Monday 28 April 2014

Ταινία: Ο Λαβύρινθος του Πάνα


Η ταινία διαδραματίζεται στην Ισπανία το έτος 1944, όπου μετά την επικράτηση του φασιστικού καθεστώτος του Francisco Franco, κάποιες διάσπαρτες ομάδες ανταρτών συνεχίζουν ακόμα να προβάλλουν αντίσταση στα βουνά της χώρας. 


Η ηρωίδα της ταινίας Ofelia ταξιδεύει μαζί με την έγκυο μητέρα της Carmen σε ένα αγροτικό χωριό της Ναβάρα. Εκεί πρόκειται να εγκατασταθούν σε ένα παλιό μύλο όπου διαμένει ο πατριός της Ofelia, λοχαγός Vidal στην προσπάθεια του να καταπνίξει τα τελευταία μέτωπα αντίστασης. 



Η ταινία αρχίζει με την αφήγηση της ιστορίας της πριγκίπισσας Moanna που έζησε πριν πάρα πολύ καιρό σε μια άλλη μαγική διάσταση και που ονειρευόταν τον κόσμο των ανθρώπων. Μια μέρα η περιέργεια της την οδήγησε μακριά από το βασίλειο της και όταν βγήκε έξω το λαμπρό φως του ήλιου την τύφλωσε και έσβησε τη μνήμη της. Ξέχασε ποια ήταν κι από πού ερχόταν. Το σώμα τις υπέφερε κρύο, ασθένειες και πόνο και τελικά πέθανε. Ο πατέρας της όμως ο βασιλιάς περίμενε ότι ψυχή της πριγκίπισσας θα επέστρεφε κάποια στιγμή, ίσως σε κάποιο άλλο σώμα. 

Σ’ αυτά τα δύο πλαίσια κινείται η ταινία. Από τη μια έχουμε την απάνθρωπη πραγματικότητα μιας χώρας που βρίσκεται σε εμφύλιο και την υλιστική αντίληψη με κύριο εκπρόσωπο της τον κοινωνιοπαθή Vidal, ο οποίος είναι προσκολλημένος σε καθωσπρεπισμούς και λεπτομέρειες και με κάθε του κίνηση θέλει να δείχνει ότι είναι ένας άντρας που έχει εξουσία στα χέρια του. Από την άλλη έχουμε σε αντίθεση τη μαγική αντίληψη και τη μαγική διάσταση με την οποία μπορεί να έρθει σε επαφή μόνο η ηρωίδα μας και που μέσω της καταφέρνει να ξεφύγει από τα όσα σκληρά γίνονται γύρω της. Σ’ αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τα της μαγικής διάστασης και τη σημασία των σημαντικότερων από αυτά. 

Φτάνοντας στον μύλο, Η Ofelia έρχεται για πρώτη φορά, υπό το φως του ήλιου, σε επαφή με τον λαβύρινθο. Στην ιστορία μας ο λαβύρινθος λειτουργεί σαν Μεσόκοσμος, όντας μέρος του φυσικού κόσμου αλλά και σημείο σύνδεσης με την μαγική διάσταση. Το ίδιο βράδυ οδηγείται ξανά εκεί και έρχεται αντιμέτωπη με ένα φαύνο o οποίος της αποκαλύπτει ότι αυτή είναι η πριγκίπισσα που προαναφέραμε και ότι μπορεί μέσω του λαβυρίνθου να επιστρέψει στο βασίλειο της. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να αποδείξει ότι η ουσία της έχει μείνει άθικτη κι ότι δεν έχει γίνει θνητή. Της δίνει λοιπόν ένα μαγικό βιβλίο που θα της ανακοινώσει τις τρεις δοκιμασίες που πρέπει να ολοκληρώσει πριν την επόμενη πανσέληνο.


Παρατηρείστε ότι όταν ο φαύνος πρωτοεμφανίζεται είναι γερασμένος, σκεπασμένος με ρίζες και σχεδόν τυφλός, σημάδι ότι η μαγική διάσταση έχει με τον καιρό ξεχαστεί από τον υλικό κόσμο. Όσο προχωράει η ιστορία μας ξανανιώνει, καθαρίζει και τα μάτια του γίνονται όλο και πιο λαμπερά.

Στην πρώτη δοκιμασία, η οποία λαμβάνει χώρα στον υλικό (φυσικό) κόσμο η Moanna πρέπει να βάλει 3 μαγικές πέτρες στο στόμα ενός τερατώδους βατράχου ο οποίος κατοικεί παρασιτικά στις ρίζες ενός μεγάλου δέντρου που αργοπεθαίνει. Αφού το πράξει πρέπει να πάρει το χρυσό κλειδί που βρίσκεται στην κοιλιά του. Μόνο τότε θα ξανανθίσει το δέντρο. Με όπλα την ευρηματικότητα και τη Διάνοια της καταφέρνει να ξεγελάσει τον βάτραχο και να επιφέρει έτσι την αναγέννηση της φύσης.

Στη δεύτερη δοκιμασία η Moanna χρησιμοποιεί μια κιμωλία που της έδωσε ο φαύνος για να χαράξει μια πόρτα στον τοίχο του δωματίου της και να περάσει σ’ ένα διάδρομο (ψυχικός κόσμος) στον οποίο βρίσκει ένα μακρύ τραπέζι στρωμένο με πολυτελή φαγητά, γλυκά και φρούτα. Στη μία άκρη του τραπεζιού κάθεται το κοιμώμενο τέρας Paleman (ελλ. χλωμός άντρας). Η δοκιμασία της είναι να επιλέξει και ν’ ανοίξει τη σωστή μεταξύ 3 θυρίδων με το κλειδί που κρατάει από την προηγούμενη δοκιμασία και να πάρει ένα μαχαίρι. Παρά την προηγούμενη διαφορετική υπόδειξη των 3 νεράιδων που την πλαισιώνουν ως βοηθοί, η Διαίσθηση της την οδηγεί στο να επιλέξει τη δεξιά θυρίδα. Η επιλογή της είναι η σωστή. Στο σημείο αυτό μας δίδεται η εντύπωση ότι η ηρωίδα μας ολοκλήρωσε και αυτή τη δοκιμασία με επιτυχία. Με νέα ανυπακοή της όμως, αυτή τη φορά προς τις ξεκάθαρες εντολές του φαύνου να μην γευτεί τίποτα απ’ το τραπέζι, η Ofelia υποπίπτει στον πειρασμό (λαιμαργία, απληστία, κατώτερα ένστικτα) με αποτέλεσμα ο Paleman να ξυπνήσει και η ζωή της να βρεθεί σε θανάσιμο κίνδυνο. Την τελευταία στιγμή διαφεύγει. 

Τα γεγονότα που διαδραματίζονται στη δεύτερη δοκιμασία μπορούμε να τα παραλληλίσουμε με τον πειρασμό του πολυμήχανου Οδυσσέα όταν απέφυγε την παγίδα των γοητευτικών τραγουδιών των σειρήνων, αφού πρόσταξε τους άντρες του να τον δέσουν στο κατάρτι αλλά και τον μύθο του ανυπόμονου Ορφέα που ταξίδεψε στον κάτω κόσμο για να βρει την αγαπημένη του Ευρυδίκη, έπεισε με τη μουσική του τους θεούς να την αφήσουν να επιστρέψει στον κόσμο το ζωντανών με τον όρο να μην την αντικρύσει πριν βγουν από τον Άδη, αλλά δεν άντεξε και την έχασε για πάντα. 

Παρά την αποτυχία της ο φαύνος αποφασίζει να της δώσει μια δεύτερη ευκαιρία με τον όρο να ακολουθήσει κάθε του εντολή χωρίς ερωτήσεις, δείχνοντας μας έτσι ότι κανείς δεν είναι αλάθητος και ότι η δεύτερη ευκαιρία πάντα υπάρχει. 

Η τρίτη και τελευταία δοκιμασία εξελίσσεται στον λαβύρινθο (νοητικός κόσμος). Η Ofelia με τον νεογέννητο αδερφό της στην αγκαλιά της και υπό το φως της πανσελήνου, φτάνει κατατρεγμένη από τον πατριό της στον λαβύρινθο. Εκεί ο φαύνος της λέει ότι το μωρό πρέπει να προσφερθεί ως θυσία γιατί η πύλη για το βασίλειο της μπορεί να ανοίξει μόνο αν χυθεί το αίμα ενός αθώου. Αξιοποιώντας την κερδισμένη γνώση (Διάκριση) από την προηγούμενη της αποτυχία η Moanna είναι διατεθειμένη να παραμείνει στον υλικό κόσμο ως θνητή και να μην παραδώσει τον αδερφό της και επιδεικνύοντας Βούληση απομακρύνεται από τον φαύνο. Στη συνέχεια ο Vidal παίρνει το μωρό απ’ τα χέρια της και την σκοτώνει. Το αίμα της ποτίζει τον λαβύρινθο και η πριγκίπισσα περνάει εκ νέου στην μαγική διάσταση. Εκεί ο πατέρας της ο βασιλιάς, η βασίλισσα και ο φαύνος την υποδέχονται και της ανακοινώνουν ότι η αυτοθυσία της ήταν φυσικά η σωστή επιλογή.

Στον επίλογο της ταινίας ο αφηγητής μας αναφέρει: «και λέγεται ότι η πριγκίπισσα επέστρεψε στο βασίλειο του πατέρα της, βασίλεψε εκεί με δικαιοσύνη και αγνή καρδιά για πολλούς αιώνες και οι υπήκοοι της την αγαπούσαν. Τέλος λέγεται ότι άφησε μικρά ίχνη της ζωής της στη γη, ορατά μόνο σε αυτούς που ξέρουν που να κοιτάξουν».


Κοινωνικά Δίκτυα

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...