες και λάσπη, το 16ο αιώνα, όμως, ο αυτοκράτορας Jiajing το εξέλιξε σε ένα φοβερό... πέτρινο δράκο. Εκατομμύρια εργάτες δούλεψαν για την επέκταση του τείχους και τη δημιουργία οχυρού, ενώ σύμφωνα με τις αναφορές, ένα κομμάτι 3 χιλιομέτρων ολοκληρώθηκε σε 600 μέρες από 3 χιλιάδες άντρες. Παρ' όλο που το «κυνηγά» η φήμη ως το μόνο ανθρώπινο κατασκεύασμα που φαίνεται από το φεγγάρι, το Σινικό Τείχος στην πραγματικότητα φαίνεται μόνο με ειδικό φακό σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη.

6. Χαζνέ, Πέτρα, Ιορδανία

Μόλις... 2 χιλιάδων ετών και με παρουσία και στον κινηματογράφο (βλέπε Indiana Jones), το θησαυροφυλάκιο (Χαζνέ Φαραούν) αποτελεί το διαμάντι της αρχαίας πόλης της Πέτρας. Λέγεται ότι σμιλεύτηκε από πάνω προς τα κάτω και ότι οι τρύπες στην πρόσοψή του είναι παραπλανητικές και δημιουργήθηκαν αργότερα από βάνδαλους.

7. Πυραμίδα του Χέοπα, Αίγυπτος

Η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας, που αποτελεί το μοναδικό από τα 7 Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου που σώζεται μέχρι σήμερα, ήταν η πιο ψηλή κατασκευή του κόσμου μέχρι το 1889 και την ολοκλήρωση του Πύργου του Άιφελ. Χτίστηκε με σκοπό να στεγάσει μόλις 3 θαλάμους, χρειάστηκε, όμως, ισχυρή εργατική δύναμη περίπου 30 χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι σύμφωνα με έρευνες σχετικά με το πώς ζούσαν, με ανάλυση των αρχαίων τοιχογραφιών κ.λπ., φαίνεται ότι δεν ήταν σκλάβοι, αλλά έμπειροι εργάτες.
Συνέχεια. . . »

Tuesday 27 January 2015

O Kώδικας Ηθικής των Ινδιάνων

1. Ξύπνα με το φως του Ήλιου για να προσευχηθείς. Να προσεύχεσαι μόνος. Να προσεύχεσαι συχνά. Το Μεγάλο Πνεύμα θα ακούσει, αρκεί να μιλήσεις.


2. Να δείχνεις κατανόηση για αυτούς που έχασαν το δρόμο τους. Άγνοια, αλαζονία, θυμός, ζηλοτυπία και πλεονεξία ανθούν από μια χαμένη ψυχή. Προσευχήσου ότι θα βρουν καθοδήγηση.


3. Ψάξε για τον εαυτό σου, να είσαι ο εαυτός σου. Μην επιτρέπεις σε άλλους να δημιουργούν το μονοπάτι σου. Είναι δικός σου ο δρόμος και μόνο δικός σου. Άλλοι μπορούν να περπατήσουν μαζί σου αλλά κανείς δεν μπορεί να
περπατήσει στη θέση σου.


4. Να συμπεριφέρεσαι στους καλεσμένους σου με σύνεση. Να τους σερβίρεις το καλύτερο φαγητό, δώσε τους το καλύτερο κρεβάτι και συμπεριφέρσου τους με εκτίμιση και τιμή.


5. Μην παίρνεις κάτι που δεν σου ανήκει, είτε από κάποιον άνθρωπο, μια κοινότητα, τη φύση ή μια κουλτούρα. Δεν το κέρδισες, ούτε στο χάρισαν. Δεν είναι δικό σου.


6. Να σέβεσαι όλα τα πράγματα που υπάρχουν σ’ αυτό τον πλανήτη, είτε άνθρωπους είτε φυτά.


7. Τίμα τις σκέψεις άλλων ατόμων, τις επιθυμίες τους και τα λόγια τους. Ποτέ μην διακόπτεις κάποιον ή να τον χλευάσεις ή να τον μιμηθείς με αγένεια. Αναγνώρισε το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης κάθε ατόμου.


8. Ποτέ μην αναφέρεσαι σε άλλους με κακό τρόπο. Η αρνητική ενέργεια που στέλνεις στο Σύμπαν θα πολλαπλασιαστεί όταν επιστρέψει σε σένα. 


9. Όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Και όλα τα λάθη μπορούν να συγχωρεθούν. 


10. Οι κακές σκέψεις προκαλούν ασθένεια του μυαλού, του σώματος και του πνεύματος. Εξάσκησε τη θετικότητα.


11. Η φύση δεν είναι ΓΙΑ εμάς, είναι ΚΟΜΜΑΤΙ μας. Είναι μέρος της παγκόσμιας οικογένειας σου.


12. Τα παιδιά είναι οι σπόροι του μέλλοντος σου. Σπείρε αγάπη στις καρδιές τους και πότισέ τις με σοφία και μαθήματα της ζωής. Όταν μεγαλώσουν, δώσε τους χώρο να αναπτυχθούν.


13. Μην πληγώνεις τις καρδιές άλλων. Το δηλητήριο του πόνου σου θα επιστρέψει σε σένα.


14. Να είσαι ειλικρινής πάντα. Η ειλικρίνεια είναι το μέτρο της θέλησης κάποιου μέσα στο Σύμπαν.


15. Κράτα τον εαυτό σου ισορροπημένο. Ο Νοητικός εαυτός σου, ο Πνευματικός εαυτός σου, ο Αισθηματικός εαυτός σου και ο Σωματικός εαυτός σου πρέπει να είναι δυνατοί, αγνοί και υγιείς. Γύμνασε το σώμα για να δυναμώσεις το μυαλό. Πλούτισε σε πνεύμα για να γιατρέψεις αισθηματικές στενοχώριες.


16. Να παίρνεις συνειδητές αποφάσεις για το ποιός θα είσαι και το πώς θα αντιδράς. Να είσαι υπεύθυνος για τις πράξεις σου.


17. Να σέβεσαι τις προσωπικές στιγμές και τον προσωπικό χώρο των άλλων. Μην αγγίζεις προσωπική ιδιοκτησία άλλων – ειδικά ιερά και θρησκευτικά αντικείμενα. Αυτό απαγορεύεται.


18. Να είσαι αληθινός πρώτα με τον εαυτό σου. Δεν μπορείς να βοηθήσεις άλλους αν δεν μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου πρώτα.


19. Να σέβεσαι τις θρησκευτικές απόψες των άλλων. Μην προσπαθείς να επιβάλεις τις δικές σου απόψεις σ’ αυτούς.


20. Μοιράσου την καλοτυχία σου με άλλους.

Πηγή: ektiesthisi.blogspot.gr
Συνέχεια. . . »

Monday 26 January 2015

Το Μυστήριο των Συμπτώσεων. Ο C. Jung και η Συγχρονικότητα.


Σας έχει συμβεί κάποια φορά να συναντάται συνέχεια μπροστά σας για ένα διάστημα το ίδιο αριθμό; Ή να σιγοτραγουδάτε ένα τραγούδι και ανοίγοντας το ραδιόφωνο να το ακούτε;
Θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι κάποια υπερφυσική αιτία, κρύβεται πίσω απ' αυτές τις συμπτώσεις. Αλλά η πλειοψηφία των σύγχρονων επιστημόνων μιλάει απλά για άγνοια των φυσικών νόμων που τις προκαλούν, μια δημιουργία γεγονότων απ' αυτά που είναι δυνατόν να συμβούν. Τίποτα το περίεργο ή μυστικιστικό ! Αντίθετα οι συμπτώσεις θεωρούνται αναπόφευκτες απ' τους στατιστικολόγους.


Για παράδειγμα, η πιθανότητα από μια τράπουλα 52 χαρτιών, να μοιραστεί μια συγκεκριμένη 13άδα χαρτιών, είναι ίση για κάθε πιθανή 13άδα. Και όλες είναι το ίδιο πιθανές ... όσο απίθανες και να μας φαίνονται εκ πρώτης όψεως. Η πιθανότητα να μοιραστεί η 13άδα των 13 "καρό" είναι ακριβώς ίδια με την πιθανότητα να μοιραστεί μια οποιαδήποτε άλλη 13άδα.


Μια εκπληκτική ιστορία μας φέρνει όμως ξανά το ερώτημα για το αν υπάρχει τύχη ή όχι. Την αναφέρει ο μαθηματικός Warren Weaver, στο βιβλίο του, "Lady Luck: The Theory of Probability" ("Η κυρία Τύχη: η θεωρία των πιθανοτήτων") απ' όπου δημοσιεύτηκε και στο περιοδικό "Life":

Στις 1-3-1950, και τα 15 μέλη της χορωδίας της εκκλησίας της Beatrice στη Nebraska, καθυστέρησαν στο ραντεβού που είχαν στις 7:20 για πρόβα. Όλοι είχαν κάποιο σοβαρό αλλά και συνηθισμένο λόγο να αργήσουν. Στις 7:25 η εκκλησία καταστράφηκε από έκρηξη ! Τα μέλη της χορωδίας θεώρησαν το γεγονός σαν "θεϊκή παρέμβαση". Ο Weaver υπολόγισε τις πιθανότητες να συμβεί ένα τέτοιο γεγονός μαζικής καθυστέρησης, σε μία στο εκατομμύριο. (σ.τ.μ. στην Ελλάδα θα ήταν κάτι παραπάνω από φυσιολογικό να συμβεί !!!)


Πώς λοιπόν να εξηγήσουμε τέτοιες "σκόπιμες" συμπτώσεις;


Όμως αξίζει εδώ να αναφερθεί η θεωρία του ψυχολόγου Carl Jung, ο οποίος διατύπωσε την Αρχή της "Συγχρονικότητας" που συνδέει γεγονότα, τα οποία δεν συνδέονται με κάποια φανερή σχέση αιτίας. Στο έργο του "Δομή και Δυναμική της Ψυχής", αναφέρει πώς άρχισε να παρατηρεί συμπτώσεις που προκαλούσαν ανοικτά τους υπολογισμούς των πιθανοτήτων, στη διάρκεια των ερευνών του για το Συλλογικό Ασυνείδητο.


Για παράδειγμα, καθώς μια νεαρή ασθενής του περιέγραφε ένα όνειρό της, στο οποίο της δίνονταν ένας χρυσός σκαραβαίος, ένα έντομο μπήκε στο σκοτεινό δωμάτιο. Όταν το έπιασε ο Jung διαπίστωσε ότι ήταν ένα σκαραβοειδές σκαθάρι, ό,τι πιο κοντινό σε χρυσό σκαραβαίο, θα μπορούσε να υπάρξει στην περιοχή, το οποίο μάλιστα δεν συνηθίζει να μπαίνει σε σκοτεινούς χώρους. Αντίθετα κινείται στο φως της ημέρας... Και μπήκε την κατάλληλη στιγμή. Ποιος άραγε προκάλεσε τη σύμπτωση: ο Jung ή η ασθενής του; Ο ψυχαναλυτής Nandor Fodor παρατήρησε πάντως ότι, η ασθενής είχε μια ήταν υπερβολικά ορθολογική συμπεριφορά που την έκανε ψυχολογικά απρόσιτη. Μετά την εμφάνιση του σκαραβαίου η συμπεριφορά της βελτιώθηκε και οι συνεδρίες έγιναν πιο αποδοτικές.


Ο Jung πίστευε ότι, το φαινόμενο της Συγχρονικότητας συνδέονταν με ψυχικές καταστάσεις που αναπτύσσονται μέσω της επιρροής των Αρχετύπων, τα οποία όριζε σαν πρότυπα (μοντέλα) έμφυτα στην ανθρώπινη ψυχή και κοινά για όλη την ανθρωπότητα. Ο Jung αναφέρει συχνά τα Αρχέτυπα, σαν "αρχέγονες εικόνες", που παρέχουν την αναπαράσταση όλων των ανθρώπινων στάσεων απέναντι στον θάνατο, τη σύγκρουση, το σεξ, τη μετενσάρκωση και τη μυστικιστική εμπειρία. Κάποιες φορές ένα αρχέτυπο ενεργοποιείται από ένα συναισθηματικά φορτισμένο γεγονός και τότε τείνει να έλκει γεγονότα παρόμοιας φύσης, ανοίγοντας δρόμο στα γεγονότα που ονομάζουμε "συμπτώσεις".


Ο Jung δέχονταν επίσης την ύπαρξη μιας "περίεργης αλληλεξάρτησης των αντικειμενικών στοιχείων μεταξύ τους, καθώς και με τις υποκειμενικές (ψυχικές) καταστάσεις του παρατηρητή". Μάλιστα εντόπισε δείγματα αυτής της αλληλεξάρτησης - που θεωρούσε άρρηκτα δεμένη με την έννοια της Συγχρονικότητας - τόσο στις ψυχιατρικές του σπουδές, όσο και στην έρευνά του πάνω στις εσωτεριστικές πρακτικές. Έτσι, θεωρούσε την κινέζικη μαντική μέθοδο του Ι Τσινγκ σαν έκφραση της Αρχής της Συγχρονικότητας. Θεωρούσε ότι αυτό που θεωρούμε εμείς - στη Δύση - σαν είναι το κύριο ενδιαφέρον της κινέζικης σκέψης ενώ αυτό που εμείς λατρεύουμε σαν αιτιότητα περνάει σχεδόν απαρατήρητο. Ενώ η Δυτική σκέψη προσεκτικά ζυγιάζει, επιλέγει, ταξινομεί και απομονώνει, η Κινέζικη μια πιο ολιστική εικόνα του κόσμου, δίνοντας σημασία και στην παραμικρή λεπτομέρεια που συνθέτει μια στιγμή. Κάθε στιγμή απαρτίζεται από όλα αυτά τα "ασήμαντα" συστατικά.


Αργότερα, ο Jung προέκτεινε την έννοια της Συγχρονικότητας και στην Αστρολογία. Όταν μάλιστα ανέφερε το ενδιαφέρον του για την Αστρολογία και την πεποίθησή του για τη μελλοντική της χρησιμότητα, με ένα γράμμα του στον Freud, ο τελευταίος αντέδρασε, κατηγορώντας τον Jung ότι είχε πέσει θύμα της "μαύρης παλίρροιας του βούρκου του αποκρυφισμού".


Μη εγκαταλείποντας τις θέσεις του ο Jung κατέγραψε στα απομνημονεύματά του, άλλο ένα συνταρακτικό συμβάν εμφάνισης Συγχρονικότητας, που μάλιστα συνέβη ενώ ήταν μαζί με το Freud: Στέκονταν μαζί δίπλα σε μια βιβλιοθήκη όταν ο Jung ένιωσε το διάφραγμά του να γίνεται σαν από σίδερο και να καίει, να πυρακτώνεται. Ταυτόχρονα ακούστηκε ένας δυνατός κρότος σαν να επρόκειτο να πέσει πάνω τους η βιβλιοθήκη.

Ο Jung βρήκε την ευκαιρία να παρουσιάσει το συμβάν σαν ένα παράδειγμα φαινομένου καταλυτικής εξωτερίκευσης. Ο Freud αντέδρασε αποκαλώντας τα αυτά, "ανοησίες". Τότε, ο Jung τον προκάλεσε, υποστηρίζοντας ότι μπορούσε να προβλέψει ότι το πολύ σε ένα λεπτό ο κρότος θα ξανακούγονταν. Πριν καν τελειώσει τα λόγια του ο κρότος ξανακούστηκε, αφήνοντας τον Freud εμβρόντητο.


Σύμμαχό του στην προσπάθεια να διατυπώσει τη θεωρία του για τη Συγχρονικότητα, ο Jung βρήκε τη κβαντική Φυσική, στα πλαίσια της οποίας είχε διατυπωθεί η θεωρία ότι έναπεδίο του χώρου μπορεί να γίνει αντικειμενικά γνωστό, μόνο με την ύπαρξη ενός παρατηρητή, ο οποίος όμως επεμβαίνει (αναγκαστικά, με την παρουσία του) στην κατάσταση του χώρου. Οι ανακαλύψεις αυτές βοήθησαν τον Jung να καταλάβει διαισθητικά ότι ύλη και συνείδηση συνδέονται με ουσιώδη τρόπο, σαν δυο συμπληρωματικές όψεις μιας ενοποιημένης πραγματικότητας.


Αλλά και πολύ πριν τον Jung, άλλοι διανοούμενοι και επιστήμονες είχαν διατυπώσει θέσεις που συνέδεαν αλληλεπιδραστικά την ύλη και τη συνείδηση. Ο ιστορικός Arthur Koestler μιλούσε για τη χωρητικότητα της ανθρώπινης ψυχής σαν "ένα κοσμικό αντηχείο". Παρόμοιες απόψεις είχαν ο Kepler και ο Pico della Mirandola. Ο Koestler γράφει επίσης στο έργο του "The Roots of Coincidence" ("Ρίζες της Σύμπτωσης") για μία "θεμελιώδη ενότητα των πραγμάτων", που υπερβαίνει τη μηχανική αιτιότητα.


Η έννοια ενός πνευματικού μικρόκοσμου που αντανακλούσε συμπαντικά πρότυπα και που ο Leibnitz αποκαλούσε "μονάδα", βασίζονταν στην ιδέα ότι το άτομο και το σύμπαν αλληλεπιδρούν εξαιτίας μιας προ-εγκαθιδρυμένης αρμονίας. Αλλά και για τον Schopenhauer, τα πάντα ήταν "αλληλοεξαρτώμενα και συγχρονισμένα με όμοιο τρόπο."


Ο Koestler έδωσε παραδείγματα ενοποίησης και αλληλεπίδρασης μέσα απ' την ίδια την εξέλιξη της επιστήμης, καθώς οι διάφοροι τομείς της φυσικής συνδυάστηκαν ή συγχωνεύτηκαν, στη διάρκεια του τελευταίου αιώνα: π.χ. ο ηλεκτρισμός και μαγνητισμός συγχωνεύτηκαν στην ηλεκτρομαγνητική θεωρία, ενώ τα Η/Μ κύματα συνδέθηκαν με μια σειρά φαινομένων, όπως το φως, το χρώμα, τη θερμική ακτινοβολία και τα ερτζιανά κύματα. Η Χημεία αγκαλιάστηκε απ' την Ατομική Φυσική. Ο έλεγχος του σώματος απ' τα νεύρα και τους αδένες, συνδέθηκε με ηλεκτροχημικές διεργασίες, ενώ τα άτομα διαιρέθηκαν στα "δομικά στοιχεία" των πρωτονίων, των ηλεκτρονίων και των νετρονίων. Αργότερα, όλα αυτά τα θεμελιώδη σωματίδια, συγκεντρώθηκαν στην έννοια απλών "πακέτων συμπυκνωμένης ενέργειας".


Σήμερα, όλο και πολλοί οικολόγοι και επιστήμονες κλίνουν προς την άποψη ότι, υπάρχει μια αλληλεξάρτηση, που συνδέει τα πάντα στον κόσμο, με όμοιο τρόπο που οι αρχαίοι μιλούσαν για τη "συμπάθεια" της ζωής.


Παράλληλα στο Πανεπιστήμιο του Ώστιν στο Τέξας, ο νομπελίστας φυσικός Ilya Prigogine μελετάει τον τρόπο που χημικές και άλλου τύπου δομές αναπτύσσουν πρότυπα βγαλμένα απ' το χάος. Ο Karl Pribram, νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο του Stanford, πρότεινε τη θεωρία ότι, ο εγκέφαλος είναι ένα είδος "ολογράμματος", ένας αναλυτής μοντέλων και συχνοτήτων, που δημιουργεί την "σκληρή" πραγματικότητα, ερμηνεύοντας συχνότητες από μια διάσταση πέρα απ' το χώρο και το χρόνο. Με άλλα λόγια, ο φυσικός κόσμος που ξέρουμε είναι "ισομορφικός" - δηλαδή όμοιος - με τις διαδικασίες του εγκεφάλου.


Ίσως λοιπόν, μια συμμαχία κβαντικών φυσικών, νευρολόγων, παραψυχολόγων και μυστικιστών να μας δώσει μια νέα και διαφορετική εικόνα του σύμπαντος, μη-αιτιοκρατικού αλλά "συμπαθητικού", που λειτουργεί πιο πολύ σαν μια μεγάλη σκέψη παρά σαν μια μεγάλη μηχανή, ενοποιώντας ύλη, ενέργεια και συνείδηση.


Μόνο τότε ίσως να ελευθερωθούν τα παραφυσικά φαινόμενα απ' το στίγμα του "αποκρυφισμού" και να μην αντιμετωπίζονται σαν ενοχλητικά. Στα πλαίσια αυτά, οι αντιλήψεις μας και ο κόσμος μας θα αλλάξουν για πάντα.
Συνέχεια. . . »

Sunday 25 January 2015

5 Ερωτήσεις για να Ζούμε «Ωραία»


Ποια είναι η πιο ευτυχισμένη ηλικία; Ποια είναι η καλύτερη φάση της ζωής; Η απάντηση σ’ αυτές τις ερωτήσεις είναι υποκειμενική και εξαρτάται από αυτά που ο καθένας ζει σε κάθε περίοδο. Και έτσι, μάλλον, η πραγματική απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει κάποια φάση της ζωής καλύτερη από την άλλη. 

Σε μια εποχή όπου υπάρχει φόβος στα γηρατειά, σε μια κοινωνία όπου οι περισσότεροι θέλουν να παραμείνουν νέοι ή τουλάχιστον να μοιάζουν νεαροί, έχει σημασία να βιώσουμε τα χαρακτηριστικά της κάθε ηλικίας. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσουμε να ζήσουμε κάθε ηλικία «στην ώρα της» και κάθε στιγμή θα γίνει μοναδική και ανεπανάληπτη γιατί, όπως διάβασα κάποτε: «όποιος δεν ζει ποτέ στην ώρα του, πώς μπορεί να πεθάνει στην ώρα του;»

Σε κάθε περίοδο της ζωής μας καλούμαστε να απαντήσουμε σε μια ερώτηση. Αυτή η ερώτηση καθοδηγεί τα βιώματά μας και δίνει νόημα σε κάθε φάση. Το να μπορούμε να απαντήσουμε με πλήρη τρόπο στην ερώτηση που αντιστοιχεί σε κάθε φάση σημαίνει ότι έχουμε βιώσει με συνείδηση και έχουμε αναπτύξει την προσωπικότητά μας. Ίσως έτσι φτάσουμε να πούμε ότι η καλύτερη φάση της ζωής μας είναι αυτή που ζούμε σήμερα, χωρίς αγωνία για το μέλλον και χωρίς νοσταλγία για το παρελθόν. 

1. Πού βρίσκομαι; αναρωτιέται το παιδί καθώς ανακαλύπτει τον κόσμο. Η περιέργεια είναι το μεγαλύτερο κίνητρό του, για να γνωρίσει το περιβάλλον του με κάποιο φόβο και δυσπιστία. Η ανακάλυψη των ανθρώπινων σχέσεων μπορεί να του προκαλεί ζήλια αλλά και ανάγκη για τρυφερότητα. 

2. Ποιος είμαι; αναρωτιέται ο έφηβος καθώς παλεύει για να ανακαλύψει τον εαυτό του, με τις δυνατότητες και τα όριά του. Είναι η εποχή της μάθησης και η στιγμή να δοκιμάσει πράγματα και σχέσεις. Η «διακήρυξη της ανεξαρτησίας» του φέρνει αντιδράσεις, συγκρούσεις και κριτική… όλα με σκοπό να βρει την ταυτότητά του.

3. Τι να κάνω; αναρωτιέται ο νέος γεμάτος σχέδια και όνειρα καθώς σχεδιάζει τη ζωή του. Βρίσκεται στην πλήρη ανάπτυξη των μέσων του και αισθάνεται ικανός να τα πραγματώσει όλα. Ο ορίζοντάς του δεν έχει όρια. Γίνεται υπεύθυνος για τη ζωή του και δημιουργεί οικογενειακές και επαγγελματικές σχέσεις. Έχει ανάγκη να αναλάβει ευθύνες, όσο άγχος και να του προκαλούν οι επιλογές του, με τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του.

4. Ποιες είναι οι προτεραιότητες μου; αναρωτιέται ο άνθρωπος καθώς περνάει τη μεγάλη φάση της ωριμότητάς του. Οι σχέσεις του κατασταλάζουν μέσα από την αλληλεξάρτηση. Είναι η εποχή της σταθερότητας, της δημιουργικότητας αλλά και του ρεαλισμού, στην οποία ήδη ξέρει ποιος είναι, τι μπορεί να κάνει και τι όχι και αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν πράγματα που δε θα μπορέσει να πραγματώσει. Γι’ αυτό, οι επιλογές γίνονται πιο ξεκάθαρες και οι προτεραιότητες αλλάζουν.

5. Τι θα αφήσω πίσω μου; αναρωτιέται ο ηλικιωμένος καθώς κοιτάζει τη ζωή του και σκέφτεται τι μπορεί να κληροδοτήσει στους άλλους. Η πείρα ισορροπεί τις πλέον ξεκάθαρες απώλειες και του επιτρέπει να περάσει από το «να κάνω» στο «να είμαι». Είναι η φάση της ανακεφαλαίωσης και της πραγματικής ελευθερίας και σοφίας, αν η ζωή όλη ήταν αποδοτική και σωστή, που του επιτρέπει να μπορεί να συμβουλεύσει τους νέους. 

Αν μπορούμε να απαντήσουμε σε κάθε ερώτηση, πριν περάσουμε στην επόμενη φάση της ζωής μας… «Έ! Παιδί μου τότε… Θα μπορέσεις ν’ απολαύσεις όπως πρέπει τη ζωή σου… Θα ’σαι Άνθρωπος σπουδαίος κι όλη η γη θα ’ναι δική σου!», όπως λέει ο Κίπλινγκ στο γνωστό ποίημά του «Αν».

Συνέχεια. . . »

Saturday 24 January 2015

Ταινία: Azur & Asmar

Μεσαίωνας. Γαλλία. Ο Azur, γιος ενός ευγενή, μεγαλώνει μαζί με τον Asmar, το γιο της, αραβικής καταγωγής, παραμάνας του. Τα δύο παιδιά αναπτύσσουν μια αδερφική σχέση αγάπης και ανταγωνισμού. Μαγεύονται από τις διηγήσεις και τα παραμύθια από την πατρίδα της παραμάνας και ονειρεύονται κάποια μέρα να ελευθερώσουν την αιχμάλωτη Νεράιδα των Τζίνι. Με το πέρασμα των χρόνων οι δρόμοι τους χωρίζουν και κάποτε ο Azur αποφασίζει να κάνει το παιδικό του όνειρο πραγματικότητα. Ο δρόμος, όμως, δεν είναι εύκολος και του επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις.



Η ταινία, δημιούργημα του βετεράνου Γάλλου ανιματέρ Michel Ocelot (Kirikou and the Sorceress), χρησιμοποιεί μια μίξη δισδιάστατου και τρισδιάστατου animation, με πλούσια χρώματα και περίτεχνα σχέδια εμπνευσμένα τόσο από την Ισλαμική τέχνη όσο και από την πρώιμη Φλαμανδική σχολή του 15ου αιώνα, ενώ σε κάποιες σκηνές οι κινήσεις των χαρακτήρων γίνονται απότομες ή σπαστές, σαν αναφορά στο θέατρο σκιών και στην τεχνική του stop-motion.

Ακολουθώντας τα βήματα των κλασικών παραμυθιών, η ταινία μας δίνει σημαντικά μηνύματα: να ακολουθούμε τα όνειρά μας παρά τις δυσκολίες, να αποδεχόμαστε ότι ο καθένας είναι διαφορετικός, να μπορούμε να ξεπεράσουμε τις διαφορές και να δούμε τον άνθρωπο πίσω από την εμφάνιση.

Ένα μαγευτικό παραμύθι για μικρούς και για μεγάλους. Κυρίως για μεγάλους.

Συνέχεια. . . »

Friday 23 January 2015

Εξαιρετικά πειράματα για τη δύναμη του νου και της ψυχολογίας


Μία ημέρα του 1981, οκτώ άνδρες που διένυαν την έβδομη δεκαετία της ζωής τους μεταφέρθηκαν με αυτοκίνητο σε ανακαινισμένο μετασκευασμένο μοναστήρι στο Νιου Χαμσάιρ. Περνώντας την πόρτα του βρέθηκαν στη μηχανή του χρόνου. Ο Πέρι Κόμο τραγουδούσε στο παλαιό ραδιόφωνο, ο Εντ Σάλιβαν εμφανιζόταν στη μαυρόασπρη τηλεόραση. Τα πάντα ήταν σχεδιασμένα ώστε να ανήκουν στο 1959.

Εκεί θα παρέμεναν οι ηλικιωμένοι επί πέντε ημέρες λαμβάνοντας μέρος σε ένα συναρπαστικό πείραμα, το οποίο είχε σχεδιάσει η νεαρή τότε ψυχολόγος Ελεν Λάνγκερ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Οι εθελοντές ήταν υγιείς, αλλά ομολογουμένως ήταν γερασμένοι. Προτού μπουν στο οίκημα, οι ειδικοί είχαν ελέγξει διάφορες παραμέτρους όπως η δύναμη της χειραψίας, η ευκαμψία, η ακοή και η όραση ή μνήμη και οι γνωσιακές λειτουργίες. Η Λάνγκερ είχε προβλέψει ότι αυτοί οι δείκτες θα μεταβάλλονταν μετά την πενθήμερη ψυχολογική παρέμβαση.

Σε ένα άλλο πείραμα η Λάνγκερ έδωσε φυτά σε δύο ομάδες ενοίκων ενός οίκου ευγηρίας. Τα μέλη της πρώτης ομάδας έπρεπε να φροντίζουν το φυτό, αλλά μπορούσαν να μεταβάλουν το ημερήσιο πρόγραμμα. Στη δεύτερη ομάδα, το φυτό φρόντιζε ο νοσηλευτής, αλλά τα μέλη της δεν μπορούσαν να αλλάξουν το πρόγραμμά τους. Δεκαοκτώ μήνες αργότερα, διαπιστώθηκε ότι παρέμεναν στη ζωή τα διπλάσια μέλη της πρώτης ομάδας συγκριτικά με τη δεύτερη. Για τη Λάνγκερ αυτό ήταν στοιχείο ότι το βιοϊατρικό πρότυπο της εποχής πως ο νους και το σώμα βρίσκονται σε διαφορετικές ευθείες ήταν απλώς λάθος. Στην πραγματικότητα, η Λάνγκερ πιστεύει ότι κάποιοι άνθρωποι μπορούν να θεραπευθούν μόνοι τους αρκεί να είχαν ένα ψυχολογικό ερέθισμα που θα έκανε το σώμα να αυτοϊαθεί.

Από τους ηλικιωμένους του πρώτου πειράματος ζητήθηκε όχι μόνο να αναπολήσουν το παρελθόν αλλά να το ζήσουν, σαν να ήταν 22 χρόνια νεότεροι. Στο τέλος του πειράματος, πράγματι οι άνθρωποι αυτοί τα κατάφεραν καλύτερα σε διάφορες δοκιμασίες συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου που βρισκόταν στο μοναστήρι, όμως ζούσε στο παρόν. Οπως αποδείχθηκε, είχαν μεγαλύτερη δύναμη στα χέρια, ήταν ευθυτενείς και το πιο παράξενο από όλα είχε βελτιωθεί η όρασή τους. Οπως λέει η Λάνγκερ, όταν οι εθελοντές έπεισαν τον εαυτό τους να νιώσει πιο νέος, ο εγκέφαλος και τελικά το σώμα τους ακολούθησε.

Τώρα η δρ Λάνγκερ ετοιμάζεται να διοργανώσει μία μελέτη στην οποία θα συμμετάσχουν 24 γυναίκες με μεταστατικό καρκίνο του μαστού και βρίσκονται στο στάδιο 4. Θα τις πάνε σε ένα θέρετρο στο Σαν Μιγκουέλ ντ’ Αλιέντε υπό την επιτήρηση της δρος Λάνγκερ και των συνεργατών της.

Ζωή πριν από τον καρκίνο

Η μία ομάδα των εθελοντών θα «γυρίσει τους δείκτες του ρολογιού» στο 2003, προτού αρρωστήσουν, και θα τους ζητηθεί να επιστρέψουν στον παλιό τους εαυτό. Γύρω τους θα υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία τα οποία θα προδίδουν τη σημερινή χρονολογία. Στους κοινόχρηστους χώρους θα μπορούν να διαβάζουν περιοδικά από το 2003, ενώ θα παρακολουθούν ταινίες και τηλεοπτικές σειρές της εποχής. Το Σαν Μιγκουέλ ντ’ Αλιέντε είναι Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει εδώ και μερικές εκατοντάδες χρόνια.

Η άλλη ομάδα δεν θα γυρίσει στο παρελθόν, ενώ μια τρίτη ομάδα ελέγχου δεν θα έχει την παραμικρή παρέμβαση από την ομάδα των ψυχολόγων. Τόσο πριν όσο και μετά την έναρξη του πειράματος θα μετρηθούν οι διαστάσεις του όγκου και τα επίπεδα των πρωτεϊνών στο αίμα, αλλά και άλλες παράμετροι όπως η διάθεση, η ενέργεια, ο πόνος. Η Λάνγκερ πιστεύει ότι είναι δυνατόν να δημιουργήσουν θετικές συνέπειες για το σώμα τους, να αποφασίσουν δηλαδή να γίνουν καλά. Αλλωστε, είναι γνωστό ότι τα ψευδοφάρμακα (placebo) μπορούν να δράσουν στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Συνέχεια. . . »

Thursday 22 January 2015

Τα Πιο Διάσημα Πειράματα Σκέψης


Τα πειράματα δεν γίνονται μόνο μέσα στα εργαστήρια, ούτε καν στον φυσικό κόσμο που μας περιβάλλει, προκαλώντας μας συνεχώς να λύσουμε τα μυστήριά του. Τα πειράματα γίνονται μέσα στο νου των ανθρώπων πρώτα από όλα κι από κει ξεκινούν το ταξίδι τους, για να δοκιμαστούν και να εφαρμοστούν οπουδήποτε αλλού. Κάποια δε από αυτά παραμένουν εκεί που γεννήθηκαν: στη χώρα του νου. Εκεί λοιπόν θα περιηγηθούμε διαβάζοντας τα πιο διάσημα τέτοια πειράματα σκέψης, που άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο μας.

Οι μπάλες του Γαλιλαίου

Σε αντίθεση με τα όσα έχουμε διδαχτεί στο σχολείο, το πιθανότερο είναι ότι ο Γαλιλαίος δεν πετούσε μπάλες από τον πύργο της Πίζας. Εφάρμοσε το πείραμα της βαρύτητας στο εργαστήριο του νου του. Οι σύγχρονοί του τον 16ο αιώνα πίστευαν ότι τα πιο βαριά αντικείμενα πέφτουν γρηγορότερα απ’ ό,τι τα πιο ελαφριά. Έτσι ο Γαλιλαίος φαντάστηκε μία βαριά μπάλα που ήταν δεμένη μέσω ενός σκοινιού με μία ελαφριά μπάλα. Θα μπορούσε η ελαφριά μπάλα να δημιουργήσει μία έλξη στη βαριά και να καθυστερήσει την πτώση της; Όχι, συμπέρανε. Θα χτυπούσαν το έδαφος ταυτόχρονα.

Η γάτα του Schrodinger

Μία γάτα είναι κλεισμένη σε ένα καλά σφραγισμένο και μονωμένο κουτί που περιέχει ραδιενεργό υλικό, έναν μετρητή Geiger και ένα μηχανισμό που είναι ρυθμισμένος να απελευθερώνει δηλητήριο εάν χτυπήσει ένα φωτόνιο στο σύστημα. Σύμφωνα με τον Schrodinger, η γάτα μέσα στο κουτί δεν είναι ούτε ζωντανή ούτε νεκρή, αλλά υπάρχει συγχρόνως και στις δύο αυτές πιθανές καταστάσεις. Οι δύο αυτές πιθανές καταστάσεις καταλήγουν σε μία (η γάτα είναι είτε νεκρή είτε ζωντανή) μόλις παρατηρηθεί το φαινόμενο από κάποιον παρατηρητή. Μέχρι να γίνει όμως αυτό, η κατάσταση του συστήματος εμπεριέχει συγχρόνως και τις δύο πιθανότητες. Το νοητικό αυτό πείραμα προτάθηκε το 1935 από τον Erwin Schrodinger με στόχο να εξετάσει την κβαντική απροσδιοριστία σε ένα μακροσκοπικό φαινόμενο.

Το κινέζικο δωμάτιο του Searle

Ένας άνθρωπος βρίσκεται μόνος του μέσα σε ένα δωμάτιο. Κάποιος που βρίσκεται έξω από το δωμάτιο, του σπρώχνει κάτω από την πόρτα χαρτιά στα οποία είναι γραμμένο κείμενο στα κινέζικα. Ο άνθρωπος του δωματίου δε γνωρίζει κινέζικα, αλλά έχει ένα βιβλίο το οποίο αντιστοιχίζει τις κατάλληλες αποκρίσεις στα κινέζικα, που ταιριάζουν με τα κείμενα που εισέρχονται στο δωμάτιο. Έτσι, για κάθε κείμενο που λαμβάνει στέλνει έξω την κατάλληλη απάντηση. Για έναν εξωτερικό παρατηρητή, φαίνεται ότι ο άνθρωπος του πειράματος γνωρίζει κινέζικα. Το νοητικό αυτό πείραμα προτάθηκε το 1980 από τον φιλόσοφο John Searle, με σκοπό να καταρρίψει τις θεωρίες που υποστήριζαν την τεχνητή νοημοσύνη. Ο επεξεργαστής ενός υπολογιστή, όπως και ο άνθρωπος του πειράματος, στερείται κατανόησης του τι κάνει και γι’ αυτόν το λόγο δεν έχει πραγματική νοημοσύνη.

Οι χελώνες του Hawking

Το διάσημο βιβλίο του Stephen Hawking ‘Το χρονικό του Χρόνου’ ξεκινάει με την ιστορία ενός επιστήμονα ο οποίος δίνει μια διάλεξη για την αστρονομία.Τελειώνοντας την ομιλία του, μία ηλικιωμένη γυναίκα σηκώνεται και επιμένει ότι η θεωρία που πρότεινε ο επιστήμονας είναι λανθασμένη: η γη δεν είναι στρογγυλή, ούτε γυρίζει γύρω από τον ήλιο. Αντίθετα, είναι μία επίπεδη επιφάνεια που στηρίζεται στην πλάτη μιας γιγάντιας χελώνας. Ο επιστήμονας τη ρώτησε πού στηρίζεται η χελώνα αυτή και η γυναίκα δήλωσε ότι στηρίζεται σε μία άλλη χελώνα κι εκείνη σε μία ακόμα και ούτω καθ’ εξής. Ο Stephen Hawking χρησιμοποίησε την ιστορία αυτή για να συστήσει στους κοσμολόγους να προσέχουν, ώστε να μην χρησιμοποιούν ατεκμηρίωτες θεωρίες ως αποδείξεις για άλλες θεωρίες που δε μπορούν να αποδειχθούν.

Ο Einstein και η ακτίνα του φωτός

Όταν ο Einstein ήταν 16 ετών, φανταζόταν ότι κυνηγάει μία ακτίνα φωτός μέχρι να την πιάσει. Μόλις θα γινόταν αυτό, το κύμα του φωτός θα ‘πάγωνε’. Αυτό όμως ήταν απίθανο σύμφωνα με τη φυσική της εποχής του. Η επιμονή του αυτή να λύσει το συγκεκριμένο πρόβλημα με το κυνήγι της ακτίνας του φωτός, ήταν η αιτία που τον οδήγησε στην Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας. Ίσως αυτή η ιστορία να φαίνεται αρκετά περίεργη, για να μπορεί να δικαιολογήσει πώς έγινε η σύλληψη της Θεωρίας από αυτό το νοητικό πείραμα. Οι φυσικοί εξακολουθούν να διαφωνούν σχετικά με αυτό το ζήτημα.

Οι μαϊμούδες του Borel

Παραλλαγές του νοητικού αυτού πειράματος είναι πολύ παλιές, φτάνοντας μέχρι την αρχαία Ελλάδα. Η σύγχρονη εκδοχή του θεωρήματος που αφορά το άπειρο προτάθηκε το 1913 από τον γάλλο μαθηματικό Emile Borel. Η υπόθεση έχει ως εξής: ένας άπειρος αριθμός από μαϊμούδες που θα χτυπούν συνεχώς τα δάχτυλά τους σε γραφομηχανές για άπειρο χρόνο, είναι σχεδόν σίγουρο ότι κάποτε θα καταφέρουν να γράψουν όλα τα έργα του Shakespeare. Φαίνεται απίθανο, γιατί ο νους μας πολύ δύσκολα μπορεί να συλλάβει την έννοια του απείρου. Αλλά από μαθηματικής απόψεως ισχύει.


Ο δαίμων του Maxwell

Το 1867 ο James Clerk Maxwell φαντάστηκε δύο θαλάμους, τον Α και τον Β, κάθε ένας από τους οποίους θα ήταν γεμάτος με αέριο στην ίδια θερμοκρασία και μεταξύ τους θα υπήρχε μία πόρτα. Ως θυρωρό στην πόρτα αυτή φαντάστηκε ένα δαίμονα, που χωρίς να παράγει ούτε καν το απειροελάχιστο έργο, θα επέτρεπε στα γρηγορότερα κινούμενα σωματίδια να περάσουν από τον Α στον Β θάλαμο και στα πιο αργά να περάσουν από τον Β στον Α. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, η ταχύτητα των σωματιδίων (και επομένως η θερμοκρασία) θα έχει αυξηθεί στο θάλαμο Β. Το απίθανο αυτό πείραμα σκέψης χρησιμοποιήθηκε για να στηρίξει τον δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο.


Συνέχεια. . . »

Wednesday 21 January 2015

Να είσαστε διαφορετικοί


Μέχρι ποιου σημείου Εσείς κάνετε τις επιλογές για τις δραστηριότητες, τις αξίες και τις απόψεις σας για την ζωή ή επηρεάζεστε, και έτσι ελέγχεστε, από το τι οι άλλοι νομίζουν; Είναι δύσκολο να είσαστε πρωτοπόρος, πηγή δύναμης και αλλαγής αν σκεπτόσαστε ότι πρέπει να φέρεστε όπως όλοι οι άλλοι.

‘Κάνετε πίσω’ επειδή μερικοί δεν συμφωνούν με αυτό που θέλετε να κάνετε;
Το να πιστεύετε στον εαυτό σας και τις ιδέες σας και στις ικανότητές σας για την ικανότητά σας είναι η αρχή της επιτυχίας για να πραγματοποιήσετε τα όνειρά σας. Με ποιον συζητάτε τις καινούριες σας ιδέες , τα όνειρά σας? Μιλάτε σε κάποιον που μάλλον θα συμφωνήσει μαζί σας ή σε κάποιον που συνέχεια σας λέει ότι κάνετε λάθος? Θέλετε να σας υποστηρίζουν ή να σας …σταματούν? Πολλοί άνθρωποι βασίζονται σε άλλους είτε για να πάρουν καινούριες αποφάσεις είτε για να σταματήσουν κάτι που ίσως περιέχει ρίσκο. Εσείς τι τύπος είσαστε?

Αν άλλοι άνθρωποι σας επηρεάζουν είναι πολύ σημαντικό για σας να εξετάσετε την κατάσταση. Μερικοί άνθρωποι είναι υπερβολικά εξαρτώμενοι από τους άλλους και επηρεάζονται από την διάθεσή τους, τις γνώμες τους και τις κρίσεις τους.

Φροντίσετε να έχετε παρέες που σας ρωτούν σωστές ερωτήσεις και θα δείχνουν γνήσιο ενδιαφέρον για αυτό που κάνετε παρά παρέες που ψάχνουν να κριτικάρουν, να ομαδοποιήσουν τα μέλη προς τα κάτω. Βεβαίως πρέπει να σέβεστε και να ακούτε την γνώμη των άλλων Το πρόβλημα είναι όταν προσπαθούν να σας τις επιβάλλουν και προσπαθούν να μειώσουν ότι δεν ταυτίζεται με τα πιστεύω τους.

Κάνετε παρέα και συζητήστε με ανθρώπους που είναι θετικοί, ανοικτόμυαλοι, που ζουν την ζωή με ενθουσιασμό, παίρνουν ρίσκο και σέβονται τις διαφοροποιήσεις και …απογειωθείτε. Στο μέτρο που νοιώθετε ότι ελέγχετε το παρόν και σχεδιάζετε το μέλλον σας , ανάλογο είναι και αυτό που θα πετύχετε. Για κάποιους η ζωή είναι σαν τον καιρό—απλώς τους συμβαίνει και νομίζουν ότι δεν μπορούν να κάνουν κάτι να αλλάξει. Στην πραγματικότητα η ζωή είναι ένα φανταστικό ταξίδι , μια συναρπαστική περιπέτεια που εμείς οι ίδιοι, ο καθένας για τον εαυτό του πρέπει να ενορχηστρώνουμε / σχεδιάζουμε και το οποίο κατευθύνεται από την συνισταμένη δεκάδων αποφάσεων που κάνουμε κάθε μέρα. Γίνετε ο καπετάνιος στο ταξίδι σας. Σαλπάρετε για θάλασσες και λιμάνια που εσείς επιλέξατε και αν βρεχτείτε και λίγο, ε και αυτό μέρος του “παιχνιδιού” είναι.

Πηγή: enallaktikidrasi.com

Συνέχεια. . . »

Tuesday 20 January 2015

Ηράκλειτος - Ο Λόγος βρίσκεται μέσα στο Σύμπαν


Ο Ηράκλειτος, παρά τα λίγα αποσπάσματά του, που σώθηκαν αποδεικνύεται μεγάλος κοσμολόγος, αστρονόμος, μαθηματικός, βιολόγος και πολιτικός, μιά τέλεια πολυμερής προσωπικότητα.

Αναζητώντας τον εαυτό του ανάμεσα στη δίνη της διαρκούς κι αδιάκοπης ροής και πάλης των εξωτερικών και εσωτερικών του στοιχείων, αληθινός στοχαστής, είδε την αλήθεια κατάματα στην ολότητά της και απαλλαγμένος από κάθε πάθος και σκοπιμότητα την αποκάλυψε στους ανθρώπους λακωνικά και σιβυλλικά καθοδηγώντας τους στο δρόμο της αρετής και της σοφίας. Αλήθειες ωμές, ιδέες ελεύθερες και αυτοδύναμες συνθέτουν το ηρακλείτειο έργο, που ενωμένες σε σύνολο καλύπτουν όλους τους χώρους του επιστητού, γνωστούς και αγνώστους.

O Hράκλειτος δεν πρότεινε κανένα νέο υλικό στοιχείο, για να εξηγήσει τη γένεση των όντων και του κόσμου, αλλά προχωρώντας πιό πέρα συνέλαβε την έννοια του Λόγου: «K όσμον τόνδε τον αυτόν απάντων ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν· αλλ΄ ήν αεί και έστι και έσται πώρ αείζωον· απτόμενον μέτρα και σβεννύμενον μέτρα» (Απόσπ. 30). (Ο κόσμος αυτός, ο οποίος για όλα τα όντα είναι ίδιος, δεν δημιουργήθηκε από κανένα θεό, ή άνθρωπο, αλλά υπήρχε πάντοτε και υπάρχει και πάντοτε θα υπάρχει, ένα αιώνιο ζωντανό πύρ, που μόνο του αναζωογονείται σύμφωνα με ορισμένους νόμους και σβήνει πάλι σύμφωνα με ορισμένους νόμους). Αυτή η τάξη του κόσμου, η εσωτερική του νομοτέλεια, με τους αναπόσπαστους από αυτήν νόμους, δηλαδή με το ρυθμό της, είναι ο αιώνιος Λόγος του κόσμου.

Ο χριστιανισμός εισήγαγε μια ιουδαϊκή απομίμηση του Λόγου («εν αρχή ήν ο λόγος»), την οποία προσωποποίησαν και ταύτισαν με τον Μεσσία αλλοιώνοντας τις συλλήψεις του ηρακλείτειου πνεύματος επιχειρώντας να προσδώσουν σε αυτές δογματικό χαρακτήρα.


Δεν είναι ο Ηράκλειτος φυσιολόγος, ή θεολόγος, ή αστρονόμος, ή πολιτικός, όπως τον παρουσιάζουν κι οι ηρακλειτικοί ακόμα. Πρόκειται για το στοχαστή, που, σαν τέτοιος, αγκαλιάζει   τον κόσμο στην ολότητά του και ποτέ μερικά. Άλλωστε αυτός δεν είναι, που έφτασε στο τολμηρό συμπέρασμα, ότι το Όν και το μή Όν είναι το ίδιο πράγμα, για να τα αρνηθεί και τα δύο μετά τη διαπίστωση, ότι τίποτε από αυτά δεν υπάρχει; Πράγματι, μέχρι που να σκεφθεί κανείς το όν, το ηρακλείτειο ποτάμι ήδη τόχει συμπαρασύρει και τη θέση του έχει καταλάβει το μή όν. Καμμία ουσία, κανένα στοιχείο και καμμία στιγμή δεν υπάρχει, παρά μόνο για να καταστραφεί από την αμέσως επόμενή της, που κι εκείνη την περιμένει η ίδια μοίρα.



Η ύλη του κόσμου δεν είναι παρά ενέργεια, αίτιο μεταβολής και αποτέλεσμα. Ούτε χάος, ούτε σταθερό δημιούργημα, ούτε παραδείσιοι κήποι, ούτε τόποι τιμωρίας του όντος, ούτε ζωή, ούτε θάνατος, παρεκτός το αιώνιο μεταβαλλόμενο γίγνεσθαι. Όσο κι άν ψάξει ο στοχαστής μέσα στο θέατρο του πολυμορφισμού του κόσμου και των φαινομένων του, δεν βλέπει παρά τον ένα και μοναδικό κόσμο, τη μία σοφία, τον ένα και Απολλώνειο (απλό) Λόγο. Ο Εφέσιος παραμένει πάντοτε απόλυτα και καθολικά «ενιστής».


Η μεταβολή και εναλλαγή του Όντος γίνεται με βάση αλάνθαστους νόμους και βεβαιότητες, με συμμετρία και τάξη, με συνέπεια και αλληλουχία, που αποτελεί τη δικαίωση του γίγνεσθαι. Η πάλη των στοιχείων αποτελεί την ακρότατη δικαιοσύνη και διέπεται από τον Κοσμογονικό Νόμο, από το Λόγο, από τη μία και μοναδική Ποιότητα, που «εθέλει και ουκ εθέλει λέγεσθαι Ζηνός Όνομα».



Ο Ηράκλειτος γεννήθηκε στην πόλη της Μικράς Ασίας, Έφεσο, που βρίσκεται 60 χιλιόμετρα νότια της Σμύρνης, Οι μεταγενέστεροι συγγραφείς τοποθετούν την ακμή του περί την 69ηΟλυμπιάδα (504 – 501 π.Χ., Διογένης Λαέρτιος, Σουΐδας). Από τα σωζόμενα αποσπάσματά του φαίνεται, ότι ήταν βαθύτατα επηρεασμένος από τις θεωρίες της Σχολής της Μιλήτου, ιδίως δε του Αναξίμανδρου. Θεωρείται πολύ πιθανό, ότι ο Ηράκλειτος άκουσε πρώτα μαθήματα στη Μίλητο και κατόπιν στην Ελέα με διδάσκαλο τον Ξενοφάνη (Διογένης Λαέρτιος, Σωτίων).

Παρά την υψηλή θέση, που του εξασφάλιζε η αριστοκρατική του καταγωγή, επειδή έβλεπε, ότι η δημοκρατία κατέληγε συχνά σε αναρχία, αποτραβήχτηκε τελείως από τα κοινά. Ο Ηράκλειτος πρέσβευε, ότι κατά τη λειτουργία μιάς Πολιτείας πρέπει να υπάρχει απόλυτος σεβασμός στους νόμους. («Μάχεσθαι χρή τον δήμον υπέρ του νόμου όκωσπερ τείχεος», δηλαδήο λαός πρέπει να μάχεται υπέρ του νόμου, όπως όταν υπερασπίζεται τα τείχη της πόλης κατά την προσβολή από τους εχθρούς ). Ήταν ο πρώτος αρχαίος φιλόσοφος, που επιχείρησε να αναμορφώσει την αρχαία πολιτική ζωή με τη βοήθεια της φιλοσοφικής γνώσης. Όπως μέσα στη φύση επικρατεί ο αιώνιος νόμος, έτσι και μέσα στην πολιτεία πρέπει να επικρατεί ο άκαμπτος ηθικός νόμος. Τόσο μεγάλη ήταν η φήμη του Ηράκλειτου, ώστε ο βασιλιάς τών Περσών Δαρείος τόν προσκάλεσε να μεταβεί στήν Αυλή του. Ο Ηράκλειτος δεν αποδέχθηκε τήν πρόταση.

Στην ακμή της ηλικίας του συνέγραψε περίφημο βιβλίο, το οποίο έφερε τον τίτλο «Περί φύσεως», όπου συγκέντρωσε τα αποτελέσματα των πολυετών ερευνών του σε όλα σχεδόν τα πεδία του επιστητού. Σύμφωνα με το Διογένη Λαέρτιο το εν λόγω σύγγραμμα περιείχε τρία μέρη: «Περί του Παντός», τον «Πολιτικό» και τον «Θεολογικό» (Λόγο). O τρό­πος της διατύπωσης τών σκέψεων του Ηράκλειτου ήταν αφοριστι­κός. Στά διάφορα ερωτήματα και απορήματα απαντούσε με αφορισμούς. Γι΄ αυτό ήταν δύσκολο να γίνει εύκολα κατανοητός και ονομάστηκε σκο­τεινός φιλόσοφος.

Χαρακτηριστική της δυσκολίας προς κατανόηση του συγ­γράμματος του Ηράκλειτου είναι η πληροφορία, την οποία παρέχει ο Διογένης Λαέρτιος, που γράφει τα έξης: «Φασί δ΄ Ευριπίδην αυτώ δόντα το Ηρακλείτου σύγγραμμα ερέσθαι “τι δοκεί;” τον δέ φάναι “α μεν συνήκα, γενναία· οίμαι δέ και α μη συνήκα· πλην δηλίου γέ τινος δείται κολυμβητού”» (II, 22). [Λέγουν δε, ότι όταν ο Ευριπίδης έδωσε σε αυτόν (τον Σω­κράτη) το σύγγραμμα του Ηράκλειτου και τον ρώτησε “πώς σου φαίνεται;” αυτός του απάντησε: “όσα κατάλαβα μού φαίνονται σπουδαία, νομίζω δε και όσα δέν κατάλαβα· αλλά γι΄ αυτά υπάρχει ανάγκη Δήλιου κολυμβητή”» (σ.σ.: ο ο­ποίος να κατορθώσει να εισδύσει στο βάθος των σκέψεων του Ηράκλειτου, χωρίς να πνιγεί· οι δήλιοι θεωρούνταν οι καλύτεροι κολυμβητές της Ελλά­δας)].

Τα σωζόμενα αποσπάσματα του «Περί φύσεως» βιβλίου του Ηράκλειτου ανέρχονται μόλις σε 130. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται ορισμένα, τα οποία δεν θεωρούνται γνήσια, αλλά πολύ μεταγενέστερες χριστιανικές παραχαράξεις. Τα περισσό­τερα έχουν έκταση ενός ή δύο στίχων, ενώ λίγα έχουν μεγαλύτερη έκταση. Το περίφημο απόσπασμα «τα πάντα ρεί», θεωρείται μεν γνήσιο ως προς το νόημά του, διότι εκφράζει ακριβώς την κοσμογονική θεωρία του Εφέσιου φιλόσοφου, δεν ανευρίσκεται όμως στα συναφή χειρόγραφα.

Στο κοσμογονικό πρόβλημα ο Ηράκλειτος ακολουθεί τον τρόπο έρευνας της Σχολής της Μιλήτου. Ο Θαλής θεωρούσε αρχή και στοιχείο των όντων το ύδωρ, ο Αναξίμανδρος το άπειρο, ο Αναξιμένης τον αέρα. Γιά τον Ηράκλειτο όμως, είναι ματαιοπονία να ζητάει κανείς να βρεί την πρώτη ύλη· πνεύμα εξόχως παρατηρητικό και πηγαίο, προχωρεί πο­λύ περισσότερο από τον Αναξίμανδρο και τον Αναξιμένη και αποφαίνεται: «πυρός τε ανταμοιβή τά πάντα και πύρ απάντων όκωσπερ χρυσού χρήματα και χρη­μάτων χρυσός» (Απόσπ. 90). [Τά πάντα προέρχονται από την μετατροπή του πυρός(θερμικής ενέργειας)και αυτό προέρχεται από την μετατροπή εξ όλων των πρα­γμάτων, όπως εκ του χρυσού αποκτώνται πράγματα και εκ των πραγμάτων χρυσός]. Πώς εκ του πυρός (της ενέργειας) προέρχονται τά πράγματα, και πώς εκ των πραγμάτων (της ύλης) προέρχεται το πυρ (η ενέργεια), αυτό ο Ηράκλειτος δέν το καθορίζει. Αλλά και η σημερινή επιστήμη, η οποία δέ­χεται την μετατροπή της ύλης σε ενέργεια και το αντίθετο, βρίσκεται σε αδυναμία να προβεί σε συναφή καθορισμό.

Ο Αέτιος μας πληροφορεί επίσης, ότι κατά τον Ηράκλειτο αρχή των πάντων είναι το πυρ (η ενέργεια). Όταν δε τούτο σβήνει (παύει να εκδηλούται ως ενέργεια), τα πάν­τα λαμβάνουν την μορφή, υπό την οποία υποπίπτουν στις αισθήσεις μας, γίνονται δηλαδή ύλη. [«Εκ πυρός γαρ πάντα και εις πυρ πάντα τελευτά». (Δοξογράφοι Diels 283, από του Στοβαίου Εκλογαί Ι 10, 14)]. Κατά τον Σιμπλίκιο, ο Ηράκλειτος θεωρεί το σύμπαν ένα και πεπερασμένο και πρεσβεύει, ότι τα πάντα προέρχονται από το πυρ διά πυκνώσεως και μανώσεως (δηλαδή αραίωσης) τούτου και σε πυρ (δηλαδή ενέργεια) κατα­λήγουν, θεωρούμενου του πυρός ως στοιχείου των όντων. Ακόμη σαφέστερα μας πληροφορεί για την μετατροπή του πυρός σε διάφορα πράγματα (ύλη) ο γιατρός Γαληνός, ο οποίος λέει, ότι κατά τον Ηράκλειτο, όταν το πυρ (η ενέργεια) πυκνωθεί, γίνεται ο αήρ, όταν πυκνωθεί ακόμη περισσότερο γίνεται ύδωρ, και ακόμη περισσότερο γίνεται γη (Diels, Frag, Vors. A 5-8).

H μετατροπή των υλικών πραγμάτων σε πυρ (ενέργεια) ονομάζεται από τον Ηράκλειτο κόρος, ενώ από τους μεταγενέστερους καλεί­ται εκπύρωση. Ομολογία (ομόνοια) και ειρήνη οδηγούν τα πράγματα στην εκπύρωση (μετατροπή ύλης σε ενέργεια), ενώ πόλεμος και έρις, στη γένεση του κόσμου (μετατροπή ενέργειας σε ύλη).

Δις εις τον αυτόν ποταμόν ουκ άν εμβαίης

Το εντελώς νέο, το ρηξικέλευθο, το οποίο απαντάται στην κοσμογονική θεωρία του Ηράκλειτου, είναι η δοξασία του, ότι ο φαινομενικός κό­σμος, τα αισθητά πράγματα, διαρκώς μεταβάλλονται και τίποτε δεν μένει σταθερό. «Λέγει που Ηράκλειτος ότι πάντα χωρεί και ουδέν μένει και ποταμού ροή απεικάζων τα όντα λέγει ως δις ες τον αυτον ποταμον ουκ άν εμβαίης» (Πλάτωνος Κρατύλος, 402 Α). (Λέγει κάπου ο Ηράκλειτος, ότι όλα προχω­ρούν και τίποτε δέν μένει και παρομοιάζοντας τα όντα με ροή ποταμού λέει, ότι στον ίδιο ποταμό δέν είναι δυνατόν να εισέλθει κανείς δύο φορές, δηλαδή εννοεί στα ίδια ύδατα του ποταμού). Στον κόσμο παρατηρείται συνεχής περιοδική δημιουργία καί καταστροφή.

Το αίτιο, στο οποίο οφείλεται η ροϊκότητα των αισθητών (η συνεχής μεταβολή των πραγμάτων) είναι οι εκ φύσεως αντιθέσεις, που υπάρχουν μεταξύ των πραγμάτων. «Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί, πάντων δε βασιλεύς, και τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε τους δε ελευθέρους» (Απόσπ. 53). (Το αίτιο, στο οποίο οφείλον­ται όλα τα πράγματα είναι ο πόλεμος, αυτός δε είναι κυρίαρχος όλων και άλλους μεν ανέδειξε θεούς, άλλους δέ ανθρώπους, άλλους μεν έκαμε δούλους, άλλους δε ελεύθερους). Δεν θα υπήρχε αρμονία στον κόσμο, άν δέν υπήρχαν οι αντιθέσεις μεταξύ των πραγμάτων και φαινομένων, όπως αυτό παρατηρείται στη μουσική, όπου η αρμονία προκαλείται από τη μείξη του οξέος ήχου και του βαρέος και στα ζώα, όπου η αρμονία προέρχεται από την ύπαρξη των αντιθέσεων άρρενος - θήλεος. Ο Ηράκλειτος επιτι­μούσε τον Όμηρο, ο οποίος έγραφε, ότι «μακάρι να εξαφανιζόταν από τους θεούς και τους ανθρώπους η φιλονεικία και η οργή» (Σ 107), διότι χωρίς τις αντιθέσεις αυτών δεν είναι δυνατόν να υπάρχει αρμονία στον κόσμο.

Ο Ηράκλειτος επιτι­μούσε τον Όμηρο, ο οποίος έγραφε, ότι «μακάρι νά εξαφανιζόταν από τους θεούς και τους ανθρώπους η φιλονεικία και η οργή» (Σ 107), διότι χωρίς τις αντιθέσεις αυτών δέν είναι δυνατόν να υπάρχει αρμονία στον κόσμο.

Αυτή τη σύνθεση των αντιθέσεων μέσα στη νόησή μας επεξεργάσθηκε στη νεώτερη εποχή ο Γερμανός φιλόσοφος Έγκελς, που την ονόμασε διαλεκτική σκέψη· αργότερα την ολοκλήρωσαν οι Κάρλ Μάρξ και Λένιν. Το λάθος, που έκαναν οι μαρξιστές είναι, ότι παρουσίασαν τον Ηράκλειτο ως υλιστή. Ο Ηράκλειτος δεν ήταν υλιστής. Ήταν ιδεαλιστής επομένως; Ούτε και ιδεαλιστής ήταν. Ο Εφέσιος φιλόσοφος έβλεπε τα πράγματα όπως ήταν στην ολότητά τους με ακρίβεια, χωρίς να έχει τέτοια διαχωριστικά ψευτοδιλήμματα.

Ο Πλάτων είχε βαθύτατα επηρεασθεί από τις θεωρίες του Ηράκλει­του περί της αέναης ροής των αισθητών και της εκ των αντιθέσεων αρμο­νίας στον κόσμο. Ο αντίκτυπος του επηρεασμού αυτού φθάνει να έχει αποτυπωθεί και στο δυσκολότατο σε κατανόηση Δέκατο Βιβλίο των Στοιχείων του Ευκλείδη, όπου σε 115 θεωρήματα δημιουργείται από την ποικιλία των ασύμ­μετρων μεγεθών (από τις αντιθέσεις) ένα περίλαμπρο αρμονικό όλο. Διό­τι ο Ευκλείδης είναι Πλατωνικός και οικείος προς την Πλατωνική φιλοσοφία (Πρόκλος εις Ι Ευκλ. σελ. 68, εκδ. Friedlein, 1878). H φύση δέν θέλει να αποκαλύπτει τους νόμους της («φύσις κρύπτεσθαι φιλεί», Απόσπ. 123) και η αφανής αρμονία είναι καλύτερη της φανερής («αρμονίη αφανής φανερής κρείττων», Απόσπ. 54) είναι ρήσεις του Η­ράκλειτου, που μαρτυρούν την πεποίθησή του, ότι πίσω από όλες τις αντιθέσεις στον κόσμο κυριαρχεί η αρμονία, η οποία είναι κρυφή και δέν γίνεται αντιληπτή από τον κάθε τυχόντα. Συναφής κάπως πρός τον μυστικισμό του Ηράκλειτου, τον οποίο προδίδουν οι προηγούμενοι λόγοι του είναι και η ρήση του: «ο άναξ ου το μαντείον εστι το εν Δελφοίς, ούτε λέγει, ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει» Απόσπ. 93. [Ο άναξ(ο Απόλ­λων),στον οποίο ανήκει το μαντείο των Δελφών, ούτε λέει φα­νερά, ούτε αποκρύπτει, αλλά τα λέγει εμμέσως, τα υποδηλώνει, αφήνει να υπονοηθούν ].


Ο κοινός, παγκόσμιος (ξυνός) ηρακλείτειος Λόγος από αποστάσεις 10 εκατομμυρίων ετών φωτός (1023m) στο Σύμπαν μέχρι το ηλεκτρόνιο στο πεδίο ενός ατόμου (10-11m).

1. 10 εκατομμύρια έτη φωτός (1023m), η απόσταση του Γαλαξία Milky-Way. (Έτος φωτός είναι η απόσταση, που διανύει το φώς σε ένα έτος. Η ταχύτητα του φωτός είναι 300.000 km/sec).

2. 1 εκατομμύριο έτη φωτός.

3. 100.000 έτη φωτός. Διακρίνεται με δυσκολία ο Γαλαξίας μας.

4. 1.000 έτη φωτός.

5. 1 έτος φωτός. Με λίγη προσοχή διακρίνεται ο Ήλιος μας.

6. 100 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Το Ηλιακό μας Σύστημα αρχίζει να φαίνεται. (Οι τροχιές των πλανητών έχουν χρωματιστεί).

7. 100 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Οι τροχιές: της Αφροδίτης (πράσινη), της Γης (μπλέ) και του Άρη (κόκκινη).

8. 100.000 Χιλιόμετρα. Η Γη φαίνεται ακόμα μικρή.

9. 10.000 χιλιόμετρα. Το βόρειο ημισφαίριο της Γής.

10. 1.000 km. Χαρακτηριστική φωτογραφία από δορυφόρο (Το ακρωτήριο Φλόριντα των ΗΠΑ).

11. 100 μέτρα. Συνηθισμένη θέα από ελικόπτερο.

12. 1 μέτρο. Ό,τι βλέπει κάποιος με τεντωμένο χέρι.

13. 10 εκατοστά. Τα φύλλα ενός φυτού.

14. 1 χιλιοστό. Διακρίνονται οι κρύσταλλοι του φύλλου.

15. 10 μάικρον (10-5m). Φαίνονται καθαρά τα κύτταρα.

16. 100 Άνγκστρομ (10-8m). Η αλυσίδα του DNA.

17. 1 Άνγκστρομ. Το νέφος ηλεκτρονίων του ατόμου του άνθρακα.

18. 10 πικόμετρα (10-11m). Το ηλεκτρόνιο στο πεδίο ενός ατόμου.

Η έννοια του Λόγου στο Σύμπαν

Όλα όσα βρίσκονται στον κόσμο τα κυβερνά ο Λόγος, ο φυσικός Νόμος: «Του δε λόγου τούδε εόντος αεί αξύνετοι γίνονται άνθρω­ποι και πρόσθεν ή ακούσαι και ακούσαντες το πρώτον» (Απ. 1). «Διό δει έπεσθαι τω ξυνώ, του λόγου δ΄ εόντος ξυνού ζώουσιν οι πολλοί ως ιδίαν έχοντες φρόνησιν» (Απ. 2). «Ουκ εμού, αλλά του λόγου ακούσαντας ομολογείν σοφόν εστιν εν πάντα είναι» (Απ. 50 ). «Ξύν νόω λέγοντας ισχυρίζεσθαι χρή τω ξυνώ πάντων, όκωσπερ νόμω πόλις, και πολύ ισχυροτέρως. Τρέφονται γαρ πάντες οι ανθρώπειοι νόμοι υπό ενός του θείου· κρατεί γαρ τοσούτον οκόσον εθέλει καί εξαρκεί πάσι καί περιγίνεται» (Αποσπ. 114 ).

[Ενώ δε υπάρχει αιωνίως αυτός ο λόγος (τον οποίον ερμηνεύει ο Ηράκλειτος), οι άνθρωποι γίνονται πάντοτε ασύνετοι (και δέν τoν εννοούν) είτε χωρίς να τον ακούσουν, είτε αφού προηγουμένως τον ακούσουν. Γιά την αιτία αυτή πρέπει να ακολουθεί κανείς τον κοινό(τον παγκόσμιο) λόγο. Ενώ δέ ο λόγος είναι κοινός, οι άνθρωποι ζουν σαν να είχαν δική τους φρόνηση. Όχι γιατί το λέω εγώ, αλλ΄ αφού ακούσετε τον λόγο, είναι σοφό να ομολογήσετε, ότι τα πάντα είναι ένα. Γιά να μιλήσουμε δε με την απλή λογική λέμε, ότι πρέπει να στηριζόμαστε στο λόγο, ο οποίος διευθύνει τά πάντα, όπως η πόλη στηρίζεται στο νόμο και ακόμη μάλιστα πολύ ισχυρότερα. Διότι όλοι οι ανθρώπινοι νόμοι τρέφονται από ένα νόμο, του θείου, γιατί αυτός κυριαρχεί τόσο, όσο θέλει, και φθάνει παντού και επι­κρατεί όλων].

Εάν θελήσουμε να εμβαθύνουμε στις δοξασίες του Ηράκλειτου, ότι «τα πάντα ρει» και ότι «δις εις τον αυτόν ποταμόν ουκ άν εμβαίης» και να τις εκφράσουμε κατά τη σημερινή ορολογία της Φυσικής, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα, ότι ο Ηράκλειτος εξαγγέλλει ήδη πρό 2.500 ετών το φαινόμενο της Εντρο­πίας, σύμφωνα με το οποίο οι μεγάλες μεταβολές, που παρατηρούνται στον κόσμο ακολουθούν μία μόνον κατεύθυνση χωρίς να είναι αντιστρεπτές. Εξ άλλου η περιοδική γένεση και καταστροφή των κόσμων (ηλιακών συστημάτων) στο σύμπαν, που πρεσβεύει ο Ηράκλειτος με την μετατροπή της ύλης σε ενέργεια και της ενέργειας σε ύλη συμφωνεί η σημερινή Αστροφυσική.

Στα γραπτά αρχαίων φιλοσόφων βρίσκονται οι έννοιες της δημιουργίας και του / των θεών. Δημιουργία υπάρχει κάθε στιγμή μέσα στο σύμπαν. Ο κάθε ένας μας έχει δημιουργηθεί από τους γονείς του. Εκατομμύρια γαλαξίες δημιουργούνται κάθε δευτερόλεπτο. Οι θεοί για τους φιλόσοφους είναι ισχυρές ενδοσυμπαντικές δυνάμεις, που έχουν κωδικοποιηθεί και τους έχουν αποδοθεί ανθρωπόμορφα χαρακτηριστικά από τη μυθολογία. Όλα όμως υπάρχουν και γίνονται ενδοσυμπαντικά και μόνον. Η έννοια του εξωσυμπαντικού δεν υπήρχε στους αρχαίους έλληνες.


Στον παραπάνω πίνακα του Εστάς Λέ Σέρ (1649), που εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου (δεξιά λεπτομέρεια) εικονίζεται ο Σαούλ - Παύλος (όρθιος στη μέση), να καίει μαζί με την ακολουθία του τα ελληνικά επιστημονικά συγγράμματα της φημισμένης Βιβλιοθήκης της Εφέσου ( «Πράξεις», ιθ΄ 17-19).

Ευαγγελιστής Ιωάννης εναντίον Ηράκλειτου

Προκειμένου να επιβάλει η χριστιανική ηγεσία το παρά φύση δόγμα της και τον παρά φύση προσυμπαντικό και εξωσυμπαντικό θεό, έννοιες, που δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές από έναν ελεύθερο κατά φύση φιλοσοφούντα άνθρωπο, έπρεπε να εμποδίσει τους ανθρώπους να φιλοσοφούν. Έθεσε λοιπόν τη φιλοσοφία υπό άγριο διωγμό κατακρεουργώντας φιλοσόφους, καίοντας βιβλιοθήκες, κλείνοντας δια νόμου φιλοσοφικές σχολές κ.τ.λ.. Μέγιστο εμπόδιο αποτελούσε ο κατέχων πρώτιστη θέση στην Ιστορία του πνεύματος και του πολιτισμού, εφέσιος φιλόσοφος, Ηράκλειτος, του οποίου ο Λόγος, ως αρχή, που συντηρεί κι ενώνει τον κόσμο είναι -φυσικά- ενδοσυμπαντικός.

Παρουσίασαν λοιπόν οι ταγοί του χριστιανισμού το «κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο», το οποίο υποτίθεται, ότι γράφτηκε -πού αλλού;- στην Έφεσο, το οποίο αρχίζει με -τι άλλο;- με το Λόγο: «Εν αρχή ην ο λόγος και ο λόγος ην προς τον Θεόν και Θεός ην ο Λόγος. Ούτος ην εν αρχή προς τον Θεόν. Πάντα δι΄ αυτού εγένετο και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν». Ο λόγος λοιπόν είναι ο θεός-Γιαχβέ, ο οποίος υπήρχε στην αρχή (προσυμπαντικός κι εξωσυμπαντικός) κι από αυτόν δημιουργήθηκαν τα πάντα. Πρόκειται για την αντίληψη περί «λόγου», που συνδέει τον όρο αυτό όχι με την κοσμολογία και την κατά φύση φιλοσοφική σκέψη, αλλά με το εβραϊκό δόγμα της δημιουργίας του κόσμου εκ του μηδενός.

Στην Έφεσο επίσης, αναφέρεται ο Ιωάννης και στην Αποκάλυψη (β΄ 1-7), ενώ προς εφεσίους έχει απευθύνει επιστολή ο Απόστολος Παύλος. Αργότερα πλάστηκαν οι παραδόσεις περί συγγραφής και του ευαγγελίου του Λουκά στην Έφεσο, αλλά και της έκδοσης των επιστολών του Παύλου, καθώς και του θανάτου της Παναγίας εκεί, η οποία είχε δήθεν μεταβεί στην Έφεσο μαζί με τον Ιωάννη.


Ο Ναός Αρτέμιδος στην Έφεσο ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Αποτελούνταν από διπλή ιωνική κιονοστοιχία από 117 κίονες εξωτερικά και τριπλή κιονοστοιχία στη δυτική πλευρά. Το 406 μ.Χ. ο Ιωάννης Χρυσόστομος διέταξε την εκθεμελίωση και πυρπόλησή του: «Μαθών δε την Φοινίκην έτι περί τας των δαιμόνων τελετάς (ο Ιωάννης Χρυσόστομος) μεμηνέναι, ασκητάς μεν ζήλω θείω πυρπολουμένους συνέλεξε, νόμοις δε αυτούς οπλίσας βασιλικοίς κατά των ειδωλικών εξέπεμψε τεμενών, τα δε τοις καταλύουσι τεχνίταις και τοις τούτων υπουργοίς χορηγούμενα χρήματα ουκ εκ ταμιείων βασιλικών λαμβάνων ανήλισκεν, αλλά τας πλούτω κομώσας και πίστει λαμπρυνομένας γυναίκας φιλοτίμως ταύτα παρέχειν ανέπειθε, την εκ της χορηγίας φυομένην ευλογίαν επιδεικνύς τους μεν ουν υπολειφθέντας των δαιμόνων σηκούς τούτον τον τρόπον εκ βάθρων ανέσπασεν» (Θεοδώρητος, Εκκλησιαστική Ιστορία, 329-330). Άλλα τεμάχια του ναού χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση χριστιανικών ναών στην περιοχή κι άλλα μεταφέρθηκαν αργότερα κατ΄ εντολή του Ιουστινιανού στην Κωνσταντινούπολη για την ανέγερση της Αγίας Σοφίας, στη βάση του τρούλλου της οποίας υπάρχουν τέσσερις γρανιτένιοι κίονες από την Έφεσο. Στην αριστερή φωτογραφία φαίνεται ό,τι έχει απομείνει από τις καταστροφές των χριστιανών: Ένας πρόχειρα πρόσφατα αναστηλωμένος κίονας.

Στο χώρο του ναού του αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Έφεσο (δεξιά) ενίοτε λειτουργεί ο πατριάρχης Βαρθολομαίος. Ο ναός αυτός βρίσκεται δίπλα στα ερείπια του ναού της Αρτέμιδος κι έχει κτιστεί με χρήση πλήθους υλικών του.

Παρά τις χριστιανικές διώξεις, την παραχάραξη και την εξαφάνιση μεγάλου μέρους του έργου του εφέσιου φιλόσοφου, ο αριθμός των ανθρώπων, που τον μελετούν και διδάσκονται από αυτόν αυξάνεται αλματωδώς, ιδιαίτερα μεταξύ των επιστημόνων. «Θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε, ότι η σύγχρονη φυσική είναι κατά κάποιο τρόπο οριακά κοντά στις ιδέες του Ηράκλειτου» (Χάιζενμπεργκ).

Δεν μένει παρά να αρχίσουν να αγχιβατούν με τον εφέσιο και οι πολιτικοί και οι κοινωνιολόγοι, ώστε να γίνει ο κόσμος μας ηρακλειτικός, δηλαδή φυσικός και έλλογος· ανθρώπινος με μία λέξη. 

Πηγή: blackstate.gr
Συνέχεια. . . »

Monday 19 January 2015

ΙΚΕΜΠΑΝΑ : Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ


Η Τέχνη της Ανθοδετικής είναι μια από τις αρχαιότερες του κόσμου. Ίσως γεννήθηκε όταν ο άνθρωπος παρατήρησε για πρώτη φορά την ομορφιά της φύσης, ίσως όταν συνειδητοποίησε την έννοια της προσφοράς και της θυσίας. Ίσως γεννήθηκε όταν γεννήθηκε ο άνθρωπος, όταν γεννήθηκαν τα άνθη... όταν γεννήθηκε η τέχνη.

 Ο Okakura Kakuzo αναφέρει "Η εκτίμηση των λουλουδιών θα πρέπει να ήταν σύγχρονη με την ποίηση του έρωτα"... "Ο πρωτόγονος άνθρωπος, με το να προσφέρει το πρώτο λουλουδένιο στεφάνι στην αγαπημένη του, υψώθηκε πάνω από το θηρίο. Έγινε ανθρώπινος γιατί ξεπέρασε τις ωμές φυσικές του ανάγκες. Πέρασε στη σφαίρα της τέχνης γιατί διέκρινε τη χρησιμότητα του άχρηστου".  

Η γιαπωνέζικη παράδοση λέει ότι οι πρώτες συνθέσεις φτιάχτηκαν από μοναχούς όταν, μετά από κάποια θύελλα, μάζεψαν με συμπόνια τα ξεριζωμένα και σκόρπια λουλούδια και τα συγκέντρωσαν σε δοχεία με νερό για να παρατείνουν τη ζωή τους, να ελαφρύνουν τον πόνο τους και να τους προσφέρουν ένα ένδοξο θάνατο.

Πάντως, σε όλους τους πολιτισμούς η ανθοδετική τέχνη γεννήθηκε σαν μια προσφορά στους θεούς και οι πρώτες συνθέσεις τοποθετήθηκαν σαν θυσία στους βωμούς. Είναι η θυσία του ωραίου, η προσφορά της ζωής που ανανεώνεται κυκλικά και συνεχόμενα. Είναι το σύμβολο του εύθραυστου και του εφήμερου που, όμως, έχει μέσα του τη δύναμη της ανανέωσης, όπως είναι η ίδια η ζωή και η ανθρώπινη ύπαρξη.

Το άνθος είναι το σύμβολο της αρμονίας, παιδί της γης και του ουρανού. Από τη γη και την υγρασία αποκτά τη δύναμη εξάπλωσής του και τη στήριξή του. Από τον ουρανό και το φως, τη δύναμη της αύξησης και του ύψους. Θυσιασμένο ανάμεσα σε δύο αβύσσους, αναζητάει το φως σε μια προσπάθεια απελευθέρωσης.

Αυτά τα "όντα φωτός", όπως τα αποκάλεσε ο Jung, είναι το ίδιο το σύμβολο του πνευματικού εγώ του ανθρώπου, που παλεύει να υψωθεί πάνω από τα γήινα στοιχεία του για να αγγίξει το πνευματικό φως, για να ανθίσει από επαφή με τις ακτίνες του ηλίου της γνώσης. Και όταν ο άνθρωπος ανθίζει προσφέρει ότι καλύτερο έχει μέσα του, τον ανώτερο εαυτό του, όπως κάνει το λουλούδι, με το άρωμα και το χρώμα του.

Ο Παράκελσος μας λέει ότι τα φυτά είναι κανάλια κοσμικής ενέργειας και ότι κάθε μέρος του φυτού δέχεται την ευεργετική επίδραση των ενεργειών κάποιου πλανήτη. Έτσι, ο Κρόνος κυβερνάει τις ρίζες, ο Ερμής το σπόρο, η Σελήνη τα φύλλα και ο Δίας το καρπό. Τα άνθη, διοχετεύουν την ενέργεια της Αφροδίτης και είναι, επομένως, όντα αγάπης, ομορφιάς και ζωής. Ίσως γι' αυτό το λόγο έχει ειπωθεί για τα λουλούδια πως είναι "αστέρια πάνω στη γη".

Η προσφορά λουλουδιών και το στόλισμα χώρων με συνθέσεις ή βάζα είναι σήμερα, όχι μόνο μια κοινωνική συνήθεια αλλά και, όπως ήταν πάντοτε, ένα δείγμα αγάπης, εκτίμησης και ευαισθησίας. Όμως, γι' αυτό το ευγενικό σκοπό κόβονται καθημερινώς χιλιάδες λουλούδια σ' όλο τον κόσμο. Μπροστά στη θυσία τόσων λουλουδιών, ποια είναι η στάση μας; Δεν μπορεί μια τέχνη αγάπης και ευαισθησίας να μείνει αναίσθητη μπροστά στη σπατάλη και τη περιφρόνηση της ζωής, στην έλλειψη εκτίμησης του ωραίου, βλέπoντας λουλούδια πεταμένα ή μαραμένα στα βάζα τους. Τους αξίζει καλύτερη μοίρα.

"Γιατί να μην καταστρέψουμε τα λουλούδια αν μπορούν μ' αυτό τον τρόπο να αναπτυχθούν νέες μορφές που εξευγενίζουν την ιδέα του Κόσμου; Το μόνο που τους ζητάμε είναι να συμμετάσχουν στη θυσίας στο ωραίο. Θα εξιλεωθούμε για την πράξη μας αφιερώνoτας τους εαυτούς μας στη Γνησιότητα και την Απλότητα"[2]. "Να δείξουμε ευγνωμοσύνη στη θυσία των λουλουδιών, εφόσον πρόσφεραν τη ζωή τους και το άρωμά τους χωρίς να ζητήσουν αντάλλαγμα. Να τους επιτρέψουμε να πεθάνουν με αξιοπρέπεια" και "μεταφορικά, να είμαστε εμείς που προσφερόμαστε" μαζί τους, "το καλύτερο, το πιο αγνό και το πιο όμορφο μέρος του εαυτού μας".

Και εμείς οι άνθρωποι έχουμε πολλά να μάθουμε από αυτά τα εφήμερα όντα που αφήνουν την τελευταία τους πνοή στα χέρια μας, στα βάζα μας ή ακόμα στις γλάστρες και στους κήπους μας. Τους αξίζει η ίδια αγάπη που εκείνα προσφέρουν και ένα μεγάλος θαυμασμός.

Έτσι λοιπόν, η απλή διακόσμηση μετατρέπεται σε τέχνη και ακόμη περισσότερο, σ' ένα δρόμο αναζήτησης της ομορφιάς και του ίδιου του εαυτού μας, σ' ένα δρόμο διαλογισμού και μελέτης γιατί "η τέχνη είναι η σοφία που έγινε ομορφιά".

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η IKEBANA

Στην Ιαπωνία η τέχνη της ανθοδετικής είναι γνωστή με το όνομα "Ikebana", που προέρχεται από τις
λέξεις Ikiru = αναζωογονώ και Hana = άνθος - κλαδί και σημαίνει αναζωογόνηση λουλουδιών ή ζωντανά λουλούδια. Η αναζωογόνηση των λουλουδιών γίνεται όχι μόνο με το να τα κρατάμε σε καθαρό και δροσερό νερό, αλλά και με το να τα "δυναμώνουμε" με τα συναισθήματά μας και εκείνα, με τη σειρά τους, να μπορούν να μεταφέρουν ένα "μήνυμα χωρίς λόγια" στους ανθρώπους που βλέπουν τη σύνθεσή μας.

Αλλά η αρχική ονομασία της Ikebana ήταν "ka-do", που σημαίνει "ο δρόμος των λουλουδιών", όπου το "Do" δεν είναι μόνο η εκμάθηση τεχνικών γνώσεων αλλά και ένας δρόμος αυτοπραγμάτωσης. "Η φιλοσοφία ενταγμένη στο μεταφυσικό και πνευματικό ταξίδι προς την ανακάλυψη του ποιοι πραγματικά είμαστε. Αυτό είναι το Do."[3]

Για όποιον βαδίζει αυτό το "Δρόμο των λουλουδιών", η Ικεμπάνα δεν είναι απλή διασκέδαση αλλά μια πραγματική ψυχαγωγία, ως "αγωγή της ψυχής". Είναι μια αναζήτηση της ομορφιάς της φύσης, μια διευθέτηση των αντιθέσεών της στην αναζήτηση της αρμονίας: γιατί στη φύση συνδυάζονται αρμονικά η δύναμη με την ευθραυστικότητα, το διαρκές με το εφήμερο, η κίνηση με την σταθερότητα, ο όγκος με το κενό, η ζωή με το θάνατο. Είναι μια γνώση, γιατί ο άνθρωπος μελετάει τους νόμους της φύσης, προσπαθώντας να αναγνωρίζει τις ουσίες των πραγμάτων, το αμετάκλητο και το αιώνιο. Αλλά αυτή η γνώση δεν είναι απλά ορθολογιστική: βασίζεται από τη μια στην πράξη και την εμπειρία και από την άλλη, στη λειτουργία του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου που κατανοεί μέσα από την ταύτιση με τα αντικείμενα και επικοινωνεί μαζί τους με τη "γλώσσα της σιωπής", τη τόσο αγαπημένη γλώσσα των λουλουδιών. Είναι ένα είδος "απελευθέρωσης" του νου που οδηγεί στο διαλογισμό. Είναι ένας δρόμος που μπορεί να μας οδηγήσει στο βάθος του εαυτού μας.

Σχετικά με όλα αυτά που αναφέρθηκαν, ο Δάσκαλος Bokuyo Takeda είπε:

· "Η σωστή εργασία με τα άνθη εξευγενίζει την προσωπικότητα"

· "Ο άνθρωπος και το φυτό είναι θνητοί και μεταβλητοί: η σημασία και η ουσία της σύνθεσης των λουλουδιών είναι αιώνια"

· "Πρέπει να αναζητούμε την εξωτερική μορφή ξεκινώντας από την εσωτερική"

· " Τα υλικά που χρησιμοποιούνται δεν έχουν σημασία. Μόνο η ορθή σκέψη οδηγεί στο Θεό. Η προσφορά πρέπει να γίνεται με αυτή την σκέψη στο νου"

· "Η ομορφιά συνδυασμένη με την αρετή είναι μια δύναμη"

· Η απλή ομορφιά δεν οδηγεί πουθενά, συμπληρώνεται μόνο με το αληθινό συναίσθημα

 Η Ικεμπάνα είναι ένας μακρύς δρόμος. Η τεχνική δεν είναι δύσκολη και μαθαίνεται γρήγορα αλλά ο Δρόμος των λουλουδιών είναι μια μακριά πορεία που βασίζεται στην επιμονή και την υπομονή.

Η Ικεμπάνα μπορεί να γίνει μια μεταφυσική εμπειρία ακόμα και για τον παρατηρητή, αν πλησιάσει τη σύνθεση με ανοιχτή ψυχή, αγάπη, διαίσθηση και προσπαθήσει να έχει ένα "σιωπηλό διάλογο" με τα άνθη. Μπροστά σε μια σύνθεση Ικεμπάνας ο παρατηρητής μπορεί να επικοινωνήσει με τον δημιουργό της αλλά και με τη φύση. Και, εν πάση περιπτώσει, η  παρουσία των λουλουδιών πάντα βελτιώνει το περιβάλλον και τους ανθρώπους.

ΚΥΡΙΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΙΚΕΒΑΝΑ

1.    Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΔΥΑΔΙΣΜΟΥ

Οι δύο συμπαντικές αρχές είναι το IN και το YO, που αντιστοιχούν στο Yin και το Yang, δηλ. η θηλυκή και η αρσενική αρχή του σύμπαντος. Οι δύο δυνάμεις συμπληρώνονται και από αυτό το παιχνίδι των αντιθέσεων γεννιέται η ισορροπία.

·  Το ΙΝ εκφράζει την αδυναμία, τη γλυκύτητα της γυναίκας, τη ψυχρότητα του φεγγαριού, το αρνητικό στοιχείο που δέχεται. Στην Ικεμπάνα είναι τα μπουμπούκια, τα λεπτά κλαδιά, το νερό, η σκιά και το πίσω μέρος των κλαδιών και των φύλλων.

·  Το ΥΟ εκφράζει την αρσενική δύναμη, τη ζέστη και την ακτινοβολία του ηλίου, το θετικό στοιχείο που δίνει. Στην Ικεμπάνα είναι τα ώριμα λουλούδια, τα δυνατά κλαδιά, το λαμπερό μέρος των κλαδιών και των φύλλων.

2. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΤΡΙΑΔΙΚΟΤΗΤΑΣ  

Εκτός από τις δύο βασικές αρχές, υπάρχει μια πρωταρχική τριάδα στο σύμπαν: ο Ουρανός (ten), η Γη (chi) και ο Άνθρωπος (jin).

Στην Ικεμπάνα αυτές οι αρχές εκφράζονται με τις τρεις βασικές γραμμές της σύνθεσης, φτιαγμένες από τα κύρια κλαδιά ή λουλούδια: το κλαδί του ουρανού είναι το μακρύτερο, της γης το πιο κοντό και του ανθρώπου το ενδιάμεσο, όντας ο άνθρωπος ενδιάμεσος μεταξύ γης και ουρανού. Το μέγεθος και οι αναλογίες εξαρτώνται από την κάθε σύνθεση αλλά, γενικά, μπορούμε να πούμε ότι η γραμμή του ουρανού, που είναι αυτή που ορίζει το μέγεθος της σύνθεσης, είναι ίση με 11/2/2 φορές το άνοιγμα του δοχείου συν το ύψος όταν χρησιμοποιούμε ρηχά δοχεία και 2 φορές το ύψος συν το άνοιγμα για τα βάζα. Το κλαδί του ανθρώπου είναι περίπου το 1/3 του ουρανού, και της γης περίπου το 1/3 του ανθρώπου ή και μικρότερο.

Επίσης, μπορούμε να εντάξουμε στην αρχή της τριαδικότητας το πέρασμα του χρόνου: τις τρεις φάσεις του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος. Σε μια σύνθεση Ικεμπάνα οι τρεις φάσεις αντιπροσωπεύονται αντίστοιχα με τρία λουλούδια: ένα πολύ ώριμο και ανοιχτό, ένα στην τέλεια ωριμότητά του και ένα μπουμπούκι. Οι αναλογίες και η τοποθέτηση αυτών των λουλουδιών, σε γενικές γραμμές, είναι ως εξής: το λουλούδι που αντιπροσωπεύει το παρόν είναι περίπου το 1/3 του ουρανού και τοποθετείται σε γωνία 75ο, κοιτώντας προς τον παρατηρητή. Το μπουμπούκι του μέλλοντος είναι το πιο ψηλό και τοποθετείται όρθιο ενώ του παρελθόντος τοποθετείται χαμηλά και μισοκρυμμένο υπό γωνία.

ΛΙΤΟΤΗΤΑ - ΑΠΛΟΤΗΤΑ

Οι συνθέσεις Ικεμπάνα δεν έχουν πολλά λουλούδια, όπως γίνεται στις δυτικές συνθέσεις, που συνήθως βασίζονται στην εντύπωση του όγκου. Έχει μεγαλύτερη σημασία η γραμμή, ακόμα και το κενό. Ενώ χρησιμοποιούνται λουλούδια και κλαδιά κάθε είδους, συνηθίζεται να χρησιμοποιούνται άγρια χόρτα και "ταπεινά" λουλούδια, όπως μαργαρίτες, κλπ.

Στην Ικεμπάνα παίζει σημαντικό ρόλο το κενό, που συμμετέχει στη σύνθεση σαν ένα ακόμη στοιχείο της. Τα δοχεία δεν γεμίζουν με λουλούδια και, στη περίπτωση του ρηχού δοχείου αφήνουμε αρκετό χώρο για να φαίνεται το νερό.

ΑΣΥΜΜΕΤΡΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

Όλα τα στοιχεία συνδυάζονται σε μια ασύμμετρη ισορροπία, βασισμένη στην αναλογία 30/70 και όχι στο 50/50, χαρακτηριστικό των δυτικών συνθέσεων που εκφράζει μια σταθερή ισορροπία. Αυτή η ισορροπία προσθέτει κίνηση στην όλη σύνθεση και μια έννοια συνέχειας και γίγνεσθαι.

Ως προς την τοποθέτηση, υπάρχουν κάποια βασικά στυλ: Κάθετο, επικλινές, ανοιχτό, σε καταρράχτη και οριζόντιο. Όλα τα στυλ μπορούν να γίνουν σε ρηχό δοχείο ή σε βάζο, εκτός από το οριζόντιο που γίνετε μόνο σε ρηχό.

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ

Όπως αναφέραμε, η σημασία της γραμμής των λουλουδιών και των κλαδιών είναι τόσο μεγάλη που, για να τονιστεί, ελαφρύνονται και καθαρίζονται από τα περιττά φύλλα και τα μικρά λουλουδάκια ώστε να γίνει ξεκάθαρα αντιληπτή η γραμμή που θέλουμε να τονίσουμε.  Στα λουλούδια με φύλλα, συνήθως αφαιρούνται τα 2/3 των φύλλων.  Τα κλαδιά θέλουν μεγαλύτερη μελέτη, ώστε να ανακαλύψουμε την κίνηση και την, μερικές φορές, κρυμμένη γραμμή τους, αφαιρώντας τα δευτερεύοντα κλαδιά και φύλλα. Ακόμα, μπορούμε να δώσουμε μορφή στα φύλλα και τα κλαδιά, δημιουργώντας καμπύλες ή ισιώνοντάς τα.

Αυτή η διαδικασία της ανακάλυψης και προβολής της γραμμής είναι δύσκολη. Χρειάζεται μεγάλη παρατήρηση και μια εργασία παρόμοια με τη γλυπτική, με μεγάλη προσοχή γιατί τα κλαδιά μπορεί να σπάσουν ή να κόψουμε σε λάθος σημείο.

Σε αυτή τη διαδικασία η ενέργεια που ο άνθρωπος διοχετεύει στην εργασία, είτε με εργαλεία είτε με τα ίδια τα χέρια του, πηγάζει πάντα από το κέντρο "hara", που βρίσκεται περίπου στο διάφραγμα. Είναι λοιπόν σημαντικό, να είμαστε όρθιοι ή καθιστοί σε σωστή στάση, με την σπονδυλική στήλη όρθια ώστε η ενέργεια να μπορεί να αναβλύζει και να ρέει χωρίς δυσκολίες.

Όλη αυτή τη διαδικασία: κόψιμο, κλάδεμα, αφαίρεση φύλλων, καμπύλωμα, κλπ. πρέπει να γίνεται κάτω από το νερό. Κόβοντας τα κλαδιά και τα λουλούδια μέσα στο νερό αποφεύγουμε να ρουφάνε αέρα και παρατείνουμε τη ζωή τους. Λυγίζοντας τα κλαδιά κάτω από το νερό μαλακώνουν και γίνονται πιο ευλύγιστα.

ΜΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Όπως αναφέραμε όταν μιλήσαμε για τις φάσεις του χρόνου στην Ικεμπάνα, σε μια σύνθεση έχουν θέση όλες οι φάσεις. Συνηθίζεται ακόμα να τοποθετείται κάποιο μαραμένο φύλλο αρκεί να στέκει αισθητικά ή κάποιο ξεραμένο κλαδί που να συμβολίζει το θάνατο. Το εφήμερο, το περαστικό είναι μια αρχή της Ικεμπάνα, που είναι μια τέχνη "για μια στιγμή", μόνο για λίγες μέρες.

Στις συνθέσεις όλα τα κλαδιά και τα λουλούδια έχουν κάποια κίνηση και κοιτούν προς τα επάνω, σαν να κατευθύνονται προς ένα κέντρο φωτός, σαν να μεγαλώνουν προς τον ήλιο. Αυτό διαφοροποιεί αρκετά τις συνθέσεις Ικεμπάνα από τις δυτικές.

Οι συνθέσεις είναι πάντα τρισδιάστατες, εκτός από ένα είδος, το λεγόμενο γραμμικό. Τα κλαδιά και τα λουλούδια δεν είναι εντελώς κάθετα αλλά έχουν μια φυσική κλίση προς όλες τις κατευθύνσεις, όπως γίνεται στη φύση.

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Κατ' αρχή η σύνθεση των λουλουδιών γίνεται σε αρμονία με το δοχείο. Όπως θα δούμε παρακάτω, μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε δοχείο αρκεί η σύνθεση να εναρμονίζεται μαζί του στις αναλογίες, τα χρώματα, την υφή, κλπ.

Η τοποθέτηση της σύνθεσης είναι ένα σημαντικό θέμα. Πρέπει να έχει τη δική της θέση, χωρίς να υπάρχουν γύρο της άλλα στοιχεία που να μπερδεύουν και να έλκουν το μάτι. Πρέπει, δηλ., να διαθέτουμε στη σύνθεση το δικό της χώρο ώστε να τονίζεται μόνη της. Είναι απαραίτητο, πριν αρχίσουμε τη σύνθεση, να έχουμε διαλέξει το σημείο όπου θα τοποθετηθεί ή ακόμα να το κάνουμε επί τόπου.

Σε όλα τα σημεία του σπιτιού μπορεί να υπάρχουν συνθέσεις, όχι μόνο στο σαλόνι. Σ' ένα πλατύσκαλο, στο πάτωμα, στην τουαλέτα... Γενικά, οι συνθέσεις Ικεμπάνα τοποθετούνται χαμηλά, όπως γίνεται στα Ιαπωνέζικα σπίτια. Στην Ιαπωνία, όπου τα σπίτια έτσι και αλλιώς είναι αρκετά άδεια από διακόσμηση, υπάρχει ένα ειδικό σημείο του σπιτιού όπου τοποθετείται η σύνθεση Ικεμπάνα κάθε μέρα. Είναι το Tokonama, το ιερό σημείο του σπιτιού, όπου γίνονται οι προσφορές στα Κάμι, στα Πνεύματα του σπιτιού και στους προγόνους. Οι προσφορές συνήθως αποτελούνταν από λιβάνι ή άρωμα, φωτιά ή κερί και σύνθεση Ικεμπάνα ή Μπονσάι. Όλα αυτά σ' ένα σημείο κάπως υπερυψωμένο μπροστά σ' ένα πίνακα που συνήθως έχει κάποιο ιδεόγραμμα ή ποίημα.

Ο Kakuzo μας λέει "Όταν ο δάσκαλος του τσαγιού διευθετήσει το άνθος, έτσι ώστε να τον ικανοποιεί, το αποθέτει στην Τοκονάμα". "Τίποτα άλλο δεν θα τοποθετηθεί γύρω του που να μπορεί να παραποιήσει την εντύπωση που προκαλεί το λουλούδι". "Κάθεται εκεί περήφανα το άνθος, σαν πρίγκιπας στο θρόνο του, και οι καλεσμένοι, οι μαθητές, μπαίνοντας στην αίθουσα, το χαιρετούν με μια βαθιά υπόκλιση".

Μπορεί να συνδυάζεται με κάποιο κάδρο, άγαλμα ή άλλο διακοσμητικό, όπως κάνουν οι Ιάπωνες στα Τοκονάμα τους. "Ένα σόλο λουλουδιών είναι ενδιαφέρον, μα σ' ένα κοντσέρτο με ζωγραφικά έργα και γλυπτά το σύνολο γίνεται σαγηνευτικό".

ΕΙΔΗ ΣΥΝΘΕΣΕΩΝ

Υπάρχουν πολλά είδη συνθέσεων, που διαφοροποιούνται ανάλογα με τις Σχολές Ικεμπάνα. Μερικά από τα σημαντικότερα είδη είναι:

·   Nagueire-bana ή Heika. Σε υψηλά κυλινδρικά ανθοδοχεία.

·   Moribana. Σύνθεση σε ρηχό και ανοιχτό δοχείο

·   Ichi-rin-ke. Σύνθεση με ένα μοναδικό λουλούδι.

·   Uki-bana. "Επιπλέοντα λουλούδια", ελεύθερα τοποθετημένα σε ρηχό δοχείο.

·   Τοπίο. Νατουραλιστική σύνθεση, σε ρηχό ή σε υψηλό δοχείο (όπως το αρχαίο Rikka)

·   Γραμμικό. Σύνθεση χωρίς βάθος, σε ρηχό και μακρόστενο δοχείο.

·   Rimpa. Εμπνευσμένο από ζωγραφιές σε παραβάν, με δύο ή περισσότερα μακρόστενα δοχεία

·  Hana-mai. "Λουλούδια που χορεύουν", Δυναμική σύνθεση με μεγάλη κίνηση που αποτελείται από δύο υψηλά λουλούδια που αγγίζονται ή διασταυρώνονται. Αυτή η σύνθεση δημιουργήθηκε το 1985 για τον εορτασμό της επετείου της Σχολής Ohara.

·  Morimono. Σύνθεση με φρούτα και λαχανικά, με ή χωρίς λουλούδια.

Από αυτά, σίγουρα τα πιο σημαντικά είναι το Moribana και το Nagueire-bana ή Heika.

Moribana. Είναι σύνθεση σε ρηχό δοχείο. Οι πρώτες τέτοιες συνθέσεις, σε στιλ Rikka, χρονολογούνται από το 16ο αιώνα και ονομάζονταν sunanomono. Το στιλ Moribana που γνωρίζουμε σήμερα δημιουργήθηκε στις αρχές του αιώνα μας από την Σχολή Ohara.

Τα λουλούδια και τα κλαδιά τοποθετούνται καρφωμένα σε μια αγκαθωτή βάση που ονομάζεται kenzan. Το σημείο τοποθέτησης του kenzan εξαρτάται από το στιλ της σύνθεσης. Το νερό αποτελεί μέρος της σύνθεσης.

Nagueire-bana ή Heika. Σύνθεση σε υψηλό ανθοδοχείο που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα. Αυτή η λεγόμενη "Τέχνη δίχως τέχνη" είναι πιο δύσκολη από το Moribana.

Τα λουλούδια και τα κλαδιά πρέπει να φαίνεται σαν να μεγαλώνουν με φυσικό τρόπο. Για να μπορούν να παραμένουν στην επιθυμητή θέση και να έχουν την κατάλληλη κλίση, σύμφωνα με το στιλ της σύνθεσης, στηρίζονται με τη βοήθεια μικρών κλαδιών, σε ισορροπία ή λυγίζονται.

Τόσο στο Moribana όσο και στο Nagueire μπορούν να γίνουν τα διάφορα στιλ συνθέσεων που ήδη αναφέραμε:    Κάθετο, επικλινές, ανοιχτό και σε καταρράχτη. Μονάχα το οριζόντιο στιλ μπορεί να γίνει μόνο σε ρηχό δοχείο.

ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Είναι βασικό, αφού μιλάμε για μια τέχνη διαλογισμού, ο χώρος εργασίας να βρίσκεται σε άψογη τάξη και καθαριότητα, πράγμα που μπορεί να κατορθωθεί μονάχα με μια συνεχόμενη προσοχή και φροντίδα. Η ηρεμία και η σιωπή είναι απαραίτητα τόσο για την εσωτερική διαδικασία του ανθρώπου όσο και για την καλή κατάσταση των ανθέων. Πρέπει να αποφεύγονται οι θόρυβοι, οι βίαιες κινήσεις και οι συζητήσεις. "Η Ικεμπάνα αποτελεί μια τελετουργική πράξη από τη στιγμή που μπαίνει κανείς στο χώρο εργασίας, ο τρόπος με το οποίο εργάζεται κανείς με τα λουλούδια και με τα εργαλεία, η εσωτερική στάση, η ατμόσφαιρα, όλα αυτά προκαλούν μια κατάσταση εξύψωσης της ψυχής που αναζητάει το ον". 

Τα εργαλεία πρέπει να είναι ειδικά και να φροντίζονται ώστε να βρίσκονται πάντα σε καλή κατάσταση.

Τα βασικά εργαλεία είναι τα kenzan, τα ειδικά ψαλίδια και τα κατάλληλα δοχεία. Πέρα από αυτά, είναι καλό να διαθέτουμε ένα μικρό πριονάκι για να κόβουμε τα χοντρά κλαδιά, ένα μπολ με νερό για να κόβουμε μέσα τα λουλούδια, σύρμα, λάστιχα και σπάγκο για να δένουμε τα κλαδιά, μικρά ξυλαράκια για στήριγμα, βοτσαλάκια και πέτρες για κάλυμμα του kenzan και για διακόσμηση και άλλα υλικά που ο καθένας μπορεί να χρειαστεί.

Το kenzan είναι μια αγκαθωτή βάση από μολύβι όπου καρφώνονται τα λουλούδια και τα κλαδιά για να κρατιούνται στην κατάλληλη θέση και κλίση. Χρειάζεται να είναι ανθεκτική και βαριά ώστε να μπορεί να κρατάει το βάρος υψηλών κλαδιών. Υπάρχουν διαφόρων ειδών και μεγεθών. Είναι απαραίτητο για την τοποθέτηση των λουλουδιών σε ρηχά δοχεία και δεν μπορεί να αντικατασταθεί γιατί οποιοδήποτε άλλο σύστημα, όπως το ειδικό σφουγγάρι που χρησιμοποιείται στις δυτικές συνθέσεις, δεν καλύπτει όλες τις χρήσεις του.

Τα ειδικά ψαλίδια δεν είναι εύκολο να βρεθούν στην αγορά αλλά μπορεί να αντικατασταθούν μ' ένα μικρό κλαδευτήρι.

Είναι καλό να έχουμε ειδικά δοχεία αλλά αυτά, με λίγη φαντασία, μπορεί να αντικατασταθούν με διάφορα που υπάρχουν στην αγορά. Τα κλασικά ρηχά δοχεία για Moribana μπορεί να είναι παραλληλόγραμμα, κυκλικά, ημικυκλικά, οβάλ και μακρόστενα, με διάμετρο 20-30 εκ. και 5-6 εκ. βάθους. Τα βάζα για Nagueire συνιστάται να είναι κεραμικά, περίπου 30 εκ. ύψος και 10 εκ. άνοιγμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφορα άλλα δοχεία, κυρίως στις ελεύθερες συνθέσεις. Όσον αφορά το υλικό, είναι καλύτερα να είναι φυσικό: πορσελάνη, κεραμικά, μπρούντζος, μπαμπού, κλπ. αν και σε ελεύθερες συνθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε υλικό. Το γυαλί δεν συνιστάται γιατί  και "αποκαλύπτει" τα στηρίγματα των λουλουδιών και δεν έχει την απαιτούμενη αντοχή στην πίεση, αλλά σε μερικές συνθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

Το σημαντικό είναι να έχουμε υπ' όψη μας ότι το δοχείο αποτελεί μέρος της σύνθεσης και πρέπει να δίνουμε μεγάλη προσοχή στην επιλογή του. Είναι προτιμότερο να είναι μονόχρωμα ή με λιτή διακόσμηση, ώστε να αναδεικνύεται η σύνθεση και τα χρώματα των λουλουδιών. Επίσης να προσέχουμε το δοχείο, και φυσικά η σύνθεση, να εναρμονίζεται με το περιβάλλον όπου θα τοποθετηθεί.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ IKEBANA

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η τέχνη της Ιkebana έχει τις ρίζες της στην Ινδία, από την οποία πέρασε στην Κίνα και από κει στην Ιαπωνία. Όμως, στην αρχαιότατη Ιαπωνική θρησκεία του Shinto πρόσφεραν λουλούδια και κλαδιά στους βωμούς των Kami, των θεών. Και ήδη αναφέραμε πως, στην αρχή, λέγεται ότι οι μοναχοί μάζευαν με συμπόνια τα ταλαιπωρημένα από τις θύελλες του χειμώνα λουλούδια ή από τις ζέστες του καλοκαιριού για να παρατείνουν τη ζωή τους και να τους προσφέρουν ένα ένδοξο θάνατο.

Τον 6ο αιώνα, με τον ερχομό του Βουδισμού στην Ιαπωνία, καθιερώνονται οι προσφορές λουλουδιών (tabetana) στα αγάλματα του Βούδα. Τα λουλούδια ήταν μια από τις τρεις προσφορές στο Βούδα, μαζί με λιβάνι (άρωμα) και φωτιά ή κεριά.

Στις αρχές του 7ου αιώνα ο πρίγκιπας Ono-No-Imoko, που είχε ταξιδέψει στην Κίνα, εγκαταλείπει τα εγκόσμια και γίνεται μοναχός με το όνομα Senmu στο ναό Rokakudo. Εκεί, σε μια καλύβα δίπλα στη λίμνη, αφιερώνει τη ζωή του στην ανθοδετική τέχνη και καθιερώνει τους πρώτους κανόνες της. Ο Senmu θεωρείται, λοιπόν, ο ιδρυτής της Ικεμπάνα και της πρώτης Σχολής, την Ikenobo, που σημαίνει "καλύβα στη λίμνη".

Από τον 8ο αιώνα εισάγεται από την Κίνα η συνήθεια του τσαγιού και διαμορφώνεται η Τελετή του Τσαγιού. Η Ικεμπάνα παίρνει από τότε άλλες διαστάσεις αφού, ένα απαραίτητο μέρος της τελετής είναι η σύνθεση λουλουδιών που τοποθετείται στην αίθουσα (chabana).

Από το 6ο ως το 15ο αιώνα ιδρύονται οι λεγόμενες Κλασικές Σχολές Ικεμπάνα και αναπτύσσονται διάφορα στιλ: Kenka, Rikka, Nagueire, Chabana, Seika... Σ' αυτή την χώρα, που έχει ονομαστεί "ο κήπος της γης" ανθίζουν σιγά σιγά τρεις σημαντικές τέχνες: η Ikebana, τα Bonsai ή δέντρα μινιατούρες και η διαμόρφωση των κήπων, όλες τους με μια μεταφυσική προέκταση και σαν δείγμα μιας "λατρείας" της φύσης. Ο Βουδισμός Ζεν δίνει μια νέα ώθηση σ' αυτές τις τέχνες του διαλογισμού.

Από το 14ο αιώνα ο όρος Ικεμπάνα αρχίζει να χρησιμοποιείται σαν τέχνη και παύει να είναι μια τέχνη αποκλειστικά για μοναχούς. Οι εκθέσεις Ικεμπανα και λουλουδιών ήταν ένα συνηθισμένο φαινόμενο ενώ το παλιότερο κείμενο που έχει φθάσει σε μας χρονολογείται από το 16ο αιώνα, αφού η διδασκαλία γινόταν πάντα προφορικά.

Η διαδικασία εκλαΐκευσης της Ικεμπάνα είχε αρχίσει το 17ο αιώνα αλλά το άνοιγμα προς τη Δύση, αν και εναρμονισμένο με μεγάλο σεβασμό στην Ιαπωνική παράδοση, που προκάλεσε η κίνηση του Mutsuhito Meiji το 19ο αιώνα, έφερνε μια μεγάλη αλλαγή σε ολόκληρη την Ιαπωνία και συγκεκριμένα στην Ικεμπάνα.

Ενώ μέχρι τότε η Ικεμπάνα γινόταν αποκλειστικά από άνδρες και είχε αναπτυχθεί από μοναχούς, Σαμουράι και αριστοκράτες, τώρα ανοίγει και για τις γυναίκες. Και δόθηκε τόση μεγάλη σημασία που η Ικεμπάνα θεωρήθηκε αναπόσπαστο μέρος της τέχνης της geisha και απαραίτητη γνώση για κάθε γυναίκα που ήταν έτοιμη για γάμο μόνο αφού μάθαινε την ανθοκομική τέχνη και ήταν ικανή να φροντίζει το Τοκοναμα.

Ταυτόχρονα, ιδρύονται οι σύγχρονες Σχολές Ικεμπάνα, που εντάσσουν στις συνθέσεις νέα λουλούδια φερμένα από τη Δύση και προσαρμόζουν τις ξένες επιδράσεις στην Ικεμπάνα, χωρίς να χάσει την αυθεντική γιαπωνέζικη σφραγίδα της.

Η πρώτη ήταν η Σχολή Ohara, που ιδρύθηκε το 1895 από τον Ushin Ohara και δημιούργησε το στιλ Moribana. Αργότερα ιδρύθηκε η Σχολή Sοgetsu από τον Sofu Teshiqahara, με μεγάλη επίδραση της γλυπτικής και μετά οι Σχολές Adachi και Ichiyo που ειδικεύτηκαν σε μαθήματα για ξένους. Η πιο πρόσφατη Σχολή είναι η Sangetsu, που ιδρύθηκε από τον Mokiti Okada. Πραγματικά, η διάδοση της Ικεμπάνα στη Δύση έγινε κυρίως μετά τα μέσα του 20ου αιώνα.

Πηγή: esoterica.gr
Συνέχεια. . . »

Κοινωνικά Δίκτυα

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...